Διάγγελμα προς Λωτοφάγους

Παρακολουθώντας το διάγγελμα του κ. Τσίπρα από την Ιθάκη δεν κατάλαβα εάν η πρόθεση του ήταν να ταυτιστεί με τον πολυμήχανο Οδυσσέα του Ομήρου ή εάν απλά απευθύνονταν σε λωτοφάγους. Εμμένοντας στη διάκριση «εμείς» και «οι άλλοι» πανηγύρισε την 21η Αυγούστου την έξοδο από τα μνημόνια που «οι άλλοι» μας έφεραν, καταδυναστεύοντας τον «αγνό λαό» που μόνο η κυβέρνηση του εκπροσωπεί. «Από το 2010, μέσα σε 5 χρόνια, συνέβησαν πρωτοφανή πράγματα για μια χώρα σε καιρό ειρήνης» είπε ο πρωθυπουργός. Όντως έτσι είναι. Όμως βρισκόμαστε στο 2018 κι όχι στο 2015 και διανύοντας το 3ο μνημόνιο, κάποιος ίσως να κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ο λογογράφος του κ. Τσίπρα ή δεν τα πάει και τόσο καλά με τους αριθμούς ή προσβάλει τη νοημοσύνη μας. Γιατί η αλήθεια απέχει κατά πολύ από την αφηγηματική παράσταση του πρωθυπουργού στην Ιθάκη.

Δεν υπάρχει μια διαρκής κατάσταση την οποία ονομάζουμε «μνημόνια». Υπάρχουν τρία προγράμματα στήριξης τα οποία αιτήθηκε η Ελλάδα από τους εταίρους της από το 2010 μέχρι σήμερα, το καθένα με τα λάθη και τις αστοχίες του, με περικοπές που μας δυσκόλεψαν αλλά και με αλλαγές που θα έπρεπε να είχαμε κάνει μόνοι μας από χρόνια. Όταν το 2ο μνημόνιο έληγε την άνοιξη του 2015, η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα το καλοκαίρι του ίδιου έτους, όχι εξαιτίας κάποιων νομοτελειακών καταστάσεων, αλλά με την πολιτική που ακολούθησε, αιτήθηκε, διαπραγματεύτηκε και έφερε το 3ο μνημόνιο που κόστισε και συνεχίζει να κοστίζει στη χώρα μας εκατοντάδες δισ. Αυτό είναι το μνημόνιο το οποίο έληξε την 21η Αυγούστου και το οποίο πανηγυρικά ανακοινώθηκε από την Ιθάκη ότι βγαίνουμε.

Οπότε θα περίμενε κανείς αν μη τι άλλο, για πρώτη φορά στα οκτώ αυτά χρόνια, μια έστω και σε επικοινωνιακό επίπεδο στροφή στη μετριοφροσύνη, την ειλικρίνεια και λίγο σεβασμό προς τους πολίτες που τόσα χρόνια σηκώνουν τα βάρη της κρίσης. Ένα mea culpa για τη ζημιά που προκλήθηκε. Ένα προσπαθήσαμε, κάναμε λάθη, δεν ξέραμε, μάθαμε, στο τέλος τα καταφέραμε. Ένα νέο όραμα για το πώς θα πορευτούμε όλοι μαζί από δω και πέρα. Κι όμως παρόλα αυτά καμία αλλαγή στο ύφος αυτής της κυβέρνησης. Αλαζονεία, διχασμός, λαϊκισμός, πόλωση, κοροϊδία και ασέβεια προς όποιον σκεπτόμενο άνθρωπο άκουγε τον πρωθυπουργό να μιλάει. Κι όσο για το μέλλον; Κανένα όραμα, καμία κουβέντα για δομικές αλλαγές στο κράτος, τη διοίκηση, στον οικονομικό προσανατολισμό της χώρας, κουβέντα για όλα εκείνα που μας κρατάνε πίσω. Αντίθετα η έμφαση δόθηκε στη μάχη που πρέπει να δοθεί ενάντια «στους άλλους».

Αυτού του είδους οι τακτικές βέβαια, δεν αποτελούν αποκλειστικό «προνόμιο» της σημερινής κυβέρνησης. Αν είχαν προλάβει να ολοκληρωθούν και τα δύο προηγούμενα μνημόνια, λίγο έως πολύ, πάλι στον ίδιο αστερισμό θριαμβολογίας θα βρισκόμασταν. Γιατί αυτού του είδους η τακτική και επικοινωνία αποτελούν βασικό χαρακτηριστικό του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Πόλωση και διχασμός αντί ενότητας, παροχές αντί ανάπτυξης, εσωστρέφεια αντί εξωστρέφειας, βλέμμα προς τα πίσω αντί εμπρός, παρατρεχάμενοι χειροκροτητές αντί επικοινωνία με τους πολίτες, αφήγηση αντί δημιουργίας, λαϊκισμός αντί ορθολογισμού, φιέστες αντί μετριοφροσύνης, διαστρέβλωση της πραγματικότητας αντί ειλικρίνειας, «εμείς» έναντι των «άλλων». Αυτός ο τρόπος λειτουργίας της δημόσιας σφαίρας και του πολιτικού συστήματος είναι ένας από τους λόγους που Πορτογαλία, Ιρλανδία και Κύπρος παρά τις δυσκολίες και τα εξίσου σκληρά μέτρα λιτότητας, χρειάστηκαν 3 χρόνια και ένα μνημόνιο ενώ εμείς 8 χρόνια με τρία προγράμματα στήριξης. Γιατί μείναμε πίσω και γιατί ακόμα και μετά την έξοδο θα συνεχιστούν τα σκληρά μέτρα και η αυστηρή επιτήρηση.

Φυσικά ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης, ίσως το μεγαλύτερο, φέρουμε γενικά ως κοινωνία. Καθότι όλα αυτά λέγονται από τους αντιπρόσωπους μας ακριβώς για να ακουστούν από πολίτες που περιμένουν και επιζητούν να τα ακούσουν. Όμως ακόμα κι αν το πολιτικό προσωπικό διδάχθηκε ελάχιστα από αυτά τα 8 χρόνια, οι πολίτες έστω και σε κάποιο βαθμό άλλαξαν. Προτιμάνε τη σκληρή αλήθεια έναντι των φαντασιώσεων και ψεμάτων, τις πράξεις αντί των υποσχέσεων, τον ορθολογισμό αντί των ιδεοληψιών, θέλουν να ακούσουν για το μέλλον αντί για το παρελθόν. Γι’ αυτό και τέτοιου είδους φιέστες δεν βρίσκουν πλέον κανένα αντίκρισμα στην κοινωνία.

Η απάντηση σε ένα πρωθυπουργό που παριστάνοντας τον Οδυσσέα κατηγορεί τους Κύκλωπες, τους Λαιστρυγόνες και τις Σειρήνες, είναι να σταματήσουμε εμείς οι πολίτες να είμαστε Λωτοφάγοι. Ο πρωθυπουργός μας από την άλλη μπορεί όντως να παρομοιαστεί με τον Οδυσσέα. Όχι όμως επειδή κατάφερε να φτάσει στην Ιθάκη, αλλά επειδή εμπνεύστηκε τον δούρειο ίππο. Ένα δελεαστικό «δώρο» εξαπάτησης αποτελούμενο από ιδεοληψίες και ψεύτικες υποσχέσεις που πέτυχε το σκοπό του. Να το υιοθετήσουν οι πολίτες ώστε οι σημερινοί κυβερνώντες να καταλάβουν την εξουσία και να «αλώσουν» το κράτος. Κι έτσι εμείς καταλήξαμε να είμαστε ο Σίσυφος, που ενώ με δυσκολία κουβαλούσαμε τον βράχο προς την κορυφή, αυτός ξανακύλησε κάτω και τον ανεβάζουμε ξανά εδώ και 3 χρόνια.