Είναι εμπειρία ζωής να συναντάς και να συζητάς με πολιτικά πρόσωπα όπως ο δρ Πέτρος Καρεκλάς, δήμαρχος Κυθρέας και πρόεδρος των Κατεχόμενων Κύπρου.
Αν και είναι από τους σημαντικότερους επιστήμονες της Κύπρου ο δρ. Καρεκλάς επιμένει να προσφέρει στον τόπο του από θέσεις που υπερασπίζονται τα δικαιώματα της Κύπρου κι ας είναι αυτό σε βάρος των προσωπικών του επιδιώξεων και φιλοδοξιών.
Γεννήθηκε στις 19 Απριλίου του 1949 στην Κυθρέα. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Freiburg της Ομόσπονδης Δημοκρατίας της Γερμανίας, με υποτροφία του Ιδρύματος D.A.A.D. Συνέχισε αργότερα τις μεταπτυχιακές του σπουδές στα Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια στη Ν. Καρολίνα στις Η.Π.Α με υποτροφία του Κυπρο-Αμερικανικού Προγράμματος Υποτροφιών, απ’ όπου απέκτησε και το διδακτορικό του τίτλο στα Οικονομικά. Εξειδικεύτηκε στη Μακροοικονομία και τα Χρηματοοικονομικά, τη Διεθνή Οικονομία και τα Οικονομικά Ανθρωπίνων Πόρων.
Για αρκετά χρόνια υπηρέτησε στον δημόσιο τομέα: στο Τμήμα Στατιστικής και Ερευνών του Υπουργείου Οικονομικών μέχρι το 1986 και από τα τέλη του 1999 διετέλεσε Γενικός Διευθυντής σε διάφορα Υπουργεία (Παιδείας και Πολιτισμού, Άμυνας, Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης). Υπηρέτησε επίσης από το 1986 μέχρι το 1998 στον ιδιωτικό τομέα ως Οικονομικός Διευθυντής στην Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων.
Τον Ιανουάριο του 2012 ανέλαβε καθήκοντα μετά από τις εκλογές για ανάδειξη Τοπικών Αρχών ως Δήμαρχος του κατεχόμενου Δήμου της Κυθρέας, αξίωμα στο οποίο υπηρετεί μέχρι σήμερα, μετά από επανεκλογή για 2η θητεία στην περίοδο 2017-21.
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του ο δρ. Καρεκλάς έχει δεχθεί σημαντικές Τιμητικές Διακρίσεις (από τον Πρόεδρο της Ο. Δ. της Γερμανίας, από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας και άλλες), έχει προεδρεύσει ή διατελέσει μέλος σε διάφορα Διοικητικά Συμβούλια ή Σώματα στην Κύπρο και στο εξωτερικό, έχει δημοσιεύσει άρθρα, κριτικές βιβλίων και άλλα σε ντόπια και ξένα περιοδικά και βιβλία και έχει συμμετάσχει σε σωρεία διασκέψεων, σεμιναρίων και συμποσίων εντός και εκτός Κύπρου.Είναι νυμφευμένος και πατέρας δύο θυγατέρων.
Ο ίδιος σαν άνθρωπος είναι τόσο φιλικός και σε κερδίζει αμέσως. Ο λόγος της συνάντησής μας βέβαια ήταν θλιβερός, αφού την προκάλεσε ο αδόκητος χαμός της Θεοδώρας Κναή, με την οποία είχαμε ξεκινήσει την αδελφοποίηση των γυναικών Κυθρέας με τα γυναικεία σωματεία της πόλης του Ρεθύμνου. Μετά την έκφραση των συλλυπητηρίων και την αναφορά μας στην αξέχαστη φίλη, η συζήτηση ήρθε στα θέματα της Κύπρου και στις προοπτικές των πολιτιστικών ανταλλαγών Ρεθύμνου και Κύπρου.
«Ήθελα να χαιρετίσω την παρουσία σας εδώ, μας είπε, γιατί γνωρίζω πόσο στενή ήταν η σχέση του Ομίλου Κυθραίας και περιοχής με τις γυναίκες και τους Ομίλους στο Ρέθυμνο. Είχαμε πρόσφατα το θάνατο της μακαριστής Θεοδώρας Κναή που ήταν πρόεδρος του Ομίλου, την κηδεύσαμε προ ημερών. Η αείμνηστη Θεοδώρα, εργάστηκε άοκνα για να υπάρχει αυτή η σχέση και να υπάρχει στενή συνεργασία μεταξύ των δύο οργανώσεων».
