Το πρώτο ανοιξιάτικο κυριακάτικο πρωινό, στις 6-3-2016, συγκεντρωθήκαμε στο Εργατικό Κέντρο Ρεθύμνου, τόσο τα παλιά όσο και τα νέα μέλη του συλλόγου μας, προκειμένου να γιορτάσουμε σε ένα οικογενειακό κλίμα, μία σημαντική για εμάς επέτειο, την επέτειο των είκοσι (20) χρόνων της χορωδίας και ορχήστρας του συλλόγου μας, αλλά και για να τιμήσουμε έναν σημαντικό για εμάς άνθρωπο, τον κ. Ανδρέα Γιακουμάκη, το δάσκαλο και χοράρχη μας.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με ομιλία από το μέλος του Δ.Σ. του συλλόγου μας, κυρία Συλβάνα Μαρνέλλου-Αντωνάκη, που μας παρέθεσε τα ιστορικά πλέον για εμάς στοιχεία. Επτά χρόνια μετά τη σύσταση του συλλόγου με επωνυμία Σύλλογος Ρεθυμνίων Μικρασιατών και συγκεκριμένα το έτος 1995, τα πρώτα μέλη του παίρνουν μία μεγάλη απόφαση… Να διασώσουν τη μουσική παράδοση της Μικρασίας. Να βγουν να τραγουδήσουν στον κόσμο, να μάθουν στους Ρεθεμνιώτες και όχι μόνο, τα τραγούδια που τραγουδούσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους, οι μανάδες και πατεράδες τους και τα οποία προσπαθούσαν να τα περάσουν στις επόμενες γενιές… Το όνειρό τους πραγματώθηκε και έτσι συστήθηκε το πρώτο χορωδιακό σύνολο του συλλόγου…
Και για δάσκαλο; Είχαν ακουστεί τα καλύτερα για τον τότε καθηγητή στο Μουσικό Γυμνάσιο-Λύκειο του Ρεθύμνου, τον κ. Ανδρέα Γιακουμάκη, οπότε δεν ήταν καθόλου δύσκολο να έρθουν σε επικοινωνία μαζί του και να καταλήξουν σε μία συνεργασία που κανένας δε φανταζόταν τότε, ότι θα φτάναμε σήμερα μετά από 20 και πλέον χρόνια να γιορτάζουμε αυτή την επέτειο.
Ο δάσκαλος και χοράρχης μας φάνηκε εξαρχής τι άνθρωπος είναι. Ήθος, ταπεινότητα και καλοσύνη είναι οι λέξεις που τον χαρακτηρίζουν. Και παρόλο που ήταν και είναι μικρότερος από πολλούς χορωδούς αποπνέει τον σεβασμό που χρειάζεται μια τέτοια υπεύθυνη θέση. Οι χορωδοί πάλι από την πλευρά τους ήταν γεμάτοι όρεξη και δίψα να του μεταδώσουν ό,τι μουσικό, γλωσσικό, λαογραφικό και εθιμοτυπικό στοιχείο γνώριζαν και το παρουσίαζαν βιώνοντάς τα μπροστά του…
Του εμπιστεύτηκαν όχι μόνο τις παραδόσεις τους, αλλά τις ίδιες τους τις ψυχές… Με αυτό το δούναι και λαβείν πήρε ο ένας από τον άλλον πολλά πράγματα. Ο δάσκαλος γνώσεις για τη μουσική παράδοση της Μικρασίας και οι χορωδοί γνώσεις μουσικής παιδείας. Έγινε ο δάσκαλος Μικρασιάτης περισσότερο από τον καθένα κι έγιναν οι φωνές των χορωδών εύπλαστη ζύμη που ο ίδιος την πήρε στα χέρια του και την έπλασε σεβόμενος την ιδιομορφία και το ηχόχρωμα της κάθε φωνής…Τόλμησε να αγγίξει τις ψυχές μικρών και μεγάλων και να τους κάνει να τραγουδούν με πάθος και συναίσθημα…
Για την ορχήστρα τι να πούμε; Από μαθητές του Μουσικού σχολείου αρχικά, έως ερασιτέχνες και επαγγελματίες καταξιωμένους μουσικούς, δημιουργήθηκε μια αυστηρά παραδοσιακή ορχήστρα με τάστα καθαρά ανατολίτικα, η οποία μας στήριξε και μας στηρίζει ακόμα και σήμερα. Αναφερόμαστε, χωρίς να θέλουμε να υποτιμήσουμε κανέναν, στους τελευταίους μουσικούς που συνεργάζονται μαζί μας: Θάνος Γιακουμάκης, Γρηγόρης Γιακουμάκης, Άρης Συσκάκης, Ειρήνη Συσκάκη, Μανώλης Χριστοδούλου, Μιχάλης Κώτης, Μανώλης Κανακάκης και πολλοί άλλοι που για να αναφερθούν δε φτάνουν ετούτες οι αράδες.
