Πριν από λίγες ημέρες, πήγα για ανεφοδιασμό στη λαϊκή. Όσα είδα και άκουσα μού προξένησαν πολλές σκέψεις και σε συνδυασμό με τα όλα εκείνα που συμβαίνουν καθημερινά γύρω μας.
Η κοινωνική εξέλιξη δεν είναι τίποτα άλλο, παρά μονάχα επακόλουθο της αλληλεπίδρασης των πολλών και διαφορετικών πλευρών και κανόνων της μέσα στα όρια του κοινωνικού συνόλου ανθρώπινης ζωής. Έτσι, όλες οι πτυχές της κοινωνικής ζωής (συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, λήψη και εφαρμογή των πολιτικών αποφάσεων, θέσπιση και τήρηση των νόμων) εξαρτώνται από την εξέλιξη της υλικής παραγωγής. Και η υλική παραγωγή σχετίζεται άμεσα με την οποιαδήποτε αλλαγή σημειώνεται στα μέσα της παραγωγής, το πέρασμα λόγου χάρη από τη χειρωνακτική εργασία στα μηχανήματα…
Οι άνθρωποι – μέλη της ίδιας κοινωνίας πρέπει να είναι διορατικοί, εάν θέλουν να αντιμετωπίζουν τα καθημερινά προβλήματα του δημοσίου βίου τους με επιτυχία πριχού χρονίζουν. Να καταλαβαίνουν δηλαδή την εσωτερική σύνδεση όλων όσα συμβαίνουν γύρω τους και να διακρίνουν όχι μόνο πώς αυτά επηρεάζουν το σήμερα αλλά και πώς και προς ποιάν κατεύθυνση δύνανται να εξελιχθούν στο άμεσο και στο μακρινό μέλλον.
Καμία κοινωνία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς να παράγει υλικά αγαθά. Άλλη γεωργικά προϊόντα, άλλη βιομηχανικά ή βιοτεχνικά. Αυτόφωτη, δηλαδή όταν παράγει μόνη της όσα της χρειάζονται για τον βιοπορισμό των μελών της, οσάκις είναι μια κοινωνία ευημερεί, ενώ ετερόφωτη, όταν δηλαδή προσφεύγει σε εισαγωγές ή προμήθειες από άλλες κάθε αγαθού που έχει ανάγκη προς το ζην, είναι άθυρμα των οικονομικά και πολιτικά πιο δυνατών απ’ αυτήν.
Το κράτος, λοιπόν, δίνοντας πρώτο το παράδειγμα της διορατικότητας, οφείλει να μην ναρκοθετεί με δυσβάσταχτη φορολογία τους αγρότες και τις άλλες παραγωγικές τάξεις αλλά να τους δίνει κίνητρα να ασχοληθούν με τη γη τους οι γεωργοί π.χ. και στηρίγματα στις αντιξοότητες που απαντούν καθημερινά στο δρόμο τους, εφόσον έτσι δε θα ξεμείνει ποτέ η χώρα από αγροτικά προϊόντα που είναι τόσο αναγκαία στους ανθρώπους των πόλεων. Αντίστοιχα, οφείλει να παραστέκεται σε όλους τους εργαζόμενους και να προστατεύει τα δικαιώματά τους έναντι της εργοδοσίας, γιατί η εργατική τάξη είναι κατά πολλούς η κινητήρια δύναμη της εθνικής οικονομίας.
Εάν δεχτούμε ότι οι σχέσεις μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας και αυτές μεταξύ πολιτών και πολιτικών εξαρτώνται από τις οικονομικές και τις πολιτικές τους σχέσεις, τότε μπορούν να βρουν οι πολιτικοί τους τρόπους να βοηθούν τους πολίτες και να προωθούν και να υπερασπίζουν τις πανανθρώπινες αξίες και αρχές της ισότητας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας που είναι οι σημαντικότερες προϋποθέσεις για την κοινωνική πρόοδο και την υλική ευημερία σε μιαν αυτόφωτη κοινωνία. Διαφορετικά, εάν οι πολιτικοί προωθούν την ευνοιοκρατία και την αναξιοκρατία και την άνιση μεταχείριση των πολιτών από το νόμο και το κράτος, μια κοινωνία είναι καταδικασμένη να παρακμάσει.
Η αναρχία και η ανομία είναι εξίσου σοβαρά προβλήματα σε μιαν κοινωνία με την παραβίαση των νόμων και την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των πολιτών, ιδίως όταν αυτές οι τελευταίες γίνονται από τους κρατούντες προς ίδιον συμφέρον ή/και για το χατίρι των «δικών» τους ανθρώπων. Γι’ αυτό, απαιτείται εκ μέρους των πολιτών, εάν θέλουν η κοινωνία τους να ευημερεί, διαρκής κριτικός έλεγχος εάν οι πολιτικοί τηρούν τα υπεσχημένα ή προστατεύουν τα δικαιώματά τους.
Αλήθεια, εσείς για όλα τούτα τι γνώμη έχετε;
* Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι φιλόλογος
