Άρωμα Εθνικής Αντίστασης θα έχουν τα επόμενα σημειώματά μας, για να τιμήσουμε την επέτειο που πλησιάζει. Ξεκινήσαμε φυσικά από τον μεγάλο της Αντίστασης, τον γιατρό Γιώργη Αγγελιδάκη. Κι εκείνος αντί για τον εαυτό του μας μιλούσε με ξεχωριστό σεβασμό και αγάπη για τον Γιώργη Κλάδο, τον πρώην δήμαρχο Ανωγείων. Τον θεωρεί μια ανόθευτη αξία που εξακολουθεί να υπηρετεί την ιστορική αλήθεια. Και μας παρέσυρε ν’ αλλάξουμε ρότα και να κάνουμε πρώτα την αναφορά μας σ’ αυτόν τον μεγάλο αγωνιστή και κυρίως αξιόλογο άνθρωπο.
Γόνος αγωνιστών
Το 1923 γεννήθηκε ο Γιώργης Κλάδος στ’ Ανώγεια. Πατέρας του ο ήρωας των Βαλκανικών Αγώνων κι αργότερα της Μάχης της Κρήτης, Γιάννης Κλάδος και μητέρα του η Ειρήνη Σκουλά.
Και το πρώτο γάλα του Γιώργη είχε επομένως τη γεύση του αγώνα για την αξιοπρέπεια και τη λευτεριά.
Επιμελής μαθητής καθώς ήταν, τέλειωσε με άνεση τις πρώτες σπουδές πρώτα στ’ Ανώγεια, μετά στο Γυμνάσιο της Πόμπιας και τέλος του Ρεθύμνου από όπου και πήρε το απολυτήριό του.
Αν και παρακολούθησε σπουδές στην Ιατρική και στη Νομική, ο Εμφύλιος δεν του επέτρεψε να πάρει πτυχίο.
Αγωνιστής στη μάχη της Κρήτης
Πήρε ωστόσο τις πρώτες του περγαμηνές στη Μάχη της Κρήτης, ακολουθώντας μια ομάδα λεβεντόψυχων συγχωριανών του που κατέβηκαν να αντιμετωπίσουν τον εχθρό στου Λατζιμά.
Και δεν εγκατέλειψε τον αγώνα σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής, πρωταγωνιστώντας μάλιστα στην Εθνική Αντίσταση.
Από τις συνήθεις αποστολές του η φυγάδευση Ελλήνων και Άγγλων στρατιωτών και αξιωματικών που είχαν πολεμήσει στη Μάχη της Κρήτης κι από τα μεγάλα του ανδραγαθήματα η λειτουργία παράνομου ραδιοφώνου και η έκδοση δελτίου ειδήσεων για την ενίσχυση του φρονήματος των υποδούλων. Επίσης η οργάνωση και αρπαγή των όπλων της Υ.Χ Ανωγείων λίγο πριν παραδοθούν στους Γερμανούς.
Κι αυτά τα όπλα φάνηκαν πολύτιμα στη συνέχεια. Ήταν τότε που οι Γερμανοί είχαν συλλάβει 95 γυναίκες από τα Ανώγεια για αντίποινα επειδή οι άνδρες αρνήθηκαν να εκτελέσουν αγγαρείες. Με τον οπλισμό που εξασφάλισε ο Κλάδος εξουδετερώθηκε το Γερμανικό απόσπασμα που φρουρούσε το φυλάκιο Γενή Γκαβέ και οι γυναίκες ελευθερώθηκαν. Κι έμειναν τα όπλα για τη συνέχιση του αγώνα.
Εμψύχωνε το φρόνημα του λαού
Αλλά ο Γιώργης Κλάδος όπως και ο Γιώργης Αγγελιδάκης εκεί που διέπρεψαν ήταν στην εμψύχωση του λαού, γιατί τα δραματικά γεγονότα, οι αγγαρείες, οι εκτελέσεις, τα βασανιστήρια απειλούσαν την αντοχή και του πιο θαρραλέου αγωνιστή. Με φλογερές ομιλίες φορτίζει το αγωνιστικό φρόνημα και τον καλεί για πιο δυναμικό αγώνα μέχρι να έρθει η λευτεριά.
Αργότερα στην περίοδο της χούντας πήρε ξανά τη θέση του στο μετερίζι της Αντίστασης με την «ΞΑΣΤΕΡΙΑ», μια πολυγραφημένη παράνομη εφημερίδα που εξέδιδε.
Φυσικά πλήρωσε ακριβά την αφοσίωσή του στην ιδεολογία του με εξορίες στην Ικαρία, στη Μακρόνησο και στον Άη Στράτη.
Η αγάπη του για τον άνθρωπο και η έγνοια του για τα προβλήματά του τον έφεραν στην υπηρεσία της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπου και άφησε εποχή.
Αποδείχτηκε μέγας θαυματοποιός προόδου με τις καινοτόμες δράσεις του που άνοιξαν δρόμους ανάπτυξης για τα Ανώγεια, που έγιναν πρότυπο δήμου και θέμα συζήτησης πανελλαδικά για την αλματώδη του πρόοδο.
Είχε άποψη για το θεσμό ο Γιώργης Κλάδος και την επέβαλε.
Ο Δήμος είναι φορέας της τοπικής εξουσίας και οφείλει να ασχολείται με όλα τα προβλήματα του πολίτη και του τόπου.
Θεμέλιο αναπτυξιακού προγράμματος
Από την πρώτη του θητεία μορφοποιεί την ιδέα μιας μελέτης προγράμματος συνολικής τοπικής ανάπτυξης. Επειδή δεν βρίσκει διέξοδο αναζητεί την αναγκαία επιστημονική και τεχνική υποστήριξη στις δημόσιες υπηρεσίες. Αναπτύσσει και άλλες τέτοιες συνεργασίες για διάφορα θέματα, καθιερώνοντας τη συνεργασία Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Δημόσιας Διοίκησης ως βασική αρχή δράσης.
Η πίστη του για τον πολιτισμό και τις δυνατότητες που δίνει σε κάθε τόπο, οδηγεί στην οργάνωση των καλλιτεχνικών θεσμών που καθιέρωσαν τα Ανώγεια διεθνώς.
Ένας από τους ανθρώπους που κατέγραψαν με ακρίβεια τη δράση του πρωτοποριακού με τις ιδέες και τη δράση του δημάρχου, ο κ. Νίκος Πετράκης, πρώην δημάρχου Σητείας, μιλώντας στην εκδήλωση κατά την οποία η Ορθόδοξος Ακαδημία Κρήτης τίμησε τον κ. Γιώργη Κλάδο στις 26 Φεβρουαρίου 2005 στο Κολυμπάρι Χανίων, ξεδίπλωσε όλες τις πτυχές δράσης του τιμώμενου από όπου και πήραμε πολύτιμα στοιχεία. Κάθε μια από τις πτυχές αυτές άνοιγε παράλληλους δρόμους ανάπτυξης που δεν μπορεί να σκεφτεί ο απλός νους. Για παράδειγμα η καθιέρωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων- «Μουσικές Γιορτές Ανωγείων», συνέβαλαν αποφασιστικά.
• Στη διατήρηση και ανανέωση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κρήτης.
• Στην στήριξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας.
• Στην ανάδειξη και προβολή των Ανωγείων.
• Στην ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού.
Έδρασαν ακόμη πιλοτικά για την Κρήτη και την Ελλάδα.
Η προώθηση του εναλλακτικού – πολιτιστικού τουρισμού που έβαλε μπροστά έγινε με τις πολιτιστικές εκδηλώσεις αλλά και με μια σειρά άλλες δράσεις, όπως είναι:
• Η στήριξη της παραγωγής προϊόντων λαϊκής τέχνης.
• Η ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και παραδοσιακών κτισμάτων.
• Η οργάνωση ειδικών ξεναγήσεων.
• Η κατάρτιση, η προβολή, κ.ά
– Η ίδρυση του Ακαδημαϊκού χωριού.
Διοργάνωσε επίσης θερινά μαθήματα σε συνεργασία με Ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια και άλλα ιδρύματα, ενώ δρομολογήθηκε επί των ημερών του η στήριξη της Υφαντουργίας – Χειροτεχνίας.
Κέντρο ζωονόσων
Η δημιουργία του κέντρου ζωονόσων αποτέλεσε μεγάλης σημασίας φορέα για την στήριξη της κτηνοτροφίας, του ζωτικότερου τομέα παραγωγής της περιοχής και την προστασία της υγείας των κτηνοτρόφων.
Και που δεν έβαλε τη σφραγίδα του ο Γιώργης Κλάδος.
Στην καταπολέμηση της ζωοκλοπής, στη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων με το ΥΠ.ΠΟ για τη δημιουργία Αρχαιολογικού Πάρκου στο Ψηλορείτη, τις ανασκαφές στο Ιδαίο Άντρον, και τη Ζώμυνθο με τον Γ. Σακελλαράκη, την αποκατάσταση και συντήρηση των Μητάτων του Ψηλορείτη κ.ά. με τον Ε.Ο.Τ για διάφορα τουριστικά έργα με τη Γ.Γ. Νεας Γενιάς για τη δημιουργία του Πολύκεντρου Ανωγείων και τις δραστηριότητές του. Αμέτρητα τα έργα επί της δημαρχίας του.
– Η ίδρυση του πρώτου ΚΑΠΗ στην Κρήτη έδρασε πιλοτικά.
– Το πρόγραμμα για την καταπολέμηση της φτώχειας έμεινε στην ιστορία.
Ο Γιώργης Κλάδος πίστευε και εφάρμοζε την παροιμία: «Αντί να δώσεις σ’ ένα πεινασμένο ένα ψάρι, να φάει μια φορά, μάθε του να ψαρεύει…».
Με βάση τη φιλοσοφία του αυτή δημιουργήθηκε η αναπτυξιακή δομή-Πρόδρομος του ΑΚΟΜΜ. Αντί να μοιράσει τα χρήματα και τις υπηρεσίες του προγράμματος σε λίγες πληθυσμιακές ομάδες εφ’ άπαξ, έβαλε τις βάσεις μιας μόνιμης αναπτυξιακής δομής του ΑΚΟΜΜ.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι τρεις θεσμοί διαδημοτικής συνεργασίας και ανάπτυξης στην ίδρυση και εδραίωση, των οποίων ο Γιώργης Κλάδος έπαιξε βασικό καθοριστικό ρόλο.
Πρωτοποριακοί θεσμοί σταθμοί στην Αυτοδιοίκηση
Ο Γιώργης Κλάδος υπήρξε εκ των πρωτεργατών της ίδρυσης του και ο πρώτος πρόεδρος του Συνδέσμου από το 1979 μέχρι το 1994.
Ο Σύνδεσμος των ΤΕΔΚ Κρήτης είναι ο πρώτος θεσμός διαδημοτικής συνεργασίας σε επίπεδο Περιφέρειας στην Ελλάδα, και αποτέλεσε πρότυπο για την ίδρυση και άλλων. Καλλιέργησε τη συνεργασία και τον συγκρητισμό μεταξύ των ΟΤΑ της Κρήτης, πήρε θέσεις, ανέπτυξε πρωτοβουλίες και αξιοποίησε Ευρωπαϊκά προγράμματα για τα μεγάλα θέματα και προβλήματα της Κρήτης , όπως η προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς, η Αστική Ανάπτυξη και η Πολεοδομία, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η επαγγελματική κατάρτιση, η Ανταλλαγή Εμπειριών, οι ΜΜΕ, τα Κρητικά προϊόντα κ.α , ενώ ο Σύνδεσμος ΤΕΔΚ σε συνεργασία με τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου εξέδωσε το μνημειώδες έργο Κρήτη: Ιστορία και Πολιτισμός.
Με πρωτοβουλία του επίσης ιδρύθηκε το 1988 το ΑΚΟΜΜ Α.Ε. ένας ακόμα πρωτοποριακός θεσμός, μια από τις 3 πρώτες αναπτυξιακές εταιρίες της Ελλάδας που η σημασία του για την Τοπική ανάπτυξη είναι θεμελιώδης.
Το ΚΕΚ «Ανάπτυξη Κρήτης» ήταν ένας ακόμα θεσμός -σταθμός στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Ελλάδας που έχει επιμορφώσει 4.500 άτομα σε όλη τη Κρήτη και έχει συνεργαστεί με 1.000 και άνω εκπαιδευτές του πιο υψηλού επιπέδου.
Ο Γιώργης Κλάδος ίδρυσε επίσης Ευρωπαϊκό Όμιλο Οικονομικού σκοπού που παρείχε την εμπειρία και την τεχνική του υποστήριξη στην Κύπρο για την αξιοποίηση προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από τότε που έγινε μέλος.
Δίκαια επομένως έχει επονομαστεί πρύτανης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο οραματιστής και πρωτοπόρος αυτός Ανωγειανός, οι δραστηριότητες του οποίου έχουν περάσει στη βιβλιογραφία της Αυτοδιοίκησης, και έχουν γίνει αντικείμενα διδασκαλίας σε σημαντικά σεμινάρια.
Είναι πολλά αυτά που έδωσε ο Γιώργης Κλάδος και δεν ξέρουμε πέρα από τις πολλές τιμητικές διακρίσεις πόσοι θα είχαν το κουράγιο να τον μιμηθούν σε ιδέες, δράση, όραμα.
Σήμερα παραμένει αγωνιστής, αγανακτεί με όσα βλέπει να συμβαίνουν γύρω του και εκτιμάται από όλους σαν ένας και μοναδικός Κρητικός, αλλά και κάτι παραπέρα.
Ένας πολίτης του κόσμου.