Μια συζήτηση κατάθεση ψυχής
- Πώς βλέπετε το μέλλον αυτών των σχέσεων κ. Δήμαρχε;
«Ελπίζω αφού διευθετηθούν κάποια θέματα στον Όμιλο Κυθρέας να υπάρξει μια επαναδραστηριοποίηση γιατί αυτό το θέμα ενδιαφέρει ιδιαίτερα το Δήμο Κυθρέας, που παρακολουθεί τις δράσεις των οργανωμένων συλλόγων είτε αυτά είναι αθλητικά σωματεία είτε πολιτιστικά, μεταξύ αυτών είναι και ο Όμιλος Γυναικών της Κυθρέας».
- Σαν δήμος ποιες είναι οι προτεραιότητες που θέτετε;
«Ο δήμος είναι η κοινή συνισταμένη. Είναι η προσπάθεια που κάνουμε όλοι μας να κρατήσουμε τη φλόγα ζωντανή για την επιστροφή στην αγαπημένη γη. Έχουν περάσει 47 χρόνια. Τα γεγονότα και οι επιπτώσεις επί του εδάφους εκεί μας θλίβουν αφάνταστα όταν κάπου κάπου επισκέπτομαι τον τόπο. Το Κεφαλόβρυσο που ήταν πηγή ζωής και η μεγαλύτερη πηγή νερού στην Κύπρο έχει στερέψει, εκκλησίες έχουν καταστραφεί και πολλά άλλα μας θλίβουν. Κάπου κάπου κάνουμε αιτήσεις για να μπορέσουμε να έχουμε κάποια λειτουργία να γιορτάσουμε τους Αγίους της Κυθρέας».
- Συναντάτε άρνηση;
Συνήθως μας επέτρεπαν μόνο στην εκκλησία της Αγίας Μαρίνας. Όταν λέμε εκκλησία δεν υπάρχουν εικονοστάσια αλλά γυμνοί τοίχοι. Είναι όμως για μας σημαντικό να ξαναζήσουμε κάποιες στιγμές και προπάντων να δείξουμε ότι για εμάς αυτός ο χώρος εξακολουθεί να είναι ιερός και ότι η επιθυμία για επιστροφή υπάρχει σε αυτήν την ιερή γη. Γιατί αυτός είναι ο κύριος στόχος μας. Να μπορέσει ο κάθε δήμος να μπορεί να απολαύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γιατί είμαστε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι αδιανόητο να φθάσουμε σε μια λύση η οποία θα μας καθιστά δεύτερης κατηγορίας Ευρωπαίους πολίτες. Εμείς δε ζητάμε περισσότερα από άλλους Ευρωπαίους αλλά δε δεχόμαστε και λιγότερα απ’ ότι έχουν και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια ο Δήμος την τελευταία δεκαετία, στην οποία έχω την τιμή να δημαρχεύω, έχουν γίνει πάρα πολλές ενέργειες για να διατηρήσουμε αυτή την δραστηριότητα, τη συνοχή και το καθήκον, γιατί εμείς εκλεγόμαστε από τους Κατοίκους της Κυθρέας. Όταν έρθει η μέρα των εκλογών, ψηφίζουμε μεν για το δήμο που είμαστε κάτοικοι τώρα, αλλά έχει ορισθεί από το κράτος ένα άλλο εκλογικό κέντρο και ψηφίζουμε για τον τόπο καταγωγής μας. Και είναι μέρος της Ένωσης Κύπρου. Η Ένωση Κύπρου αποτελείται από 39 Δήμους και οι 9 είναι κατεχόμενοι».
- Κάνετε όπως μαθαίνουμε πολλές δραστηριότητες. Ποιες είναι οι σημαντικότερες;
«Έχουμε κάνει πάρα πολλές δραστηριότητες τα τελευταία χρόνια, είναι οι αντικατοχικές εκδηλώσεις το Καλοκαίρι που είναι οι μαύρες επέτειοι της εισβολής του ’74. Θυμόμαστε το Προεδρικό πραξικόπημα, τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, θυμόμαστε τους αγνοούμενούς μας, τους νεκρούς μας, και η περιοχή μας έχει πάρα πολλούς αγνοούμενους, γιατί όταν έσπασε η γραμμή στη μια μεριά το ’74, στη δεύτερη φάση της Τουρκικής εισβολής, αποκλείσθηκαν πάρα πολλοί κάτοικοι εκεί. Τους μάζεψαν σε διάφορα σημεία και μετά και περιοδικά βρίσκουμε τα οστά τους, γίνεται ταυτοποίηση με τη μέθοδο του DNA, κι εγώ παρευρισκόμουν σε όλα. Ήταν ένα από τα θλιβερά καθήκοντα που εκτελούσα τα 10 χρόνια. Στο σημείο που είναι η πρόσβαση προς την Κυθρέα, βάζαμε παλιά ένα πρόχειρο σημείο για να τελεστούν διάφορα έργα. Εκεί τώρα έχει κτιστεί μια πολύ ωραία εκκλησία και τώρα την εκδήλωση την κάνουμε εκεί. Στην εκδήλωση ομιλητής συνήθως είναι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, έπειτα από τον Υπουργό και παρίσταται επίσης και αντιπροσωπεία από το Δήμο Αιγάλεω, γιατί η Κυθρέα είναι αδελφωμένη και με το Δήμο Αιγάλεω Ελλάδος.
Έχουμε κάνει εκκλησιασμούς όποτε μας το επιτρέπουν. Είναι το πολύπλευρο έργο της διαφώτισης που πρέπει να κάνουμε. Και το κάνουμε εδώ στην Κύπρο σε αυτό εδώ το κτίριο, το οποίο στεγάζει τα προσωρινά γραφεία Κυθρέας και το έχουν επισκεφθεί τουλάχιστον 20-25 πρέσβεις ξένων χωρών στο διάστημα που είμαι Δήμαρχος της Πόλης. Όπως οφείλω τους έχω ενημερώσει για την κατάσταση, έχουμε συζητήσει για τα προβλήματα, κι έχω τονίσει την επιθυμία μας ότι για μας η λύση συνεπάγεται με την ελεύθερη επιστροφή στην κατεχόμενη γη μας και η απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Το πρόγραμμα για τους νέους «Γνωρίζω – Αγαπώ – Διεκδικώ»
- Έχετε επαφή με την δική σας ομογένεια;
«Διατηρούμε σχέσεις με διάφορες οργανώσεις αποδήμων στην Ελλάδα και στην Αγγλία και στη Αμερική. Ένα κύριο όμως σημείο στη δράση μας ήταν πώς θα προσεγγίσουμε τη νέα γενιά. Και γι’ αυτό κάναμε ένα πρόγραμμα που το ονομάσαμε: «Γνωρίζω – Αγαπώ – Διεκδικώ» και προσπαθήσαμε να πάρουμε στην Κυθρέα, νέους που γεννηθήκανε στις ελεύθερες περιοχές, δεν γνωρίζουν την Κυθρέα μόνο από διηγήσεις των παππούδων, των γιαγιάδων, πατεράδων, μανάδων τους. Βάζαμε λεωφορεία πηγαίναμε εκεί, και αρχίζαμε περιήγηση από την πρώτη Ενορία, την Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού. Εκεί τους δείχναμε διάφορα πράγματα, μετά πηγαίναμε στην επόμενη Ενορία, όπου κάναμε το ίδιο. Αρχίζαμε από πολύ νωρίς και επιστρέφαμε το απόγευμα. Κι έτσι τους βοηθάμε να αντιληφθούν τη σημερινή πραγματικότητα επειδή παρά πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, όπως τα ποτάμια που τρέχανε. Εκείνη η Κυθρέα που ήταν η δροσερή κοιλάδα, η ολοπράσινη, σήμερα δεν υπάρχει. Υπήρχαν 32 νερόμυλοι, πάρα πολλά σπίτια έχουν καταληφθεί. Εκεί εξηγούμε στους νέους με τη βοήθεια των παππούδων ότι να εδώ κάθονταν ο παππούς και η γιαγιά, μπορούμε να τους εξιστορήσουμε πράγματα να τους συνδέσουμε με το παρελθόν, να τους κάνουμε να το αγαπήσουν, και όταν εμείς τους παραδώσουμε τη σκυτάλη να το συνεχίσουν αυτοί εάν μέχρι τότε δεν έχει αποκατασταθεί η δικαιοσύνη».
