Το 2022 είναι έτος μνήμης, οδύνης, αναστοχασμού και προβληματισμού. Εκατό χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή, μία από τις μεγαλύτερες απώλειες του Ελληνισμού στην ιστορία του και τον εκπατρισμό του από τις πατρογονικές του εστίες, όπου ήταν ριζωμένος επί 3.000 χρόνια. Γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού με καταστροφές αρχαιοελληνικών και Βυζαντινών μνημείων, χιλιάδες νεκρούς, βιαιότητες, βαρβαρότητες, βιασμούς, βασανισμούς του άμαχου πληθυσμού και 1.000.000 Έλληνες πρόσφυγες οι οποίοι εκπατρίστηκαν και δημιούργησαν τις νέες πόλεις της Μ. Ασίας στην Ελλάδα: Νέα Σμύρνη, Νέα Φιλαδέλφεια, Νέα Ιωνία, Νέα Μουδανιά, Νέα Αλικαρνασσός κ.ά. Εχθρική στάση και εγκατάλειψη από τους συμμάχους, Άγγλους, Γάλλους, Ρώσους, Ιταλούς, γιατί τα συμφέροντά τους είχαν διαφοροποιηθεί, σε αντίθεση με την επανάσταση του 1821, στην οποία μας είχαν αποφασιστικά βοηθήσει στο τέλος, δίνοντας μας φίλημα ζωής, επειδή και τα συμφέροντά τους το υπαγόρευαν τότε, με την συντριβή του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου στο Ναυαρίνο το 1827, τη στιγμή που η επανάσταση έπνεε τα λοίσθια.
Και όλα αυτά όταν οι Τούρκοι στη Μ. Ασία ήλθαν το 1070 μ.Χ. ενώ ο Ελληνισμός ήταν εκεί από το 1.000 π.Χ., δηλαδή 2.000 χρόνια πριν, δημιουργώντας πολιτισμό, αναπτύσσοντας τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία, την ποίηση, τις τέχνες, την έρευνα, τις επιστήμες. Η λέξη Τούρκος εμφανίστηκε στην ιστορία το 400 μ.Χ., ενώ η λέξη Πανέλληνες χρησιμοποιείται από τον Όμηρο το 750 π.Χ., αναφερόμενος στον Τρωϊκό πόλεμο του 1200 π.Χ., όπως και ή λέξη Ελλάς από τον δεύτερο μετά τον Όμηρο ποιητή, Ησίοδο 720 π.Χ.
Το έθνος μας από το 1912 μέχρι τη Μικρασιατική εκστρατεία και καταστροφή το 1922, ήταν σε συνεχή πόλεμο με τους Τούρκους και τους Βουλγάρους, υπό τη φωτισμένη ηγεσία του Ελευθερίου Βενιζέλου, για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, της Ηπείρου, της Μακεδονίας, της Θράκης, των νησιών του Αιγαίου, της Κρήτη και της περιοχής της Σμύρνης, που είχε ως αποτέλεσμα τον τριπλασιασμό της Ελλάδας, την Ελλάδα των «πέντε θαλασσών και των δύο Ηπείρων».
Πολλοί βλέπουν την ιστορία με απαισιοδοξία και κλαίνε στα ερείπια της χωρίς ελπίδα. Μην ξεχνάμε ότι 400 χρόνια οι Τούρκοι ήταν κατακτητές και δυνάστες των προγόνων μας και όμως τους διώξαμε, παρά τις λογικές προβλέψεις και την σκληρή αντίθεση των μεγάλων της εποχής στην αρχή. Το δίκαιο και η αλήθεια πάντα στο τέλος επικρατούν. Οι γνωρίζοντες ιστορία ξέρουν ότι τα πιο απίθανα και ασύλληπτα πράγματα γίνονται πολλές φορές πραγματικότητα, από γενναίους, φιλοπάτριδες, ανιδιοτελείς και διορατικούς ανθρώπους. Πάντα «έχουν οι καιροί γυρίσματα» αρκεί να είμαστε σε θέση να τα αξιοποιήσουμε.
Συγχωρούμε αλλά δεν ξεχνούμε. Η ιστορία πρέπει να γίνεται μάθημα για το μέλλον. Έχουμε καθήκον, χρέος, να θυμόμαστε και τα θετικά και τα αρνητικά. Όταν παθαίνουμε πρέπει να μαθαίνουμε, γιατί «όποιος λησμονεί την ιστορία του είναι καταδικασμένος να τη ξαναζήσει» κατά τον Ισπανό φιλόσοφο Σανταγιάννα.
