Αυξημένη σε σχέση με την πρωτοφανή πτώση που σημειώθηκε πέρυσι, εκτιμάται ότι θα είναι η φετινή ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη, χωρίς ωστόσο να προσεγγίζει τα υψηλά ποσοστά που εμφάνιζε το νησί σε εποχές με «βεντέμα», όπου οι παραγόμενοι τόνοι λαδιού άγγιζαν μέχρι και τους 100.000.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι στην Κρήτη παρήχθησαν μόλις 58.000 τόνοι και αυτό όχι υψηλής ποιότητας. Βασικός παράγοντας για την κακή περσινή ελαιοκομική περίοδος ήταν οι αυξημένες δακοπροσβολές.
Για τον λόγο αυτό η Περιφέρεια Κρήτης σε μια προσπάθεια να στηρίξει τους παραγωγούς διεκδίκησε και πήρε επιπλέον κονδύλια για την υλοποίηση περισσότερων ψεκασμών καταπολέμησης του δάκου, ενώ παράλληλα έχει εκκινήσει διαδικασία διεκδίκησης αποζημιώσεων για τις ζημιές που υπέστησαν τα ελαιόδεντρα του νησιού από την περσινή κακοκαιρία.
Έχοντας πλέον στην φαρέτρα της, περισσότερους οικονομικούς πόρους και καλύτερης ποιότητας φάρμακα, η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας Κρήτης, προέβη σε μεγάλο αριθμό ψεκασμών, ενώ πραγματοποιήθηκαν δειγματοληψίες ελαιοκάρπου. Η εικόνα που σχηματίζεται μέχρι στιγμής, μετά και την ολοκλήρωσή τους σε κάποιες περιοχές, είναι σίγουρα πιο θετική σε σχέση με το 2019, όπως μας πληροφορεί ο κ. Μανώλης Χνάρης, αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα, ο οποίος εκτιμά πως το 2020 θα είναι «μεσαία σε παραγωγή χρονιά» για την Κρήτη.
«Στο νομό Ρεθύμνης, ολοκληρώθηκαν και οι 5 δολωματικοί ψεκασμοί που είχαν αρχικά οριστεί, με την δυνατότητα να πραγματοποιηθούν και επιπλέον, αν χρειαστεί σε συγκεκριμένες περιοχές. Μετά τις 21 Οκτωβρίου μπορούν οι παραγωγοί να συλλέξουν τον καρπό. Σαν παραγωγή φέτος για την Κρήτη είναι μια μεσαία χρονιά, δεν είναι μια χρονιά που έχουμε βεντέμα, σε σχέση με το μέσο όρο κάθε χρονιάς. Στην Κρήτη μια καλή χρονιά είναι γύρω στους 100.000 με 80.000 τόνους ελαιολάδου.
Στις περιοχές που παρατηρήθηκε ότι υπήρχαν δακοπροσβολές και υπόνοια για προσβολή μύκητα, δώσαμε τον Σεπτέμβριο ειδικές οδηγίες και η κατάσταση τώρα είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο. Στην ουσία ξεκίνησαν όλα στην ώρα τους, είχαμε τους εργολάβους, τα κατάλληλα φάρμακα, έχουν εξαιρεθεί φάρμακα τα οποία προηγούμενες χρονιές αποδείχτηκε ότι δεν ήταν τόσο δραστικά όσο θα έπρεπε. Τα φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν φέτος ήταν τα ακριβότερα και τα καλύτερα. Τώρα αν υπάρξουν αρνητικές καιρικές συνθήκες, από τώρα και ύστερα, όπως πέρυσι τον Νοέμβριο, δεν μπορούμε να το προβλέψουμε. Εμείς προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε την παραγωγή σε συνδυασμό με την ποιότητα και κατευθύνουμε τους παραγωγούς προς την παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου γιατί αυτός πρέπει να είναι ο στόχος μας».
Προτροπή για πρώιμη συγκομιδή του ελαιοκάρπου
Φέτος η επιστημονική επιστημονική-συμβουλευτική επιτροπής για τη φυτοπροστασία της περιφέρειας συνιστά στους παραγωγούς να αρχίσουν τη συγκομιδή νωρίτερα και συγκεκριμένα στα τέλη Οκτώβριου. Σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα ο κ. Χνάρης, επισημαίνει:
«Παραδοσιακά στην Κρήτη ξεκινούμε τέλη Δεκέμβρη με αρχές Ιανουαρίου και εμείς πλέον λέμε, αυτό να γίνει λίγο πιο πρόωρα. Σε πρώιμες περιοχές και δέντρα μέτριου φορτίου καρποφορίας, η συγκομιδή μπορεί να ξεκινήσει μέσα Οκτωβρίου, με προτεραιότητα στα αρδευόμενα χωράφια. Ακόμα και για τις όψιμες περιοχές και τα φορτωμένα δέντρα, καλό είναι να ολοκληρωθεί η συγκομιδή εντός του Δεκεμβρίου. Η στόχευσή μας στην ουσία είναι η ποιότητα του ελαιολάδου και προσπαθούμε να οδηγήσουμε τους παραγωγούς προς αυτή την κατεύθυνση. Θεωρούμε ότι και ποιοτικότερο λάδι θα παραχθεί και πολύ περισσότερο καρπό συλλέγεις τώρα σε σχέση μετά από ένα ή δύο μήνες, που παραδοσιακά γίνεται η συγκομιδή αλλά δίνεις και την ευκαιρία στο δέντρο να «ανασάνει» για την επόμενη χρονιά. Οι καιρικές συνθήκες των επόμενων μηνών είναι καθοριστικές και για αυτό προτρέπουμε για πρώιμη συγκομιδή. Δεν μιλάμε για αγουρέλαιο αλλά για πρώιμη κανονική συγκομιδή. Το αγουρέλαιο είναι πρόωρο, τέλη Σεπτέμβρη έχει ήδη γίνει η συγκομιδή του από κάποιους. Αν κάποιος δεν μπορεί να κάνει πρώιμη συγκομιδή, εννοείται ότι πρέπει να παρακολουθεί και να φροντίζει τα δέντρα του, γιατί το πρόγραμμα της δακοκτονίας, τελειώνει τον Οκτώβριο, άρα αν κάποιος καθυστερήσει πρέπει να έχει την ευθύνη για την προστασία της ελιάς».
