Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΠΑΤΖΙΟΥ
Στις 19 Μάη ο υπουργός Υγείας έστειλε στην ΟΕΝΓΕ πρόταση για σχέδιο νόμου σχετικά με την «οργάνωση του χρόνου εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών», με την οποία ενεργοποιεί τα προεδρικά διατάγματα που ενσωματώνουν τις ευρωενωσιακές οδηγίες και διευθετούν τον χρόνο εργασίας των γιατρών.
Τα βασικά σημεία της πρότασης του υπουργείου είναι τα εξής:
Ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες. Ο υπολογισμός δεν θα γίνεται ανά βδομάδα αλλά με περίοδο αναφοράς το τετράμηνο. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι ένας γιατρός μπορεί να εφημερεύει για πάνω από ένα μήνα ή και περισσότερο, όλες τις καθημερινές, δωδεκάωρα.
Για πρώτη φορά επιχειρείται η νομοθέτηση του «opt out», δηλαδή με ατομική συναίνεση του γιατρού να αυξάνεται ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας από 48 στις 60 ώρες! Με δεδομένα τα προβλήματα από την υποστελέχωση σε γιατρούς και άλλους υγειονομικούς και με την απειλή της «αξιολόγησης», η ατομική συναίνεση μόνο τυπικό χαρακτήρα θα έχει. Τα φαινόμενα αυταρχισμού και αυθαιρεσίας, τα «εντέλλεσθε» που δίνουν και παίρνουν, οι πιέσεις διευθυντών και διοικήσεων, είναι οι «προάγγελοι» αυτών που πρόκειται να συμβούν, με την υπονόμευση της συλλογικής διαπραγμάτευσης μέσω των συνδικαλιστικών οργάνων. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η «ελεύθερη» συναίνεση του γιατρού μόνο σαν κακόγουστο αστείο μπορεί να εκληφθεί. Από τη μια ο υπουργός Υγείας προπαγανδίζει ότι η «οργάνωση του χρόνου εργασίας των γιατρών» αποσκοπεί στην προστασία της υγείας και των εργασιακών δικαιωμάτων των γιατρών και από την άλλη τους καλεί «εθελοντικά» να τα απεμπολούν! Πώς θα καλύψει η κυβέρνηση τα τεράστια κενά που θα δημιουργηθούν -σε βάρος των ασθενών- από τη δικαιολογημένη άρνηση των γιατρών να δουλεύουν 60 και πάνω ώρες τη βδομάδα; Με τις «προσλήψεις» που δεν φτάνουν να αντικαταστήσουν ούτε αυτούς που συνταξιοδοτούνται;
Η «εξαίρεση» του 60ωρου θα αποτελεί τον κανόνα. Ο ισχυρισμός της κυβέρνησης ότι αυτό θα έχει ισχύ για 3 χρόνια, μέχρι να γίνουν οι απαιτούμενες προσλήψεις, είναι υποκριτικός, με δεδομένα τα μνημόνια διαρκείας, τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα που απαιτούν τη μείωση των δαπανών για παιδεία, υγεία και πρόνοια, την εμπέδωση και κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής.
Στο σχέδιο νόμου, ως χρόνος εργασίας ορίζεται ο χρόνος κατά τον οποίο ο γιατρός βρίσκεται στον χώρο εργασίας. Προκύπτει αβίαστα ότι π.χ. η εφημερία ετοιμότητας, σε περίπτωση που δεν χρειαστεί να πάει ο γιατρός στο νοσοκομείο, δεν συμπεριλαμβάνεται στον χρόνο εργασίας. Ενώ βρίσκεται σε επιφυλακή για να προσφέρει τις υπηρεσίες του ανά πάσα ώρα και στιγμή, θα θεωρείται ότι «αναπαύεται» και ενδεχομένως να μην πληρώνεται. Έτσι, παρόλο που προς το παρόν δεν ενσωματώνονται οι προβλέψεις της «έκθεσης Σέρκας», ανοίγει ο «ασκός του Αιόλου» για το σπάσιμο του χρόνου εργασίας σε επόμενη φάση, σε «ενεργό» και «ανενεργό».