- Ποιες ήταν οι αντιδράσεις;
«Ήταν μια πρωτοποριακή κίνηση γιατί πολλοί -και πρέπει να το σεβαστούμε- δεν θέλανε να περάσουμε τα κατεχόμενα, άλλοι πάλι δεν ήθελαν δεν ήθελαν να θυμούνται τα δυσάρεστα ή λέγαν πως «θέλω να θυμάμαι όπως ήταν στη αρχή». Όμως πιστεύω πως μετά μας ακολούθησαν πάρα πολλοί. Πύκνωσαν οι επισκέψεις εκεί μέσα από το πνεύμα ότι πάμε ως προσκύνημα. Δεν πάμε ούτε για να διασκεδάσουμε μόνο σαν προσκύνημα. Επίσης επιδιώκουμε δράσεις για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσα από εκδηλώσεις, διαλέξεις, και άλλα στοιχεία πολιτιστικής δράσης, κι έχουμε επίσης οργανώσει πολύ σημαντικά συνέδρια επιστημονικά».
- Αντιμετωπίζει προβλήματα ο προσφυγικός κόσμος σήμερα;
«Βεβαίως υπάρχουν προβλήματα στον προσφυγικό κόσμο γι’ αυτό και στήσαμε ένα ταμείο ευημερίας. Συλλέγουμε κάποια χρήματα από κηδείες των προσφιλών τους προσώπων κλπ., και με αυτά βοηθούμε όλες τις χρονιές Κυθρεώτες κυρίως τις μέρες του Πάσχα και των Χριστουγέννων.
Το 2015 γιορτάζαμε τα 100 χρόνια από την ίδρυση το δήμου Κυθρέας. Το 1915 λειτούργησε μονίμως επειδή λόγω κάποιων διαφορών κατανομής έργου υπήρχε καθυστέρηση. Από τότε γιορτάζουμε με διάφορες εκδηλώσεις. Σαν τελευταία εκδήλωση φέτος ήταν το άνοιγμα της έκθεσης παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας του κ. Αναστασιάδη που έκοψε και την κορδέλα. Ασφαλώς κάθε χρόνο διοργανώνουμε το εθνικό Μνημόσυνο της Περιοχής, θυμόμαστε τους αγνοούμενους.
Αυτό που πραγματικά μας λείπει τώρα λόγω της πανδημίας, είναι οι εκδρομές. Κάναμε εκδρομές των συνταξιούχων Κυθρέων μια ευκαιρία να τους μαζέψουμε, επειδή οι περισσότεροι έχουν σκορπιστεί. Με τις εκδρομές μας δίνεται μια σημαντική ευκαιρία να ξαναβρεθούμε».
- Μιλήστε μας για την ιστορία της Κυθρέας.
«Η Κυθρέα (αναφέρεται και ως Κυθραία ή Τζυρκά.
Σημαντικός παράγοντας για την ευημερία της περιοχής ήταν η πηγή του Κεφαλόβρυσου που πηγάζει από τον Πενταδάκτυλο[ και παλιότερα παρείχε νερό για ύδρευση και άρδευση όχι μόνο στην Κυθρέα αλλά και στα υπόλοιπα χωριά της Μεσαορίας.
Η περιοχή της Κυθρέας κατοικείτο από το 4000 π.Χ. Στην περιοχή υπήρχε η αρχαία πόλη-βασίλειο Χύτροι. Η πόλη αυτή άκμασε την ελληνιστική και την ρωμαϊκή περίοδο. Την βυζαντινή περίοδο οι Χύτροι έγιναν επισκοπική έδρα (Επισκοπή Χύτρων).
Κατά την περίοδο των αραβικών επιδρομών και έπειτα από τις καταστροφές που υπέστησαν οι Χύτροι, άρχισε να αναπτύσσεται σταδιακά η Κυθρέα. Κατά τον 9ο αιώνα αναφέρεται από έγγραφο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ως Κύθροι, ενώ κατά τον επόμενο αιώνα ο Κωνσταντίνος Ζ’ ο Πορφυρογέννητος κάνει μνεία στην πόλη αναφέροντάς την ως Κυθαίρεια.
Το 1833, ανασκαφές έφεραν στο φως τον αρχαίο ναό της Παφίας Αφροδίτης, ενώ στη θέση Άγιος Δημητριανός ανακαλύφθηκαν τάφοι, αγγεία, επιγραφή καθώς και ορειχάλκινο άγαλμα του Σεπτιμίου Σεβήρου που βρέθηκε το 1928. Στην ανατολική πλευρά της Κυθραίας, βρέθηκε νεκρόπολη της Νεότερης και Μέσης Χάλκινης Εποχής, ενώ έτερη νεκρόπολη ανακαλύφθηκε και στη θέση Χαλήπαση.
Το 1680 κατέλυσαν στην Κυθρέα σουλτανικά στρατεύματα που είχαν κινηθεί εναντίον του αποστάτη Μεχμέτ Αγά Μπογιατζίογλου που είχε καταλάβει τη Λευκωσία, αλλά τελικά αναγκάστηκε να παραδοθεί καθώς τα σουλτανικά στρατεύματα με την κατάληψη της Κυθρέας στέρησαν στον εχθρό τη σημαντικότερη πηγή επισιτισμού . Το 1765, οι αλευρόμυλοι και τα υδραγωγεία της Κυθρέας υπέστησαν εκ νέου φθορές εξαιτίας εξέγερσης μουσουλμάνων κατά του διοικητή της Κύπρου Τζηλ Οσμάν. Στις 13 Ιουλίου του 1821, στο πλαίσιο των σφαγών που πραγματοποιήθηκαν ως αντίποινα για την Ελληνική Επανάσταση, εκτελέστηκαν από τις οθωμανικές αρχές δύο τοπικοί προύχοντες της Κυθρέας.
Η Κυθρέα μετεξελίχθηκε σε δήμο το 1915. Πρώτος δήμαρχος ήταν ο Νικόλαος Καττάμης. Μετά την κατάληψη της Κυθρέας από τον τουρκικό στρατό, ο Δήμος Κυθρέας στεγάζεται σε οίκημα στην εντός των τειχών Λευκωσία, κοντά στην Πύλη Αμμοχώστου.
Στην Κυθρέα γεννήθηκαν ο αγωνιστής της ελληνικής επανάστασης και μετέπειτα αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού Γεώργιος Πετρακίδης, ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ Σπύρος Χατζηγιακουμής που πέθανε στις 16 Οκτωβρίου του 1958 μετά από σκληρά βασανιστήρια τα οποία υπέστη κατά τη διάρκεια ανάκρισης ο πολιτικός και -επίσης- αγωνιστής της ΕΟΚΑ Θάσος Σοφοκλέους, η βραβευμένη τραγουδίστρια Καλλιόπη Σπύρου, ο ποιητής Νίκος Ορφανίδης και οι ζωγράφοι Χρυστάλλα Δημητρίου και Κώστας Αβρααμίδης. Επίσης από την Κυθρέα καταγόταν ο νομικός και συγγραφέας Αχιλλέας Αιμιλιανίδης».
- Πριν κλείσουμε ένα μήνυμα για τους Κρήτες;
«Όπως είπα η προσπάθειά μας θα συνεχιστεί για να κρατήσουμε τη φλόγα ζωντανή, και οπωσδήποτε ο ευρύτερος Ελληνισμός είναι για εμάς το στήριγμα, σε αυτόν τον αγώνα.
Πάντοτε κοντά στην καρδιά μας είναι ιδιαίτερα η Κρήτη, απ’ όλο τον Ελληνικό χώρο -το ξέρετε- και πιστεύω για τους Κρητικούς ισχύει το ίδιο. Πάρα πολλοί έδωσαν το αίμα τους εδώ, το ’74 σε αυτήν την εικόνα της προδοσίας και της βαρβαρότητας, αλλά ας δούμε τα πράγματα με αισιοδοξία ότι την σκοτεινή νύχτα θα τη διαδεχτεί κάποια στιγμή η φωτεινή ημέρα. Και όλοι μας από τη δική του σκοπιά ο καθένας, να βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Ως Δήμαρχος Κυθρέας κάνω το καθήκον μου, τα οργανωμένα σύνολα επίσης και πιστεύουμε ότι θα έρθει μια μέρα που θα γιορτάσουμε τα ελευθέρια, και θα κτυπήσουν ελεύθερα οι καμπάνες της Κυθρέας και ολόκληρης της κατεχόμενης γης μας.
Εύχομαι να ευοδωθούν οι κοινές προσπάθειες με τους φορείς του τόπου σας και να τα πούμε από κοντά και στο Ρέθυμνο το ερχόμενο καλοκαίρι.
Γένοιτο.