Διέξοδος στην κρίση ο πρωτογενής τομέας

• Μεγάλο ενδιαφέρον στο Ρέθυμνο για το πρόγραμμα ενίσχυσης νέων αγροτών

• Τον Μάρτιο ξεκινά η υποβολή αιτήσεων για την εξασφάλιση επιδότησης

Ως «απάντηση» στην οικονομική κρίση και διέξοδο στην διαρκώς αυξανόμενη ανεργία φαντάζει ο πρωτογενής τομέας στα μάτια πολλών νέων ανθρώπων. Η… επιστροφή στο χωράφι αποτελεί πλέον σοβαρή προοπτική επαγγελματικής αποκατάστασης, γι’ αυτό ολοένα και αυξάνονται τα τελευταία χρόνια οι νέοι άνθρωποι που επιλέγουν τον δύσκολο δρόμο της ενασχόλησης με τις γεωργικές καλλιέργειες, αφήνοντας πίσω τους τις μεγάλες πόλεις.

Η ύπαιθρος δελεάζει όλο και περισσότερα άτομα και στην Κρήτη γεγονός ιδιαιτέρως ενθαρρυντικό, αφού μέσω του πρωτογενή τομέα και της μεταποίησης των προϊόντων που παράγονται, είναι εφικτό να τεθούν οι βάσεις για την ισόρροπη ανάπτυξη του νησιού, την βιωσιμότητα της γεωργίας, αλλά και της τοπικής οικονομίας στο σύνολό της.

Το πρόγραμμα ενίσχυσης νέων αγροτών βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση στην Κρήτη και στο Ρέθυμνο ειδικότερα, αφού νέοι άνθρωποι ηλικίας έως 40 ετών, διερευνούν σοβαρά το ενδεχόμενο δημιουργίας βιώσιμης εκμετάλλευσης και λύση στα προβλήματα ρευστότητας έρχονται να δώσουν τα κονδύλια της Ε.Ε. με τα οποία ενισχύονται οι δικαιούχοι για την υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων τους.

Στο πρόγραμμα νέων αγροτών 2014 (ηλικίας 18-40 ετών) το ύψος της ενίσχυσης που μπορεί να χορηγηθεί σε κάθε υποψήφιο κυμαίνεται από 10.000 ευρώ μέχρι 20.000 ευρώ και στόχος του Μέτρου 112 «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών», συνολικού προϋπολογισμού 140 εκατ. ευρώ, είναι να διευκολυνθούν οι νέοι καλλιεργητές κατά την αρχική τους εγκατάσταση.

Η περίοδος υποβολής αιτήσεων θα διαρκέσει από 18 Μαρτίου έως 16 Μαΐου και η Περιφέρεια Κρήτης είναι από τις περιοχές που θα λάβουν τις περισσότερες πιστώσεις για την παροχή οικονομικών ενισχύσεων, συνολικού ποσού 22.800.000. Περισσότερα χρήματα διατίθενται μόνο στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (32.400.000 ευρώ).

Στο Ρέθυμνο το ενδιαφέρον είναι ήδη μεγάλο, καθώς σχεδόν σε καθημερινή βάση νέοι άνθρωποι που επιθυμούν να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα απευθύνονται στην Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφερειακής Ενότητας, όπου ζητούν οδηγίες για τη σύνταξη των απαραίτητων εγγράφων, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να έχουν σοβαρές πιθανότητες να λάβουν την επιδότηση.

Οι περισσότεροι απευθύνονται στη συνέχεια σε καταρτισμένους γεωπόνους – μελετητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη σύνταξη των σχεδίων και τη διαδικασία υποβολής των φακέλων των υποψηφίων.

Με βάση το ενδιαφέρον που υπάρχει μέχρι στιγμής, η Κρήτη αναμένεται να είναι για μια ακόμα φορά από τις περιοχές της Ελλάδας που θα αξιοποιήσουν στο μέγιστο το πρόγραμμα νέων αγροτών, κι ο νομός Ρεθύμνου αναμένεται να είναι από τους πιο δραστήριους, όπως διαβεβαιώνουν ο πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Κρήτης και η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Γεωργίας της Π.Ε.Ρ.

Το ενδιαφέρον για το πρόγραμμα είναι πολύ μεγάλο και θα έλεγα ότι ο πρωτογενής τομέας της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου δεν αντιμετωπίζει ηλικιακή γήρανση. Υπάρχει μεγάλη κινητικότητα από νέους ανθρώπους, από παιδιά που επαναπατρίστηκαν, στην προσπάθειά τους να βρουν διέξοδο από την κρίση» δήλωσε στα «Ρ.Ν.» ο κ. Αλέξανδρος Στεφανάκης και πρόσθεσε: «Το πριμ του προγράμματος είναι εναρκτήρια βοήθεια για τους νέους αγρότες αν και κατά την προσωπική μου άποψη θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερο, διότι υπάρχουν χρήματα και φοβάμαι ότι το υπουργείο θα τα επιστρέψει πίσω. Θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερη η ενίσχυση, όμως είτε έτσι είτε αλλιώς πιστεύω ότι αποτελεί πρώτης τάξεως ξεκίνημα για τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τον πρωτογενή τομέα.

Το πρόγραμμα προσφέρει μια εφάπαξ χρηματοδότηση, σε δυο δόσεις συνήθως, και οι δικαιούχοι δεσμεύονται να τηρήσουν ορισμένα όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η δημιουργία βιώσιμης εκμετάλλευσης, η παρακολούθηση προγραμμάτων κατάρτισης κ.α. Γι’ αυτή την εκμετάλλευση, όποιος επιθυμεί αργότερα, μπορεί να καταθέσει σχέδιο βελτίωσης για να εκσυγχρονιστεί η εκμετάλλευση, για την οποία το πρόγραμμα βοηθάει να δημιουργηθεί».

Ο κ. Στεφανάκης στάθηκε στη συνέχεια στη σημασία που έχει για την αγροτική ανάπτυξη η τυποποίηση και η προώθηση των προϊόντων: «Στο νομό Ρεθύμνου έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, όμως δεν έχουμε βρει τον δρόμο προς τις διεθνείς αγορές. Δεν έχουμε βρει τον τρόπο να πουλάμε τα προϊόντα μας σε αξιοπρεπή τιμή. Η αγροτική παραγωγή του Ρεθύμνου πρέπει να περάσει στο επόμενο στάδιο, σε αυτό της τυποποίησης, της προβολής και της προώθησης των προϊόντων».

Η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας ανέφερε: «Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τον κόσμο για το πρόγραμμα. Η υπηρεσία μας τους παραπέμπει σε μελετητές για να ολοκληρώσουν τη διαδικασία και οι αιτήσεις θα αρχίσουν να κατατίθενται τον Μάρτιο.

Πάντως, αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι όντως ο κόσμος στρέφεται στον πρωτογενή τομέα, κυρίως λόγω της ανεργίας, και αναζητά τρόπο να δημιουργήσει μια εκμετάλλευση, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα της βοήθειας από το πρόγραμμα. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και οι ενδιαφερόμενοι οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί».

Ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ, κ. Στεφανάκης, επισημαίνει την ανάγκη να στραφεί η κοινωνία από την κατανάλωση, στην παραγωγή, τονίζοντας ότι η διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ελκυστικότητα και τη διαφοροποίηση της Κρήτης, ως προορισμού διακοπών.

Ειδικότερα, ο κ. Στεφανάκης ανέφερε: «Η κοινωνία μας θα πρέπει να γίνει παραγωγική, να στραφεί στον πρωτογενή τομέα. Δυστυχώς η νοοτροπία του καταναλωτισμού μας έχει κάνει τρομακτική ζημιά. Στην Κρήτη πρέπει να διαφοροποιήσουμε τους πυλώνες της οικονομίας μας, τον τουρισμό, τον πολιτισμό και τον πρωτογενή τομέα. Θάλασσα και ξενοδοχεία έχουν και οι άλλοι. Πολιτισμό και τοπικά κρητικά προϊόντα δεν έχουν οι άλλοι.

Ο πρωτογενής τομέας της Κρήτης είναι ένας τομέας που μπορεί να διαφοροποιήσει το τουριστικό προϊόν γιατί είναι ο θεματαφύλακας των ηθών και εθίμων, της κουλτούρας, κρατά ζωντανή την ενδοχώρα. Κι αν θέλουμε να προσδώσουμε προστιθέμενη αξία στο προϊόν μας, θα πρέπει τουρισμός και πρωτογενής τομέας να συνδεθούν απολύτως μεταξύ τους».

Τα κριτήρια για επιδότηση από το πρόγραμμα νέων αγροτών είναι τα εξής:

– Εύρος ηλικιών 18-40 ετών και μόνιμοι κάτοικοι της περιοχής στην οποία δηλώνουν την εγκατάστασή τους ως νέοι αγρότες.

– Είναι κάτοικοι ορεινής ή μειονεκτικής Δημοτικής ή Τοπικής Κοινότητας και Οικισμού με πραγματικό πληθυσμό έως 100.000 κατοίκους.

– Ασκούν για 1η φορά γεωργική δραστηριότητα στο όνομά τους ως ιδιοκτήτες ή αρχηγοί γεωργικής εκμετάλλευσης, μεγέθους σε εργασία 0,5 ΜΑΕ και άνω, και δεν συμμετείχαν καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε νομικό πρόσωπο που ασκούσε ή εξακολουθεί να ασκεί γεωργική δραστηριότητα κατά τα 5 έτη που προηγούνται της έναρξης της γεωργικής τους δραστηριότητας.

– Η γεωργική εκμετάλλευση την οποία δηλώνουν, δηλαδή τα στρέμματα, να έχουν μέγεθος σε μονάδες ανθρώπινης εργασίας (βάσει πίνακα) 0,5 ΜΑΕ.

– Έχουν επαρκή επαγγελματική κατάρτιση. Όσοι δεν τη διαθέτουν, αναλαμβάνουν τη δέσμευση να την αποκτήσουν εντός 36 μηνών από την ημερομηνία λήψης της ατομικής απόφασης έγκρισης.

– Κατά το εξεταζόμενο έτος 2013, το ατομικό εξωαγροτικό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ και το συνολικό οικογενειακό εισόδημα από όλες τις πήγες δεν υπερβαίνει τα 22.500 ευρώ.

– Καλούνται να επιτύχουν τους ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους της γεωργικής εκμετάλλευσης του μεγέθους απαιτήσεων σε εργασία και του γεωργικού εισοδήματος, που προσδιορίζονται στο Επιχειρηματικό Σχέδιο.

– Το αποτέλεσμα της μελέτης σκοπιμότητας πρέπει να επιτευχθεί εντός χρονικής περιόδου, η οποία δεν υπερβαίνει τους 36 μήνες από την ημερομηνία εγκατάστασης.

Ο κάθε νέος αγρότης που θα επιδοτηθεί από το πρόγραμμα καλείται να τηρεί μια σειρά μακροχρόνιων υποχρεώσεων, όπως:

– Αναλαμβάνει δεκαετή δέσμευση για υλοποίηση του προγράμματος, δηλαδή δέκα χρόνια μόνιμης εγκατάστασης στην ύπαιθρο και κύριας απασχόλησης στον αγροτικό τομέα, με βάση το εισόδημα.

– Να διατηρήσει, από την ημερομηνία επίτευξης του δεσμευτικού στόχου, το επίπεδο εισοδήματος της γεωργικής εκμετάλλευσης τουλάχιστον στο επίπεδο για το οποίο θα έχει ενισχυθεί.

– Να υποβάλλει ετησίως στον φορέα επίβλεψης τα δικαιολογητικά που θα ζητούνται για την πιστοποίηση της τήρησης των συμβατικών μακροχρόνιων υποχρεώσεων (Ενιαία Δήλωση Εκμετάλλευσης, φορολογικές δηλώσεις και εκκαθαριστικά σημειώματα, ΟΓΑ, βεβαίωση μόνιμης κατοικίας κ.λπ.).

– Να υποβάλλει κάθε χρόνο στον ΟΠΕΚΕΠΕ Ενιαία Δήλωση Εκμετάλλευσης και να τηρεί τις λοιπές υποχρεώσεις σε σχέση με το ΟΣΔΕ και τα Μητρώα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

– Να τηρεί απλοποιημένη λογιστική από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης για την παρακολούθηση των παραγωγικών και οικονομικών στοιχείων της επένδυσης.