«Όταν οι γυναίκες ενδυναμώνονται και μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και την πρόσβαση στη γη, στην ηγεσία, στις ευκαιρίες και στις επιλογές, τότε οι οικονομίες αναπτύσσονται, η επισιτιστική ασφάλεια ενισχύεται και οι προοπτικές βελτιώνονται για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές»
M. Bachelet – πρώην Αν. Γεν. Γραμματέας και Εκτελεστική Διευθύντρια του ΟΗΕ για τις Γυναίκες.
Η «Διεθνής Ημέρα της Αγρότισσας» καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ στις 18-12-2007 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου. Στόχος της να υπενθυμίζει τη συμβολή της γυναίκας στην αγροτική παραγωγή, την αγροτική οικονομία και την αγροτική κοινωνία και να αναδείξει τα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
Ο ρόλος της Ελληνίδας γυναίκας της υπαίθρου υπήρξε ανέκαθεν καθοριστικός για την ανάπτυξη και την πορεία της αγροτικής οικογένειας και κοινωνίας. Είναι η ραχοκοκαλιά της ανάπτυξης της υπαίθρου και της τοπικής και εθνικής οικονομίας. Με πολλαπλούς όρους, και πολλές φορές κάτω από αντίξοες συνθήκες, διακρίνεται από ένα αίσθημα προσφοράς ως αγρότισσα, ως μητέρα, ως σύζυγος, ως κόρη, ως στυλοβάτης της οικογένειας και της κοινωνίας.
Ο ρόλος των γυναικών της υπαίθρου επικεντρωνόταν και συνδύαζε την οικιακή και έξω-οικιακή απασχόληση. Αυτή η απασχόληση σταδιακά άρχισε να αναγνωρίζεται και να αναδεικνύεται στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Έως τότε παρέμενε αφανής, μη μετρήσιμη και μη ασφαλισμένη, σε αντίθεση με αυτή των ανδρών, αλλά και την αντίστοιχη εργασία των γυναικών των αστικών κέντρων. Αποτελούσαν, απλώς, «συμβοηθούντα» μέλη της οικογενειακής αγροτικής εκμετάλλευσης.
Τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος και ουσιαστική προσπάθεια για την αλλαγή της θέσης, την ενίσχυση και ανάδειξη του σημαντικού ρόλου που διαδραματίζουν οι αγρότισσες στην οικονομία, την οικογένεια και την κοινωνία.
Έτσι, σταδιακά, άρχισε να αλλάζει η θέση τους. Άρχισαν να αποκτούν μεγαλύτερη δημιουργικότητα, αισθάνονταν πιο ικανές και ο ρόλος τους αναγνωρίζονταν και διευρυνόταν, παρέχοντας τη δυνατότητα να αναπτύσσουν επιχειρηματικότητα και να αποκτούν μεγαλύτερη οικονομική ανεξαρτησία και κοινωνική καταξίωση.
Ο ρόλος των γυναικών της υπαίθρου υποστηρίζεται και αναγνωρίζεται σε Ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Η υποστήριξη αυτή εντάσσεται στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της γεωργικής παραγωγής και ανάπτυξης που αποτελεί βασικό στοιχείο της πολιτικής της Ε.Ε. και των κρατών-μελών, με κυρίαρχο αναπτυξιακό εργαλείο τα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης.
Οι αγρότισσες κατέχουν μία ιδιαίτερα προνομιακή θέση, αφού κατέχουν ιδιαίτερες ικανότητες και είναι φορείς αυθεντικότητας για να υποστηρίξουν πρωτοβουλίες ανάδειξης και προώθησης της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς και να αποτελέσουν θεματοφύλακες της παράδοσης των αγροτικών περιοχών.
Δυστυχώς, όμως, οι παραλείψεις και οι αστοχίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δημιουργούν συνθήκες ασφυξίας στην αγροτική οικονομία και την Ελληνίδα αγρότισσα. Τα επενδυτικά αγροτικά προγράμματα έχουν παγώσει, οι χρηματοδοτικοί πόροι έχουν εκλείψει, τα ευρωπαϊκά κονδύλια λιμνάζουν και ο φορολογικός και ασφαλιστικός νόμος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μειώνει δραματικά το παραγόμενο εισόδημα των αγροτών και των αγροτισσών μας.
Αυτή τη στιγμή, ο τριπλός συνδυασμός φορολόγησης, εισφορών και κόστους παραγωγής καθιστά μη βιώσιμη την αγροτική παραγωγή και, συνεπώς, την αγρότισσα. Ήδη, έχουμε προτείνει στο Πρόγραμμα μας τα κύρια σημεία άμεσης εφαρμογής:
• Μείωση μεσοσταθμικά του ΕΝΦΙΑ κατά 30% εντός 2 ετών,
• Μείωση του φορολογικού συντελεστή στα επιχειρηματικά κέρδη από το 29% στο 20% εντός δύο ετών,
• Αύξηση του ορίου υπαγωγής στο ΦΠΑ από τις 10,000 στις 25,000 Ευρώ,
• Μείωση στο μισό του ειδικού τέλους της ΕΡΤ,
• Μείωση του συντελεστή ΦΠΑ από το 24% στο 13% για τα αγροτικά εφόδια και τις ζωοτροφές,
• Κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο κρασί,
• Ταχύτερη επιστροφή ΦΠΑ στους αγρότες, μέσα από τη ριζική απλούστευση των διαδικασιών και τη μείωση της γραφειοκρατίας.
Είναι περισσότερο αναγκαίο όσο ποτέ να αναληφθούν στοχευμένες πρωτοβουλίες για τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών υπέρ των αγροτισσών στις γεωργικές περιοχές. Πολιτικές, όπως η άμεση ενεργοποίηση σχετικών αναπτυξιακών επενδυτικών προγραμμάτων (Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, ΕΣΠΑ, κλπ.), προκειμένου αφενός να αναγνωριστεί και να ενισχυθεί ο ρόλος που διαδραματίζουν οι αγρότισσες και αφετέρου να αναδειχθεί η συμβολή τους σε δίκτυα και συνεταιρισμούς μέσω της παροχής οικονομικής υποστήριξης, προώθησης της συμμετοχής τους στην εκπαίδευση-επιμόρφωση και στήριξης στην εφαρμογή νέων ιδεών και καινοτόμων πρακτικών, με σκοπό τη διαφοροποίηση, και την υψηλή ποιότητα των αγροτικών δραστηριοτήτων και την παροχή κι άλλων υπηρεσιών στις αγροτικές περιοχές.
*Ο Λευτέρης Αυγενάκης είναι βουλευτής Ηρακλείου και γραμματέας Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας