Εξαιρετικά δύσκολη χρονιά αποδείχτηκε πως ήταν το 2015 για την τοπική επιχειρηματική δραστηριότητα. Ο κύκλος εργασιών συρρικνώθηκε σημαντικά, οι τζίροι έκαναν βουτιά ενώ το πρόβλημα ρευστότητας και η αδυναμία δανεισμού επέφεραν ισχυρό πλήγμα, κυρίως στις μικρομεσαίες και τις μικρές επιχειρήσεις.
Στην ούτως ή άλλως μειωμένη αγοραστική δύναμη, όπως διαμορφώθηκε την τελευταία πενταετία, κι ενώ στις αρχές του έτους υπήρχε μια προσδοκία ότι με την έναρξη της τουριστικής περιόδου το κλίμα στην αγορά θα αναστραφεί, ώστε οι επιχειρήσεις να ανασάνουν, ήρθε ο απρόβλεπτος παράγοντας των capital controls και του περιορισμού των τραπεζικών αναλήψεων που έγινε καταλύτης για την τοπική αγορά όπως και στην υπόλοιπη χώρα. Σε συνδυασμό με την υπερφορολόγηση, τις συσσωρευμένες οφειλές προς το Δημόσιο (ασφαλιστικά ταμεία, εφορία ακόμα και από την προηγούμενη χρονιά) αλλά και προς τις ΔΕΚΟ, δημιούργησαν ασφυξία σε όλους τους επιχειρηματίες, πόσο μάλλον στους μικρομεσαίους.
Η επιχειρηματικότητα κατά κοινή ομολογία «αιμορραγεί» και χαρακτηριστικό της χρονιάς που μόλις έκλεισε είναι το γεγονός ότι, ανεξάρτητα αν η τουριστική σεζόν θεωρήθηκε καλή, υπήρξε επιδείνωση της γενικής οικονομικής κατάστασης.
Και μπορεί η πλειοψηφία των επιχειρήσεων να άντεξε και φέτος το μεγάλο βάρος των οικονομικών επιπτώσεων, όμως για το Ρέθυμνο δεν είναι λίγες οι 200 επιχειρήσεις που έβαλαν λουκέτο το τελευταίο 12μηνο.
Ούτε και είναι παρήγορο το γεγονός ότι ανέρχονται σε 269 αυτές που έκαναν έναρξη λειτουργίας. Ναι μεν δείχνει ότι ορισμένοι τολμούν να κάνουν ένα επιχειρηματικό ξεκίνημα μέσα σε ένα πολύ δύσκολο οικονομικό περιβάλλον ωστόσο το μέλλον τους είναι αβέβαιο. Κι αυτό, διότι φαίνεται ότι τόσο οι επιχειρήσεις που κλείνουν όσο και κείνες που ανοίγουν, σε μεγάλο ποσοστό είναι ευκαιριακές (εποχικές) και συγκεκριμένης κατεύθυνσης. Πρόκειται για καταστήματα που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τον τουρισμό, όπως μικρά εστιατόρια, ταβέρνες, καφέ και άλλα συναφή.
Άνθρωποι συνήθως που έχουν παραμείνει άνεργοι, επενδύουν μικρά κεφάλαια στήνοντας μικρές επιχειρήσεις του είδους προσδοκώντας σε ένα εισόδημα που θα τους επιτρέψει να συντηρηθούν οικονομικά όλο τον χρόνο, όμως σύντομα βρίσκονται μπροστά σε μια άλλη πραγματικότητα: Πολλά τα λειτουργικά έξοδα, προσωπικό, ασφάλεια, φορολόγηση, πολύ λιγότερα απ’ τα αναμενόμενα τα έσοδα και πολύ γρήγορα ο επιχειρηματίας μπορεί να βρεθεί προ οικονομικού αδιεξόδου που τον οδηγεί στο λουκέτο.
Γι’ αυτό και οι περισσότερες από τις μικρές επιχειρήσεις που διακόπτουν τη λειτουργία τους είναι βραχύβιες. Με χρόνο ζωής δυο σεζόν ή και μόλις μιας.
Ούτως ή άλλως ακόμα και προ κρίσης το Ρέθυμνο ήταν κορεσμένο από τις επιχειρήσεις αυτές και σήμερα, όπως έχει διαμορφωθεί το οικονομικό περιβάλλον, δεν ευνοεί αυτού του είδους την μικροεπιχειρηματικότητα.
Αναλυτικά…
Λουκέτο σε 200 μικρομεσαίες επιχειρήσεις το 2015
ΔΕΝ ΑΝΤΕΞΑΝ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
• Στον απόηχο μια δύσκολης χρονιάς ο απολογισμός της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον Νομό
Εξαιρετικά δύσκολη χρονιά αποδείχτηκε πως ήταν το 2015 για την τοπική επιχειρηματική δραστηριότητα. Αρκετές επιχειρήσεις υπό το βάρος της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο. Σύμφωνα με τον διευθυντή του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης, Βαγγέλη Κουμεντάκη, 200 μικρομεσαίες επιχειρήσεις διέκοψαν τη λειτουργία τους στη διάρκεια του έτους, αφού οι ιδιοκτήτες τους δεν μπόρεσαν να αντεπεξέλθουν στις λειτουργικές τους δαπάνες και στους φόρους.
Παρόλα αυτά και παρά τις δυσκολίες τις εποχής, 269 ήταν οι νέες επιχειρήσεις που έκαναν έναρξη εργασιών το 2015 αντισταθμίζοντας μερικώς με αυτόν τον τρόπο το αρνητικό κλίμα που επικρατεί.
Ισχυρότερο το χτύπημα στον κλάδο παροχής υπηρεσιών εστίασης και αναψυχής
Το δυνατό χαρτί της τοπικής οικονομίας παραμένει ο τουρισμός, ενώ αμέσως μετά ακολουθούν οι κλάδοι της παροχής υπηρεσιών και τέλος ο κλάδος της πρωτογενούς παραγωγής. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι υπάρχουν ισχυροί δεσμοί αλληλεξάρτησης μεταξύ των κλάδων σαν αποτέλεσμα, οι θετικές αλλά και οι αρνητικές επιδόσεις επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις συνολικές επιχειρηματικές επιδόσεις στο Νομό.
Την ίδια στιγμή τα περισσότερα «λουκέτα» στο Ρέθυμνο ήρθαν σε μικρές επιχειρήσεις, κυρίως παροχής υπηρεσιών εστίασης, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο της ευκαιριακής επιχειρηματικότητας, περιορίζοντας σε μεγάλο βαθμό το δόκιμο ζωής καταστημάτων του συγκεκριμένου επιχειρηματικού κλάδου.
Η αυξημένη εποχιακή καλοκαιρινή ζήτηση δεν κατάφερε σε κανένα σημείο να υπερκεράσει την τοπική προσφορά στον συγκεκριμένο κλάδο, σαν αποτέλεσμα και με δεδομένη την εξαιρετικά δύσκολη χρηματοοικονομική συγκυρία, ήρθαν και τα «λουκέτα» ιδίως τους πρώτους μήνες του φθινοπώρου. Οι κλάδοι του τουρισμού αλλά και της πρωτογενούς παραγωγής δέχτηκαν επίσης χτυπήματα με αρκετές επιχειρήσεις να αναστέλλουν τη λειτουργία τους. Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους 269 επιχειρήσεις προέβησαν σε έναρξη λειτουργίας με τα στοιχεία δείχνουν την προτίμηση των νεότερων κυρίως επιχειρηματιών, σε καφετέριες και ταχυφαγεία λόγω του χαμηλού κεφαλαίου έναρξης που απαιτούν οι επιχειρήσεις αυτές. Την ίδια στιγμή τα στοιχεία του 2015 δείχνουν μια συνολική πτώση στη γενική επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς το 2014 έκαναν έναρξη εργασιών 337 επιχειρήσεις, ενώ έβαλαν λουκέτο 310, εν μέρη εξηγείται η παραπάνω τάση από τα χρηματοοικονομικά σκαμπανεβάσματα που είχε το 2015 και την πολιτική αστάθεια που ήταν το σήμα κατατεθέν της χρόνιας και εκ των πραγμάτων δεν ευνοεί την επιχειρηματική κινητικότητα.
