Η δημοτική μάχη στο Ρέθυμνο συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον για πραγματικούς και συμβολικούς λόγους. Ο γράφων δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι τα κατάλαβε όλα, αλλά ζώντας από κοντά την προεκλογική διαδικασία, θα καταθέσει ότι θεωρεί σημαντικό.
Ο Γ. Μαρινάκης έχοντας μακροχρόνιους σχεδιασμούς ήταν υποχρεωμένος να τους υλοποιεί, πέρα από αλλά και μαζί με τις απαιτήσεις των δημοτών, που δεν αντιλαμβάνονται μια στρατηγική αλλά τις καθημερινές τους ανάγκες. Για να το καταφέρει αυτό με εμμονή στην αστική ανάπλαση, στη βιώσιμη κινητικότητα, στη δημιουργία εκπαιδευτικών υποδομών παρουσίασε ορατό έργο και την τελευταία θητεία του. Διατυμπάνισε ότι το έργο αυτό είναι αποτέλεσμα συνεργασίας και στη συγκρότηση του συνδυασμού του κράτησε πρόσωπα κλειδιά προχωρώντας σε μερική ανανέωση.
Όπως και άλλες φορές συμπλήρωσε τον συνδυασμό του αντλώντας σημαντικούς ή αντιπροσωπευτικούς ανθρώπους με κριτήρια γεωγραφικά, κοινωνικά, ηλικιακά, επαγγελματικά και πολιτικά. Ξεκινώντας από το τελευταίο ενώ δεν χρησιμοποίησε ποτέ το επίθετο ανεξάρτητος, ανέδειξε τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα του συνδυασμού του και χρησιμοποίησε στελέχη με ήπιο πολιτικό προφίλ από όλο το πολιτικό φάσμα. Άντλησε πολιτική συμπάθεια και δεν δημιούργησε πολιτική αντιπάθεια. Ο ίδιος ενώ δήλωνε την καλή του συνεργασία με την παρούσα κυβέρνηση, ενώ δεν έκρυψε την πρόταση που του έκανε ο Κ. Μητσοτάκης για να είναι υποψήφιος περιφερειάρχης, ενώ δεν αποστασιοποιήθηκε από το ΚΙΝΑΛ, ενώ δεν κρύβει τις προοδευτικές απόψεις του, δεν τοποθετήθηκε σε πολιτικά ζητήματα που δίχασαν.
Ως έμπειρος και ταξικά έγκυρος, γνωρίζει ότι αυτή τη πόλη την «τρέχει» η μεσαία τάξη. Οι σύμβουλοι του είναι αυτοί που έχουν συμφέρον ως εκπρόσωποι αυτής της τάξης, να ενδιαφερθούν όχι τόσο ιδιοτελώς όσο αντιπροσωπευτικώς. Διαλέγει ή τον διαλέγουν οι κοινωνικά δραστήριοι και επαγγελματικά επιτυχημένοι.
Ο Μαρινάκης παρά τα λεγόμενα για το δήθεν απόμακρο ύφος του, δεν έλειψε από μικρή ή μεγάλη εκδήλωση συλλογικότητας, ακόμα και όταν αυτή βρισκόταν στα όρια του θεσμικού του ρόλου. Με αυτό τον τρόπο απέκτησε γνωριμία και εμπιστοσύνη με μια κρίσιμη μεγάλη ομάδα ανανεούμενων ενεργών ανθρώπων, χωρίς να προσχωρήσει σε παλαιοκομματικές πραχτικές.
Δεν έκρυψε την αντιπάθεια του για κατεστημένες και αναχρονιστικές νοοτροπίες, τις οποίες δεν νίκησε, αλλά έβαλε στο στόχαστρο, κερδίζοντας τη συμπάθεια όσων τις αντιμάχονται επίσης.
Χωρίς ποσοστικολογία έδωσε σε γυναίκες κρίσιμα δημοτικά πόστα. Έδειξε μια αξιοσημείωτη επιμονή υπεράσπισης στο θέμα της ΚΕΔΗΡ, αποσαφηνίζοντας τι συνέβη και απορρίπτοντας πειστικά τις φημολογίες κατάχρησης ή κατασπατάλησης του δημοτικού χρήματος. Έδειξε υπομονή και πείσμα σε στιγμές του προεκλογικού αγώνα, όταν τα σημάδια και το κλίμα δεν ήταν θετικά για τον συνδυασμό του. Τότε δεν παρέκκλινε από την αυτοδιοικητική και προγραμματική στρατηγική του. Βγήκε δικαιωμένος γιατί στην τελευταία αναμέτρηση, αυτή η στρατηγική φάνηκε να είναι η επιλογή των περισσότερων νικητών ανά την Ελλάδα.
Ο Θ. Νίνος ξεκίνησε με ένα επιχείρημα πλεονέκτημα. Πόσα χρόνια ακόμα θα είναι ακόμα δήμαρχος ο ίδιος. Είχε ακόμα μαζί του μια εξαιρετική επίδοση στον δεύτερο γύρο των προηγούμενων δημοτικών εκλογών. Ακολούθησε μια τακτική σταδιακής παρουσίασης των μελών του συνδυασμού του και εστίασε στην κριτική του έργου του Μαρινάκη και στην κριτική του ύφους του, που για τον ίδιο εμποδίζει συνθέσεις. Με αυτό τον τρόπο ήθελε να αναδείξει το δικό του μετριοπαθές προφίλ.
Στελέχωσε τον συνδυασμό του με επάρκεια γεωγραφικά, ηλικιακά και κοινωνικά. Πολιτικά όμως φαινόταν μονόπαντος και έδωσε υπερεκπροσώπηση σε μια επαγγελματική κατηγορία, δημιουργώντας σε πολλούς κατοίκους της πόλης, ερωτηματικά για τα κίνητρα της δραστηριοποίησης τους.
Χρησιμοποίησε το επιχείρημα της εξάντλησης της δυναμικής Μαρινάκη και της στασιμότητας του έργου του, χωρίς ο ίδιος να αντιπαρατίθεται προγραμματικά αφού δεν κατέθεσε στον πρώτο γύρο πρόγραμμα.
Καλλιέργησε έναν αέρα νικητή στους οπαδούς του στον πρώτο γύρο. Το αποτέλεσμα όμως τους δημιούργησε μούδιασμα. Η προτροπή του Θ. Κρεβετζάκη για υπερψήφιση του Γ. Μαρινάκη στον δεύτερο γύρο, εκτός από διοχέτευση ενός σημαντικού αριθμού ψηφοφόρων, έδινε προοπτική προγραμματικής σύγκλισης και αριθμητικής υπερίσχυσης στο νέο δημοτικό συμβούλιο στους δύο συνδυασμούς τους, ανεξάρτητα από το ποιος θα ήταν ο επόμενος δήμαρχος.
Η νίκη της ΝΔ θεωρήθηκε ότι θα δώσει αέρα στα πανιά του συνδυασμού του Θ. Νίνου γι’ αυτό και για πρώτη φορά μετά τον πρώτο γύρο ανακοινώθηκε η μεταξύ τους σχέση. Η επιμονή των υποψηφίων της Νέας Αντίληψης, που πρόσκεινταν στη ΝΔ, στον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα του συνδυασμού και η αντισυσπείρωση που δημιούργησε σε αντιδεξιούς πολίτες, οδήγησε στην τελική διαφορά των χιλίων ψήφων υπέρ Μαρινάκη.
* O Κώστας Βερβερίδης είναι εκπαιδευτικός ΦΑ – κοινωνιολόγος