Για το ίδιο ζήτημα η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της ΠΕ Ρεθύμνου σε ανακοίνωσή της απευθυνόμενη στους παραγωγούς ελαιοκάρπου αναφέρει: «Η συγκομιδή του ελαιοκάρπου στους ελαιώνες, που ψεκάστηκαν κατά τη διενέργεια του τελευταίου (5ου) δολωματικού ψεκασμού του προγράμματος, μπορεί να ξεκινήσει με ασφάλεια όσον αφορά στην ύπαρξη υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων στο ελαιόλαδο, στις 21 Οκτωβρίου 2020. Συνιστάται η συγκομιδή του ελαιοκάρπου να γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την ημερομηνία αυτή, ιδίως στις πρώιμες πεδινές περιοχές, στους αρδευόμενους ελαιώνες και στα μη φορτωμένα ελαιόδεντρα. Οι παραγωγοί που θα κάνουν καθυστερημένη συγκομιδή (Δεκέμβριος-Ιανουάριος) θα πρέπει να ελέγχουν τακτικά τα ελαιόδεντρά τους γιατί είναι πιθανό να απαιτηθεί η εφαρμογή εντομοκτόνων ή μυκητοκτόνων φαρμάκων. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τηρείται αυστηρά ο χρόνος που απαιτείται να περάσει από την εφαρμογή του φαρμάκου μέχρι τη συγκομιδή για να μην υπάρξουν υπολείμματα στο ελαιόλαδο γενικότερα όσον αφορά το χρόνο συγκομιδής, οι παραγωγοί καλούνται να λάβουν υπόψη τους τα εξής:
- Με χιλιάδες ελαιόδεντρα να μπαίνουν κάθε χρόνο στην παραγωγή σε ελαιοπαραγωγικές χώρες σε όλον τον κόσμο, η ποιότητα είναι η μόνη ελπίδα του κρητικού ελαιολάδου να έχει τιμή στην διεθνή αγορά. Η πρώιμη-κανονική συγκομιδή συνδέεται άμεσα (εξαιτίας καλύτερων χαρακτηριστικών του ελαιολάδου π.χ. γεύση, άρωμα, αντιοξειδωτικές ουσίες) ή έμμεσα (εξαιτίας του περιορισμού των εντομολογικών και μυκητολογικών προσβολών στον ελαιόκαρπο) με την παραγωγή ελαιολάδου άριστης ποιότητας, υψηλής διατροφικής αξίας, ενώ αυξάνει και η διάρκεια ζωής του κατά την αποθήκευση (δεν οξειδώνεται γρήγορα).
- Ακόμα κι αν ο σκοπός ενός παραγωγού είναι η παραγωγή όσο το δυνατό μεγαλύτερης ποσότητας ελαιολάδου ανεξαρτήτως ποιότητας, η καθυστερημένη συγκομιδή (Δεκέμβριος-Ιανουάριος) δεν την εξασφαλίζει: η περαιτέρω συσσώρευση ελαιολάδου στον ελαιόκαρπο, ακόμα κι αν συμβαίνει κατά τη διάρκεια του χειμώνα, είναι ασήμαντη μπροστά στην προοπτική ο ελαιόκαρπος να χαθεί (πέφτοντας στο έδαφος) είτε λόγω εντομολογικών και μυκητολογικών προσβολών είτε λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών (έντονες βροχοπτώσεις, ισχυροί άνεμοι) που υποβοηθούν την φυσιολογική καρπόπτωση. Τέλος, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η καθυστερημένη συγκομιδή δεν επιτρέπει στο ελαιόδεντρο να ανακάμψει με αποτέλεσμα την επόμενη χρονιά η ανθοφορία και κατά συνέπεια η παραγωγή να είναι μικρότερη από αυτήν που σε περίπτωση πρώιμης-κανονικής συγκομιδής θα ήταν».
Στα 80 εκ. ευρώ εκτιμάται η ζημιά που υπέστησαν οι παραγωγοί της Κρήτης πέρυσι
Στα 80 εκ. ευρώ εκτιμήθηκε τελικά η ζημιά που υπέστη η κρητική ελαιοπαραγωγή για το 2019. Ο φάκελος για την αίτηση αποζημίωσης έχει ήδη κατατεθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου αναμένεται και η οριστική παροχή των αποζημιώσεων σε παραγωγούς και φορείς.
«Η Επιτροπή τελείωσε το έργο της και τεκμηριώθηκαν οι λόγοι της καταστροφής. Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου εκτίμησαν την ζημιά στα 80 εκ., η μείωση της παραγωγής σε συνδυασμό με την υποβάθμιση του προϊόντος με βάση τα στοιχεία που είχαμε δώσει ως περιφέρεια Κρήτης. Τώρα ο φάκελος έχει ήδη κατατεθεί στις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις προηγούμενες ημέρες», αναφέρει ο κ. Χνάρης.
