Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο Όχι να πούνε…
Κ. Καβάφης, «Che fece …. il gran rifiuto»
Δεν θα μιλήσω με οικονομικούς όρους, δεν είναι η δουλειά μου αυτή. Εγώ είμαι φιλόλογος, άσχετη με τα οικονομικά. θα μιλήσω απευθυνόμενη σε όσους γνωρίζουν έστω και λίγη από την ιστορία του τόπου μας, σε όσους έχουν καταφέρει, σε πείσμα των συστημικών ΜΜΕ και των ντόπιων εκπροσώπων της Τρόικας και του ΔΝΤ, να διατηρήσουν την ιστορική τους μνήμη.
Όταν στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και τη μετεμφυλιακή περίοδο στην Ελλάδα, χιλιάδες αγωνιστές αρνήθηκαν να υπογράψουν δήλωση μετανοίας, ήξεραν εκ των προτέρων πολύ καλά, τι τους περίμενε. Ο κρατικός μηχανισμός της εποχής τους πίεζε να υπογράψουν τάζοντάς τους όλα όσα ένας συνηθισμένος άνθρωπος της εποχής ονειρευόταν. Υπέγραψε και θα γυρίσεις ελεύθερος πίσω στο σπίτι σου, θα σου βρούμε δουλειά, θα μπορείς να σπουδάσεις, θα βγάλεις δίπλωμα οδήγησης, θα μπορείς να ταξιδέψεις, θα, θα…
Εκείνοι όμως ύψωσαν ανάστημα, διάλεξαν τον δύσκολο δρόμο της αξιοπρέπειας αντί να ζήσουν μια ζωή ελεύθερη αλλά με σκυμμένο κεφάλι.
Άραγε οι άνθρωποι αυτοί τι θα ψήφιζαν σήμερα; Είμαι σίγουρη πως οι περισσότεροι, αν Όχι όλοι θα ψήφιζαν Όχι.
Φωνάζω Όχι και δίπλα μου περνούν η Αντιγόνη του Σοφοκλή βαστώντας στα χέρια της το νεκρό αδελφό της, ο Λεωνίδας με τους τριακόσιους, φρεσκολουσμένοι και καθαροί, περιπαίζοντας τους Πέρσες, ο Περικλής διαβάζοντας τον Επιτάφιο, υμνώντας την δημοκρατία, οι επαναστάτες της στάσης του Νίκα, οι Ζηλωτές της Θεσσαλονίκης του 1342, που ύψωσαν το ανάστημά τους στις αυτοκρατορικές επιταγές, ο Καραϊσκάκης με τις περίφημες βωμολοχίες του, ο Μακρυγιάννης κραδαίνοντας τα απομνημονεύματά του, οι ελεύθεροι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου, αποστεωμένοι αλλά αποφασισμένοι για όλα, ουρλιάζω Όχι και δίπλα μου περνά ο Σταύρος Καλλέργης με εκατοντάδες άλλους, φωνάζοντας συνθήματα για την εργατική Πρωτομαγιά, ο Γ. Σκληρός διαβάζοντας το «Κοινωνικό Συμβόλαιο», ο Μπεναρόγιας κρατώντας την ιδρυτική διακήρυξη της Φεντερασιόν, ο Πουλιόπουλος κι ο Κορδάτος, οι έλληνες του έπους του ’40, αλλά κι η Ηρώ Κωνσταντοπούλου, ο Άρης Βελουχιώτης, ο Μπελογιάννης, ο Λαμπράκης, ο Πέτρουλας, ο Παναγούλης. ΟΧΙ φωνάζουν κι αυτοί. Γιατί και τότε, ο καθείς στην εποχή του, Όχι φώναξε.
Όχι για τους πατεράδες μας που δούλευαν μια ζωή και κατέληξαν να ζουν με συντάξεις πείνας.
Όχι για τις μανάδες μας που περιμένουν να τις ζήσουμε εμείς από τους πενιχρούς μισθούς μας.
Όχι για να μπορούμε να κοιτάμε, χωρίς ντροπή, τα παιδιά μας στα μάτια.
Όχι για τους φίλους που μετά από πολυετείς σπουδές έφυγαν μετανάστες αναζητώντας μια καλύτερη ζωή.
Όχι για τα χιλιάδες νοικοκυριά που ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχιας, χωρίς ρεύμα, νερό και τηλέφωνο.
Όχι για τους μαθητές μας που λιποθυμούν στις αυλές των σχολείων από την πείνα.
Όχι για τους ανθρώπους που περιμένουν να ζήσουν απ’ τα συσσίτια των Δήμων και της εκκλησίας.
Όχι για το 1,5 εκατομμύριο ανέργων που είδαν τα όνειρά τους να γκρεμίζονται στις συμπληγάδες των μνημονιακών πολιτικών.
Όχι για τους χιλιάδες νέους που θεωρούν τους εαυτούς τους τυχερούς που ζουν με 300 ευρώ.
Για όλα αυτά και για πολλά άλλα, την Κυριακή θα ψηφίσω Όχι.
Γιατί θέλω να βλέπω τους μαθητές μου στα μάτια χωρίς να ντρέπομαι, να τους μιλώ για την Αντιγόνη, τον Λεωνίδα και τον Περικλή, τον Καραϊσκάκη, τον Καλλέργη, τον Βελουχιώτη και τον Μπελογιάννη με περηφάνια κι Όχι να αναπολώ κλαίγοντας τα περασμένα μεγαλεία, γιατί θέλω να ζήσω σε μια ελεύθερη και δημοκρατική χώρα, γιατί θέλω να αποφασίζω εγώ για το μέλλον της χώρας μου, πάνω όμως από όλα γιατί θέλω τα παιδιά μου να είναι περήφανα για εμένα.
Γι’ αυτό ψηφίζω Όχι.
Σε μερικούς ανθρώπους έρχεται μια μέρα
που πρέπει το μεγάλο Ναι ή το μεγάλο το Όχι
να πούνε. Φανερώνεται αμέσως όποιος τόχει
έτοιμο μέσα του το Ναι, και λέγοντάς το πέρα
πηγαίνει στην τιμή και στην πεποίθησί του.
Ο αρνηθείς δεν μετανοιώνει. Aν ρωτιούνταν πάλι,
όχι θα ξαναέλεγε. Κι όμως τον καταβάλλει
εκείνο τ’ όχι -το σωστό- εις όλην την ζωή του. Κ. Καβάφης.
* Η Δέσποινα Νικολάου είναι πρόεδρος ΕΛΜΕ Ρεθύμνου