Δρομολογούν έργα για να προλάβουν τη λειψυδρία στην Κρήτη

Το σοβαρό πρόβλημα διαχείρισης των υδατικών πόρων του νησιού με αφορμή και τα σοβαρά προβλήματα λειψυδρίας απασχόλησε τη χθεσινή σύσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος, Σωκράτη Φάμελλου.

Στη διάρκεια της συνάντησης τονίστηκε η σημασία της πρόληψης αλλά και η ουσιαστική συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων, ώστε να υπάρχει προγραμματισμός δράσεων και ιεράρχηση έργων που θα συμβάλλουν στην κατεύθυνση της ορθολογικής διαχείρισης των υδάτων.

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος μάλιστα δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο υψηλό ποσοστό διαρροής υδάτων από τα δίκτυα ύδρευσης, που φτάνει, όπως είπε, το 60%, γεγονός το οποίο χαρακτήρισε τραγικό και πρέπει, όπως είπε, άμεσα να αντιμετωπιστεί.

Στην σύσκεψη που είχε προγραμματιστεί με τα στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Πολιτικής – Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, ως αρμόδια υπηρεσία, συμμετείχαν επίσης από την Περιφέρεια Κρήτης οι αρμόδιοι αντιπεριφερειάρχες, ο πρόεδρος Δ.Σ. της Ένωσης ΔΕΥΑ Ελλάδος – δήμαρχος Ρεθύμνου, η προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής του ΕΠ Κρήτης, ο διευθύνων σύμβουλος, ο πρόεδρος αλλά και στελέχη του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης.

Στη συνάντηση έγινε αναφορά από τον αναπληρωτή υπουργό κ. Φάμελλο στη σπουδαιότητα της εφαρμογής δράσεων διαχείρισης υδάτινων πόρων και στην εφαρμογή εργαλείων όπως το Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών των Υδατικών Διαμερισμάτων της χώρας, με ειδικότερη αναφορά στην υλοποίηση του σχεδίου του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης (ΣΔΛΑΠ Κρήτης).

Οι φορείς που συμμετείχαν στη συνάντηση, αναφέρθηκαν σε ειδικότερα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το ρόλο και τη συμμετοχή κάθε φορέα στην εφαρμογή του ΣΔΛΑΠ και θέματα εφαρμογής πολιτικών πρόληψης, διαχείρισης, τιμολόγησης. Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, τόνισε την ιδιαίτερη σημασία που πρέπει να δοθεί από τους φορείς και οργανισμούς που εφαρμόζουν και υλοποιούν το σχέδιο για τα ύδατα, σε έναν «κοινό οδικό χάρτη συνεργασίας», ενώ ο αναπληρωτής υπουργός, ανέδειξε το σημαντικό θέμα της έναρξης των διαδικασιών για τη δεύτερη αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης σε επίπεδο χώρας, σύμφωνα με την επιταγή της ενωσιακής νομοθεσίας, μέσω της επικαιροποίησης και αναδιαμόρφωσης των σχεδίων από τις αρμόδιες υπηρεσίες, τις Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, με την υποστήριξη και συνεργασία της ειδικής Γραμματείας Υδάτων του ΥΠΕΝ, και χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2021.

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η σύσκεψη που έγινε σε επιχειρησιακό επίπεδο ήταν μια ουσιαστική προληπτική ενέργεια για να μην αντιμετωπίσουμε ξανά προβλήματα. Σε μία χρονική περίοδο που το πρόβλημα της λειψυδρίας δεν είναι εμφανές, έπρεπε να ξεκινήσουμε μία ουσιαστική συνεργασία για να έχουμε έναν συνεκτικό κατάλογο έργων και παρεμβάσεων, για να μην τρέχουμε πίσω από το πρόβλημα. Δεν ήρθαμε να κάνουμε ανακοινώσεις, αλλά για να ετοιμάσουμε έναν προγραμματισμό για να μην λείψει το νερό».

Ο κ. Φάμελλος υποστήριξε ότι «η κατάσταση στη διαχείριση των υδατικών πόρων στη χώρα μας έχει αλλάξει πάρα πολύ τα τελευταία χρόνια. Η κλιματική αλλαγή μας έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα. Και προφανώς η ανάπτυξη δραστηριοτήτων στο μεσογειακό χώρο, όπως στην περιοχή της Κρήτης, δημιουργεί νέες ανάγκες».

Ο ίδιος σημείωσε ότι «όλοι οι φορείς που συνεδριάσαμε είχαμε στα χέρια μας τα κυρωμένα σχέδια διαχείρισης υδατικών πόρων και κυρωμένο το σχέδιο διαχείρισης του κινδύνου πλημμύρας. Είναι δύο νέα εργαλεία: Το ένα ολοκληρώθηκε το 2017, το άλλο το 2018. Με αυτά τα δύο εργαλεία απελευθερώνονται οι χρηματοδοτήσεις έργων, ιδιαίτερα στον αρδευτικό τομέα, αλλά και αντιπλημμυρικά και αρδευτικά. Η συζήτηση που κάναμε περιελάμβανε όλο τον χρονικό ορίζοντα των έργων. Δηλαδή, τι θα γίνει το πρώτο εξάμηνο, με την τροφοδότηση του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου από τον Αποσελέμη, αλλά κι έργα που προγραμματίζονται, όπως την παράκτια περιοχή του Ρεθύμνου και την τροφοδότηση των υδρευτικών αναγκών». Στην συνάντηση συζητήθηκαν επίσης καινούργιες παρεμβάσεις όπως η χρηματοδότηση των master plan ύδρευσης των μεγάλων πόλεων.

