Είναι πολλοί οι εκπαιδευτικοί που έγραψαν ιστορία και εκτός έδρας. Ενώ θα μπορούσαν να εργάζονται στο πλαίσιο ωραρίου ενός δημοσίου υπαλλήλου, μετά το σχολείο αφιέρωναν το χρόνο τους σε επωφελείς για τον τόπο δραστηριότητες.
Από τους πιο σεμνούς αλλά δημιουργικούς εκπαιδευτικούς με πλούσιο πολιτιστικό έργο, που κρατάει πεισματικά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και ο κ. Γιάννης Σκεπετζής.
Μας έχει συνηθίσει πρόσφατα σε επιτυχημένες εμφανίσεις της χορωδίας Σταυρωμένου που διευθύνει, αλλά ο ίδιος δεν έχει σταματήσει τις δράσεις του και σε άλλους φορείς όπως η Δημοτική Χορωδία Ρεθύμνου.
Από τις πρώτες στιγμές του Φεστιβάλ «Παιδική Άνοιξη» είχε δηλώσει έντονη παρουσία και όπως το συνηθίζει έχει να παρουσιάσει σημαντικό απολογισμό και από τη συμμετοχή του αυτή.
Όπου κι αν πρόσφερε τις πολύτιμες υπηρεσίες του άφησε έργο χωρίς ποτέ όμως να επιδιώξει την προβολή της κάθε του προσπάθειας, αξιοποιώντας γνωριμίες του, καθώς είναι κι ένας πολύ κοινωνικός άνθρωπος απόλυτα καταξιωμένος και αγαπητός.
Από τους καλούς φίλους του μεγάλου μας συνθέτη Μπάμπη Πραματευτάκη, δήλωσε πάντα απλός στρατιώτης, όταν θα έπρεπε να αναλάβει κάποιο καθήκον.
Αξέχαστη η παρουσίαση που είχε κάνει της συναυλίας στον αύλειο χώρο της Ιεράς Μονής Αρσανίου, που είχε δώσει η Δημοτική Πειραματική Συμφωνική Ορχήστρα. Μια καλλιτεχνική εκδήλωση από αυτές που τιμούσαν την πόλη των Γραμμάτων και Τεχνών.
Ποιος είναι ο Γιάννης Σκεπετζής
Ο Γιάννης Σκεπετζής γεννήθηκα στο Χαμαλεύρι το 1949. Γονείς του ο Μανώλης και η Μαρία Σκεπετζή και ήταν το τελευταίο από τα τέσσερα αδέρφια. Τελείωσε το Δημοτικό στο χωριό του με δάσκαλο σε όλες τις τάξεις τον εξαίρετο Νίκο Νιουράκη.
Φοίτησε στο Α’ και το Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Ρεθύμνου, απ’ όπου αποφοίτησε το 1967. Το 1970 πήρε το πτυχίο του δασκάλου από την Παιδαγωγική Ακαδημία Ηρακλείου.
Το υψηλό επίπεδο σπουδών αυτής της Ακαδημίας φαίνεται από την πληθώρα των προσωπικοτήτων που λάμπρυναν την εκπαίδευση. Και αναφερόμαστε σε εποχή τόσο πτωχή από μέσα τεχνολογίας που σήμερα αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για κάθε σπουδαστή.
Ίσως να πετύχαινε το εξαιρετικό αυτό αποτέλεσμα η συνεχής επαφή των σπουδαστών με το βιβλίο. Αίσθηση που δεν μπορεί να σου προσφέρει σήμερα ούτε ο πιο σύγχρονος υπολογιστής. Έχει άλλη χάρη να αναζητήσεις τη γνώση από το να την έχεις πάντα πρόχειρη με το πάτημα ενός πλήκτρου. Παρασυρθήκαμε όμως σε μια διαπίστωση απλή μεν που σηκώνει όμως αρκετή συζήτηση.
Με την ώρα του ο Γιάννης Σκεπετζής υπηρέτησε και την πατρίδα για 5 χρόνια (τα τρία με εθελούσια ανακατάταξη) με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού Πυροβολικού. Το βάπτισμα του δασκάλου το πήρε στην Ελεύθερνα το 1976 ως αναπληρωτής, όπου υπηρέτησε εννέα μήνες. Κι όπως έγινε και σε άλλες περιοχές ακόμα αναφέρεται το όνομά του με θερμά σχόλια κυρίως από μαθητές του.
Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους διορίστηκε μόνιμα στην Κάρπαθο, όπου έμεινε 5 χρόνια. Εκεί παντρεύτηκε την Ειρήνη Σταυράκη, με την οποία απέκτησα το γιο μας το Νεκτάριο. Η κ. Ειρήνη αποτελεί σίγουρα τη «μούσα» του, καθώς πρόκειται για μια εξαιρετική σύντροφο και άριστη οικοδέσποινα που ξέρει να προσφέρει εκλεκτές βραδιές στους φίλους. Γιατί είναι συχνές οι βεγγέρες που οργανώνει το φιλόξενο ζευγάρι για τους φίλους του που αφήνουν άριστες εντυπώσεις στους ευτυχείς που τις απολαμβάνουν γιατί θυμίζουν παλιές καλές εποχές. Και δίνουν την ευκαιρία στη χαρισματική οικοδέσποινα να αποδεικνύει το ταλέντο της τόσο στην μαγειρική όσο και στη ζαχαροπλαστική.
Το 1981 ο Γιάννης Σκεπετζής, μετατέθηκε στο Νομό Ρεθύμνης και τοποθετήθηκε στα Κεραμέ Αγίου Βασιλείου. Εκεί έμεινε 5 χρόνια. Αποσπάστηκε στη Νομαρχία Ρεθύμνης για 19 μήνες ως προϊστάμενος στο τμήμα ΠΣΕΑ. Στη συνέχεια υπηρέτησε στο χωριό του Χαμαλεύρι και σε διάφορα σχολεία της πόλης του Ρεθύμνου, με τελευταίο το 2ο Δημοτικό Σχολείο, απ’ όπου συνταξιοδοτήθηκε το 2006.
Η απομάκρυνση από τα καθημερινά καθήκοντα δεν τον επηρέασε καθόλου, καθώς έχει μάθει να γεμίζει δημιουργικά το χρόνο του. Κι έχει να κάνει τόσα πολλά.
Τον ελεύθερο χρόνο του, λοιπόν, τον διαθέτει στη Δημοτική Χορωδία Ρεθύμνου, στη Χορωδία Ρεθυμνίων Μικρασιατών και στη Χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Σταυρωμένου. Επίσης, είναι μέλος του Β’ ΚΑΠΗ Ρεθύμνου, όπου συμμετέχει σε διάφορες δραστηριότητες. Ακόμη, ασχολείται με τη ζωγραφική και διάφορες κατασκευές. Μια από τις αρετές του που τον βοηθούσαν να κάνει ακόμα πιο ευχάριστο το μάθημά του ανιχνεύοντας και τα ιδιαίτερα καλλιτεχνικά προσόντα των μαθητών του.
Από καιρό το θέλαμε να έχουμε μια συζήτηση απολογισμό με τον εκλεκτό φίλο. Και με αρκετή προσπάθεια το καταφέραμε που κατέληξε σε κατάθεση ψυχής καθώς θυμηθήκαμε μαζί και κοινές πολιτιστικές δράσεις.
- Ποιοι δάσκαλοι σας επηρέασαν ώστε να εφαρμόζετε μεθόδους, όπως λένε οι μαθητές σας, που έκαναν το σχολείο έναν μικρό παράδεισο;
Σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού, είχα το Νίκο Νιουράκη, από τον οποίο πήρα πολλά στοιχεία, σε συνδυασμό και με την ενημέρωση μου από σχετικά εκπαιδευτικά συγγράμματα.
- Όταν υπηρετούσατε στην εκπαίδευση, τί από τις εγκυκλίους σας ενοχλούσε; Τι θα θέλατε να αλλάξετε;
Ένα «αγκάθι» στην εκπαίδευση (προσωπική μου γνώμη) ήταν η κατάργηση της διδασκαλίας της Γραμματικής σε ξεχωριστή διδακτική ώρα. Θα μπορούσε να συνυπάρξει, σε συνδυασμό με τη διδασκαλία των εκάστοτε γραμματικών φαινομένων στο μάθημα της Γλώσσας.
