Συνεχίζοντας την αναφορά στα προγράμματα και το ύψος των πιστώσεων για την Ανάκαμψη και την Ανθεκτικότητα, θα αναφερθούμε στη συνέχεια στο Μέσο Ανάκαμψης της Ε.Ε. στο Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ε.Ε. και το πρόγραμμα «Η ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ». Οι δράσεις αυτές καλύπτονται από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2020/2094. Οι σχετικές πιστώσεις είναι εξαιρετικά αυξημένες πράγμα που φανερώνει τη χρησιμότητα και την εμβέλειά τους. Το βασικό είναι ότι η Κομισιόν μπορεί να δανείζεται για να ικανοποιεί τις ανάγκες καταπολέμησης της πανδημίας.
Στο πλαίσιο εφαρμογής του κανονισμού που καλύπτει τον τομέα αυτόν και εκτός της αναφοράς μας στο τελευταίο σημείωμά μας, τα κονδύλια που θα κινητοποιηθούν για τις δράσεις του προγράμματος που καλύπτουν ανέρχονται για το 2022 σε 1,264 δισ. €, από το σύνολο των 1,672 δισ. €, ως εξής:
- Για το Μέσο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι δαπάνες ανέρχονται σε 385 εκατ. €, που προορίζονται να καλύψουν τις δαπάνες, που σχετίζονται με τα κεφάλαια, που λαμβάνονται υπό μορφή δανεισμού στις κεφαλαιαγορές και για λογαριασμό της Ένωσης στο πλαίσιο του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με την Απόφαση (Ε.Ε., Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2020 για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ειδικότερα το άρθρο 5 προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της κρίσης COVID-19 μπήκε για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ η δυνατότητα να δανείζεται κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές, η Επιτροπή εξ ονόματος της Ένωσης, έως 750 000 εκατ. EUR σε τιμές του 2018. Και σύμφωνα με μια αναφορά στην απόφαση που προαναφέρθηκε, οι οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης COVID-19 υπογραμμίζουν τη σημασία της διασφάλισης ότι η Ένωση έχει επαρκή χρηματοδοτική ικανότητα σε περίπτωση οικονομικών κλυδωνισμών. Η Ένωση πρέπει να εξασφαλίζει τα μέσα για την επίτευξη των στόχων της. Για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κρίσης COVID-19, απαιτούνται χρηματοδοτικοί πόροι σε εξαιρετικά μεγάλη κλίμακα χωρίς, ωστόσο, να αυξηθεί η πίεση στα οικονομικά των κρατών μελών, σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία οι προϋπολογισμοί τους δέχονται ήδη τεράστιες πιέσεις για τη χρηματοδότηση εθνικών οικονομικών και κοινωνικών μέτρων σε σχέση με την κρίση.
- Για το Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της Ε.Ε. (RESCEU) οι δαπάνες ανέρχονται σε 95 εκατ. € για να καλύψουν δαπάνες στήριξης των δράσεων στο πλαίσιο του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης (rescEU). Επιπλέον, και σύμφωνα με τον κανονισμό (Ε.Ε.) 2020/2094, τα εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό που προκύπτουν από τα έσοδα του Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης «NextGenerationEU», τα οποία έχουν εγγραφεί στην κατάσταση εσόδων, συνεπάγονται το άνοιγμα πιστώσεων για το εν λόγω πρόγραμμα στο πλαίσιο του παρόντος τίτλου για συνολικό ποσό ύψους άνω των 2 δισ. € σε αναλήψεις υποχρεώσεων. Πρόκειται για δανεισμό της επόμενης γενιάς στην Ε.Ε., και μάλιστα τονίζουμε ότι ήδη κυκλοφόρησε μια πρώτη αξιολόγηση στις 29-10-2021. Σύμφωνα με τη νέα δημοσίευση, το πρόγραμμα Next Generation EU αλλάζει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η Ε.Ε. χρηματοδοτείται και αλληλεπιδρά με τις χρηματοπιστωτικές αγορές, λόγω του φιλόδοξου και πρωτοποριακού νέου προγράμματος για το δημόσιο χρέος. Ως εκ τούτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια εντελώς νέα, διαφοροποιημένη στρατηγική δανεισμού, παρόμοια με εκείνη άλλων μεγάλων εκδοτών, για την ασφαλή, αξιόπιστα και οικονομικά αποδοτική συγκέντρωση χρημάτων. Ως εκ τούτου, το χρέος της ΕΕ πρέπει να είναι ελκυστικό για τις χρηματοπιστωτικές αγορές και να διατηρεί ισχυρή πιστοληπτική ικανότητα.
- Για το Πρόγραμμα «Η Ε.Ε. για την Υγεία» (EU4HEALTH) οι δαπάνες ανέρχονται σε 764 εκατ. € για το 2022. Στόχος του είναι η προστασία των πολιτών της Ένωσης από σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, η βελτίωση της διαθεσιμότητας, της προσβασιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας, στην Ένωση, φαρμάκων, ιατροτεχνολογικών προϊόντων και προϊόντων που σχετίζονται με την κρίση. Επιπλέον η υποστήριξη της καινοτομίας όσον αφορά τα εν λόγω προϊόντα, η ενίσχυση των συστημάτων υγείας και του εργατικού δυναμικού του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, μεταξύ άλλων μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού. Για το πρόγραμμα αυτό ψηφίστηκε ο Κανονισμός (Ε.Ε.) 2021/522 Πρόγραμμα «Η Ε.Ε. για την υγεία» (EU4Health) για την περίοδο 2021-2027. Τονίζεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 3, καθορίζονται οι γενικοί στόχοι εντάσσονται στην ενωσιακή προστιθέμενη αξία και συμπληρώνει τις πολιτικές των κρατών μελών, προκειμένου να βελτιωθεί η ανθρώπινη υγεία. Τέλος, σε παράρτημα του κανονισμού αναλύονται λεπτομερώς οι δράσεις, που ανταποκρίνονται στους στόχους που έχουν τεθεί από το πρόγραμμα.
* Ο Γιώργος Μαρκατάτος είναι διευθύνων σύμβουλος