Παρόλα αυτά και παρά το εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί στον επιχειρηματικό τομέα, λόγω των πολυεπίπεδων οικονομικών πιέσεων, το Ρέθυμνο σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Ελλάδας, αντιστέκεται καλύτερα στη μέγγενη της κρίσης, καθώς η τοπική οικονομία που συνδυάζει τις υψηλού επιπέδου τουριστικές υπηρεσίες με τον ισχυρό πρωτογενή τομέα, έχουν καταφέρει να περιορίσουν τις επιπτώσεις της κρίσης συγκριτικά με άλλες περιοχές, ιδίως της ηπειρώτικης Ελλάδας. «Στα στεγανά» της τοπικής ζήτησης συγκαταλέγονται πέραν της τουριστικής κίνησης και οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κρήτης που στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό την τοπική οικονομία, με αιχμή του δόρατος τους χειμερινούς μήνες, ενώ οι εκδηλώσεις του καρναβαλιού αλλά και οι «μικρές εκδρομές» επισκεπτών από γειτονικούς νομούς στο Ρέθυμνο, συμπληρώνουν το πάζλ της τοπικής στήριξης τουλάχιστον για τους κλάδους παροχής υπηρεσιών.
Σταθερός παραμένει και ο καταμερισμός των θέσεων εργασίας στον νομό, με την πρώτη θέση να έχει ο πρωτογενής τομέας, αμέσως μετά να ακολουθεί ο τουρισμός, το δημόσιο, το εμπόριο και οι κατασκευές και ο κλάδος της μεταποίησης.
Τέλος, οι μεγαλύτερες σε μέγεθος επιχειρήσεις του νομού, διατήρησαν σταθερή την παρουσία τους ενώ μεταξύ αυτών υπήρξαν και εξαιρετικά θετικές αποδόσεις, με θεαματικές αυξήσεις στο ΕΒITDA τους για το προηγούμενο έτος.
Β. Κουμεντάκης: « Η ευκαιριακή επιχειρηματικότητα μονοπώλησε και το 2015»
Αναφορικά με το θέμα ο διευθυντής του Επιμελητηρίου Ρεθύμνης Βαγγέλης Κουμεντάκης, δήλωσε στα «Ρ.Ν.»: «Το 2015 ήταν μια ακόμη εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για τις επιχειρήσεις του νομού μας. Οι πιέσεις που δέχτηκαν ήταν πολλές και πολυδιάστατες, ενώ στην κορυφή των προβλημάτων, βρίσκονται τα κάπιταλ κοντρόλς και η υπερφορολόγηση, διαταράσσοντας σε μεγάλο βαθμό την ομαλή λειτουργία των μικρών κυρίως επιχειρήσεων φέρνοντας και «λουκέτα» σε πολλές από αυτές. Συνολικά 200 επιχειρήσεις έκλεισαν στο νομό το 2015 και 269 έκαναν έναρξη εργασιών. Ο αριθμός των επιχειρήσεων που έκλεισαν μας προβληματίζει, αλλά από την άλλη οι 269 που έκαναν έναρξη εργασιών μας κάνει να έχουμε μια μικρή έστω, νότα αισιοδοξίας.
Πρωταγωνιστής και στις δύο κατηγορίες ήταν οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών αναψυχής και εστίασης με τον τουρισμό και τον πρωτογενή τομέα στις επόμενες θέσεις. Επίσης, η παρουσία και η σύσταση καινοτόμων εταιρειών παρέμεινε χαμηλή στο Ρέθυμνο, ενώ για μια ακόμη φορά η ευκαιριακή επιχειρηματικότητα έκανε την εμφάνισή της σαν αποτέλεσμα των παρενεργειών της υψηλής ανεργίας.
Επίσης, το Ρέθυμνο, σε σύγκριση με περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας κατάφερε να διατηρηθεί καλύτερα μέσα σε ένα έτος που οι οικονομικές συνθήκες ήταν εφιαλτικές για τον επιχειρηματικό κόσμο, λόγω των τοπικών χαρακτηριστικών και της τουριστικής αλλά και της αγροτικής ανάπτυξης».
Αναφορικά με το νέο έτος ο κ. Κουμεντάκης δήλωσε τα εξής: «Το 2016 θα είναι και αυτό μια δύσκολη χρονιά, ήδη η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών σε συνδυασμό με τα κάπιταλ κοντρόλς που για ακόμη ένα εξάμηνο θα είναι παρόν μας, προϊδεάζει για νέες ισχυρές πιέσεις στην αγορά, σε μια ήδη αρκετά δύσκολη συγκυρία. Ας ελπίσουμε, όμως για το καλύτερο για τη νέα χρονιά και ας ελπίσουμε να έρθει πάλι η αισιοδοξία και καλύτερες μέρες».