- Υπάρχουν μαθητές σας που έχουν διαπρέψει;
Ναι και είμαι περήφανος γι’ αυτούς. Κάποιοι έχουν διαπρέψει στον επιστημονικό τομέα (γιατροί, εκπαιδευτικοί, στελέχη σε επιχειρήσεις, αρχιτέκτονες κτλ., ένας μάλιστα είναι νομικός στο Συμβούλιο της Επικρατείας), αλλά και σαν επαγγελματίες στον ιδιωτικό τομέα και άριστοι οικογενειάρχες.
- Τι προσφέρει στο μαθητή ο σωστός συνδυασμός γνωστικής εκπαίδευσης και πολιτιστικής παιδείας;
Προσφέρει αβίαστα την εκμάθηση των γνωστικών αντικειμένων. Θυμάμαι, όταν στο 7ο Δημοτικό Σχολείο παρουσιάσαμε με τους μαθητές μου στα πλαίσια του εορτασμού της 25ης Μαρτίου «Τα Δημοτικά μας τραγούδια στα χρόνια της σκλαβιάς», στο τέλος της εκδήλωσης, ένας από τους Σχολικούς Συμβούλους είπε: «Ορίστε, μέσα σε μια ώρα διδάχτηκε ολόκληρη η Νεότερη Ελληνική Ιστορία».
Μια άλλη φορά, σε ερώτησή μου σε μαθήτρια, μετά από πολλά χρόνια «Τι θυμάσαι από το σχολικά σου χρόνια;», μου απάντησε «Θυμάμαι τις σχολικές γιορτές. Μέσα από αυτές έμαθα Ιστορία, Θρησκευτικά, Γεωγραφία, Μουσική, Λογοτεχνία». Η στείρα γνώση, έρχεται και παρέρχεται.
- Από πότε ασχολείστε με πολιτιστικές δράσεις;
Από το 1987, που έγινα μέλος της Μεικτής Ρεθεμνιώτικης Χορωδίας, της μετέπειτα Δημοτικής Χορωδίας Ρεθύμνου.
- Συμμετείχατε από την αρχή στην Παιδική Άνοιξη. Τι προσέφερε τότε; Θα μπορούσε να προσφέρει και σήμερα;
Οι μαθητές δοκίμασαν τη χαρά να δουν και να καμαρώσουν τα έργα τους, εκτός των σχολικών αιθουσών, σε ομαδικές εκθέσεις, αλλά και να συνεργαστούν στο Χορωδιακό τραγούδι και το χορό, με μαθητές άλλων σχολείων. Επίσης, στα πλαίσια της Παιδικής Άνοιξης έγινε έκθεση με έργα δασκάλων και νηπιαγωγών καλλιτεχνών στο Δημαρχείο Ρεθύμνου.
Όλα αυτά, ήταν το πολιτιστικό γεγονός της χρονιάς. Πιστεύω ότι και σήμερα θα μπορούσε να γίνεται κάτι παρόμοιο, πάντοτε βέβαια σε εθελοντική βάση εκ μέρους των εκπαιδευτικών (όπως τότε) και όχι κατόπιν σχετικής εγκυκλίου. Ο εξαναγκασμός, δημιουργεί αντιδράσεις, όταν πρόκειται για τον ελεύθερο χρόνο των εκπαιδευτικών, γιατί αυτές οι εκδηλώσεις δεν γίνονται μέσα στο διδακτικό ωράριο.
- Η επίσκεψη τότε συγγραφέων παιδικής λογοτεχνίας πιστεύετε ότι έφερε τα παιδιά πιο κοντά στη φιλαναγνωσία;
Η επίσκεψη συγγραφέων παιδικής λογοτεχνίας, όπως της Αγγελικής Βαρελά, Ζωρζ Σαρρή, Άλκης Ζέη κ.ά και βέβαια έφερε τα παιδιά πιο κοντά στη φιλαναγνωσία, γιατί ο διάλογος με τους συγγραφείς και οι απαντήσεις στις ερωτήσεις των μαθητών ενθουσίαζαν τα παιδιά.
- Μιλήστε μας για το Χορωδιακό Τραγούδι. Πόσοι συνεχίζετε από την πρώτη σύνθεση της Χορωδίας;
Έχει αποδειχτεί ότι το Χορωδιακό Τραγούδι συμβάλλει στην καλή ψυχολογία και όχι μόνο, του χορωδού. Από τους παλιούς χορωδούς συνεχίζουμε τη συμμετοχή μας στη Δημοτική Χορωδία Ρεθύμνου έξι Χορωδοί. Ευτυχώς υπάρχει προθυμία από νέα παιδιά, με αποτέλεσμα να συνεχίζει την πορεία της η Χορωδία.
- Τι προσέφερε και σ’ αυτό ο Μπάμπης Πραματευτάκης;
Ο κ. Πραματευτάκης υπήρξε ένα σημαντικό κεφάλαιο στα μουσικά δρώμενα του Ρεθύμνου. Αυτός δημιούργησε το 1975 τη Μεικτή Ρεθεμνιώτικη Χορωδία, της οποίας συνέχεια είναι η Δημοτική Χορωδία Ρεθύμνου. Αυτός δημιούργησε και την Πειραματική Συμφωνική Ορχήστρα. Με τον κ. Πραματευτάκη η Χορωδία μας εμφανίστηκε εκτός από τις πόλεις της Κρήτης, στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τα Γιάννενα, την Πάτρα, τη Λαμία, την Κέρκυρα κ.α.
Μετά τον κ. Πραματευτάκη, τη Χορωδία διηύθυναν ο κ. Αποστολάκης, ο κ. Ψαρουδάκης, ο κ. Κιαγιαδάκης και συνεχίζει η εξαίρετη μαέστρος και δασκάλα μας, η κ. Ισιδώρα Χαλκιαδάκη.
- Μιλήστε μας για τη Χορωδία Σταυρωμένου, που είναι δημιούργημά σας.
Ξεκινήσαμε σαν μια παρεΐστικη ομάδα, μετά από πρόταση που μου έκαναν κάποιες κυρίες από το χωριό μου, προκειμένου να ξεφύγουν για λίγο από την καθημερινότητα της κουζίνας και άλλων υποχρεώσεων, επειδή ήξεραν ότι ασχολούμαι με το Χορωδιακό τραγούδι. Ήμουν διστακτικός, γιατί άλλο να συμμετέχεις σαν χορωδός σε μια Χορωδία, και άλλο να είσαι υπεύθυνος της Χορωδίας. Τέλος πάντων δέχτηκα και με την όρεξη και προθυμία που έδειξαν, καταφέραμε να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας πρώτα στους συγχωριανούς μας και μετά δειλά-δειλά και παραέξω, κατόπιν προσκλήσεως διαφόρων φορέων (Δημοτική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου, Πολιτιστικός Σύλλογος Περιβολίων, Πολιτιστικός Σύλλογος Αμνάτου κ.ά.).
Παρουσιάσαμε τον «Ερωτόκριτο» (χορωδία και αφήγηση), «Αρκάδι 1866», Μοιρολόγια της Μ. Παρασκευής, Μικρασιάτικα Τραγούδια, αφιερώματα στον Μ. Θεοδωράκη, Μ. Χατζιδάκι, Νέο Κύμα, Ρεμπέτικα τραγούδια, Χριστουγεννιάτικα Τραγούδια και Κάλαντα.
Στην όλη προσπάθειά μας, έχουμε τη στήριξη του Πολιτιστικού Συλλόγου Σταυρωμένου και τον ευχαριστώ από καρδιάς. Επίσης, μας βοηθά με το αρμόνιό του ο εξαίρετος μουσικός κ. Μάριος Χαλίμ.
- Σας λείπει κάτι από το πολιτιστικό μας γίγνεσθαι στις μέρες μας;
Ναι. Η μετάδοση της Όπερας απ’ ευθείας από τη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης είναι ένα σημαντικό γεγονός για το Ρέθυμνο. Όμως, αν γινόταν σε μια κινηματογραφική αίθουσα με αριθμημένες θέσεις, για μένα θα ήταν ό,τι καλύτερο (προς αποφυγήν ταλαιπωρίας).
- Είναι αξέχαστη η εκδήλωση τιμής για τον υπέροχο Νίκο Νιουράκη. Σαν κεντρικός ομιλητής μας είχατε συγκινήσει Πώς γνωριστήκατε; Πόσο σημαντικός ήταν; Τί σας πρόσφερε; Πόσο έχει τιμηθεί;
Όπως προανέφερα, ο Νίκος Νιουράκης ήταν ο δάσκαλός μου σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού. Μ’ έκανε να αγαπήσω το επάγγελμα-λειτούργημα του δασκάλου, αφού σε έκθεση στην Ε’ τάξη «Τί θα γίνω όταν μεγαλώσω», η απάντησή μου ήταν «Δάσκαλος».
