Ο Θωμάς με κοίταξε με μάτια γουρλωμένα από την απορία και την έκπληξη. Ήταν πολύ αργά. Μετάνιωσα, αλλά το είχα ήδη ξεστομίσει.
-Τι; Υπάρχει μέσα μας κι άλλος ένας άνθρωπος; Άλλη μια ψυχή;
-Ναι Θωμά, δεν είμαστε μόνοι μέσα στο σώμα μας. Συν-υπάρχομε με έναν άλλον άνθρωπο, με μια ξεχωριστή, ανεξάρτητη ψυχή, την αρχέγονη φύση μας. Ας μη φοβηθούμε κι ας το συνηθίσομε: Μέσα μας βρίσκεται ο αρχέγονος άνθρωπος της ζούγκλας, με την αγριότητα, τα ένστικτα, τον πρωτογονισμό του.
Δεν μπορούμε να τον διώξουμε. Τον κουβαλάνε τα κύτταρά μας μέσα στον πυρήνα τους. Για να ακριβολογήσω, τον κουβαλάνε τα γονίδια. Κάθε γονίδιο κουβαλά τις δικές του «πληροφορίες». Ακόμα και οι λέξεις το μαρτυρούν. Για παράδειγμα, το «γκοπ ή κόπ» – ο ήχος του κοφτερού εργαλείου με το οποίο έκοβε τα δέντρα – σώθηκε ως ήχος στο ρήμα «κόπ-τω».
Παρά τους αιώνες που έχουν περάσει και παρά την εκπαίδευση και τον πολιτισμό, ο άνθρωπος της ζούγκλας σαν ολότητα μέσα μας παραμένει ισχυρότατος, παντοδύναμος. Φέρνει μαζί του τα τρία βασικά ένστικτα του αρχέγονου ανθρώπου – ζώου: Τα ένστικτα της τροφής, της αυτοσυντήρησης και της διαιώνισης του είδους. Αυτά τα τρία βασικά ένστικτα που διατηρούνται ακέραια μέσα μας (ακριβώς διότι είναι βασικά) αλλοίμονο σε όποιον τα υποτιμήσει. Η θύελλα που τότε θα ξεσπάσει μέσα του θα του διαταράξει κάθε ισορροπία, θα του προκαλέσει νευρώσεις (με άλλα λόγια θα τον στείλει στον ψυχίατρο), τελικά θα τον συντρίψει. Μόνο αν πάψει να «προσβάλλει» τα 3 βασικά ένστικτα θα ξανανιώσει πως «ζει».
Ένα παράδειγμα: Ο άνθρωπος της ζούγκλας δεν ήξερε από «τρόπους» καλής συμπεριφοράς. Έτρωγε απλά με τα χέρια (όχι με πηρούνι και μαχαίρι), έτρεχε ελεύθερος στα δάση (δεν του επέβαλλαν να ακούει το μάθημα επί μια ώρα στο σχολείο), δεν χρειαζόταν να αποταμιεύει αγαθά (άγνωστη ήταν η έννοια για το αύριο). Οι κανόνες που για προφανείς λόγους επιβάλλει η σημερινή πολιτισμένη κοινωνία βρίσκουν τον πρωτόγονο αδερφό μας παντελώς αδιάφορο. Επομένως είναι φυσικό να αντιδρά. Ήδη από την παιδική ηλικία ο καθένας από μας βασανίζεται από τα βαθύτερα πρωτογονικά «θέλω» όπως έρχονται από μέσα του) τα οποία συγκρούονται με τα «πρέπει» (τους κανόνες του πολιτισμού και του καθωσπρεπισμού). Τα πρώτα άγχη, τα «τικ», κάποιες φοβίες και πολλά άλλα ξεκινούν από αυτή τη σύγκρουση.
Μπορούμε με κάποιον τρόπο να «ακούσομε» τον αρχέγονο άνθρωπο μέσα μας; Θα σε εκπλήξω φίλε αναγνώστη, απαντώντας στην ερώτηση αυτή «ναι»! Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τον ακούμε μέσα από τους εντερικούς ήχους οι οποίοι δεν νομίζω να έχουν αλλάξει πολύ μέσα στις χιλιετίες.
Καλά θα κάνομε να το χωνέψομε και να κρατήσομε καλές σχέσεις με την αρχέγονη φύση που κουβαλούμε μέσα μας. Έτσι κι αλλιώς, να απαλλαγούμε από αυτή δεν μπορούμε. Δεν μένει παρά να συμμορφωθούμε. Αν όχι, μας περιμένει ο ….ψυχίατρος.
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός
