Θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Κρυοβρυσανάκη για την προσπάθεια που κάνει μέσω της εφημερίδας «Ρεθεμνιώτικα Νέα» να αναδεικνύει περιοχές του Νομού μας μέσα από πλήθος στοιχείων, γεωγραφικών, ιστορικών, λαογραφικών και άλλων, που πολλές φορές ούτε οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής τα γνωρίζουν.
Αναγνωρίζω πως μια τέτοια προσπάθεια απαιτεί ιδιαίτερο κόπο, καθώς δεν είναι εύκολη η συλλογή πληροφοριών, όχι τόσο μέσα από την τρέχουσα βιβλιογραφία, αλλά όταν εκείνες συλλέγονται από προσωπικές μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής.
Διαβάζοντας λοιπόν το κείμενο που αφορά το χωριό μου, την Αργυρούπολη, θα ήθελα, με σεβασμό πάντα στην προσφορά σας, να αναφέρω κάποια σημαντικά συμπληρωματικά στοιχεία που προφανώς παραλήφθηκαν εκ παραδρομής.
– Πρόεδροι της κοινότητας: Εμμ. Πατσιανώτακης, Εμμ. Στραπατσάκης, Ευαγγ. Μανουσουδάκης, Χαραλ. Κιαγιαδάκης, Χαραλ. Κασωτάκης, Ευαγγ. Βαρδάκης, Ευαγγ. Ζωγραφάκης, Ευαγγ. Τζαγκαραλεξάκης, Μιχ. Μικεδάκης.
– Επί προεδρίας Χαράλαμ. Στ. Κιαγιαδάκη λειτούργησε Υδροηλεκτρικό Εργοστάσιο που κάλυψε τις ανάγκες του χωριού, το οποίο πολλά χρόνια μετά αγόρασε η ΔΕΗ.
– Επί των ημερών της προεδρίας του Ευάγγελου Ζωγραφάκη έγιναν στην Αργυρούπολη δύο σημαντικά έργα, το υδραγωγείο και ο υγειονομικός σταθμός. Όπως σωστά αναφέρατε στο κείμενό σας, παλαιότερα στην Αργυρούπολη υπήρχε πρόβλημα όσον αφορά στην ύδρευση του χωριού.
Ο τότε πρόεδρος και το συμβούλιο της κοινότητας αναγνωρίζοντας αυτή την αδυναμία αποφασίζουν να δώσουν λύση. Τότε για την ύδρευση υπήρχε ένα υδραγωγείο, (στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το ψηφιδωτό), το οποίο όμως δε κάλυπτε τις ανάγκες των κατοίκων. Υπήρχε όμως και το παλιό, στους πρόποδες του Αζώνα, έτσι προκύπτει η ιδέα να αναστυλωθεί και να λειτουργήσει. Η πρόταση αυτή έρχεται σε αντιπαράθεση με την Αρχαιολογική Υπηρεσία που σωστά θέλει να προστατέψει το κτίσμα. Έτσι, ο πρόεδρος της κοινότητας κ. E. Ζωγραφάκης επισκέπτεται τον τότε υπουργό Πολιτισμού και Επιστημών κ. Δημήτριο Νιανιά (1978) και του ζητά να δώσει λύση. Η λύση δόθηκε. Ο υπουργός δίνει εντολή να προχωρήσουν τα έργα αναστύλωσης του υδραγωγείου με σκοπό όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει «…να χρησιμοποιηθεί από τους κατοίκους όπως και παλαιότερα…». Παρόλο που μετά το τέλος των εργασιών κανένας πολιτικός μηχανικός τότε, δεν αναλάμβανε την ευθύνη για την σταθερότητα του υδραγωγείου φοβούμενος την κατάρρευση, τελικά το υδραγωγείο λειτούργησε και σε πείσμα όλων εκείνων, αντέχει μέχρι σήμερα.
Το 1977 Στην Αργυρούπολη υπήρχε αγροτικό ιατρείο για τις ανάγκες των κατοίκων. Με συνεργασία του τότε αγροτικού γιατρού Τριποδιανάκη Γιάννη και των μελών του συμβουλίου της κοινότητας, αποφασίζουν να ζητήσουν τη δημιουργία υγειονομικού σταθμού στη θέση του αγροτικού ιατρείου. Ο πρόεδρος Ευάγγελος Ζωγραφάκης επισκέπτεται την Αθήνα, διεκδικεί και καταφέρνει την ίδρυση του υγειονομικού σταθμού ο οποίος εξοπλίζεται και διαθέτει εννέα κλίνες και απασχολεί γιατρό, νοσηλεύτρια, μαία, καθαρίστρια και μαγείρισσα.
– Επί προεδρίας Ευαγγ. Ζαχ. Βαρδάκη και κατόπιν συνεργασίας με τον ιερέα του χωριού Χρ. Τζαγκαραλεξάκη κτίζεται το κτίριο που στεγάζει επί σειρά ετών το Γυμνάσιο Αργυρούπολης, στο οποίο σήμερα στεγάζεται το ΕΚΦΕ Ρεθύμνου.
– Καθηγητές από το χωριό, που πολλοί δίδαξαν και στο Γυμνάσιο:
Μαθηματικοί: Εμμ.Τσιριντάνης, Διον. Κασωτάκης, Χαρ. Ζαχ. Κασωτάκης.