Ήταν αυτός που έπεισε τους γονείς μου να με στείλουν στο Γυμνάσιο, γιατί φοβούνταν πως θα χαθώ στη «χώρα».
Η προσφορά του δεν ήταν μόνο στην αίθουσα διδασκαλίας. Θυμάμαι, όταν αρρώστησα από αμυγδαλές και απουσίαζα 15 μέρες από το σχολείο, ερχόταν στα διαλείμματα και μου έκανε ενέσεις, αλλά και με προμήθευε με λογοτεχνικά βιβλία από τη σχολική βιβλιοθήκη. Και η ανάλογη προσφορά του δεν ήταν μόνο σε μένα, αλλά και σε όλο το χωριό.
Ήταν για μένα μεγάλη χαρά και τιμή, όταν μου ανέθεσε ο Σύλλογος Δασκάλων και Νηπιαγωγών Ν. Ρεθύμνης να παρουσιάσω στο Δημαρχείο Ρεθύμνου το Δεκέμβριο του 1988 το συγγραφικό έργο του Νίκου Νιουράκη, θέλοντας να τιμήσει τους δασκάλους συγγραφείς. Η εκδήλωση έγινε βέβαια παρουσία του και δεν θα ξεχάσω τη συγκίνησή του όταν μου είπε: «Γιαννάκη (έτσι με έλεγε), μου κάνατε το καλύτερο δώρο που μου έχουν κάνει στη ζωή μου, να με τιμήσετε εν ζωή».
Τον επόμενο Μάρτιο, με πρωτοβουλία του Σχολικού Συμβούλου κ. Ευθύμιου Λάμπρου, έγινε η ίδια παρουσίαση στη Νίθαυρη Αμαρίου.
Όμως και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σταυρωμένου τον τίμησε (μετά θάνατον) στις 30 Νοεμβρίου 2014, με την παρουσίαση του έργου του πάλι από μένα, και τη συμμετοχή της Χορωδίας του Πολιτιστικού Συλλόγου Σταυρωμένου.
Ήταν μια ανάγκη ψυχής να παρουσιάσουμε τον εξαίρετο αυτό εκπαιδευτικό, σε μια συζήτηση εκ βαθέων. Σε μια εποχή που απαξιώνεται κάθε ηθική αξία και ο ωχαδελφισμός κυριαρχεί καλό είναι να δημιουργούμε πρότυπα για τους νέους. Και να θυμίζουμε στους λειτουργούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης πόσα μπορεί να καταφέρει ένας δάσκαλος όταν ξέρει να μορφώνει πολιτιστικά τους μαθητές του χωρίς να περιορίζεται στο πρόγραμμα που του καθορίζει το Υπουργείο Παιδείας.
Θυμόμαστε παλιούς δασκάλους όπως ο Κώστας Απανωμεριτάκης, ο Ανδρέας Σταυρουλάκης, ο Ανδρέας Σταματεράκης, που δεν άφηναν δευτερόλεπτο ανεκμετάλλευτο δημιουργικά. Έτσι ο πρώτος έδωσε εξαιρετικά ποιήματα, ο Σταυρουλάκης, ο αξέχαστος κ. Ανδρέας πλούτιζε την καθημερινή ύλη των εφημερίδων με τα τόσο ενδιαφέροντα άρθρα του, ο επίσης αείμνηστος Ανδρέας Σταματεράκης αφιέρωνε τον ελεύθερο χρόνο του για να διδάξει κυρίως βυζαντινή μουσική. Θα συνεχίσουμε αυτά τα αφιερώματα και για άλλους δασκάλους που μας άφησαν έργο και έγιναν πρότυπα.
Ο Γιάννης Σκεπετζής αποτελεί ένα από τα γνησιότερα. Κι είναι πραγματικά τιμή για όλους εμάς να τον έχουμε ενεργό μέλος της πολιτιστικής ζωής και να απολαμβάνουμε τη σπουδαία του κοινωνική και πολιτιστική προσφορά.