Ο κ. Ανδρέας Γιακουμάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο, όπου πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του και κατόπιν έφυγε με την οικογένειά του στο κλεινόν άστυ. Εκεί ολοκλήρωσε τις μουσικές του σπουδές, κοντά στους καλύτερους δασκάλους της εποχής, τους αείμνηστους Δημήτριο Παναγιωτόπουλο, Βασίλη Νόννη και Σπύρο Περιστέρη και συνάμα αποφοίτησε από τη Ριζάρειο Θεολογική Σχολή. Και αφού στη συνέχεια δημιούργησε μία πολύ όμορφη οικογένεια, τον κέρδισαν οι δυο μεγάλες του αγάπες. Η Κρήτη και η μουσική.
Πήρε την οικογένειά του και εγκαταστάθηκαν στη Μεγαλόνησο, στα πάτρια εδάφη του. Καθηγητής μουσικής και δη βυζαντινής, εργάστηκε σε πολλά σχολεία Πρωτοβάθμιας αλλά και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και στη συνέχεια αποσπάστηκε στην Ανωτέρα τότε και νυν Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης, όπου εργάζεται τα τελευταία 19 χρόνια ως καθηγητής της Βυζαντινής μουσικής και έχει πλέον εκλεγεί ως ειδικός καθηγητής της Ακαδημίας. Ταυτόχρονα διορίζεται ως αριστερός αρχικά και νυν δεξιός ιεροψάλτης στον Ιερό Ναό του Αγ. Τίτου στο Ηράκλειο, όπου και υπηρετεί από το 1993 έως και σήμερα.
Καθηγητής σε πολλά ωδεία του Ηρακλείου και της επαρχίας, σε ωδεία και μουσικές σχολές του Ρεθύμνου, καθώς επίσης και στο Μουσικό Σχολείο Ρεθύμνου για πολλά χρόνια, έχουν περάσει αναρίθμητοι μαθητές ανεξαρτήτου ηλικίας, από τα χέρια του είτε ως μονωδοί, είτε ως ιεροψάλτες είτε ως χορωδοί.
Οφείλουμε πολλά σε αυτόν τον άνθρωπο, το διαπρεπή μουσικοδιδάσκαλό μας για την εξαίρετη συνεργασία που έχουμε μαζί του όλα αυτά τα χρόνια, τη γεμάτη αλληλοεμπιστοσύνη και αλληλοσεβασμό. Γι’ αυτό το λόγο ο σύλλογός μας του απένειμε μία αναμνηστική πλακέτα, ως ελάχιστο ευχαριστήριο σε αυτόν, αλλά και στην οικογένειά του που μας στηρίζει με τον τρόπο της, διά χειρός του Σεβασμιότατου Μητροπολίτου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγενίου, ο οποίος μας τίμησε, όπως πάντα άλλωστε, με την παρουσία του και τον ευχαριστούμε ιδιαιτέρως γι’ αυτό.
Επειδή όμως δεν υφίσταται δάσκαλος χωρίς μαθητές, η ημέρα αυτή ήταν για όλους μας ξεχωριστή. Ιδιαιτέρως δε για εκείνους του χορωδούς, που συνέστησαν τη χορωδία και που εξακολουθούν να είναι ενεργά μέλη της ακόμη και σήμερα μετά από 20 χρόνια.
Η χορωδία αριθμεί γύρω στα 35 μέλη, Μικρασιατικής και μη καταγωγής και συνεχώς πλαισιώνεται με νέο ανθρώπινο δυναμικό. Έχει στο ενεργητικό της ένα μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων. Αν σκεφτείτε ότι συμμετέχει γύρω στις 8 με 10 εκδηλώσεις το χρόνο, μιλάμε για περίπου 160 με 200 εκδηλώσεις όλο αυτό το διάστημα, τόσο εντός και εκτός Κρήτης, όσο και εντός και εκτός Ελλάδας. Κατέχει μεγάλο μουσικό ρεπερτόριο των αλησμόνητων πατρίδων, συνεχώς ανανεώσιμο. Και δεν είναι μόνο αυτό, αλλά έκανε και μία εύκαρπη προσπάθεια να αγγίξει και άλλες περιοχές της Ελλάδας και βεβαίως την Κρητική μας παράδοση.
