Ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που αφορούν την καταγραφή και αποτύπωση του ποσοστού του πληθυσμού της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου που πάσχει από αναπηρία.
Η περίοδος της οικονομικοκοινωνικής κρίσης των τελευταίων ετών φαίνεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού εάν ληφθούν υπ’ όψιν: η αυξητική τάση νοσηρότητας, η αύξηση των ποσοστών αναπηρίας, η αύξηση της πολυνοσηρότητας αλλά και η αυξητική τάση αναπηρίας που παρατηρείται στον παραγωγικό ιστό, δηλαδή στις μικρές ηλικίες πληθυσμού.
Την τελευταία τετραετία (2010 – 2014) παρατηρείται αύξηση των ψυχικών, νευρολογικών νοσημάτων (λόγω της κρίσης) αλλά και του καρκίνου σε όλες τις ηλικιακές ομάδες του Νομού και κυρίως σε εκείνες που ανήκουν στην κλίμακα «26-45».
Παράλληλα, αυξητική τάση νοσηρότητας εμφανίζεται στις νεαρές ηλικίες του πληθυσμού, ενώ την μεγαλύτερη τάση νοσηρότητας συγκεντρώνει η ηλικιακή ομάδα των 46-64 ετών.
Τα παραπάνω στοιχεία, αποτελούν ευρήματα κοινωνικής έρευνας που πραγματοποίησε η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου για το προφίλ της αναπηρίας και τα χαρακτηριστικά που αυτό εμφανίζει την τελευταία τετραετία 2010 – 2014. Η έρευνα θα παρουσιαστεί στο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας, που θα πραγματοποιηθεί από τις 10 έως τις 12 Δεκεμβρίου στην Αθήνα.
Τίτλος της έρευνας είναι: «Κοινωνική Έρευνα για άτομα με αναπηρίες. Αύξηση ποσοστών αναπηρίας την τετραετία 2010-2014 σε δικαιούχους μειωμένου εισιτηρίου της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης».
Σκοπός της έρευνας ήταν η μελέτη των ποιοτικών χαρακτηριστικών των δικαιούχων μειωμένου χρήσης εισιτηρίου στα μέσα μετακίνησης, μια κοινωνική παροχή που απευθύνεται σε ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού με χαμηλά εισοδήματα και προβλήματα υγείας (αναπηρία >67%).
Η έρευνα έκανε ποσοτική αποτύπωση των ατόμων αυτών και των χαρακτηριστικών τους για την κρίσιμη για τη χώρα μας τετραετία 2010-2014, αναδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό τις επιπτώσεις της κοινωνικό-οικονομικής κρίσης στην υγεία του πληθυσμού.
Συνολικά μελετηθήκαν 1.260 άτομα δικαιούχοι δελτίου μετακίνησης (584 γυναίκες, 678 άνδρες), ηλικίας 2 έως 100 ετών.
Έγινε αναδρομική μελέτη για τα έτη 2010 έως 2014 των δικαιούχων. Μελετήθηκαν ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως φύλο, ηλικία, είδος αναπηρίας, έγινε συσχέτιση των μεταβλητών αυτών και ακολούθησε η ποιοτική τους ανάλυση.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας:
1. Οι δικαιούχοι καρτών αυξήθηκαν κατά 3,2% το 2014 συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη.
2. Υπήρξε σημαντική αύξηση (17%) στα ποσοστά αναπηρίας των ατόμων που ανήκουν στην κλίμακα 80% έως 90% αναπηρία.
3. Συγκεκριμένα παρατηρήθηκε αύξηση κυρίως στις νεότερες ηλικίες. Αυξητική τάση νοσηρότητας εμφανίζουν και οι υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες με την πιο μεγάλη τάση να συγκεντρώνει η ηλικιακή ομάδα των 46-64 ετών.
4. Όσον αφορά την ηλικιακή σύνθεση και τα νοσήματα, παρατηρείται αύξηση των ψυχικών, νευρολογικών νοσημάτων και του καρκίνου σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και κυρίως σε εκείνες που ανήκουν στην κλίμακα «26-45».
5. Εξαιτίας του εισοδηματικού περιορισμού που θέτει η νομοθεσία, οι κάτοχοι ανήκουν στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα με το προφίλ της αναπηρίας όπως αυτό εμφανίστηκε, στην παρούσα έρευνα.
Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η έρευνα, είναι τα εξής:
• Κατά την τετραετία 2010-2014 παρατηρήθηκε αύξηση των ποσοστών αναπηρίας, αύξηση της πολυνοσηρότητας, γεγονός που συνεπάγεται αύξηση του κόστους φροντίδας υγείας. Ωστόσο η αναπηρία αυξάνεται και στις μικρές ηλικίες που αποτελούν τον παραγωγικό ιστό της χώρας μας.
• Οι ευάλωτες ομάδες χρήζουν μεγαλύτερης στήριξης από το κοινωνικό κράτος, το οποίο στη χώρα μας εμφανίζει μια ιδιαίτερα χαμηλή αναδιανεμητική επίδραση.
• Ιδιαίτερα σημαντικός αναδεικνύεται ο ρόλος των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας προκειμένου για την προάσπιση και προαγωγή της υγείας του πληθυσμού και την έγκαιρη παρέμβαση αποφυγής δυσάρεστων για την δημόσια υγεία φαινομένων.
Από τα επιμέρους στοιχεία της έρευνας, όπως τονίζεται από την επιστημονική ομάδα που την πραγματοποίησαν, προκύπτουν τα παρακάτω σημαντικά στοιχεία:
• Πολλά από τα άτομα του υπό μελέτη πληθυσμού της συγκεκριμένης έρευνας εμφανίζουν μεγάλα ποσοστά αναπηρίας λόγω των παραπάνω από ένα νοσημάτων που φέρουν. Αυτό αντικατοπτρίζει την ραγδαία αύξηση της πολυπλοκότητας αλλά και του κόστους θεραπείας που απαιτείται. Το θεραπευτικό βάρος της πολυνοσηρότητας αυξάνεται όπως και η αύξηση του κόστους φροντίδας υγείας.
• Τα ποσοστά αναπηρίας αυξάνονται στις μικρές και παραγωγικές ηλικίες.
• Οι παραπάνω διαπιστώσεις συναρτήσει του προφίλ του κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα και του ασφαλιστικού συστήματος δημιουργούν ένα δύσκολο συνδυασμό.
• Οι ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες χρήζουν μεγαλύτερης στήριξης από το κοινωνικό κράτος ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης το οποίο στην χώρα μας εμφανίζει μια ιδιαίτερα χαμηλή αναδιανεμητική επίδραση.
• Ιδιαίτερα σημαντικός αναδεικνύεται ο ρόλος των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας προκειμένου για την προάσπιση και προαγωγή της υγείας του πληθυσμού και την έγκαιρη παρέμβαση αποφυγής δυσάρεστων για την δημόσια υγεία φαινομένων.
• Τέλος, όπως τονίζεται, η ψυχική υγεία προσλαμβάνει ιδιαίτερες διαστάσεις στη δημόσια υγεία, γιατί σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες καταλαμβάνει τις πρώτες θέσεις στην κατάταξη όσον αφορά τις αιτίες που προκαλούν ανικανότητα συμμετοχής στην παραγωγική διαδικασία.
Η Αναπηρία αυξάνεται στις μικρές ηλικίες που αποτελούν τον παραγωγικό ιστό της χώρας
Ηλικίες Μεταβολή σε ποσοστά %
1-18 ετών +1%
19-25 ετών +0,8%
26-45 ετών +3%
46-64 ετών +1,7%
65 ετών και άνω -6,6%
(Η ομάδα που πραγματοποίησε την έρευνα και επεξεργάστηκε τα στοιχεία, αποτελούν οι: Μαρκάκη Καλλιόπη, Αραμπατζόγλου Έλλη, Κυμιωνή Ειρήνη (Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας ΠΕ Ρεθύμνου), Κυμιωνή Ειρήνη(Πανεπιστήμιο Κρήτης), Παυλάκη Κωνσταντία (Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου) και Καββάλου Μαρία)