Η Πρωτοβουλία για την ανακατασκευή του Βενετσιάνικου Ρολογιού στο Ρέθυμνο, με χαρά χαιρετίζει τα δύο προσφάτως παρουσιασθέντα βιβλία:
1) «Για το Ρέθεμνος που λέγαμε» του Δημήτρη Π. Ποθουλάκη, το οποίο παρουσιάστηκε στις 11-08-14 από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ατσιποπούλου και
2) «370 μνημειακά κενά στην ιστορική τοπογραφία του Ρεθύμνου» του Χάρη Στρατιδάκη, το οποίο εκδόθηκε και παρουσιάστηκε στις 13-08-2014 από τον Σύλλογο Κατοίκων Παλιάς Πόλης Ρεθύμνου.
Το 1ο βιβλίο εστιάζει κυρίως σε πρόσωπα, καταστάσεις και συμβάντα της ιστορίας του Ρεθύμνου, εντός του 20ου αιώνα.
Το 2ο βιβλίο αναφέρεται στα χαμένα μνημεία της πόλης μας, καθώς επίσης του Νομού Ρεθύμνου και της Κρήτης, κάποια από τα οποία χρονολογούνται ήδη από την ελληνορωμαϊκή εποχή.
Διαβάζοντας τις αναφορές που γίνονται μέσα και στο οπισθόφυλλο του 2ου βιβλίου στο Βενετσιάνικο Ρολόι, αλλά και παλαιότερη αναφορά στην πρωτοβουλία μας, συγκεκριμένα στη μονογραφία του κ. Χάρη Στρατιδάκη με τίτλο «Χρονολόγιο των καταστροφών στη μνημειακή κληρονομία του Ρεθύμνου κατα τον 19ο και 20ο αιωνα» και συγκεκριμένα στη σελίδα 303 του προσφάτως εκδοθέντος βιβλίου «Αντιδώρημα-Τιμητικός τόμος φίλων Γιώργου Π. Εκκεκάκη», λαμβάνουμε την αφορμή για την επικοινωνία αυτή, θέλοντας να μοιραστούμε μαζί σας ορισμένες σκέψεις επί του θέματος.
Όπως γράφαμε ήδη και στην διακήρυξή της πρωτοβουλίας μας από 18-04-2008 (http://roloistorethymno.wordpress.com/2008/04/18/initiative/) «Πολλά είναι τα μνημεία της πόλης που χάθηκαν άδοξα και χωρίς σκέψη (Πύλη της Άμμου, Μεγάλη Πόρτα, Χασαπία, Πύργος Σουκουλέ στο λιμάνι, ολική καταστροφή των Τειχών, καταστροφή των τάφων των Ρώσων, κλπ…». Δε θα μπορούσαμε ωστόσο να φανταστούμε τον τόσο μεγάλο αριθμό των… 370! Αυτή η ποσότητα ίσως δείχνει το βάθος και την πληρότητα της έρευνας του κ. Στρατιδάκη.
Δεν είναι τυχαίο πως το βιβλίο «Ρέθυμνο, Οδηγός για την πόλη, Μαλαγάρη Α. – Στρατιδάκης Χ., Αθήνα 1985, ανατυπώσεις με προσθήκες 1986, 1989 και 1994», όπως το γνωστό «Ρεθυμνοδωνυμικά», το οποίο είχε επιμεληθεί ο αξέχαστος Αντώνης Τζανιδάκης, καθώς και κάποια ακόμα, αποτελούν βιβλία-ορόσημα για όλους τους «Κυνηγούς του Θησαυρού», παιδικού και ενηλίκων, της πόλης μας.
Κάνουμε λόγο για το Κυνήγι του Θησαυρού, καθώς το παιχνίδι αυτό ήταν το έναυσμα να ασχοληθούμε -οι περισσότεροι από μας- με την τοπική ιστορία. Το παιχνίδι αυτό μας έφερε κοντά στην ιστορία του αδικοχαμένου Βενετσιάνικου Ρολογιού, καθώς διαβάζαμε και διαβάζουμε για εκείνο σχεδόν σε όλα τα σχετικά ιστορικά συγγράμματα.
Και είναι ιδιαίτερο το γεγονός ότι ο κ. Χάρης Στρατιδάκης ξαναπαίρνει τη σκυτάλη, για να αναδείξει με την έκδοση αυτή, πλείστα άλλα «κρυμμένα ως θησαυρό» μνημεία.
Επιλέξαμε να ασχοληθούμε, να αναδείξουμε το Βενετσιάνικο Ρολόι, την ιστορία και το μέλλον του στην πόλη μας, συμβολικά, για τους εξής κυρίως λόγους:
1) Αποτελούσε μοναδικό μνημείο του είδους: πύργος-αποκλειστικά ρολογιού, ίσως από τα ελάχιστα στη βενετσιάνικη Μεσόγειο.
2) Διέθετε ιδιαίτερα προσεγμένα και άρτια αισθητικά, αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία. Ήταν το ψηλότερο κτίσμα στην ενετική πόλη και περιελάμβανε περίτεχνο τεχνολογικά μηχανισμό.
3) Οι κάτοικοι της πόλης καμάρωναν για εκείνο και ευγνωμονούσαν τους ενετούς άρχοντες για την κατασκευή του.
4) Συνδέει στην ιστορία του το παλαιό (ως τμήμα του Castel Vecchio), το ενετικό, το οθωμανικό, το επί Κρητικής Πολιτείας (όταν το κατέγραψε ο ακούραστος Giusepe Gerola και η ομάδα του), το μεσοπολεμικό, το μεταπολεμικό, το νεώτερο (το αξιέπαινο βιβλίο και η αποκάλυψη της φωτογραφίας από τον γιατρό Ν. Α. Κοκονά) και το σύγχρονο Ρέθυμνο!
5) Εμφανίζεται στον γνωστό πίνακα Civitas Rethymnae και σε πλείστες άλλες απεικονίσεις, κάτι που τεκμαίρει ότι η πόλη μας διαθέτει «ζώσα ιστορία», δηλαδή η κάθε γωνιά της περιέχει ίχνη και αναμνήσεις των παλαιότερων που με κάποιο τρόπο περνάνε στους νεότερους.
6) Η κατεδάφισή του ήταν τουλάχιστον παράνομη, καθώς βρίσκουμε σε δύο ΦΕΚ (102/Α/1939 και 227/Β/1941) αποφάσεις του Κράτους περί κήρυξής του ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
7) Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι εν ζωή που το θυμούνται, εκφράζοντας την συμπάθειά τους προς εκείνο και την θλίψη τους για την καταστροφή του. Η πρωτοβουλία μας καταγράφει αυτές τις μαρτυρίες.
8) Η κοινωνία μας δείχνει το ενδιαφέρον της, όταν μια άλλη ομάδα στο Καρναβάλι και στο Κυνήγι του Θησαυρού, οι «Μπουμπούνες», έστησαν στην Πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων ένα σιδηρό γλυπτό που να θυμίζει το Ρολόι, το οποίο πλέον χρήζει κι εκείνο κάποιας συντήρησης.
9) Η ανάδειξη του Βενετσιάνικου Ρολογιού αποτελεί εκ μέρους μας έμπρακτη απόδειξη ότι μπορούμε συλλογικά να αλλάξουμε νοοτροπία, να δείξουμε την αγάπη μας στον τόπο που μας γέννησε και μας φιλοξενεί. Άλλωστε τα μνημεία, όπως και το φυσικό περιβάλλον, δεν τα κληρονομούμε απλώς από τους προγόνους- τα δανειζόμαστε από τις επόμενες γενιές.
Λέμε ΝΑΙ στην άμεση προστασία, την ανάδειξη του ακόμα πλούσιου μνημειακού και φυσικού μας πλούτου, με τα διδάγματα που έχουν να μας προσφέρουν και ΟΧΙ στην αδιαφορία, την απαξίωση, την βεβήλωση, με παραδειγματισμό από τα λάθη που έχουμε κάνει. Αυτό το μήνυμα θα θέλαμε να μοιραστούμε με κάθε συμπολίτη και επισκέπτη μας.
Παρακαλούμε θερμά τους συμπολίτες μας αν θυμούνται οι ίδιοι ή έχουν συγγενείς ή γνωστούς οι οποίοι να θυμούνται το Βενετσιάνικο Ρολόι (επί της σημερινής οδού Αρκαδίου) προτού εκείνο κατεδαφιστεί (1946) ή οποιοδήποτε άλλο σχετικό στοιχείο που μπορεί να μην είναι ήδη ευρέως γνωστό, να επικοινωνήσουν μαζί μας στο κιν. 6979 010393 ή στο nikolasmail@gmail.com
Με εκτίμηση,
τα μέλη της Πρωτοβουλίας για την Ανακατασκευή του Βενετσιάνικου Ρολογιού στο Ρέθυμνο