Το 2000 πάντα με την παρακίνηση και καθοδήγηση του δασκάλου έκανε ένα μεγάλο βήμα. Την ηχογράφηση του πρώτου ψηφιακού δίσκου. Άρωμα Ανατολής σε ένα cd με τίτλο «Μνήμες Ρεθυμνίων Μικρασιατών», γνώρισε μεγάλη επιτυχία και ανταπόκριση. Ήταν μεγάλη η συγκίνηση να ακούμε τις φωνές μας ηχογραφημένες και να ακούμε και φωνές ανθρώπων προχωρημένης ηλικίας, όλοι Μικρασιάτες πρώτης, δεύτερης, αλλά και τρίτης γενιάς.
Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου κάναμε ως χορωδία ένα μεγάλο τόλμημα. Ο δάσκαλος μας «πέταξε» θα λέγαμε στα βαθιά και ασχοληθήκαμε με τα λεγόμενα αστικά τραγούδια Κρήτης, τα ταμπαχανιώτικα ή όπως θέλουμε εμείς να τα λέμε μπαχανιώτικα τραγούδια. Και ήλθε το 2010 η ηχογράφηση και του δεύτερου ψηφιακού δίσκου με τίτλο «Αστικά Τραγούδια Ρεθυμνίων και Μικρασιατών του Μεσοπολέμου». Η επιτυχία μεγαλύτερη από την πρώτη, καθώς για πρώτη φορά κυκλοφορούν ετούτα τα τραγούδια τραγουδισμένα από χορωδιακό σύνολο.
Τα τραγουδιστικά άλματα δε σταματούν εδώ.. Καταπιαστήκαμε με μοιρολόγια, κάλαντα και τραγούδια της δημοτικής μας παράδοσης και φτάσαμε να προβαίνουμε σε ένα μεγάλο εγχείρημα. Την ενασχόληση με τραγούδια αριστουργηματικά από το αρχείο του Παύλου Βλαστού, το οποίο μελετά ο δάσκαλός μας τα τελευταία χρόνια λόγω του διδακτορικού του, με πολύ καλές παρουσιάσεις αυτού, εκδηλώσεις που ανέβασαν κατά πολύ το επίπεδο της χορωδίας και ορχήστρας μας. Και περιμένουμε όλοι, τη στιγμή που θα ακούμε το αρχείο του Βλαστού, ηχογραφημένο στον επόμενό μας ψηφιακό δίσκο.
Η συγκίνηση ήταν έκδηλη στα πρόσωπα όλων, τόσο του δασκάλου όσο και των χορωδών, αλλά και του ίδιου του κοινού που ήρθε να μας παρακολουθήσει. Με τη χορωδία επί σκηνής και έντονη τη ψυχοσυναισθηματική του φόρτιση ο δάσκαλος ευχαρίστησε τους χορωδούς, το Δ.Σ. και γενικότερα τον σύλλογο που κρατά ψηλά τον πήχη και προοδεύει συνεχώς, προσφέροντας σε αυτούς του καταθλιπτικούς καιρούς μία νότα ψυχικής ανάτασης και ψυχαγωγίας.
Η εκδήλωση συνεχίστηκε με μία μουσική ανατολίτικη πανδαισία από τραγούδια των αλησμόνητων πατρίδων, που πολλά ήταν εκείνα με τα οποία ξεκίνησε το ρεπερτόριό της η χορωδία. Την παρουσίαση του μουσικού προγράμματος έκανε με το γνωστό θεατρικό της τρόπο, η κ. Ειρήνη Κλάδου, αναφερόμενη και στο πρόσφατο ταξίδι που κάναμε στη Σμύρνη και συνέδεσε τα τραγούδια με αυτό, όπως για παράδειγμα το γνωστό τραγούδι «Αλατσατιανή» με την πραγματική του ιστορία.
Η όμορφη εκδήλωσή μας έκλεισε με μία ωραία έκπληξη, μία σειρά από μαντινάδες αφιερωμένες στη χορωδία και την ιστορία της, από το σεβαστό μέλος της χορωδίας μας κ. Γιάννη Σκεπετζή, γνωστό για το ποιητικό του τάλαντο. Κατόπιν συνεχίσαμε την ωραία αυτή γιορτή με συνεστίαση, όπου κόψαμε και την πίτα του συλλόγου και ανέλαβαν οι μουσικοί μας να παίξουν κρητική και μικρασιάτικη μουσική και το γλέντι μας κράτησε έως αργά το απόγευμα, οπότε φύγαμε όλοι ευχόμενοι να είμαστε καλά να γιορτάσουμε την επόμενη επέτειό μας, τα 30 χρόνια…
Εκ του Δ.Σ. του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών
