Εκδηλώσεις για τον εορτασμό της 75ης Επετείου της Μάχης της Κρήτης, θα πραγματοποιηθούν στο Ρέθυμνο από τις 18 έως και τις 23 Μαΐου. Τις εκδηλώσεις διοργανώνει η Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου.
Το πρόγραμμα, όπως ανακοινώθηκε, έχει ως εξής:
Τετάρτη 18 Μαΐου
08:00:Επίσημη έπαρση της σημαίας στο Ηρώο του Αγνώστου Στρατιώτη από άγημα του 547 Α/Μ Τ.Π.
09:00 – 13:00: Τμήμα Δοκίμων Αστυφυλάκων Ρεθύμνου: Ανοιχτός για το κοινό Μουσειακός χώρος με εκθέματα από τη Μάχη της Κρήτης.
Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά έως και τη Δευτέρα 23 Μαΐου.
20:00: Σπίτι του Πολιτισμού: Εγκαίνια έκθεσης με θέμα «Η Μάχη του Ρεθύμνου».
Ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του Δημήτρη Σκαρτσιλάκη.
Διοργάνωση: Δημήτρης Σκαρτσιλάκης και Πολιτιστικός Σύλλογος «Σύνπολις».
Υπό την αιγίδα της Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου και του Δήμου Ρεθύμνου.
Η έκθεση θα λειτουργεί καθημερινά από Τετάρτη 18 Μαΐου έως Πέμπτη 26 Μαΐου 2016 και ώρες 11:30-13:30 και 19:30-21:30.
Πέμπτη 19 Μαΐου
Δήμος Ρεθύμνου
• Μνημείο Ελλήνων και Αυστραλών Πολεμιστών(θέση «Σταυρωμένος»)
10:30 Προσέλευση των Επισήμων, των Αρχών στον χώρο του Μνημείου.
Απόδοση τιμών από Στρατιωτικό Άγημα του 547 Α/Μ Τ.Π. και την μπάντα του παραρτήματος μουσικής του Π.Ν. Κρήτης.
Επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο Πεσόντων Ελλήνων και Αυστραλών Πολεμιστών, την οποία θα τελέσει ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος.
Εγερτήριο Σάλπισμα – Κατάθεση Στεφάνων – Τήρηση 1’σιγής – Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων.
• Μνημείο Μνήμης της Μάχης της Κρήτης (πλατεία Εφέδρων Αξιωματικών)
11:30: Προσέλευση των Επισήμων και των Αρχών στο χώρο του Μνημείου.
• Απόδοση Τιμών από Στρατιωτικό Άγημα του 547 Α/Μ Τ.Π. και την μπάντα του παραρτήματος μουσικής του Π.Ν. Κρήτης.
• Μικρή δεξίωση από τον Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών στο κτίριο του Σ.Ε.Α.Ν. Ρεθύμνου.
12.00: Επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο- Εγερτήριο Σάλπισμα- Κατάθεση Στεφάνων- Τήρηση 1′ σιγής- Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων- Απονομή των υποτροφιών RSL σε πρωτεύσαντες μαθητές της Π.Ε. Ρεθύμνου, Π.Ε. Χανιών, Π.Ε. Ηρακλείου στις Πανελλήνιες Εξετάσεις.
13.30: Γεύμα από την Περιφέρεια Κρήτης προς τιμήν των ξένων αντιπροσωπειών.
• Ηρώο πεσόντων, Τοπική Κοινότητα Αρμένων
18:00: Προσέλευση των Επισήμων και των Αρχών στον χώρο του Ηρώου.
• Απόδοση τιμών από το Άγημα του 547 Α/Μ Τ.Π. και τη Φιλαρμονική του Δήμου Ρεθύμνου.
• Επιμνημόσυνη δέηση – Τελετή – Κατάθεση Στεφάνων στο Ηρώο και στην προτομή του Συνταγματάρχου Στυλιανού Ι. Μανιουδάκη– Τήρηση 1’σιγής.
Δήμος Αγ. Βασιλείου
• Ηρώο Μνήμης και Ειρήνης Ελλήνων και Συμμάχων(θέση «Πρέβελη»)
19:30: Προσέλευση των Επισήμων, των Αρχών στον χώρο του Ηρώου.
• Υποδοχή των προσκεκλημένων από τον Ηγούμενο της Ι.Μ. Πρέβελη Πατέρα Ιάκωβο, τον Σεβ. Μητροπολίτη Λάμπης, Συβρίτου και Σφακιών κ.κ. Ειρηναίο και το δήμαρχο Αγ. Βασιλείου κ. Ιωάννη Ταταράκη.
• Απόδοση τιμών από το Άγημα του 547 Α/Μ Τ.Π. και την μπάντα του παραρτήματος μουσικής του Π.Ν. Κρήτης.
• Έναρξη τελετής – Επιμνημόσυνη δέηση- Χαιρετισμός από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Λάμπης, Συβρίτου και Σφακιών κ.κ. Ειρηναίο – Ομιλία από τον κ. Δημοσθένη Παπαδομιχελάκη πρώην αντιδήμαρχο Αγ. Βασιλείου – Εγερτήριο Σάλπισμα – Κατάθεση Στεφάνων – Τήρηση 1’σιγής – Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων – Πέρας Τελετής.
• Αναχώρηση Επισήμων και Αρχών για την Ι. Μ. Πρέβελη.
• Ξενάγηση των Αρχών και των Επισήμων στους χώρους του Μουσείου της Ι. Μ. Πρέβελη.
Παρασκευή 20 Μαΐου
Δήμος Ρεθύμνου
08:30: Εορταστικές εκδηλώσεις – ομιλίες στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης για τη σημασία της Μάχης της Κρήτης τις δύο (2) πρώτες ώρες. Τα μαθήματα θα συνεχιστούν κανονικά μέχρι το πέρας του ωραρίου.
Μνημείο Ελλήνων και Συμμάχων, θέση «Μισίρια»
12:00: Προσέλευση των Επισήμων και των Αρχών στον χώρο του Μνημείου.
–Απόδοση τιμών από Στρατιωτικό Άγημα του 547 Α/Μ ΤΠ και τη Φιλαρμονική του Δήμου Ρεθύμνου.
–Επιμνημόσυνη Δέηση στο Μνημείο των 110 Μαρτύρων την οποία θα τελέσει ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος.
–Στέψη του Μνημείου από μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής του Δήμου Ρεθύμνου και τη φροντίδα των Διευθυντών των Σχολείων. Συντονίζει η υπεύθυνη της Ομάδας Φυσικής Αγωγής της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, κυρία Μαρία Παλάση.
–Εγερτήριο Σάλπισμα-Ονομαστική Αναφορά Τιμής στους εκτελεσθέντες ήρωες. Κατάθεση στεφάνων- Τήρηση 1′ σιγής – Ανάκρουση Εθνικών ύμνων.
Σάββατο 21 Μαΐου
Δήμος Ρεθύμνου
Μνημείο Ελλήνων Πεσόντων -Θέση «Λατζιμάς»
11:30: Προσέλευση Επισήμων και Αρχών στον χώρο του Μνημείου. Απόδοση τιμών από το Τιμητικό Άγημα της ΕΛ.ΑΣ. συνοδευόμενο από τη Σημαία της Σχολής Αξιωματικών και την Μπάντα της ΕΛ.ΑΣ.
–Έναρξη Τελετής. Επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο Πεσόντων, την οποία θα τελέσει ο Σεβ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος.
–Προσκλητήριο των νεκρών – Εγερτήριο Σάλπισμα – Κατάθεση Στεφάνων.
–Χαιρετισμοί από: Την αντιπεριφερειάρχη Ρεθύμνου κυρία Μαρία Λιονή, τον δήμαρχο Ρεθύμνου κ. Γεώργιο Μαρινάκη και τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Μυλοποταμιτών κ. Σπύρο Φακιδάρη.
Τήρηση 1΄σιγής – Ανάκρουση Εθνικού Ύμνου.
Κυριακή 22 Μαΐου
Δήμος Ρεθύμνου
10:00: Επίσημη Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγενίου.
Απόδοση Τιμών από Τιμητικό Άγημα της ΕΛ.ΑΣ. συνοδευόμενο από τη Σημαία της Σχολής Αξιωματικών και την Μπάντα της ΕΛ.ΑΣ.
«Δρόμος Θυσίας προς τιμή των Πεσόντων στη Μάχη της Κρήτης».
10:30 Εκκίνηση αθλητών από το Μνημείο Πεσόντων Μισιρίων.
