Πολλά έχουν γραφτεί για το θρυλικό Αρχιμανδρίτη Ελευθέριο Νουφράκη, που τόλμησε να λειτουργήσει στην Αγιά Σοφιά, 466 χρόνια μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Συγκλονιστικό το γεγονός και μόνο να το αναφέρεις.
Ο σπουδαίος αυτός άθλος ενέπνευσε τον εκλεκτό συγγραφέα Αντώνη Εμμ. Στιβακτάκη, που μας έδωσε πρόσφατα με την ευγενική πρωτοβουλία και χορηγία του Πολιτιστικού Συλλόγου Αλώνων ένα σημαντικό ιστορικό βιβλίο με τίτλο «Αρχιμανδρίτης Ελευθέριος Νουφράκης – Μια εμβληματική μορφή του Ελληνισμού» με πρόλογο του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. κ. Ευγενίου.
Ο σύλλογος παρουσίασε το βιβλίο προχθές το απόγευμα στη φιλόξενη αίθουσα των Τεσσάρων Μαρτύρων, και σημείωσε μια επιτυχία στο ενεργητικό του χάρις στην σωστή επιλογή των ομιλητών που ήταν ο Κωστής Παπαδάκης και ο Θεόδωρος Πελαντάκης, οι οποίοι θεωρούνται ξεχωριστοί στην ειδικότητά του καθένας αλλά και χάρις στον άριστο συντονισμό της καλής συναδέλφου Βάλιας Πετράκη, που χαρισματικά διαχειρίστηκε τη διαδικασία και το χρόνο παρουσίασης έτσι ώστε η εκδήλωση να αφήσει άριστες εντυπώσεις.
Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος, που όχι μόνον προλόγισε το βιβλίο, αλλά από την αρχή αγκάλιασε την όλη ιδέα και στάθηκε πολύτιμος αρωγός και συμπαραστάτης για τη δημιουργία αυτής της καλαίσθητης και ιστορικής έκδοσης, χαιρέτισε την εκδήλωση και στον χαιρετισμό του στάθηκε στην ουσία του γεγονότος δίνοντας εναύσματα μεγαλύτερης εμβάθυνσης στο μεγαλείο του άθλου αυτού από ένα λειτουργό του Υψίστου που μας γεμίζει εθνική περηφάνια.
Στη συνέχεια η πρόεδρος του συλλόγου, Δόξα Καββάλου, αναφέρθηκε στο σκοπό της έκδοσης και στην προσπάθεια του φορέα της να ανασταίνει την εθνική μνήμη που έχει πολλά να θυμηθεί στο ιστορικό αυτό χωριό τις Αλώνες, μικρό σε έκταση αλλά μέγιστο από πλευράς προσφοράς των κατοίκων σε όλους τους εθνικούς αγώνες. Είπε μεταξύ άλλων:
«Πολύ μικρό χωριό, καθώς από τότε που χρονολογείται η ύπαρξή του μέχρι και σήμερα δεν έχει ξεπεράσει τους 100-140 κατοίκους. Παρά το μικρό του μέγεθος, έχει αναδείξει μεγάλες προσωπικότητες, ανάμεσα στις οποίες και ο πρωταγωνιστής του σημερινού βιβλίου, γνήσιο τέκνο της εποχής του, εκφραστής της ανάγκης για ανεξαρτησία και απελευθέρωση, παθιασμένος υπερασπιστής της ελευθερίας και κινούμενος στα όρια της αποκοτιάς για να υπερασπιστεί τις αξίες του, πέτυχε ένα ιστορικό γεγονός που καταγράφηκε και διαδίδεται στην πάροδο των χρόνων, πολύ περισσότερο από τη λοιπή προσφορά του στο ελληνικό έθνος, λόγω της τόλμης του να ενσαρκώσει ενδόμυχους πόθους του ελληνικού έθνους για λίγες μόνο στιγμές: Λειτούργησε στην Αγιά Σοφιά, το 1919. Για όλα τα υπόλοιπα που έκανε, και δεν είναι γνωστά, για το χαρακτήρα του και την προσωπικότητά του, για τη γενικότερη ιστορική συγκυρία, για λεπτομέρειες που θα συναρπάσουν τον έμπειρο αναγνώστη γράφτηκε το σημερινό βιβλίο. Επίσης είναι φόρος τιμής στους προγόνους μας και εκπλήρωση καθήκοντος εκ μέρους μας η έκδοση του βιβλίου αυτού. Χαίρομαι ιδιαιτέρως που το πλήρωμα του χρόνου για την έκδοση αυτή έφτασε επί της προεδρίας μου, ωστόσο δίχως την πολύτιμη πρωτοβουλία του τέως Προέδρου Χρήστου Κωνσταντουδάκη και την άμεση ανταπόκριση στο αίτημα του συγγραφέα Στιβακτάκη Αντώνη δεν θα είχαμε φτάσει στη σημερινή ημέρα. Και σε αυτούς τους τιμητές της παράδοσής μας επιβάλλεται να αναγνωρίσουμε την προσφορά και να εκφράσουμε την εκτίμησή μας. Πολύ σημαντική ήταν η συμβολή της Μητρόπολης Ρεθύμνου, η οποία με το πρόσωπο του τωρινού Μητροπολίτη περιέβαλλε την προσπάθειά μας, με περισσή χαρά, μας προσέφερε ηθική και οικονομική στήριξη, αλλά και με προθυμία μας διέθεσε κάθε μέσο για την πραγματοποίηση της σημερινής εκδήλωση, μεταξύ των οποίων και αυτήν την αίθουσα. Ευχαριστούμε πολύ. Είθε να είμαστε πάντοτε πρόθυμοι, ικανοί και άξιοι να τιμούμε την ιστορία μας και τις προσωπικότητες που την λάμπρυναν, να αντλούμε παράδειγμα και πρότυπα».
Ο συγγραφέας και το έργο του
Η κ. Βάλια Πετράκη, στην εισήγησή της είπε μεταξύ άλλων ότι «Η αποψινή βραδιά της παρουσίασης του συγκεκριμένου βιβλίου, είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί θεωρούμε ότι αποτελεί το καλύτερο και αιώνιο τρισάγιο που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί, στην μνήμη του ηρωικού αυτού λειτουργού» και συνέχισε λέγοντας μεταξύ άλλων:
«Ο Αρχιμανδρίτης και στρατιωτικός ιερέας Ελευθέριος Νουφράκης, υπήρξε μια από τις γενναιότερες και ενδοξότερες μορφές του τόπου μας, αλλά και όλης της χώρας.
Ο συγγραφέας στο βιβλίο του περιγράφει τη ζωή και τη δράση του, ενώ καταγράφει πολλά αποσπάσματα από το προσωπικό του ημερολόγιο, που βρίσκεται στο Μουσείο του χωριού του στις Αλώνες. Μας καθιστά κοινωνούς σε ένα από τα ηρωικότερα και συγκλονιστικότερα γεγονότα της εθνικής ιστορίας μας αλλά και της ιστορίας του Χριστιανισμού.
Ο παπάς Λευτέρης ήταν ένας Κρητικός ήρωας, ένας ατρόμητος χαρακτήρας με αρετή και τόλμη θαυμαστή, με παραδειγματική αίσθηση του ιερατικού του χρέους και καθήκοντος, που υπερέβη τα εσκαμμένα, που κατόρθωσε το ακατόρθωτο, το απίστευτο, το αδιανόητο, το ασύλληπτο, αψηφώντας την όποια συνέπεια, τον ίδιο τον θάνατο.
Οι αξιοθαύμαστες ψυχικές ιδιότητες, η απίστευτη τόλμη και η αυτοθυσία του παπα-Νουφράκη, προκειμένου να πετύχει τον υπέρτατο αυτό σκοπό, είναι μοναδικές στην ιστορία μας.
Ο ιερέας Νουφράκης έσπευσε να υπερασπιστεί την πατρίδα του, ενώ παράλληλα με τον τρόπο του πολέμησε για την δόξα του Θεού μας, τον θρίαμβο της θρησκείας μας και την υπεράσπιση των εθνικών μας ιδεωδών.
Την ηρωική αυτή ιερατική μορφή, που αγγίζει τα όρια του θρύλου καταγράφει στο βιβλίο ο κ. Στιβακτάκης. Ο συγγραφέας Αντώνιος Eμμαν. Στιβακτάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1959 και κατάγεται από το Χόνδρο Βιάννου.
Υπηρέτησε ως δάσκαλος επί 33 χρόνια στη Νεάπολη Βοιών Λακωνίας, στην Αθήνα και στο Ηράκλειο από όπου συνταξιοδοτήθηκε τον Ιούνιο του 2014.
Το έτος 1979 δημοσίευσε την πρώτη εργασία του, ταξιδιωτικό οδοιπορικό, με θέμα: «Σήμερα στην Κύπρο».
Έκτοτε ασχολείται κυρίως με την λαογραφία – ηθογραφία και την ιστορία του τόπου μας, τις ταξιδιωτικές εντυπώσεις, τη συγγραφή διαφόρων μελετών ποικίλου περιεχομένου (ιστορικού, θρησκευτικού, παιδαγωγικού, λαογραφικού κ.λ.π και τώρα τελευταία με την ποίηση.
Έχει μελετήσει ιδιαίτερα τη διαχρονική σχέση της Κρήτης με το Άγιον Όρος και καρπός αυτής της συστηματικής του ενασχόλησης είναι 10 βιβλία, και πλέον των 100 δημοσιευμάτων σε εφημερίδες, περιοδικά και ανθολογίες.
Μεγάλο επίσης το ενδιαφέρον του για την τοπική μας ιστορία και έχει συγγράψει αρκετές κρητολογικές μελέτες όπως «Ιχνηλατώντας την ομηρική Ωγυγία», «Συμβολή στην ιστορία Στακτουρίων Ρεθύμνης και του Χόνδρου Βιάννου», «Γενική Επισκόπηση της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Βιάννου», «Οθωμανοί κάτοικοι του Χόνδρου Βιάννου στα τέλη του 19ου αιώνα», «Ο δημογραφικός χάρτης της Βιάννου στις αρχές του 20ου αιώνα», «Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας στην κρητική λαϊκή παράδοση», «Παλαιοί τοιχογραφημένοι ναοί στο Χόνδρο Βιάννου» κ.α.
Έχει συγγράψει μέχρι σήμερα 35 βιβλία και έξι σε συνεργασία με άλλους, συνολικά 41.
Έχει επίσης δημοσιεύσει πλέον των 400 κειμένων και μερικά ποιήματα σε ανθολογίες, εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά και εφημερίδες.
Το έργο του είναι επηρεασμένο από το ελληνικό φως, από την τοπική και γενικότερα από την εθνική μας ιστορία, από την ελληνορθόδοξη παράδοσή μας και από την ομορφιά της φύσης.
Είναι συνεργάτης πολλών περιοδικών και εφημερίδων.
Τώρα, γράφει – επιμελείται και παρουσιάζει στο Ραδιοφωνικό Σταθμό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης «Το Φως», την εκπομπή «Διαδρομές στο χώρο και στο χρόνο, στο χθες και στο σήμερα».
Επί μια πενταετία παρουσίαζε μαζί με τον σχολικό σύμβουλο και ιστορικό κ. Ιωάννη Χρηστάκη, στο ίδιο Ραδιόφωνο την εκπομπή «Ιστορικές Αναδρομές».
Έχει βραβευθεί πολλές φορές για το έργο του και είναι μέλος πολλών Συλλόγων σε μερικούς από τους οποίους είναι και υπήρξε μέλος των Διοικητικών Συμβουλίων τους (π.χ. Ιστορική Λαογραφική Ένωση Βιάννου – ΙΛΑΕΒ, Σύλλογος «Φίλοι του Αγίου Όρους» Ηρακλείου κ.λ.π. Είναι παντρεμένος με τη Ρεθεμνιώτισσα δασκάλα Μαρία Δελιδάκη, και έχουν δυο γιους, το Μανώλη και το Ροδάμανθυ και κατοικούν μόνιμα στο Ηράκλειο».
Δύο χαρισματικοί ομιλητές
Για το βιβλίο ειδικότερα μίλησαν ο φιλόλογος, θεολόγος και συγγραφέας κ. Κωστής Παπαδάκης και ο φιλόλογος, επίτιμος προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Ρεθύμνου κ. Θεόδωρος Πελαντάκης.
Θεωρούμε ότι η επιτυχία της εκδήλωσης οφείλεται στην επιλογή των ομιλητών.
Παρουσίασαν σπονδυλωτά το θέμα μιλώντας διαδοχικά στο βήμα και καλύπτοντας όλες τις παραμέτρους.
Ο κ. Παπαδάκης με το χάρισμα λόγου που διαθέτει, γοητεύοντας το ακροατήριό του πάντα, αναφέρθηκε με πληρότητα ιστορικών στοιχείων στα παιδικά χρόνια του παπα-Λευτέρη, στην ενηλικίωση και στη φοίτησή του στη Ριζάρειο Θεολογική Σχολή και στο διάστημα από το 1914 έως το 1918 κλείνοντας με μια αποτίμηση του ιστορικού γεγονότος από μια διαφορετική οπτική σκοπιά και αντίληψη.
Ο κ. Θεόδωρος Πελαντάκης στη συνέχεια, γνωστός και αυτός για την εξαιρετική διαχείριση του χρόνου όταν πρέπει από βήματος να αναπτύξει ένα θέμα, κράτησε αδιάπτωτο το ενδιαφέρον των ακροατών του αναφερόμενος στην απόφαση του π. Λευτέρη να καταταγεί εθελοντής στο στρατό και τη συμμετοχή του στους Βαλκανικούς Πολέμους, ενώ με την «Αναφορά στην Οδησσό και την Κριμαία – στην Αγιά Σοφιά» αναφέρθηκε και στο συγκλονιστικό γεγονός της τέλεσης της Θείας Λειτουργίας στην Αγιά Σοφιά καλύπτοντας με επάρκεια στοιχείων ένα ιστορικό γεγονός που αναδεικνύει το πάθος των Ελλήνων για τα ιερά και τα όσια της φυλής.
Οπωσδήποτε οι δύο εξαίρετοι ομιλητές κάλυψαν με άριστο τρόπο το θέμα τους, ώστε κάθε εισήγηση αποτελούσε συνδετικό κρίκο για την επόμενη χωρίς επικάλυψη, χωρίς επαναλήψεις. Και το αποτέλεσμα ήταν άριστο.
Με τη σειρά του ανέβηκε στο βήμα ο συγγραφέας που έλαβε τα εύσημα όλων για τη θαυμάσια δουλειά που παρουσίασε, ενώ ο τέως αστυνομικός διευθυντής Ρεθύμνου αγιογράφος και ποιητής κ. Γεώργιος Καραβιώτης απήγγειλε ένα ποίημα που έγραψε για τον π. Λευτέρη Νουφράκη μαζί με την 12χρονη εγγονή του Ηρώ.
Η εκδήλωση έκλεισε με την εξαίρετη Γιάννα Αλεβιζάκη που τραγούδησε το ριζίτικο «Τον αντρειωμένο μην τον κλαις».
Και ακολούθησε το παραδοσιακό κέρασμα προσφορά του Πολιτιστικού Συλλόγου Αλώνων «Ο Κρυονερίτης» που, κατά γενική ομολογία, τίμησε για μια ακόμα μια φορά τις παραδόσεις του χωριού του.
