Το αργότερο μέχρι την Παρασκευή αναμένεται να κατατεθεί στη βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για τη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της τοπικής αυτοδιοίκησης – Κλεισθένης Ι.
Χθες το τελικό κείμενο εστάλη στην Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και στην Ένωση Περιφερειών Ελλάδας, προκειμένου να διατυπώσουν τις παρατηρήσεις τους κατά τη διάρκεια συζήτησης στις αρμόδιες επιτροπές της βουλής.
Όπως αποφασίστηκε στη διάσκεψη των προέδρων η συζήτηση και ψήφιση του νομοσχεδίου θα ολοκληρωθεί μέχρι την άλλη Παρασκευή 13 Ιουλίου, που θα λειτουργεί η ολομέλεια καθώς αμέσως μετά αρχίζουν τα θερινά τμήματα της βουλής.
Από τις διατάξεις του 378 σελίδων νομοσχεδίου ξεχωρίζει η πρόβλεψη για καθιέρωση της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Το σύνολο των εδρών του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου κατανέμεται στους συνδυασμούς που έλαβαν μέρος στις εκλογές, ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στον α’ γύρο. Αν κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει ποσοστό 50% συν 1, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή (β’ γύρος), ανάμεσα μόνο στους υποψήφιους δημάρχους των δύο συνδυασμών που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές αποσυνδέονται από τις ευρωεκλογές και θα διεξάγονται τη δεύτερη Κυριακή του Οκτωβρίου (οι προσεχείς θα διεξαχθούν στις 13 Οκτωβρίου), ενώ η διάρκεια της δημοτικής και περιφερειακής περιόδου επανέρχεται στην τετραετία από πενταετία που ήταν με το πρόγραμμα «Καλλικράτης». Η εγκατάσταση των νέων αρχών γίνεται την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους από τη διεξαγωγή των εκλογών και η θητεία τους λήγει την 31η Δεκεμβρίου του τέταρτου έτους.
Ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσος με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας με δυνατότητα προσαύξησης έως και 30%, αντί του 10% που προέβλεπε το αρχικό κείμενο που είχε δοθεί προς διαβούλευση.
Το σχέδιο νόμου που θα εισαχθεί στη βουλή προς ψήφιση δεν φέρει διαφοροποιήσεις από το προσχέδιο και στην πλειοψηφία τους τα ζητήματα που είχαν θέσει οι αυτοδιοικητικοί δεν ελήφθησαν υπόψη.
Γ. Μαρινάκης: Δεν διασφαλίζεται η κυβερνησιμότητα των ΟΤΑ
Σε σχετικές δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.» ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης επανέλαβε πως το νομοσχέδιο δεν διασφαλίζει την κυβερνησιμότητα στους ΟΤΑ και καθιστά το σύστημα περισσότερο δημαρχοκεντρικό και από το σημερινό. Ο ίδιος σημείωσε πως το σχέδιο δεν έχει παρά ελάχιστες διαφοροποιήσεις από το προσχέδιο, που δεν απαντούν στην ουσία του «Κλειθσένη» και επανέλαβε την αντίθεση του για την εκλογή δημάρχου τη δεύτερη Κυριακή, καθώς και για την ποσόστωση των γυναικών στο δημοτικό συμβούλιο, εκφράζοντας την ευχή έστω και την τελευταία στιγμή, δηλαδή στη συζήτηση του νομοσχεδίου στη βουλή να υπάρξουν τροποποιήσεις.
Ειδικότερα ο Γ. Μαρινάκης ανέφερε: «Τελικά, το πρώτο σχέδιο που είχαμε δει, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις που δεν έχουν να κάνουν με την ουσία του «Κλεισθένη», έγινε δεκτό και φτάνει στη βουλή. Προσωπικά δεν μπορώ να αμφισβητήσω σε καμία κυβερνητική πλειοψηφία να νομοθετεί. Θεωρώ όμως ότι νομοθετήματα που άπτονται ενός θεσμού, όπως η αυτοδιοίκηση, που χρειάζεται να υπάρχει ευρύτατη συναίνεση και συνεργασία τοπικών και αυτοδιοικητικών δυνάμεων δεν μπορεί να στηρίζεται σε ένα σύστημα, το οποίο δεν έχει διασφαλίσει τη διακυβερνησιμότητα του. Και μάλιστα με τις τελευταίες προσθήκες που γίνονται, ενώ υποτίθεται ότι μας ενοχλεί το προηγούμενο σύστημα, διότι ήταν δημαρχοκεντρικό, γίνεται πλέον περισσότερο δημαρχοκεντρικό, ακριβώς επειδή προσπαθεί να καλύψει τα προβλήματα που δημιουργεί η έλλειψη πλειοψηφίας στα δημοτικά συμβούλια στους περισσότερους δήμους, με επιμέρους ρυθμίσεις που στην ουσία ενισχύουν την εξουσία του δημάρχου. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπερασπίζομαι και το σημερινό σύστημα, το οποίο πραγματικά είναι θα έλεγα έντονα πλειοψηφικό σε σημείο να νοθεύει πολλές φορές τη λαϊκή βούληση σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όταν έχουμε το δεδομένο ότι μικρές μειοψηφίες, οι οποίες επικρατούν τη δεύτερη Κυριακή για διάφορους λόγους, έχουν μια πλειοψηφία 60% στα δημοτικά συμβούλια. Γνώμη μου είναι ότι θα έπρεπε να έχει εξασφαλιστεί η δυνατότητα συνεργασιών, παραταξιακών διεργασιών οπότε είναι περιττή, αφού επιμένουν στην απλή αναλογική, η δεύτερη Κυριακή. Δεν έχει κανένα νόημα η πολιτική νομιμοποίηση του δημάρχου, η οποία δεν συνοδεύεται από μια πριμοδότηση. Αφού πάνε δεύτερη Κυριακή έπρεπε να υπήρχε μια μορφής πριμοδότηση του πλειοψηφούντος δημάρχου, ο οποίος να έχει τουλάχιστον την ελάχιστη δυνατή πλειοψηφία γα να μπορεί να κυβερνήσει. Ένα άλλο θέμα είναι η ποσόστωση των γυναικών που είναι στο 40%. Δεν μπορεί ένα φύλο να ‘ναι πάνω από το 60% του ψηφοδελτίου. Όπως είχα την ευκαιρία να πω στον υπουργό όταν συναντηθήκαμε, αυτό το σύστημα υπάρχει και στην Ιταλία αλλά όπου υπάρχει και απαιτεί ο νόμος αυξημένες ποσοστώσεις σε αυτή την περίπτωση διασφαλίζει την εκλογιμότητα αυτών των ανθρώπων για να μην είναι διακοσμητικά στοιχεία στους συνδυασμούς. Δηλαδή στην Ιταλία αν ψηφίσεις με πάνω από ένα σταυρό είναι υποχρεωτικό ο ένας σταυρός να πάει στο άλλο φύλο. Για παράδειγμα στο δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου θα πρέπει να είναι 21 γυναίκες, αν ο συνδυασμός συμπληρωθεί επακριβώς. Θεωρώ θετικό το μέτρο που μειώθηκαν τα υπερμεγέθη και υπερφίαλα και τα οποία έχουν μόνο για εκλογικούς λόγους μαζευτεί ψηφοδέλτια. Ο αριθμός των εδρών συν 30% από 10% που ήταν αρχικά στο σχέδιο είναι ανεκτό. Εγώ θεωρώ ότι και με το 10% γινόταν δουλειά, γιατί πρέπει ο κάθε συνδυασμός να στηρίζεται σε ότι έχει στα στοιχεία και τους ανθρώπους εκείνους που μπορούν να υπηρετήσουν τον δήμο και όχι στο ότι αθροίζουμε όλους τους ανθρώπους και τις οικογένειες που μπορούμε, για να δεσμεύσουμε στο όνομα της οικογενειακής εθιμοτυπίας, να ψηφίζουμε τους συγγενείς μας και να καταντούν τα ψηφοδέλτια να είναι στην ουσία άθροισμα οικογενειών και όχι ένωση προσώπων, που έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν τον δήμο και την πορεία του τόπου. Ελπίζω στη βουλή να ακουστούν κάποιες σωστές παρατηρήσεις όπου έχουν γίνει από πολλές κατευθύνσεις και να αμβλυνθούν τα λάθος στοιχεία. Όπως επίσης για μένα είναι λάθος το ότι δεν υπάρχει ένα πλαφόν εισόδου στα δημοτικά συμβούλια. Ενισχύουμε παράλογα μειοψηφίες που θα μπαίνουν με ένα ελάχιστο ποσοστό και θα δημιουργούν πολύ μεγάλη φασαρία στα δημοτικά συμβούλια από ότι οι συγκροτημένες δημοτικές παρατάξεις, που έχουν πραγματικά νομιμοποιηθεί με την ψήφο του κόσμου και με τη λαϊκή ετυμηγορία.
«Δεν ελήφθησαν υπόψη οι προτάσεις της ΕΝΠΕ»
Ο αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου και συντονιστής της ομάδας εργασίας της ΕΝ.Π.Ε., Ευριπίδης Κουκιαδάκης, η οποία επεξεργάστηκε τις προτάσεις της Ένωσης Περιφερειών για τον «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ 1», μετά τη δημοσιοποίηση του οριστικού σχεδίου νόμου, χωρίς ουσιαστικές διαφοροποιήσεις, έκανε την παρακάτω δήλωση:
Η Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.) από την πρώτη στιγμή είχε καταγγείλει την προσπάθεια της Κυβέρνησης για άλωση της αυτοδιοίκησης με όχημα την απλή αναλογική, την επιτροπεία αυτής από τον εκάστοτε υπουργό Εσωτερικών μέσω των «Εποπτών Ο.Τ.Α.», το παρατηρητήριο οικονομικής αυτοτέλειας, το οποίο λειτουργεί ως μηχανισμός υποτέλειας, την πλήρη περικοπή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ), την αδιαφανή διαχείριση του μειωμένου, ούτως ή άλλως, προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (Π.Δ.Ε.), τη διάλυση των αυτοδιοικητικών παρατάξεων, την κατάργηση της αρχής της πλειοψηφίας και εν τέλει ζήτησε την απόσυρση του σχεδίου νόμου που αναρτήθηκε για διαβούλευση.
Παρά ταύτα και χωρίς «αυταπάτες» προσήλθε στο διάλογο, χωρίς να αγνοεί ότι ήταν προσχηματικός, με ολοκληρωμένες προτάσεις:
– Για το εκλογικό σύστημα (αναλογικότερο του ισχύοντος)
– Το σύστημα διακυβέρνησης των περιφερειών (ανεξάρτητα από το ισχύον κάθε φορά εκλογικό σύστημα), με τις οποίες θεσμοθετούνται λεπτομερώς η ίδρυση και συλλογική λειτουργία των αυτοδιοικητικών παρατάξεων, οργανώνονται οι διαδικασίες διαλόγου και διαπαραταξιακών συνεργασιών, η έγκριση των προγραμματικών συνεργασιών από τα περιφερειακά συμβούλια, η αναβάθμιση των συλλογικών οργάνων κ.λπ.
– Τον προσδιορισμό των επιτελικών αρμοδιοτήτων του κράτους.
– Την ενίσχυση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, με την απόδοση των παρακρατημένων πόρων και την μεταβίβαση νέων αρμοδιοτήτων με τους αντίστοιχους πόρους
– Την πρόσληψη ή τη μετάταξη του προσωπικού που τις ασκούσε.
– Την απλοποίηση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων.
– Την ευέλικτη αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων.
– Την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων των πολιτών.
– Τη θεσμοθέτηση ενός κυριολεκτικά αξιόπιστου, αντικειμενικού μηχανισμού ελέγχου της νομιμότητας των αποφάσεων και των οικονομικών των ΟΤΑ.
– Την χωρίς επιφυλάξεις κύρωση του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας (ΕΧΤΑ) και για τους δύο βαθμούς αυτοδιοίκησης (ισχύει με επιφυλάξεις μόνο για τους Δήμους).
– Την απόδοση και την οριοθέτηση των μητροπολιτικών αρμοδιοτήτων.
– Τη σύσταση του Εθνικού Συμβουλίου Αυτοδιοίκησης, ως οργάνου που θα εκπροσωπεί συνολικά το χώρο της αυτοδιοίκησης, σε κρίσιμα θεσμικά και οικονομικά θέματα.
– Την ενεργή συμμετοχή της ΕΝ.Π.Ε. και της ΚΕ.Δ.Ε. στη νομοθετική διαδικασία που αφορά αυτοδιοικητικά θέματα (ανάληψη νομοθετικών πρωτοβουλιών, υποχρεωτική συμμετοχή στη διαβούλευση).
– Την εξομοίωση και ταυτόχρονα την άμβλυνση των κωλυμάτων εκλογιμότητας όλων των αιρετών.
Παρά τις υποσχέσεις για το αντίθετο η Κυβέρνηση και ο αρμόδιος Υπουργός πέταξαν στο καλάθι των αχρήστων τις προτάσεις μας μόλις 224 σελίδων, τις οποίες έχουμε στη διάθεσή σας.
Δυστυχώς, η κυβέρνηση με το σχέδιο νόμου που παρέδωσε στην ΕΝ.Π.Ε. και κατέθεσε στη βουλή, εκθέτει την απλή αναλογική, την οποία διαχρονικά προσωπικά υποστηρίζω και συκοφαντεί τον Κλεισθένη, ο οποίος το 508 π.Χ. καθιέρωσε δύο ισχυρούς βαθμούς αυτοδιοίκησης.
Τέλος, μάλλον από παραδρομή, παρέλειψαν στο αρχικό σχέδιο νόμου το άρθρο 1 του τελικού σχεδίου ή από παραδρομή υιοθέτησαν το πάγιο αίτημα της δευτεροβάθμιας αυτοδιοίκησης για την επέκταση της ισχύος του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας (ΕΧΤΑ) στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Σε κάθε περίπτωση με τη διάταξη του άρθρου 1 του τελικού σχεδίου νόμου «το άρθρο δεύτερο του νόμου 1850/1989 αντικαθίσταται ως εξής: Το πεδίο του Χάρτη καταλαμβάνει τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού», για την οποία εκφράζω την ικανοποίησή μου, γιατί παρέχεται η δυνατότητα στους Ο.Τ.Α. να αποκτήσουν διοικητική και οικονομική αυτονομία.
Το δικαίωμα δηλαδή, να ρυθμίζουν και να διευθύνουν με δική τους ευθύνη, προς όφελος των πολιτών, το μέρος εκείνο των δημοσίων υποθέσεων οι οποίες τους ανήκουν σύμφωνα με τις αρχές της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας (διοικητική αυτονομία).
Το δικαίωμα σε επαρκείς, ίδιους οικονομικούς πόρους, τους οποίους διαθέτουν ελεύθερα, με διαφάνεια και λογοδοσία, για την εκπλήρωση της αποστολής τους (οικονομική αυτονομία).
Οι περισσότερες διατάξεις για την εποπτεία και τα οικονομικά των Ο.Τ.Α., βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με τις διατάξεις και τις αρχές του ΕΧΤΑ και αναιρούν στην πράξη την προσχηματική επέκταση του και στον δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης.
Έκτακτες συνεδριάσεις ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ
Το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών με τίτλο: «Μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – Εμβάθυνση της Δημοκρατίας, Ενίσχυση της Συμμετοχής, Βελτίωση της οικονομικής και αναπτυξιακής λειτουργίας των ΟΤΑ Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ», είναι το βασικό θέμα συζήτησης της έκτακτης συνεδρίασης του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ μεθαύριο Παρασκευή .
Στη συνεδρίαση στην οποία έχουν προσκληθεί και οι Πρόεδροι των ΠΕΔ θα πραγματοποιηθεί στις 11:00 το πρωί στα γραφεία της ΚΕΔΕ (και θα συζητηθούν οι τελικές διατάξεις του νομοσχεδίου όπως αυτές διαμορφώθηκαν πριν την τελική κατάθεση του στη βουλή και θα ληφθούν αποφάσεις για τις επόμενες κινήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης α’ βαθμού.
Με αφορμή την κατάθεση του νομοσχέδιου, η ΚΕΔΕ εξαπολύει σφοδρή επίθεση εναντίον του υπουργού Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη και δηλώνει ότι θα αγωνιστεί για να ακυρωθεί στην πράξη το νομοσχέδιο.
Παράλληλα για το ίδιο θέμα συνεδριάζει τη Δευτέρα 9 Ιουλίου και ώρα 10 π.μ. το Δ.Σ. της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας,