Ένας από τους τρόπους τόνωσης της αγοράς εργασίας και ένας κλάδος τον οποίο αυτή έχει απόλυτη ανάγκη να κινητοποιηθεί, προκειμένου να μπορέσει να επαναλειτουργήσει είναι το κομμάτι των ελευθέρων επαγγελματιών. Αυτών δηλαδή που σήμερα έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από τα χρόνια της κρίσης. Είναι όμως αυτή η τάξη η οποία φαίνεται να στοχοποιείται από τη παρούσα κυβέρνηση, λειτουργώντας, με τις προτάσεις της για το ασφαλιστικό, τιμωρητικά ουσιαστικά απέναντι σε αυτούς.
Αυτός ο κλάδος θα πρέπει να ωθηθεί να επιστρέψει στη κανονικότητα της εργασίας τους, στη συμμετοχή τους στο κομμάτι που τους αναλογεί στον ασφαλιστικό κλάδο και στην επαναλειτουργία της αγοράς, με ορθούς όρους αλλά και με αποτύπωση της σημερινής κατάστασης.
Στην κατεύθυνση αυτή, και με δεδομένο πως οι περισσότεροι από αυτούς πλέον βρίσκονται σε αδυναμία τήρησης των ασφαλιστικών τους υποχρεώσεων, θα πρέπει να ληφθούν άμεσα, στοχοποιημένα και ρεαλιστικά, επτά αποφάσεις που θα τους διευκολύνουν στην επαναδραστηριοποίηση τους, αλλά και στην είσοδο σε αυτό τον κλάδο ακόμα περισσοτέρων.
1. Διαγραφή οφειλών κλάδου υγείας:
Το πρώτο που πρέπει άμεσα να γίνει προς αυτούς, είναι να διαγραφούν από τις οφειλές τους τα ποσά εκείνα που αφορούν τον κλάδο υγείας. Είναι πολύ σημαντικό κομμάτι των οφειλών τους, και αφορά παροχές τις οποίες δεν μπορούσαν να έχουν, από τη στιγμή που ήταν υπόχρεοι από τη πρώτη ακόμα δόση, στο ασφαλιστικό τους ταμείο. Τα ποσά αυτά όχι μόνο συνέχισαν να προστίθενται σε κάθε δόση, αλλά τοκίζονται και επαυξάνουν με αυτό τον τρόπο το συνολικό ποσό της οφειλής του υπόχρεου. Κάνουν λοιπόν αδύνατη την επίτευξη μιας βιώσιμης ρύθμισης από τη πλευρά του υπόχρεου.
2. Κεφαλαιοποίηση των οφειλών συνταξιοδοτικού κλάδου:
Μετά τη διαγραφή του μέρους εκείνου για το οποίο ο υπόχρεος θα πάψει να επιβαρύνεται, το υπόλοιπο ποσό -που αφορά τον συνταξιοδοτικό κλάδο- θα κεφαλαιοποιηθεί και δεν θα ανατοκίζεται σε βάθος χρόνου. Με αυτό τον τρόπο, ο κάθε ασφαλιζόμενος θα μπορεί να γνωρίζει το σταθερό ποσό της οφειλής του. Το νέο, κεφαλαιοποιημένο ποσό, θα αποτελεί χρέος του κάθε ένα επαγγελματία, και θα δίνεται η δυνατότητα μιας αποπληρωμής του έως το τέλος του επαγγελματικού του βίου. Όποιο ποσοστό αυτής της οφειλής έχει καταβληθεί στο τέλος αυτό, θα προσαυξάνει τις μελλοντικές συνταξιοδοτικές του απολαβές, αναλογικά. Το εναπομείναν χρέος του υπόχρεου, θα αφαιρείται από τη τελική σύνταξη, ως αφαίρεση εργασιακών ετών.
3. Μηδενικές εισφορές τριών πρώτων ετών νέου επαγγελματία στον συνταξιοδοτικό κλάδο:
Προκειμένου να ωθήσουμε νέους επαγγελματίες να εισέλθουν στη δυσκολότατη αυτή τη στιγμή, οικονομική ζωή, θα πρέπει να κινητοποιήσουμε, να διευκολύνουμε τη διαδικασία, μέσω ελαφρύνσεων που θα τους ωθούν στην αγορά εργασίας. Τα τρία πρώτα χρόνια της έναρξής, ο επαγγελματίας δεν θα έχει άμεση υποχρέωση καταβολής του συνταξιοδοτικού μέρους των εισφορών του, παρά μόνο του κλάδου υγείας του. Θα δίνεται η δυνατότητα, μελλοντικά, αγοράς των ετών αυτών, ώστε στο τέλος του εργασιακού του βίου, να μπορεί να λαμβάνει την πλήρη σύνταξή του. Αυτό θα επιφέρει μια πολύ δυναμική ελάφρυνση του κόστους επαγγελματικής δραστηριότητας.