Προβλέπεται ότι «σε περίπτωση μείωσης ή απώλειας» της προβλεπόμενης εβδομαδιαίας ανάπαυσης λόγω υπερωρίας χορηγείται ισοδύναμος αντισταθμιστικός χρόνος μέσα στις επόμενες 14 μέρες. Κανένας όμως «ισοδύναμος, αντισταθμιστικός χρόνος», μέρες μετά, δεν μπορεί να αντισταθμίσει τη συσσωρευμένη κούραση, την πρόωρη φθορά της υγείας.
Προβλέπεται ότι με υπουργική απόφαση θα μπορούν να ορίζονται τα Κέντρα Υγείας και οι Μονάδες Υγείας των ΔΥΠΕ που θα λειτουργούν σε 24ωρη βάση. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρχουν περιοχές στις οποίες το βράδυ δεν θα υπάρχει κανένας γιατρός για τα επείγοντα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζονται στην ΠΦΥ.
Το νομοσχέδιο δεν χωράει βελτιώσεις, μόνη επιλογή η συνολική απόρριψή του
Συμπερασματικά, το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης ελαστικοποιεί παραπέρα τον χρόνο εργασίας, σμπαραλιάζει κάθε κανονικότητα στο ωράριο, «απορρυθμίζει» κυριολεκτικά τη ζωή των γιατρών. Θέση αρχής η υπεράσπιση του σταθερού ημερήσιου εργάσιμου χρόνου, χωρίς καμία μορφή διευθέτησης, στον αντίποδα των ευρωενωσιακών οδηγιών και των ΠΔ.
Διεκδικούμε:
– Σταθερό ημερήσιο 6ωρο, 5ήμερο, 30ωρο, με μία εφημερία τη βδομάδα, με ρεπό την επόμενη μέρα και επαρκή χρόνο ανάπαυσης κατά τη διάρκεια της εφημερίας.
– Λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την προστασία της υγείας των γιατρών από την πρόσθετη επιβάρυνση που οφείλεται στην υπερωριακή απασχόληση.
– Ένταξη των γιατρών στα βαρέα και ανθυγιεινά με κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος στα 55 για τους άντρες και στα 50 για τις γυναίκες.
— Οι εφημερίες να υπολογίζονται ως συντάξιμος χρόνος.
— Μαζικές προσλήψεις μόνιμων γιατρών πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και άλλων υγειονομικών και υποστηρικτικού προσωπικού. Μονιμοποίηση όλων των επικουρικών, κατάργηση όλων των ελαστικών εργασιακών σχέσεων.
– Επαναφορά των αποδοχών στο ύψος που ήταν πριν τις περικοπές και διεκδίκηση ουσιαστικών αυξήσεων. — Πλήρη χρηματοδότηση όλων των δημόσιων μονάδων υγείας από τον κρατικό προϋπολογισμό και δωρεάν παροχή όλων των υπηρεσιών στο λαό, χωρίς περικοπές, πλαφόν και συν-πληρωμές.
Η πρότασή μας για το ωράριο των γιατρών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη θέση μας για την ανάπτυξη ενός αποκλειστικά κρατικού, δωρεάν συστήματος υγείας-πρόνοιας σε όλα τα επίπεδα, πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο, τριτοβάθμιο. Η πρόταση ανταποκρίνεται στις ανάγκες των γιατρών για αξιοπρεπείς συνθήκες δουλειάς, και στις ανάγκες των ασθενών για υψηλού επιπέδου, σύγχρονες και δωρεάν υπηρεσίες υγείας.
Η οργάνωση και ανάπτυξη της πάλης για τη διεκδίκηση λύσης στα οξυμένα προβλήματα στην υγεία πρέπει να εντάσσεται στην προοπτική βαθύτερων κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών, για μια ανάπτυξη που θα έχει σαν κριτήριο την τεράστια δυνατότητα της επιστήμης, της τεχνολογίας και της παραγωγικότητας να τίθενται στην υπηρεσία των λαϊκών αναγκών χωρίς όρους και προϋποθέσεις.
*Η Ιωάννα Μπάτζιου είναι ειδικευόμενη ιατρός στο ΓΝΡ