Η ανάληψη των καθηκόντων από τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές που προέκυψαν από τις εκλογές του περασμένου Μαΐου, έγινε την 1η Σεπτεμβρίου, ωστόσο για να λειτουργήσει είτε ένα Δημοτικό είτε ένα Περιφερειακό Συμβούλιο, για να συνεδριάσει δηλαδή και να συζητήσει οποιοδήποτε θέμα και να λάβει οποιαδήποτε απόφαση, θα πρέπει προηγουμένως να συγκροτηθεί σε σώμα, δηλαδή ν’ αναδειχτούν με ψηφοφορία τα τρία μέλη του: ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και ο Γραμματέας.
Τόσο ο χρόνος όσο και η διαδικασία ανάδειξής τους, προβλέπεται ρητά από τον «Καλλικράτη». Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την ανάδειξη μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
Σε όλους τους Δήμους, η εκλογή των μελών των Προεδρείων των Δημοτικών Συμβουλίων για τη δημοτική πενταετή περίοδο 2014-2019, θα γίνει την ερχόμενη Κυριακή, 7 Σεπτεμβρίου με την έναρξη της δημοτικής περιόδου, ενώ όπως προβλέπεται, θα επαναληφθεί στα μέσα της τρίτης χρονιάς της δημοτικής περιόδου και πιο συγκεκριμένα την Κυριακή, 5 Μαρτίου 2017.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε πρόσφατη διευκρινιστική εγκύκλιο του υπουργού Εσωτερικών: «Η θητεία των μελών των Επιτροπών, όπως και των μελών του Προεδρείου, είναι δυόμιση έτη και λήγει με την εκλογή των νέων μελών των Επιτροπών, την Κυριακή 5 Μαρτίου 2017».
Την ερχόμενη Κυριακή, η διαδικασία στον Δήμο Ρεθύμνου θα ξεκινήσει στις 11:00 το πρωί (η αντίστοιχη διαδικασία στην Περιφέρεια Κρήτης θα ξεκινήσει στις 11.30) και θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου.
Να επισημάνουμε ότι στη συνεδρίαση προεδρεύει ο δημοτικός σύμβουλος που την συγκάλεσε και είναι αυτός που έλαβε τις περισσότερες ψήφους από τον πλειοψηφήσαντα συνδυασμό. Εν προκειμένω, στον μητροπολιτικό δήμο είναι ο Δημήτρης Λελεδάκης.
Για τα τρία μέλη του Προεδρείου, ο νόμος προβλέπει, ότι:
*Ο Πρόεδρος πρέπει να προέρχεται από την παράταξη της πλειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου.
*Ο Αντιπρόεδρος από την παράταξη της μείζονος μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου.
*Ο Γραμματέας από τις παρατάξεις της ελάσσονος μειοψηφίας (εν συνόλω) του Δημοτικού Συμβουλίου.
Η ανάδειξη των τριών παραπάνω μελών του Προεδρείου, γίνεται σε δυο φάσεις ψηφοφορίας: καθένας απ’ αυτούς εκλέγεται πρώτα από τα μέλη του συνδυασμού του και στη συνέχεια με ψηφοφορία εκλέγεται από το σύνολο των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Αν είτε στην μία είτε στην άλλη φάση, δεν λάβει την απόλυτη πλειοψηφία ο υποψήφιος για τη θέση, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νόμος και θα δούμε παρακάτω.
Βέβαια, επειδή είθισται η κάθε παράταξη πριν την ψηφοφορία να καταλήγει σε συμφωνία για το πρόσωπο του υποψηφίου που θα διεκδικήσει την κάθε μια από τις τρεις θέσεις ώστε να υπερψηφιστεί στη συνέχεια, σπάνια γίνονται απανωτές ψηφοφορίες για την ανάδειξή του, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται κάτι τέτοιο.
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την ανάδειξη των μελών του Προεδρείου, θ’ ακολουθήσει η διαδικασία για την ανάδειξη των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
Α’ φάση ψηφοφορίας- Ανάδειξη υποψηφίων πλειοψηφίας και μειοψηφίας
Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από το νόμο, για την ανάδειξη των υποψηφίων για τα αξιώματα του Προέδρου, του Αντιπροέδρου και του Γραμματέα από τις δημοτικές παρατάξεις, που θα τεθούν κατόπιν στην κρίση όλων των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, ακολουθείται η παρακάτω διαδικασία:
Ο προεδρεύων σύμβουλος, αφού διαπιστώσει ότι υπάρχει απαρτία, καλεί:
• Τους συμβούλους της παράταξης της πλειοψηφίας χωριστά, για την ανάδειξη ενός υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου.
• Τους συμβούλους της παράταξης της μείζονος μειοψηφίας χωριστά, για την ανάδειξη ενός υποψηφίου για το αξίωμα του Αντιπροέδρου.
• Τους συμβούλους των λοιπών παρατάξεων της μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου, χωριστά για την ανάδειξη ενός υποψηφίου για το αξίωμα του Γραμματέα.
Α’ ψηφοφορία: Ως υποψήφιος της πλειοψηφίας, για τη θέση του Προέδρου του Προεδρείου του Δημοτικού Συμβουλίου, εκλέγεται αυτός που συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών της πλειοψηφίας. Αντίστοιχα, ως υποψήφιος της μείζονος και της ελάσσονος μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου για τις θέσεις του Αντιπροέδρου και του Γραμματέα, εκλέγονται αυτοί που συγκέντρωσαν την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών της μείζονος μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου και της ελάσσονος μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου.
Β’ ψηφοφορία: Εάν κανείς από τους υποψηφίους αυτούς δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται και εκλέγεται αυτός που συγκέντρωσε πάλι την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών των αντίστοιχων παρατάξεων.
Γ’ ψηφοφορία: Εάν και πάλι κανείς από τους υποψηφίους δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του πλειοψηφήσαντος συνδυασμού ή των παρατάξεων της μειοψηφίας, αντίστοιχα σε κάθε περίπτωση αξιώματος, ή υπάρξει ισοψηφία μεταξύ δύο υποψηφίων, τότε διενεργείται και τρίτη ψηφοφορία μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους.
Κατά την ψηφοφορία αυτή εκλέγεται όποιος μεταξύ των δύο επικρατέστερων συγκεντρώσει τη σχετική πλειοψηφία των παρόντων, δηλαδή έλαβε τις περισσότερες ψήφους σε σχέση με τον συνυποψήφιό του, έστω και αν πήρε μία ψήφο έναντι καμίας του συνυποψήφιου του.
Σε περίπτωση ισοψηφίας υποψηφίων για οποιοδήποτε αξίωμα, γίνεται κλήρωση, την οποία διενεργεί ο προεδρεύων σύμβουλος του Δημοτικού Συμβουλίου.
Για την εκλογή, η λευκή ψήφος και η άρνηση ψήφου (δήλωση «παρών»), υπολογίζονται ως αρνητικές ψήφοι και, επομένως, δεν προσμετρούνται στη δημιουργία της πλειοψηφίας (απόλυτης ή σχετικής), κατά την εκλογική διαδικασία.
Υποψήφιοι μπορεί να αναδειχθούν και οι σύμβουλοι που τυχόν απουσιάζουν, για οποιονδήποτε λόγο, από τη συνεδρίαση αυτή, εφόσον έχουν εκδηλώσει τη βούλησή τους να είναι υποψήφιοι, με σχετικό έγγραφο που κατατίθεται στο Πρωτόκολλο του Δήμου.
Β’ φάση- Εκλογή μελών Προεδρείου από το Δημοτικό Συμβούλιο
Μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω διαδικασίας, και αφού έχουν αναδειχθεί οι υποψήφιοι για τα αξιώματα του Προεδρείου, συνέρχονται από κοινού όλοι οι σύμβουλοι και της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου για την εκλογή πλέον του Προέδρου, του Αντιπροέδρου και του Γραμματέα από το σύνολο των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Η εκλογή του Προέδρου, Αντιπροέδρου και Γραμματέα του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται χωριστά για κάθε ένα από τα αξιώματα, με μυστική ψηφοφορία.
Οι δημοτικοί σύμβουλοι θέτουν μέχρι ένα σταυρό προτίμησης στον υποψήφιο για κάθε αξίωμα του Προεδρείου.
Α’ ψηφοφορία: Για να εκλεγεί ο προταθείς υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος σε αξίωμα του Προέδρου, Αντιπροέδρου ή Γραμματέα του Δημοτικού Συμβουλίου, πρέπει να συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Β’ ψηφοφορία: Εάν κατά την πρώτη ψηφοφορία δεν συγκεντρωθεί η απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών, διενεργείται δεύτερη ψηφοφορία, κατά την οποία οι υποψήφιοι πρέπει να συγκεντρώσουν και πάλι την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Γ’ ψηφοφορία: Εάν και κατά τη δεύτερη ψηφοφορία δεν επιτευχθεί η απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, τότε διενεργείται και τρίτη ψηφοφορία κατά την οποία αρκεί η ύπαρξη πλειοψηφίας των παρόντων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Σημειώνεται ότι οι υποψήφιοι για τα αξιώματα που αναδείχθηκαν κατά τη διαδικασία της Α’ φάσης εκλέγονται στη Β’ φάση, έστω και εάν οι θετικές ψήφοι είναι λιγότερες από τις αρνητικές.
Περιπτώσεις επανάληψης της εκλογής
Εάν κατά την ανωτέρω περιγραφείσα διαδικασία δεν επιτευχθεί εκλογή για οποιονδήποτε λόγο ή η συνεδρίαση ματαιωθεί, επειδή δεν σχηματίστηκε απαρτία, η συνεδρίαση επαναλαμβάνεται την Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2014, 10:00 π.μ., και ακολουθείται η ίδια διαδικασία.
Κωλύματα και ασυμβίβαστα μελών Προεδρείου
Ο Αντιπρόεδρος και ο Γραμματέας του Δημοτικού Συμβουλίου δεν έχουν κώλυμα συμμετοχής στις Επιτροπές του Δημοτικού Συμβουλίου (Οικονομική Επιτροπή και Επιτροπή Ποιότητας Ζωής). Η εκλογή, όμως, στη θέση του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου συνεπάγεται κώλυμα συμμετοχής στις παραπάνω Επιτροπές.
Επίσης, όπως προβλέπεται από το νόμο, το μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου που ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε από την παράταξή του δεν μπορεί να εξακολουθήσει να είναι μέλος του Προεδρείου του Δημοτικού Συμβουλίου, όπου εκλέχτηκε ως μέλος της παράταξης, από την οποία ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε.
Οικονομική Επιτροπή και Επιτροπή Ποιότητας Ζωής
Η Οικονομική Επιτροπή συνιστάται και λειτουργεί σε όλους τους Δήμους και αποτελεί όργανο παρακολούθησης και ελέγχου της οικονομικής λειτουργίας του Δήμου.
Η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής αποτελεί όργανο διοίκησης του Δήμου, συνιστάται και λειτουργεί σε Δήμους άνω των 10.000 κατοίκων και είναι αποφασιστικό και γνωμοδοτικό όργανο άσκησης αρμοδιοτήτων του Δήμου σχετικών με την ποιότητα ζωής, τη χωροταξία, την πολεοδομία και την προστασία του περιβάλλοντος αρμοδιοτήτων.
Αριθμός μελών Επιτροπών
Η Οικονομική Επιτροπή και η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής αποτελούνται από το Δήμαρχο ή τον Αντιδήμαρχο που έχει ορίσει ο Δήμαρχος, ως Πρόεδρο, και αριθμό μελών ανάλογα με τον αριθμό μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.
Για τον Δήμο Ρεθύμνης ισχύει η πρόβλεψη του Νόμου που αφορά Δημοτικά Συμβούλια που έχουν έως και 45 μέλη. Σε αυτήν την περίπτωση και οι δυο επιτροπές είναι 9μελείς συμπεριλαμβανομένου του προέδρου (δημάρχου ή αντιδημάρχου). Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα 8 μέλη, τα 5 προέρχονται από την παράταξη της πλειοψηφίας και τα 3 από τις δημοτικές παρατάξεις της μειοψηφίας.
Στη διαδικασία εκλογής μελών των δυο παραπάνω Επιτροπών, προεδρεύει πλέον ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου και το Σώμα με μυστική ψηφοφορία εκλέγει τα τακτικά και τα αναπληρωματικά μέλη της Οικονομικής Επιτροπής.
Στη συνέχεια, εκλέγονται τα τακτικά και τα αναπληρωματικά μέλη της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής. Η συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την ανάδειξη των μελών των Επιτροπών δεν είναι υποχρεωτικά δημόσιες.
Αν από τις δημοτικές παρατάξεις της μειοψηφίας δεν υπάρξει υποψήφιος, τότε στη θέση τους εκλέγεται σύμβουλος της δημοτικής παράταξης της πλειοψηφίας.
Μετά την εκλογή των μελών κάθε μιας από τις δυο επιτροπές, συνεδριάζουν και εκλέγουν με φανερή ψηφοφορία, τον Αντιπρόεδρο, ο οποίος προέρχεται από τις παρατάξεις της μειοψηφίας. Δικαίωμα ψήφου στην περίπτωση αυτή έχει και ο πρόεδρος της Επιτροπής.
Αντιπρόεδρος εκλέγεται όποιος συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία όλων των μελών της αντίστοιχης Επιτροπής. Σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί απόλυτη πλειοψηφία, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται. Εάν, και πάλι, δεν επιτευχθεί η απόλυτη πλειοψηφία, τότε διεξάγεται τρίτη ψηφοφορία και εκλέγεται όποιος λάβει τη σχετική πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας διενεργείται κλήρωση από τον πρόεδρο της κατά περίπτωση οικείας Επιτροπής.
Να σημειωθεί ότι, όπως προβλέπεται από το νόμο, όταν τα μέλη της Οικονομικής Επιτροπής ή της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, παύουν για οποιονδήποτε λόγο να είναι μέλη δημοτικών παρατάξεων με τις οποίες ανεδείχθησαν στο αξίωμα, εκπίπτουν αυτοδικαίως από μέλη της Οικονομικής Επιτροπής ή της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