4. Αύξηση γραμματίων προείσπραξης
Αυτή τη στιγμή, υπάρχουν επαγγελματικοί κλάδοι που καλούνται να πληρώσουν τις εισφορές τους στο τέλος κάθε εξαμήνου. Τούτο, συσσωρεύει ένα πολύ σημαντικό ποσό στο τέλος του εξαμήνου, με αποτέλεσμα αρκετοί που εκείνο το διάστημα δεν έχουν το ποσό συγκεντρωμένο, να μην δύνανται να το καταβάλλουν. Οι περισσότερες δόσεις καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών, κάνει ευκολότερη την καταβολή τους.
5. Δυνατότητα επιλογής ασφαλιστικής κλίμακας
Θα πρέπει να δίνεται στον κάθε ασφαλισμένο η δυνατότητα, κρίνοντας τις οικονομικές συνθήκες του επαγγέλματος του συνεχώς, να μπορεί να επιλέγει την ασφαλιστική κλίμακα την οποία θα υπηρετεί, με άμεσο, προφανώς, αντίκρισμα των εισφορών που θα καταβάλλει, στη τελική σύνταξη που θα του αναλογεί. Η κατάταξη του θα κρίνεται ανά διετία, και προφανώς θα μπορεί να δίδεται η δυνατότητα μελλοντικής καταβολής χρημάτων, έναντι, προκειμένου να αυξηθεί μια προπληρωμένη κατηγορία και διετία.
6. Δυνατότητα παύσης επαγγέλματος
Στις μέρες μας, υπάρχουν συγκεκριμένοι επαγγελματικοί κλάδοι που δεν δύνανται να προχωρήσουν σε διακοπή της επαγγελματικής τους πορείας και μελλοντική επανέναρξη αυτής. Αυτοί οι κλάδοι δεν μπορούν να εισέλθουν στην ανεργία, ανεξάρτητα αν το επαγγελματικό τους αντικείμενο είναι μηδενικού αποτελέσματος. Οι οφειλές εξακολουθούν να τρέχουν και απλά να προστίθενται στις ήδη υπάρχουσες. Θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα ολιγοετούς παύσης της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, πάγωμα προφανώς των οφειλών τους, και μελλοντικής επανέναρξης τους. Το συγκεκριμένο σημείο αγγίζει το κρίσιμο θέμα της ασφάλισης της επαγγελματικής ιδιότητας και όχι της επαγγελματικής χρήσης και ακολουθεί αμέσως παρακάτω:
7. Αποσύνδεση επαγγελματικής ιδιότητας και ασφαλιστικής δυνατότητας
Τα προηγούμενα χρόνια, επαγγελματικοί κλάδοι είχαν επιλέξει να ασφαλίζουν όχι την εργασία, αλλά την ιδιότητά τους. Μπορούσαν λοιπόν να συνεχίζουν να δουλεύουν μόνο αν ήταν ασφαλιστικά ενήμεροι. Και συνέχιζαν να υποχρεούνται να καλύπτουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, ανεξάρτητα αν μπορούσαν να δουλεύουν, καθώς ασφάλιζαν την ιδιότητα και όχι την εργασία. Οι εποχές έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η ιδιότητα και μόνο δεν αποφέρει εργασία. Οφείλουμε λοιπόν να περάσουμε στην επόμενη φάση, όπου η ασφαλιστική ικανότητα δεν θα έχει να κάνει με την εργασιακή δυνατότητα του επαγγελματία.
Αν τα παραπάνω μέτρα ληφθούν άμεσα και καθώς δεν κοστίζουν το παραμικρό ευρώ, πολλοί ελεύθεροι επαγγελματίες θα μπορέσουν να ανασάνουν, θα προσπαθήσουν να επιστρέψουν στις δραστηριότητές τους και θα προσπαθήσουν και νέοι να εισέλθουν στον εργασιακό κύκλο. Έτσι θα καταφέρουμε ένα σημαντικό βήμα τόνωσης της αγοράς και της κρίσιμης, κίνησης του χρήματος.
* Ο Γιάννης Λίτινας είναι πολιτικός μηχανικός