Τμήμα Δοκίμων Αστυφυλάκων Ρεθύμνου (Σχολή Αστυφυλάκων).
10:30 Άφιξη Επισήμων, Αρχών στον χώρο του Ηρώου του Τμήματος.
10:35 Απόδοση τιμών Τιμητικό Άγημα της ΕΛ.ΑΣ. συνοδευόμενο από τη Σημαία της Σχολής Αξιωματικών και την Μπάντα της ΕΛ.ΑΣ.
10:40 Αφίξεις αθλητών στο χώρο του Ηρώου του Τμήματος συνοδεία φοριοφόρου οχήματος και ιατρού του 547 Α/Μ ΤΠ.
11:00 Επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο του Τμήματος στη Μνήμη των Ηρώων, που έπεσαν κατά τη Μάχη της Κρήτης.
12.15 Δεξίωση Επισήμων στο Αλσύλιο της Σχόλης από την Περιφέρεια Κρήτης και τη Διοίκηση της Σχολής.
Ημερήσια διαταγή – Προσκλητήριο νεκρών – Κατάθεση Στεφάνων – Τήρηση 1′ σιγής – Ανάκρουση Εθνικών Ύμνων.
Απονομή επάθλων στους πρωτεύσαντες αθλητές του «Δρόμου Θυσίας».
Πέρας τελετής.
Δευτέρα 23 Μαΐου
Δήμος Ρεθύμνου
17:30-19:30: Ξενάγηση στο πεδίο μάχης στα Μισίρια από τον Δημήτρη Σκαρτσιλάκη.
19:00: Επίσημη Υποστολή της Σημαίας της Πόλης στο Ηρώο του Αγνώστου Στρατιώτη από Άγημα του 547 Α/Μ Τ.Π.
20.00: Σπίτι του Πολιτισμού
Προβολή ντοκιμαντέρ με τίτλο «Διονύσιος Ψαρουδάκης ο ντουφεκόπαπας. Το κελί του μύριζε λιβάνι και μπαρούτι». Έρευνα -Κείμενα-Σκηνοθεσία Εύα Λαδιά. Μουσική Μπάμπης Πραματευτάκης.
Χρονικό της Μάχης της Κρήτης
28 Οκτωβρίου 1940: Κήρυξη Ελληνοϊταλικού πολέμου.
Νοέμβριος 1940: Βρετανικά συμμαχικά στρατεύματα αναλαμβάνουν την άμυνα της Κρήτης. Η 5η Μεραρχία Κρητών μεταφέρεται στην Αθήνα.
15 Απριλίου 1941: Μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις, το Γερμανικό επιτελείο αποφασίζει την κατάληψη της Κρήτης. Στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου σχεδιάζεται η μεταφορά ελληνικών και βρετανικών δυνάμεων από την ηπειρωτική Ελλάδα στην Κρήτη.
23 Απριλίου 1941: Η Ελληνική Κυβέρνηση μεταφέρεται στην Κρήτη.
25 Απριλίου 1941: Αποβίβαση σημαντικής δύναμης Νεοζηλανδών στην Κρήτη.
28 Απριλίου 1941:Υπό την προεδρία του Έλληνα πρωθυπουργού Ε. Τσουδερού πραγματοποιείται στα Χανιά σύσκεψη της Ελληνικής Ηγεσίας και των Βρετανών αξιωματικών. Ζητείται ενίσχυση για την στρατιωτική προετοιμασία και την αποτελεσματικότερη άμυνα του νησιού.
29 Απριλίου 1941: Ο διοικητής της νεοζηλανδικής μεραρχίας Στρατηγός Φράιμπεργκ φθάνει στην Κρήτη.
30 Απριλίου 1941:– Ο Φράιμπεργκ αναλαμβάνει τη διοίκηση των συμμαχικών δυνάμεων του νησιού.
14 Μαΐου 1941: Στρατιωτικοί στόχοι της Κρήτης βομβαρδίζονται συστηματικά και επακολουθεί μεγάλη επίθεση.
8 – 19 Μαΐου 1941: Προσγειώνονται τα πολεμικά αεροπλάνα της Γερμανικής αεροπορίας στα αεροδρόμια της Αττικής και της νότιας Ελλάδας και προετοιμάζονται για επίθεση.
20 Μαΐου 1941: Την 6:30 πρωινή αρχίζει η γερμανική επίθεση. Βομβαρδίζονται και ρίχνονται αλεξιπτωτιστές στα Χανιά, στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο. Σημειώνονται κατά τόπους συγκρούσεις των Γερμανών αλεξιπτωτιστών με τα συμμαχικά στρατεύματα, τα οποία ενισχύονται από τον ντόπιο πληθυσμό.
21 Μαΐου 1941: Οι Γερμανοί ρίχνουν το βάρος της επίθεσής τους στην κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε. Το απόγευμα προσγειώνεται αεροπλάνο με σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις και υλικό για την επίθεση.
Ο βρετανικός ναυτικός στόλος της Μεσογείου χτυπά τη γερμανική νηοπομπή, που κατευθύνεται προς την Κρήτη. Βυθίζονται 15 επιταγμένα σκάφη με άγνωστο αριθμό θυμάτων ή αγνοουμένων.
22 Μαΐου 1941: Το αεροδρόμιο του Μάλεμε καταλαμβάνεται οριστικά από τους Γερμανούς. Προσπάθεια ανακατάληψης από ελληνικές και συμμαχικές δυνάμεις δεν αποδίδει.
23 Μαΐου 1941: Η ελληνική πολιτική ηγεσία εγκαταλείπει την Κρήτη με το αντιτορπιλικό «Ντικόι». Με το μήνυμά του στο Στρατηγείο ο Τσόρτσιλ τονίζει: «Η μάχη της Κρήτης πρέπει να κερδηθεί».
24 Μαΐου 1941: Οι βομβαρδισμοί των πόλεων της Κρήτης συνεχίζονται. Στα Χανιά οι Γερμανοί παίρνουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο οι αμυνόμενοι δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τη μάχη «μέχρις εσχάτων».
25 Μαΐου 1941: Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την Κάντανο. Η απρόσμενη αντίσταση του λαού της Καντάνου πυροδοτεί το μίσος των Γερμανών, που ξεσπά σε αντίποινα με ομαδικές εκτελέσεις, πυρπολήσεις και άλλες σημαντικές καταστροφές.
26 Μαΐου 1941: Καταλαμβάνεται ο Γαλατάς. Οι συμμαχικές δυνάμεις μάχονται απελπιστικά για να προστατέψουν τα Χανιά.
Με δήλωσή του ο Στρατηγός Φράιμπεργκ επισημαίνει τη δύσκολη θέση στην οποία αυτές έχουν περιέλθει.
27 Μαΐου 1941: Ο Αρχιστράτηγος της Μέσης Ανατολής Ουέιβελ στέλνει μήνυμα να εκκενωθεί το νησί από τις συμμαχικές δυνάμεις. Για τη διάσωση και μεταφορά τους στέλνονται πλοία του βρετανικού Στόλου. Τα Χανιά περιέρχονται στα χέρια των εισβολέων.
28 Μαΐου 1941: Αρχίζει η κάθοδος για αποχώρηση των συμμαχικών στρατευμάτων προς τα Σφακιά. Οι Βρετανοί χωρίς να ενημερώσουν τις ελληνικές δυνάμεις εκκενώνουν τη νύχτα την πόλη του Ηρακλείου και επιβιβάζονται στα πλοία, που καταφτάνουν για τον σκοπό αυτό στο λιμάνι.
Ιταλικά στρατεύματα, που προέρχονται από τα Δωδεκάνησα, αποβιβάζονται στη Σητεία και καταλαμβάνουν το Νομό Λασιθίου.
29 Μαΐου 1941: Οι τελευταίες εστίες αντίστασης στο Ρέθυμνο καταλαμβάνονται από τους Γερμανούς.
30 Μαΐου 1941: Ο Στρατηγός Φράιμπεργκ αποχωρεί από την Κρήτη.
31 Μαΐου 1941: Το τελευταίο βρετανικό πλοίο παραλαμβάνει μέρος των συμμαχικών στρατευμάτων. Οι δυνάμεις, που δεν κατορθώνουν να επιβιβαστούν, παραδίδονται, συλλαμβάνονται ή καταφεύγουν στα βουνά της Κρήτης. Η Γερμανική σβάστικα κυματίζει στο νησί, η κατοχή απλώνεται σε αυτό και ταυτοχρόνως κορυφώνεται η αντίσταση του κρητικού λαού.