«Είναι τραγικό σε μία περιοχή σαν την Κρήτη, να έχουμε απώλειες ύδρευσης σε δίκτυα, της τάξεως του 60%. Αυτό σημαίνει ότι όσα καινούργια φράγματα κι αν φτιάξουμε, την ίδια ποσότητα που δίνει ένα μεγάλο φράγμα, την χάνουμε καθημερινά στο δίκτυο του Ηρακλείου. Οι διαρροές είναι σημαντικές» υποστήριξε ο κ. Φάμελλος.

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος, θα πρέπει να γίνει μία τιμολογιακή πολιτική από τους Δήμους στην οποία θα δίνεται η δυνατότητα, στους πολίτες που θα έχουν χαμηλή κατανάλωση, να έχουν μηδενικό τιμολόγιο, κι όσοι υπερκαταναλώνουν να έχουν την ανάληψη του οικονομικού αντικινήτρου.

«Πρέπει να ανασυρθεί στην επιφάνεια ποιοι Δήμοι έχουν απώλειες υψηλού ποσοστού», ανέφερε ο κ. Φάμελλος, συμπληρώνοντας πως «υπάρχει ένα μέτρο από την Περιφέρεια για έργα άρδευσης και τα αντιπλημμυρικά, όπως επίσης υπάρχει ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και της ξηρασίας από την Περιφέρεια, με μελέτη της Αποκεντρωμένης και χρηματοδότηση από το ΠΕΠ».

Ο κ. Φάμελλος ξεκαθάρισε ότι «σε προληπτικό επίπεδο είμαστε έτοιμοι, και σε ένα μήνα θα υπάρχουν επίσημες ανακοινώσεις».

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος επισήμανε επίσης ότι: «Έχει υπάρξει υπουργική απόφαση για να μην υπάρχει αύξηση του κόστους του νερού, περισσότερου του ΑΕΠ. Έχουμε υποχρεώσει τους διαχειριστές του νερού, ιδιαίτερα τους Δήμους, να κάνουν πρώτα μείωση του κόστους εσωτερικά και μετά να μεταφέρουν κόστος στον πολίτη. Άρα πρέπει να μειωθούν οι διαρροές, να μειωθεί το κόστος ενέργειας και μετά να συζητήσουμε για πιθανή αύξηση της τιμής, πάντα στο όριο του ΑΕΠ της χώρας. Ταυτόχρονα υπάρχει μία πρόσφατη απόφαση της εθνικής επιτροπής υδάτων, ότι το περιβαλλοντικό κόστος δεν θα μεταφερθεί για αυτή την τρέχουσα προγραμματική περίοδο στις ιδιωτικές γεωτρήσεις».

Το σύνολο των κονδυλίων από το ΠΕΠ, για τις άμεσες παρεμβάσεις, υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ (άρδευση 18 εκατ., αντιπλημμυρικά 18, ύδρευση 10 εκατ., και τα στρατηγικά που είναι master plan και τα έργα της Αποκεντρωμένης, 4 εκατ.).

Ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας, Νίκος Καλογερής μιλώντας στα «Ρ.Ν.» αναφέρθηκε σε σειρά έργων, που δρομολογεί η Περιφέρεια Κρήτης σε όλο το νησί και που αφορούν επί της ουσίας την προστασία του περιβάλλοντος με στόχο να περιοριστούν οι ρίποι και οι διαρροές των δικτύων. «στη σύσκεψη με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος συζητήθηκαν όλα τα έργα που αφορούν στα νερά είτε έχουν να κάνουν με την άρδευση, την ύδρευση είτε ακόμα και έργα αποχέτευσης, τα οποία είναι σε εξέλιξη ή σε φάση δημοπράτησης. Σαν Περιφέρεια έχουμε ήδη στον «αέρα» μια πρόσκληση ύψους 10 εκ. ευρώ που αφορά σε δίκτυα άρδευσης, τα οποία αναμένεται να διορθώσουν κάμποσα χιλιόμετρα του δικτύου, εστιασμένα περισσότερο σε περιβαλλοντικά θέματα, δηλαδή αποκαταστάσεις παλιών δικτύων, μείωση διαρροών και όχι καινούργιες αρδεύσεις. Ο ΟΑΚ μας ανακοινώσε ότι θα συνδέσει τη σήραγγα στο Φράγμα Αποσελέμη για να έρθει το νερό από το οροπέδιο Λασιθίου. Επίσης τονίσαμε ότι είναι κρίμα να έχουμε το Φράγμα Ποταμών Αμαρίου τελειωμένο και να μην έχει ολοκληρωθεί ούτε το διυλιστήριο ούτε τα δίκτυα τα αρδευτικά για το ανατολικό Ρέθυμνο. Είναι παράδοξο να έχουμε έργα νερού τελειωμένα χωρίς δίκτυα ή να έχουμε δίκτυα χωρίς ταμιευτήρες. Σαν Περιφέρεια Κρήτης όλα τα έργα που υποβάλλουμε για έγκριση χρηματοδότησης είναι σύμφωνα με το γενικότερο σχέδιο διαχείρισης λεκανών απορροής. Είναι κρίμα η Ελλάδα να πληρώνει πανάκριβες επεξεργασίες λυμάτων και να μην φτάνουν τα νερά που είναι αξιοποιήσιμα στις καλλιέργειες και αντ’ αυτού να καταλήγουνε σε ρέματα και θάλασσα. Για αυτό και εμείς ζητούμε επιτακτικά από τους δήμους και υπόλοιπους φορείς που υποβάλλουν προτάσεις,  αυτές να συνοδεύονται απαραίτητα από δεσμευμένες εκτάσεις δενδρωδών καλλιεργειών, ελιών κτλ., ώστε τα νερά αυτά να μπορούν να χρησιμοποιούνται για άρδευση και να μη χάνονται».

Ο κ. Καλογερής έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί φορείς που εμπλέκονται με τα έργα που αφορούν τα νερά όπως η Περιφέρεια, ο ΟΑΚ, οι δήμοι και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης με αποτέλεσμα, όπως είπε, να υπάρχει σύγχυση σε πολλές περιπτώσεις, για αυτό και σε νέα συνάντηση το επόμενο δεκαήμερο οι αρμόδιοι φορείς θα ξεκαθαρίσουν τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες τους, ιεραρχώντας ταυτόχρονα τις ανάγκες που υπάρχουν για παρεμβάσεις. «Το θέμα διαχείρισης των νερών, δυστυχώς, είναι κατά κάποιο τρόπο ένα ζήτημα που είναι διασπασμένο, καθώς με αυτό ασχολούνται πολλοί φορείς – Περιφέρεια – Αποκεντρωμένη – ΟΑΚ – και δήμοι για αυτό και συμφωνήσαμε να υπάρξει μια ενοποίηση. Θα κάνουμε μια νέα συνάντηση σε ένα δεκαήμερο, ώστε να κατατάξουμε τα έργα σε βραχυπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και να υπάρξει ένας σχεδιασμός άμεσος για εκείνα που πρέπει άμεσα να υλοποιηθούν εν όψει της νέας προγραμματικής περιόδου» είπε.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ και ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης σημείωσε: «Νομίζω ότι ήταν μία απαραίτητη συζήτηση – συνάντηση όλων των συναρμόδιων φορέων, γιατί χρειάζεται και ενημέρωση και συντονισμός. Το πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο. Μη μας ξεγελά ότι φέτος έχουμε καλές βροχοπτώσεις, σε αντίθεση με πέρυσι. Είναι ένα ζήτημα που θα το βρούμε μπροστά μας. Είναι δεδομένη και η σπατάλη που γίνεται, όπως επίσης και η μη αξιοποίηση όλου του υδάτινου δυναμικού που υπάρχει στην Κρήτη και το οποίο δυστυχώς, χάνεται ασκόπως. Είναι λοιπόν πολλά τα πεδία στα οποία πρέπει να κάνουμε δράσεις και συντονισμό».

Το πιο σημαντικό για τον δήμαρχο Ρεθύμνης είναι ότι «αποφασίσαμε όλοι οι φορείς να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε τι κάνει ο καθένας, γιατί πολλές φορές συμβαίνουν πράγματα και ο ένας φορέας αγνοεί ότι τα κάνει ο άλλος. Θα υπάρχει λοιπόν ένα συντονιστικό όργανο όλων των φορέων και θα κάνουμε και μία αξιολόγηση σε στάδια άμεσου και μακροπρόθεσμου μέλλοντος, δηλαδή τι πρέπει να κάνουμε τώρα και τι πρέπει να σχεδιάσουμε για το αύριο».

Ο κ. Μαρινάκης μιλώντας για το Ρέθυμνο εκτίμησε ότι το έργο του μεγάλου διυλιστηρίου στο Γιαννούδι «θα λύσει ένα θέμα όλης της τουριστικής ζώνης του νομού», παρατηρώντας επίσης ότι «υπάρχουν κι άλλα έργα σε ολόκληρη την Κρήτη, όπως για παράδειγμα τα φράγματα που κατασκευάσαμε, τα οποία πρέπει να γίνουν λειτουργικά για περιοχές όπως το Ηράκλειο, ο Άγιος Νικόλαος και η Χερσόνησος. Γιατί έχουν ξοδευτεί πάρα πολλά χρήματα χωρίς να έχει βρεθεί το αντίκρισμά τους σε χρησιμότητα και απόδοση».