Την εθελούσια συμμετοχή ευρωπαϊκών κρατών στο πιο επιτυχημένο εγχείρημα ενοποίησης σε παγκόσμιο επίπεδο, την θεσμική δημοκρατία με την άμεση και καθολογική εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την ανάπτυξη των Πολιτικών Συνοχής στις Πόλεις και στις Περιφέρειες της Ευρώπης, στις αστικές της περιοχές και στα χωριά της. Στην βάση του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος, αναπτύξαμε την Ενιαία Εσωτερική Αγορά, από το Μάαστριχτ και έπειτα δώσαμε ουσιαστικό λόγο στις Περιφέρειες και στην Αυτοδιοίκηση της Ευρώπης, προωθήσαμε τη νομισματική ενοποίηση, ενισχύσαμε με περισσότερες αρμοδιότητες την υπερεθνική δημοκρατία και τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα σε ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με αυξημένες αρμοδιότητες.
Χάσαμε όμως και ευκαιρίες, μέσα από εθνικούς δισταγμούς, υπαναχωρήσεις, φοβικές στασιμότητες. Με τα ιστορικά γεγονότα του τέλους της 10ετίας του ‘80 να δημιουργούν το αναγκαίο περιβάλλον για να διευρύνουμε και να εμβαθύνουμε τον οραματισμό της πολιτικής και οικονομικής ενοποίησης, καταφέραμε να ενσωματώσουμε τα πρώην κομμουνιστικά κράτη της Ανατολικής Ευρώπης στον φυσικό γεωγραφικό τους χώρο, μετά από μια μακρά περίοδο διαίρεσης. Όμως, η εμμονή των εθνικών κυβερνήσεων στον διακυβερνητισμό, η έλλειψη πολιτικού πραγματισμού, οδήγησε στο να απεμπολήσουμε αυτή την ιστορική ευκαιρία για το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον. Παρά τα θετικά της Συνθήκης της Λισαβόνας, το τολμηρό και ικανοποιητικό βήμα για την ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν έχει γίνει, το δημοκρατικό έλλειμμα και το έλλειμμα ενημέρωσης κάνουν εμφανή και σήμερα την παρουσία τους. Και μαζί με την οικονομική και κοινωνική κρίση, αγγίζουν τα βασικά προβλήματα της θεσμικής εξέλιξης, της καθημερινότητας των Πολιτών.
Το Ευρωπαϊκό Έτος των Πολιτών 2013, εστιάζοντας στα δικαιώματα των 500 εκατομμυρίων Πολιτών της Ένωσης, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να υπάρξει ένας ανανεωμένος και δημιουργικός διάλογος. Ένας διάλογος σε κάθε βαθμίδα διακυβέρνησης, ευρωπαϊκή, εθνική, περιφερειακή, τοπική, με συμμετέχουσα και άμεσα ενδιαφερόμενη την Κοινωνία των Πολιτών, για να αναζητήσουμε και να δώσουμε απαντήσεις στο ερώτημα ποια είναι η Ευρώπη που θέλουμε. Ποιές πολιτικές θέλουμε για την Ευρώπη, τι είδους διακυβέρνηση θέλουμε σε αυτή την κοινή πορεία. Έχουμε δικαιώματα ως Πολίτες της Ε.Ε., δικαιώματα αναγνωρισμένα από τις Κοινοτικές Συνθήκες, δικαιώματα που δρουν παράλληλα και συμπληρωματικά με τα εθνικά μας δικαιώματα. Δικαιώματα για την μετακίνηση και διαμονή μας ελεύθερα σε άλλες κοινοτικές χώρες, δικαιώματα που πολλές φορές δεν τα ασκούμε, καθώς δεν τα γνωρίζουμε.
Ο ορισμός του 2013 ως Ευρωπαϊκού Έτους των Πολιτών, έρχεται να ενισχύσει τον δημόσιο διάλογο, έντεκα μήνες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014. Και η προώθηση του πρέπει να αναπτυχθεί σε όλα τα επίπεδα, με τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., τις εθνικές και περιφερειακές αρχές να ενισχύσουν την βασική φιλοσοφία αυτής της μεγάλης προσπάθειας: Να καταδείξουν στους Ευρωπαίους ψηφοφόρους την χρησιμότητα της ευρωπαϊκής κάλπης, την βαρύτητα της ψήφου τους και εν τέλει να τους παροτρύνουν στο να πάρουν μέρος στην εκλογή της νέας Ευρωβουλής, δηλαδή στην διαμόρφωση μιας ισχυρής ευρωπαϊκής πλειοψηφίας στο Δημοκρατικό Βήμα της Ευρώπης.
Είκοσι χρόνια μετά την εισαγωγή της έννοιας της ευρωπαϊκής ιθαγένειας στην Συνθήκη του Μάαστριχτ, είναι εμφανές ότι έχουμε εισέλθει σε μια περίοδο της ενοποιητικής διαδικασίας που αυτή δεν μπορεί να γίνεται ερήμην ή με την σιωπηρή συναίνεση των Ευρωπαίων Πολιτών. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος Μπαρόζο, «Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι τεχνοκρατική, γραφειοκρατική ή διπλωματική. Η Ευρώπη πρέπει να γίνεται όλο και πιο δημοκρατική». Σήμερα, εν μέσω οικονομικών, κοινωνικών προκλήσεων που υφίστανται τα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε., οι ευρωπαϊκές κοινωνίες, το μεγάλο στοίχημα είναι να ενισχύσουμε την έννοια του Ευρωπαίου Πολίτη, να ενισχύσουμε τον προσανατολισμό της Ευρώπης. Να δώσουμε σε κάθε Ευρωπαίο Πολίτη να καταλάβει πόσο αναγκαίο και ουσιαστικό είναι να εκφράζει άποψη και να συμμετέχει σε ένα κοινό προβληματισμό για το μέλλον μιας ισχυρότερης, λειτουργικότερης και δημοκρατικότερης Ε.Ε.
Από την Κρήτη, από το Ρέθυμνο, από την ευρωπαϊκή περιφέρεια, τα θεσμικά όργανα, η αυτοδιοίκηση, η Κοινωνία των Πολιτών, επιχειρούν μια ουσιαστική παρέμβαση στα ευρωπαϊκά δρώμενα. Και αυτή είναι η καλύτερη απάντηση στο έλλειμμα ενημέρωσης, το οποίο παρέχει περιθώρια για να ακούγονται δημαγωγικές λαϊκιστικές ρητορείες, ενισχύει φοβικές συμπεριφορές που στηρίζονται στην άγνοια, αλλά στην απόσταση που έχουν αποκτήσει τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα από τους Πολίτες.
Και σε αυτή την παρέμβαση, οι Ευρωπαϊστές, επισημαίνουμε την αναγκαιότητα να βρεθούμε κοντά στον Πολίτη, να επιτύχουμε την διασύνδεση της ευρωπαϊκής θεσμικής ολοκλήρωσης με τον Ευρωπαίο Πολίτη. Ένα έλλειμμα, που δυστυχώς εδώ και χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχουν καταφέρει να το μειώσουν, παρά τις ειλικρινείς προσπάθειές τους.
Το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτών, μπορεί να γίνει το πλαίσιο που θα καταστήσει μια ολοκληρωμένη, επιτυχημένη στρατηγική πληροφόρησης από πλευράς της θεσμικής Ευρώπης, που θα κινητοποιήσει τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που υπηρετούν την Ευρωπαϊκή Ιδέα. Μια πολιτική επικοινωνίας και πληροφόρησης που θα είναι στοχευμένη, δεν θα αποπροσανατολίζει τον Πολίτη. Με την ενεργό υποστήριξη των φιλοευρωπαϊκών οργανώσεων, που είναι σε θέση να κινητοποιήσουν τον Πολίτη, να μεταφέρουν υπεύθυνα το μήνυμα και να τον κάνουν τελικά συμμέτοχο, γιατί η οικοδόμηση της Ευρώπης, είναι πάνω από όλα υπόθεση δική μας, των Πολιτών.
Γιατί, μόνο μέσα από την καλλιέργεια και την επίτευξη συνεργασίας, συνάθροισης απόψεων και δυνάμεων, το ευρωπαϊκό μήνυμα μπορεί να κατευθύνεται προς τους Πολίτες, μετατρέποντας το σύνθημα «Η Ευρώπη Για Όλους», σε απτή πολιτική προτεραιότητα.
Το άρθρο έχει γραφεί στα πλαίσια της υποστήριξης των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης στην εκστρατεία του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτών και της Ημερίδας που πραγματοποιείται στο Ρέθυμνο στις 13.7.2013.
