Το Ρέθυμνο, ολόκληρη η Κρήτη, αποχαιρετά σήμερα τον σπουδαίο λυράρη και πρόεδρο του παγκρήτιου Συλλόγου Καλλιτεχνών Κρητικής Μουσικής, Γιώργο Κατσαμά που έφυγε από τη ζωή χθες σε ηλικία μόλις 65 ετών. Ο σημαντικός καλλιτέχνης αντιμετώπιζε τελευταία σοβαρό πρόβλημα υγείας και νοσηλευόταν στο Νοσοκομείο Ρεθύμνου, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή.
H σορός του θα μεταφερθεί στην οικία του, στον Αδελιανό Κάμπο, σήμερα στη 1 το μεσημέρι. Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει στις 3 μ.μ. στο Άδελε, ενώ αμέσως μετά θα οδηγηθεί στην τελευταία του κατοικία, στους Έρφους Ρεθύμνου.
Γεννημένος στους Έρφους Μυλοποτάμου Ρεθύμνης το 1953 ο Γιώργος Κατσαμάς υπήρξε από τους πλέον αξιόλογους καλλιτέχνες της γενιάς του. Καταγόταν από μουσική οικογένεια, αφού τόσο οι παππούδες του Βασίλης Κατσαμάς και Σήφης Φραγκιαδάκης, όσο και ο πατέρας του Μανώλης Κατσαμάς υπήρξαν αξιόλογοι μουσικοί.
Ήταν ένα από τα 7 αδέρφια της οικογένειας του Μανώλη και της Αμαλίας Κατσαμά. Αδερφός του αείμνηστου Βασίλη Κατσαμά ενός σπουδαίου λαουτιέρη και τραγουδιστή, του Σήφη Κατσαμά επίσης καλού τραγουδιστή, του Νικηφόρου Κατσαμά με το παρατσούκλι «Νίκος Κρητικός» γνωστού κιθαρίστα στο λαϊκό πεντάγραμμο, της Πόπης Κατσαμά, η οποία είχε επίσης τραγουδήσει λαϊκά τραγούδια με μεγάλη επιτυχία την δεκαετία του ’70 και έχει επίσης ακόμη έναν αδερφό τον Ηρακλή και μια αδερφή την μεγαλύτερη σε ηλικία από όλους, την Γιαννούλα.
Από αφιέρωμα που είχε κάνει πριν δυο χρόνια στον σπουδαίο λυράρη η Στέλλα Κοντάκη για το διαδικτυκό περιοδικό minoasmagazine, αναδημοσιεύουμε το παρακάτω απόσπασμα:
Γόνος μιας αξιόλογης μουσικής οικογένειας, δεν άργησε να ακολουθήσει κι αυτός τα μονοπάτια της μουσικής παράδοσης, που είχαν χαράξει ο πατέρας του, δεξιοτέχνης λυράρης, Μανώλης Κατσαμάς, καθώς και ο αδερφός του, εξαιρετικός λαουτιέρης και τραγουδιστής Βασίλης Κατσαμάς.
Αρχικά, ξεκίνησε μαθαίνοντας μπουζούκι. Έχοντας όμως αστείρευτο μεράκι για τη μουσική, τελειώνοντας το δημοτικό, έφτιαξε μόνος του μια αυτοσχέδια λύρα από καλάμι και κατάφερε από αυτή να βγάλει ήχο και να παίζει δειλά-δειλά στα καφενεία του χωριού τους πρώτους σκοπούς.
Ένα τυχαίο γεγονός, έγινε η αφορμή να παίξει στο πρώτο του γλέντι μπουζούκι, δίπλα στον πατέρα του, όντας ακόμα μαθητής δημοτικού. Σ’ έναν γάμο όπου θα έπαιζε ο πατέρας του με συνοδεία του Μίνωα Κοτζαμπασάκη στο λαούτο, ο λαουτιέρης, κατευθυνόμενος εκεί είχε ένα μικρό ατύχημα με τη μηχανή, με αποτέλεσμα να σπάσει το λαούτο του και να είναι πρακτικά αδύνατο να παραβρεθεί. Ο Μανώλης Κατσαμάς τότε, κάλεσε τον γιο του Γιώργο, να τον αντικαταστήσει για τη συγκεκριμένη βραδιά.
Από τότε η πορεία του συνεχίστηκε στην Αθήνα δίπλα στον πατέρα του και τον αδερφό του Βασίλη, ως λαουτιέρης πλέον και ακολούθησαν πολλές σημαντικές συνεργασίες με αξιόλογους καλλιτέχνες, όπως ο Κώστας Μουντάκης, Νίκος Βενιανάκης, Μανούσος Μαυράκης, Μιχάλης Αλεφαντινός, Λεωνίδας Κλάδος. Μάλιστα, ο Λεωνίδας Κλάδος ήταν και η αφορμή, να επιστρέψει ο Γιώργος Κατσαμάς στην Κρήτη και να συνεχίσει την καριέρα του.
Το 1980 έφυγε με τον αδερφό του Βασίλη στην Κω, όπου μόνο το πρώτο βράδυ έπαιξε λαούτο και από το επόμενο έπιασε στα χέρια του τη λύρα, με την οποία συνεχίζει μέχρι και σήμερα.
Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι η αγάπη του για το μπουζούκι με το οποίο ξεκίνησε δεν έσβησε ποτέ, ώσπου ο πατέρας του το έσπασε για να σταματήσει και να ασχοληθεί μόνο με το λαούτο.
Δισκογραφικά, ξεκίνησε σε ηλικία περίπου 16 ετών, συνοδεύοντας με το λαούτο τον πατέρα του σε 8 δίσκους, ενώ πολλές και αξιόλογες ήταν και οι συμμετοχές του ως λαουτιέρης σε δίσκους πολλών καλλιτεχνών.
Ακολούθησαν και άλλες δισκογραφικές δουλειές όπως: Νυχτερινός Διαβάτης, Ψεύτικο γέλιο, Ίντα τση κάνεις τση καρδιάς (Κατσαμάδες), Στιγμές να σου θυμούμαι (αφιέρωμα στον πατέρα του Μανώλη και τον αδερφό του Βασίλη, με τη συμμετοχή των: Μανώλη Κακλή και Νικηφόρου Κατσαμά), Μουσικά Μονοπάτια (1 και 2) κ.α.
Συνέχισε δισκογραφικά με τους ανιψιούς του, Μανώλη και Σήφη Κατσαμά. Μιλώντας για τα ανίψια του λέει με συγκίνηση «τα παιδιά αυτά είναι η συνέχεια μας…».
Παράλληλα έχει μόνιμη συνεργασία από το 1984 μέχρι σήμερα, με τον αδερφό του Σήφη Κατσαμά, ο οποίος εκτός από λαουτιέρης είναι και εξαίρετος μαντιναδολόγος.
Αξιοσημείωτη είναι η άποψη του για τα σημερινά μουσικά δρώμενα και την παράδοσή μας, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι οφείλουμε να τη μεταδίδουμε και να τη διατηρούμε αναλλοίωτη όπως την παραλάβαμε. Συγκεκριμένα ο Γιώργης Κατσαμάς αναφέρει ότι: «Λίγες σχετικά παραδόσεις από όλη την Ελλάδα, μπορούν να σταθούν απέναντι από την κρητική μας παράδοση. Ευτυχώς είναι λίγοι και αυτοί που προσπαθούν να την παραποιήσουν, νομίζοντας ότι θα πάνε ένα βήμα παραπέρα. Βήματα μπορεί να κάνει πολλά ο καθένας μπροστά, χωρίς όμως να αλλοιώνει ή να προσβάλλει. Δεν μπορούμε ένα «βράχο» που έχει αφήσει ο Μουντάκης ή ο Σκορδαλός για παράδειγμα, να προσπαθήσουμε να τον αλλοιώσουμε. Δεν είμαι κατά του εκ μοντερνισμού, απλά δεν θέλω να αλλοιώνεται η παράδοση».
Η συμβουλή – προτροπή του στους νέους καλλιτέχνες: «Το πιο μεγάλο πράγμα, είναι να διαλέγεις το σωστό πρότυπο..».
«Η Κρήτη θρηνεί τη μεγάλη απώλεια του Γιώργη Κατσαμά»
Ο ΚΙΝΓΚ (Κώστας Καλλέργης) αποχαιρετά τον Γιώργη Κατσαμά με τους παρακάτω στίχους:
Τα πένθιμά της φόρεσε
η Κρήτη μας και πάλι !
Για τον λυράρη Κατσαμά
Πού πρέπει ν’ αποβγάλει.
Λύρα φωνή και αρχοντιά
Και μετρημένο ζάλο
Το έργο του πολύτιμο
σπουδαίο και μεγάλο.
Απώλειες -Απώλειες !!
Η μια πίσω απ την άλλη..
Είναι κι αυτή του Κατσαμά
Απώλεια μεγάλη.
Απόψε ο γέρο Κατσαμάς
Θ ανοίξει την αγκάλη
Μαζί με τον Βασίλη του
Τον Γιώργη του να βάλει.
Καλό σου ταξίδι αγαπημένε φίλε Γιώργη Κατσαμά. Σ´ Ευχαριστούμε για τη μεγάλη προσφορά σου στην κρητική μουσική.
Συλλυπητήρια θερμά στην οικογένειά του και στ’ αδέλφια του.