Φιλόλογοι: Αικ. Κανδυλάκη, Μαρ. Λελεδάκη, Ελευθ. Μανιουδάκη, Αικ. Κατσολεδάκη, Ελ. Σταυρουλάκη, Αικ. Τουπαδάκη, Αγ. Δελληγιαννάκη-Εγγλέζου.
Οικιακής Οκονομίας: Αικ. Εμ. Κανδυλάκη, Καλλ. Παυλάκη.
Θεολόγος: Στυλ. Ιωαν. Ζωγραφάκης (απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης).
– Όσον αφορά τους ιερείς από την Αργυρούπολη: Προφανώς εννοείται Νικόλαος Κατσαμάκης και όχι Κατσαμανάκης.
Ο Μιχαήλ Μανουσάκης ήταν ιερομόναχος, ανήκε στην «Αδελφότητα Θεολόγων Η ΖΩΗ» και επί σειρά ετών αγωνίστηκε για τη διάδοση των χριστιανικών αρχών και αληθειών, όπως μαρτυρεί το βιβλίο του καθηγητή Θεολογίας κου Αραμπατζή «Μιχαήλ Μανουσάκης Δράμα 1968».
Στις προσωπικότητες δεν αναφέρθηκαν οι:
– Κάρολος Παυλάκης, θεατρικός επιχειρηματίας των θεάτρων «Βρετάνια», «Αθηνών» και «Μουσούρη» στην Αθήνα.
– Ελευθερία Ζωγραφάκη που είναι η μοναδική γυναίκα ξυλογλύπτρια στην Ελλάδα που το 1979 δηλώνει στο Επιμελητήριο Ρεθύμνου την έναρξη «Βιοτεχνίας παραδοσιακών ξυλόγλυπτων επίπλων». Πολλά ξυλόγλυπτα τέμπλα σε εκκλησίες του νομού Ρεθύμνης φέρουν την υπογραφή της, ενώ έπιπλά της στολίζουν σπίτια σε όλη την Ελλάδα. Επί σειρά ετών διετέλεσε εκπαιδεύτρια σε προγράμματα της ΝΕΛΕ διδάσκοντας μεταξύ άλλων ξυλογλυπτική, χαλκογραφία, καλαθοπλεκτική, πλέξιμο με κοπανέλι, μαγειρική, ζαχαροπλαστική κ.α. Το Μάιο του 1985 μετά από πρόταση του υπουργείου Γεωργίας παρουσιάζει το έργο της στο χωριό, σε φοιτητές και απόφοιτους της Εμπορικής Σχολής του Montpellier της Γαλλίας. Τον Ιανουάριο του 1988 εκπροσωπεί την Ελλάδα σε σεμινάριο της Ευρωπαϊκής Κοινότητας με θέμα «Οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες των Αγροτισσών» στην πόλη Cadiz της Ισπανίας. Συμμετείχε με ξυλόγλυπτα έργα της σε πλήθος εκθέσεων με τελευταία την 1η πανελλήνια έκθεση παραδοσιακών προϊόντων του υπουργείου Ανάπτυξης, το Σεπτέμβρη του 2008 στο Ζάππειο Μέγαρο. Διαθέτει πλήθος διακρίσεων μεταξύ των οποίων και αυτή της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Ρεθύμνου (Ι.Λ.Ε.Ρ.) που μετά τη δημιουργία του Λαογραφικού Μουσείου (με πάνω από 2.500 αντικείμενα) βραβεύτηκε για την ευαισθησία της στο Λαϊκό πολιτισμό και τη διάσωση στοιχείων του υλικού και πνευματικού βίου. Πλήθος ξένων επισκεπτών κάθε χρόνο την αναζητούν μόλις έρθουν στην Αργυρούπολη, καθώς πολλοί ταξιδιωτικοί οδηγοί κάνουν αναφορά στο έργο και στην προσφορά της στην κρητική παράδοση.
– Το κτίριο «Μανουσάκη» που στεγάζει σήμερα το Κέντρο Κρητικής Γαστρονομίας, δεν προσφέρθηκε, όπως αναφέρετε στο κείμενό σας αλλά, πουλήθηκε από τους κληρονόμους Μανουσάκη στην κοινότητα Αργυρουπόλεως και έτσι αργότερα κατέληξε στο Δήμο Ρεθύμνου.
Επίσης στο χωριό υπήρχαν και τέσσερις Ρασοφάμπρικες των, Κατσολεδάκη, Στραπατσάκη, Ζωγραφάκη, Παπαδάκη (Μαστορίου) για την επεξεργασία των μάλλινων υφασμάτων της περιοχής.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω πως η αναφορά σε όλα τα παραπάνω γίνεται καλοπροαίρετα. Παρόλο που τα περισσότερα στοιχεία που συμπληρώνω αφορούν μέλη της οικογενείας μου θεωρώ ότι αν ο καθένας από μας έπραττε ανάλογα θα μπορούσε να ολοκληρωθεί το έργο σας, το οποίο θεωρώ αξιέπαινο και σέβομαι απεριόριστα.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Με εκτίμηση
Κυβέλη Ευαγ. Ζωγραφάκη