Στη Ελλάδα και το εξωτερικό η Κρήτη δικαίως χαρακτηρίζεται ως ένας ευλογημένος τόπος. Ένας επιθετικός προσδιορισμός που έλκει την καταγωγή του από την Θεολογία, αλλά θα μπορούσε να υπάρχει και στη Θεογονία, μιας κι ο Δίας, ο μεγαλύτερος των Θεών του Ολύμπου γεννήθηκε στο νησί. Μυθολογία, ιστορία, φύση και θέση την συγκαταλέγουν στους δημοφιλέστερους προορισμούς παγκοσμίως, ενώ αν έρθεις από την ηπειρωτική χώρα στη μεγαλόνησο της ελληνικής επικράτειας, καταλαβαίνεις ότι ο «αέρας» που φυσάει είναι διαφορετικός. Άλλοι ρυθμοί, άλλη ψυχολογία και μια αισιοδοξία που σχετίζεται, πέρα από την ιδιαίτερη κρητική ιδιοσυγκρασία, στην οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών. Μια κοινωνία που, παρόλα τα στερεότυπα, δείχνει να αντιλαμβάνεται την ισχύ της, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν στρεβλώσεις ή αλλοτρίωση.
«Ατμομηχανή» της ευμάρειας και της αναπτυξιακής πορείας είναι ο τουρισμός που η μεγέθυνσή του συνέδραμε στο να τον ακολουθήσουν και άλλοι κλάδοι της τοπικής οικονομίας, με κυριότερο τον αγροκτηνοτροφικό. Δίπλα στις μεταξένιες παραλίες, προεκτάσεις δασών ή σεληνιακών τοπίων, σε πολυτελή ή εναλλακτικά καταλύματα οι επισκέπτες αλλά και οι ντόπιοι απολαμβάνουν τα προϊόντα της κρητικής γης και κτηνοτροφίας. Ταυτόχρονα, αρχαία επαγγέλματα που δεν σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα, όπως για παράδειγμα η κεραμική, η κοσμηματοποιία κ.α. αναπτύσσονται στη σύγχρονή τους διάσταση συμπληρώνοντας το μωσαϊκό της ανάπτυξης. Η εικόνα βέβαια δεν μπορεί να εξωραΐζεται σε όλες τις περιπτώσεις, ωστόσο, η Κρήτη ανεβάζει συνεχώς τον πήχη των επιδόσεων της.
Φαίνεται όμως ότι φτάνει ο καιρός που οι αρχές και οι άνθρωποι του νησιού θα χρειαστεί να κάνουν τις επιλογές τους στη μακρά διάρκεια, χαράσσοντας τη στρατηγική που θα επηρεάσει ακόμη περισσότερο τις επόμενες γενιές. Αν ο τουρισμός από τη δεκαετία του 1970, απογείωσε το νησί, τώρα είναι η ώρα των νέων κατευθύνσεων. Αναγνωρίζοντας την πρωτοκαθεδρία του συγκεκριμένου κλάδου που συμπαρέσυρε και τους υπόλοιπους, υπάρχει η ανάγκη για διατήρηση της ανταγωνιστικότητάς με προοπτική και σε βάθος χρόνου. Λόγου χάρη, το μόνιμο αίτημα των επαγγελματιών του χώρου για επιμήκυνση της σεζόν μπορεί να ιδωθεί μέσα από το πρίσμα της ανάπτυξης του χειμερινού τουρισμού στην Κρήτη. Η φύση του νησιού είναι ιδανική για όλες τις εποχές και οφείλουν όλοι να την διατηρούν ως κόρη οφθαλμού.
Και αυτό το τελευταίο είναι το κλειδί για την πόρτα του μέλλοντος. Η ισορροπία ανάμεσα σε βορρά και νότο. Η διαφορετική θέαση των δύο πλευρών του νησιού στο θέμα της τουριστικής – οικιστικής ανάπτυξης μπορεί να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα. Με τον Βορρά ναυαρχίδα του πολυτελούς τουρισμού, ο Νότος μπορεί να έχει μια ήπια ανάπτυξη που θα τον καταστήσει κι αυτόν ναυαρχίδα του τουρισμού της παρθένας φύσης και μαζί με τα ορεινά, της αυθεντικής Κρήτης. Ο Βορράς θα συμπληρώνει το Νότο και αντίστροφα. Και ειδικά στο Ρέθυμνο, που με μια «δρασκελιά» βρισκόμαστε στο Λιβυκό που φτάνουν τα νερά από το Κουρταλιώτικο Φαράγγι και αυτό του Κοτσιφού και τις μικρές εκκλησιές να ανεμοδέρνονται και ν’ αγναντεύουν ταυτόχρονα. Η Κρήτη είναι εδώ να μας προσφέρει τα καλούδια της και την ομορφιά της. Αλλά όπως και με τους ανθρώπους η τελευταία δεν αναγνωρίζεται πάντα εύκολα και με τα ίδια κριτήρια…
*Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος – ιστορικός
