Υπό κατάρρευση βρίσκεται η οικοδομική δραστηριότητα στο Ρέθυμνο τα τελευταία οκτώ χρόνια και φαίνεται πως η οικονομική κρίση προκάλεσε πληγές στον κλάδο και όλα τα συναφή επαγγέλματα που δραστηριοποιούνται στην ανέγερση ενός κτιρίου.
Ειδικότερα, τα σημάδια της ύφεσης άρχισαν να παρουσιάζονται από το 2009, όταν σύμφωνα με τα στοιχεία της Πολεοδομίας Ρεθύμνου ο αριθμός των οικοδομικών αδειών ανήλθε σε 412 από 609 που ήταν το 2005.
Το 2008, οπότε και ξεκίνησε η κρίση, οι άδειες που εκδόθηκαν στον νομό ήταν 439 ενώ το 2014 περιορίστηκαν σε 135 ακολουθώντας φθίνουσα πορεία. Τη χρονιά που μας πέρασε έφτασαν τις 153 ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2016 έχουν καταχωρηθεί μόλις 68 οικοδομικές άδειες.
Οι αριθμοί αυτοί είναι ενδεικτικοί της βουτιάς που υπάρχει στον κλάδο της οικοδομής, ωστόσο το πρόβλημα είναι εντονότερο, αφού τα νούμερα αυτά δεν αφορούν μόνο νέες οικοδομές αλλά συμπεριλαμβάνουν ανακαινίσεις, αναπαλαιώσεις κατοικιών, επισκευές, προσθήκες, κατεδαφίσεις, τροποποιήσεις κ.λπ.
Η πτώση σε ποσοστά αγγίζει το 79% την τελευταία οκταετία. Οι κατασκευαστές, οι μηχανικοί και όλοι οι επαγγελματίες που εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στον χώρο βρίσκονται σε αδιέξοδο, καθώς η ανέγερση νέων οικοδομών έχει «παγώσει». Η ζήτηση παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, τόσο όσον αφορά τις κύριες κατοικίες, που απευθύνονται συνήθως σε μόνιμους κάτοικους του νομού, ενώ οι όποιες οικοδομικές άδειες εκδίδονται αφορούν, σύμφωνα με τους ανθρώπους του κλάδου, εξοχικές-παραθεριστικές κατοικίες που αγοράζονται από ξένους -Ευρωπαίους και μη- οι οποίοι αγαπούν τον τόπο και επιθυμούν να επενδύσουν με αυτόν τον τρόπο, χωρίς να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οικονομικά προβλήματα.
Η παραπάνω εικόνα και η «νεκρή» οικοδομική δραστηριότητα έχει ως αποτέλεσμα να βρίσκονται στο κατώφλι της ανεργίας εκατοντάδες άνθρωποι που σχετίζονται με τον κλάδο, από μηχανικούς, τοπογράφους, ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς και επιχειρήσεις με οικοδομικά υλικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 400 εγγεγραμμένους πολιτικούς μηχανικούς του ΤΕΕ μόνο το 30% εργάζεται.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα σε όλη την Κρήτη, όπου σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, για το πρώτο τετράμηνο του έτους εκδόθηκαν 280 οικοδομικές άδειες έναντι 326 που είχαν εκδοθεί το 2015.
Το χειρότερο είναι ότι δεν διαφαίνεται άμεσα κάποια προοπτική ανάκαμψης στον κλάδο, ενώ από τα μέχρι στιγμής στοιχεία της Πολεοδομίας, όλα δείχνουν ότι και το 2016 η οικοδομική δραστηριότητα στον νομό θα διατηρηθεί στα αντίστοιχα περσινά χαμηλά επίπεδα.
Αναλυτικά…
Καθίζηση της οικοδομικής δραστηριότητας στο Ρέθυμνο
ΚΑΤΑ 79% ΕΧΟΥΝ ΜΕΙΩΘΕΙ ΟΙ ΝΕΕΣ ΑΔΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ 2008 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Δραματική πτώση που φτάνει το 79% καταγράφει η οικοδομική δραστηριότητα στον νομό Ρεθύμνου τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, αφού ο αριθμός των οικοδομικών αδειών βαίνει μειούμενος. Ήδη από το 2005, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Πολεοδομίας, ξεκινά η καθίζηση η οποία κορυφώνεται τη διετία 2012 -2014 και έκτοτε παρουσιάζει μια σταθερότητα.
Η ανεργία στον κλάδο έχει «χτυπήσει κόκκινο», συμπαρασύροντας μια σειρά από επαγγέλματα που σχετίζονται με την ανέγερση νέων κτιρίων. Η έκδοση νέων αδειών περιορίζεται όλο και περισσότερο ενώ και από τα στοιχεία που καταχωρούνται στην Διεύθυνση Πολεοδομίας μεγάλο μέρος των αδειών αφορά μόνο ανακατασκευές και ανακαινίσεις. Η συρρίκνωση της οικοδομικής δραστηριότητας στον νομό Ρεθύμνου είναι μεγάλη καθώς η ανέγερση νέων οικοδομών, όπως και οι πωλήσεις ακινήτων, έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα η οικοδομή, η άλλοτε «ατμομηχανή της οικονομίας», στην οποία απασχολούνταν περίπου 30 επαγγελματικοί κλάδοι, να είναι ουσιαστικά «νεκρωμένη».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία το 2005 ο αριθμός των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν στο Ρέθυμνο ήταν 620 ενώ το 2015 ανήλθαν σε 153 και φέτος το πρώτο εξάμηνο του έτους έφτασαν τις 68.
Αναλυτικά οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν στον νομό ανά έτος έχουν ως εξής:
2004: 550
2005: 620
2006: 517
2007: 474
2008: 437
2009: 412
2010: 340
2011: 276
2012: 188
2013: 142
2014: 135
2015: 153
2016: 68 (μέχρι το τέλος Ιουνίου).
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΤΕΕ στο Ρέθυμνο, Στέλιος Ξεζωνάκης, η κατακόρυφη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας σε ότι αφορά τις νέες οικοδομές ξεκίνησε τη φθίνουσα πορεία από το 2005, μερικά χρόνια πριν από την οικονομική κρίση, ενώ μέχρι σήμερα η συνεχής πτώση των εννέα ετών έχει βάλει «λουκέτο» σε εκατοντάδες τεχνικά γραφεία και έχει οδηγήσει στην ανεργία μεγάλο αριθμό επαγγελματιών που σχετίζονται με τον κλάδο.
Χαρακτηριστικό της συνολικής «αποσύνθεσης» του κλάδου είναι πως από τους 400 συνολικά επαγγελματίες που είναι εγγεγραμμένοι στο ΤΕΕ σε ότι αφορά το Ρέθυμνο μόνο το 30% εργάζεται.
Σύμφωνα με τον ίδιο η όποια κίνηση υπάρχει στον κλάδο αφορά την αγορά εξοχικών κατοικιών από τουρίστες.
Ειδικότερα μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο κ. Ξεζωνάκης ανέφερε: «Μιλάμε για μια πτώση που φτάνει 79% από το 2008 μέχρι το 2015, από τότε δηλαδή που ξεκίνησε η κρίση. Θεωρώ ότι φέτος έχει σταθεροποιηθεί στα ίδια επίπεδα με πέρσι, ωστόσο το ποσοστό είναι τεράστιο όπως και οι επιπτώσεις του για μια σειρά επαγγελματιών που ασχολούνται με μια οικοδομή. Αυτή τη στιγμή στο Ρέθυμνο, οι μόνοι που κινούνται και εκδίδουν οικοδομικές άδειες και αγοράζουν ακίνητα είναι οι ξένοι και αναφέρομαι σε Ευρωπαίους και μη Ευρωπαίους που αγοράζουν εξοχικές κατοικίες σε περιοχές κυρίως εκτός Ρεθύμνου, βόρεια και νότια. Από γηγενείς υπάρχουν ελάχιστα πράγματα. Τα τεχνικά γραφεία δεν συντηρούνται πλέον από οικοδομικές άδειες. Συντηρούνται κυρίως απ’ τη νομιμοποίηση των αυθαίρετων και από διάφορες άλλες εργασίες πιο μικρές, όπως ενεργειακά πιστοποιητικά και τέτοια. Για τους μηχανικούς ανοικοδόμησης πια οι άδειες είναι πολύ λίγες. Υπάρχει δηλαδή το εξής δεδομένο: δεν χτίζονται μεν καινούρια σπίτια, αλλά γίνονται πάρα πολλές ανακαινίσεις, που σημαίνει ότι τα τεχνικά συνεργεία δεν έχουν τόσο μεγάλη στέρηση, όσο εμείς σαν μηχανικοί. Όλοι οι κλάδοι των μηχανικών επηρεάζονται, και ο πολιτικός μηχανικός, και ο μηχανολόγος, και ο τοπογράφος, όλοι εμπλέκονται κατά κάποιον τρόπο σε μια οικοδομή και άδεια. Ενώ τα συνεργεία, λόγω των ανακαινίσεων δουλεύουν (και με ανακαινίσεις ξενοδοχείων). Δεν σημαίνει όμως ότι και αυτοί δεν ζορίζονται. Φυσικά ζορίζονται, αλλά το μεγαλύτερο βάρος της μη ανοικοδόμησης το έχουμε εισπράξει εμείς. Ο κλάδος των μηχανικών λοιπόν όχι μόνο είναι στα όρια της ανεργίας, αλλά πάρα πολλοί από αυτούς έχουν ήδη μείνει άνεργοι. Αρκεί να σας πως μόνο ότι από τους εγγεγραμμένους στο ΤΕΕ εδώ στο Ρέθυμνο, που είναι τετρακόσιοι, είναι ζήτημα να δουλεύει το 30-35%».
Το χειρότερο όλων είναι ότι επικρατεί απαισιοδοξία για το αύριο, αφού θεωρείται βέβαιον πως αν δεν αλλάξει η οικονομική κατάσταση στη χώρα και η ύφεση συνεχίζεται τότε η οικοδομική δραστηριότητα θα συνεχίσει να βυθίζεται με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αύξηση της ανεργίας στον κλάδο.
«Όλα αυτά τα χρόνια συνεχίζεται η μείωση στις εκδιδόμενες οικοδομικές άδειες και κατ’ επέκταση στη συρρίκνωση της επαγγελματικής δραστηριότητας όλων όσων ασχολούνται με συναφείς εργασίες, η οποία έχει φτάσει στο 80% και άνω. Τα τεχνικά γραφεία συντηρούνται πλέον με νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων, ενεργειακά πιστοποιητικά και τέτοιου είδους εργασίες. Όχι πάντως οικοδομικές άδειες. Δεν γίνονται αντιπαροχές γιατί κανείς δεν ζητάει να αγοράσει καινούριο σπίτι. Μένει λοιπόν στάσιμη η εικόνα. Τα τελευταία πέντε χρόνια δεν έχουμε καθόλου καινούρια σπίτια στην πόλη. Το απαισιόδοξο είναι ότι δεν υπάρχει κάποιο σημάδι που να δείχνει σε αναστροφή αυτής της φθίνουσας πορείας, προς το παρόν τουλάχιστον» κατέληξε ο κ. Ξεζωνάκης.
Πτώση δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο τετράμηνο του έτους
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), για το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2016, η συνολική οικοδομική δραστηριότητα εμφανίζει στο σύνολο της χώρας, μείωση κατά 11,6% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 17,9% στην επιφάνεια και κατά 16,3% στον όγκο, σε σχέση με το αντίστοιχο τετράμηνο του 2015. Αντίστοιχη είναι η εικόνα σε όλη την Κρήτη όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, για το πρώτο τετράμηνο του έτους εκδόθηκαν 280 οικοδομικές άδειες έναντι 326 που είχαν εκδοθεί το 2015.
Αντίστοιχα, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, εμφανίζει στο σύνολο της χώρας, μείωση κατά 11,7% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 17,9% στην επιφάνεια και κατά 15,9% στον όγκο, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2015. Στην Κρήτη τον Ιανουάριο εκδόθηκαν 326 οικοδομικές άδειες ενώ τον Απρίλιο ο αριθμός τους περιορίστηκε στις 280.
Σε ό,τι αφορά τον Απρίλιο του 2016 το μέγεθος της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας (ιδιωτικής-δημόσιας) στο σύνολο της χώρας, μετρούμενο με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ανήλθε σε 1.031 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 185 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 700 χιλιάδες m3 όγκου, παρουσίασε δηλαδή, μείωση κατά 5,3% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 11% στην επιφάνεια και κατά 25,9% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015.
Οι εκδοθείσες άδειες ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, στο σύνολο της χώρας, το ίδιο διάστημα ανήλθαν σε 1.024 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 181,7 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 684,1 χιλιάδες m3 όγκου, σημειώνοντας πτώση κατά 5,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 12,1% στην επιφάνεια και κατά 27,3% στον όγκο, σε σχέση με τον Απρίλιο του 2015.
Σε ότι αφορά τις εκδοθείσες άδειες δημόσιας οικοδομικής δραστηριότητας, στο σύνολο της χώρας, ανήλθαν σε 7 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 3,3 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 15,9 χιλιάδες m3 όγκου. Το ποσοστό συμμετοχής της δημόσιας οικοδομικής δραστηριότητας στο συνολικό οικοδομικό όγκο, για τον Απρίλιο 2016, ήταν 2,3%.
Κατά την περίοδο των τελευταίων δώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Μάιο του 2015 έως τον Απρίλιο του 2016, το μέγεθος της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας (ιδιωτικής-δημόσιας) μετρούμενο με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, στο σύνολο της χώρας, ανήλθε σε 12.767 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 2.616,3 χιλιάδες m2 επιφάνειας και 14.250,1 χιλιάδες m3 όγκου.
Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Μαΐου 2014-Απριλίου 2015 καταγράφηκε μείωση κατά 6,7% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 4% στην επιφάνεια και αύξηση κατά 20,7% στον όγκο.
Κατά την ίδια χρονική περίοδο, Μαΐου 2015-Απριλίου 2016, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, στο σύνολο της χώρας, υποχώρησε κατά 6,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 13,4% στην επιφάνεια και κατά 10,2% στον όγκο, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο Μαΐου 2014-Απριλίου 2015.
Το ποσοστό συμμετοχής της δημόσιας οικοδομικής δραστηριότητας στο συνολικό οικοδομικό όγκο, για την ανωτέρω περίοδο, είναι 27,1%.
