Σε μια σεμνή και απέριττη τελετή η Ιερά Μητρόπολη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, σε συνεργασία με την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρία, τίμησαν χθες τη μνήμη του Παντελή Πρεβελάκη. Στον τάφο του μεγάλου συγγραφέα στον Εβλιγιά, εψάλη επιμνημόσυνη δέηση προεστώτος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγενίου παρουσία εκπροσώπων της πολιτείας και της εκπαίδευσης.
Παρέστησαν συγκεκριμένα η αντιπεριφερειάρχης κυρία Μαρία Λιονή, ο αντιδήμαρχος κ. Βασίλης Θεοδωράκης, ο πρόεδρος της ΙΛΕΡ κ. Νίκος Παπαδογιαννάκης, ενώ δεν έλειψε και ο επιστήθιος φίλος του Παντελή Πρεβελάκη ο γιατρός κ. Γιώργης Αγγελιδάκης.
Μετά την επιμνημόσυνη δέηση μίλησαν ο πρόεδρος της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρίας κ. Νίκος Παπαδογιαννάκης, πανεπιστημιακός, ευχαριστώντας τον Σεβασμιότατο για την πρωτοβουλία του αυτή και ο επιστήθιος φίλος του Παντελής Πρεβελάκη κ. Γιώργος Αγγελιδάκης, αναφέροντας άγνωστα στοιχεία για το συγγραφέα που έζησε από τόσο κοντά
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδογιαννάκης στη μεστή ομιλία του μεταξύ άλλων «Αυτή η δέηση γίνεται και πρέπει να γίνεται ως συναπάντημα, ως μια παιδαγωγία, επειδή ο Παντελής Πρεβελάκης με λόγο σεμνό, δωρικό και αψεγάδιαστο, έκτισε το έργο του με τη συνείδηση της ματαιότητας του εγκόσμιου βίου και με την έγνοια της προσήλωσης στο επέκεινα…».
Ο κ. Αγγελιδάκης εξήγησε γιατί ο Πρεβελάκης ετάφη στον Ευλιγιά, τόπο που τιμούσε ιδιαίτερα η μητέρα του, διατηρώντας μια ισχυρή συναισθηματική σχέση με την τοποθεσία αυτή.
Και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγένιος κλείνοντας την εκδήλωση θύμισε σε όλους τους παριστάμενους το χρέος της πολιτείας απέναντι στο μεγάλο δημιουργό λέγοντας απλά « Και του χρόνου πάλι εδώ…».
Στιγμές που σηματοδότησαν τη μεγαλοσύνη του
Όσο προχωρούσε η τελετή, κοιτώντας τον απέριττο τάφο του μεγάλου συγγραφέα ήρθαν στη μνήμη στιγμές που σηματοδότησαν τη μεγαλοσύνη του.
Ο Παντελής Πρεβελάκης ήταν από πλούσια οικογένεια και με αρκετή ευχέρεια για νέο της εποχής του σπουδάζει φιλολογία στην Αθήνα. Ο επιστήθιος φίλος του Γιώργης Αγγελιδάκης καταθέτει σε πληρέστατη αναφορά του στην ταινία «Θυμάμαι τον Παντελή Πρεβελάκη» ότι εκείνος τον έφερε κοντά στην αριστερή ιδεολογία, δείχνοντας από νωρίς μεγάλη ευαισθησία στα κοινωνικά ζητήματα. Από την Αθήνα ο Πρεβελάκης βρέθηκε στο Παρίσι και αργότερα στην Ισπανία που τον επηρέασαν τόσο στην αισθητική του όσο και στη λογοτεχνική του σκέψη.
Για ένα μεγάλο διάστημα μέχρι και το 1961, ο Πρεβελάκης ήταν απόμακρος. Ζούσε απομονωμένος από ανάγκη να ολοκληρώσει μέρος του έργου του. Ένοιωθε όμως ικανοποίηση λαμβάνοντας δείγματα σεβασμού των συμπολιτών του. Αυτό φάνηκε σε μήνυμά του που διαβάστηκε στη διάρκεια τιμητικής του που αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Την τιμή που μου κάνουν την δέχομαι με βαθιά ευγνωμοσύνη και ικανοποίηση. Το να αναγνωρίζει η Κρήτη την εικόνα της στα συγγράμματα μου, αυτό αποτελεί την πιο έγκυρη επαλήθευση των μύθων και των μορφών που έπλασα. Στερούμαι την Κρήτη εδώ και τριάντα πέντε χρόνια, από την νοσταλγία μου τρέφεται η ιδανική εικόνα της, που προσπάθησα να κάνω ορατή με τα έργα μου. Μέσα στις πράξεις ενός λαού, μέσα στον τρόπο της ζωής του, ακόμα και μέσα στο τοπίο που τον περιβάλλει, φανερώνεται το ξεχωριστό πνεύμα της, το πνεύμα που δικαιώνει την ύπαρξή του και καταξιώνει τον ιστορικό βίο της. Αποστολή του συγγραφέα, αλλά οφείλω να τονίσω του Εθνικού συγγραφέα, είναι να κάνει με τα έργα του εφικτό το πνεύμα του λαού να το προβάλλει στα ενδότερα φανερώματά του και έτσι να εγκαρδιώνει τον λαό και να τον οδηγεί στην αυτογνωσία του. Αυτό έπραξαν οι ποιητές της αρχαιότητας που μας κληροδότησαν τον ιδανικό κόσμο που εξακολουθεί να μας εξανθρωπίζει. Αυτό πράττει και σήμερα ο ποιητής του δημοτικού τραγουδιού, που απαθανατίζει και εκείνος, με την απέριττη τέχνη του, πρότυπες μορφές και παραδειγματικές πράξεις. Και η συμφωνία προς την αρχαία αυτή και πάντα ζωντανή παράδοση, προσπάθησα να εκφράσω στα συγγράμματά μου το πνεύμα της Κρήτης και να υμνήσω τα άξια έργα των τέκνων μου. Ένας από εκείνους που έκριναν τελευταίως την εργασία μου έγραψε: «Δεν έχουμε καμιάν άλλη περίπτωση μέσα στη λογοτεχνία μας, που τα ιδιαίτερα πατρικά χώματα να ασκούν μια τόσο έντονη και σχεδόν αποπνικτική έλξη, επικαλούμαι αυτά τα λόγια για να δείξω πως η κατεύθυνση της δημιουργίας μου έχει γίνει γενικώς αντιληπτή. Υποθέτω πως έτσι με έχει εννοήσει και η πατρίδα μου, θεωρεί τα έργα μου ως αποδείξεις της ολικής μου αφιέρωσης και μέσα στα έργα μου αναγνωρίζει το πρόσωπό της».
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του ελάχιστοι είχαν το προνόμιο να τον συναντούν. Κι αυτό γιατί δεν ήθελε να μεταφέρει στους άλλους τα προβλήματα της υγείας του.
Η Άννα Σικελιανού είχε πει κάποτε, ότι ενώ ήταν άρρωστος όταν πήγε να τον επισκεφθεί, εκείνος επέμενε να την συνοδεύσει μόλις ετοιμάστηκε να φύγει Κι όταν του σύστησε να μείνει πίσω να ησυχάσει, της απάντησε με το γνωστό μειλίχιο ύφος του «Κυρία μου δεν με απέλειπεν η ευπρέπεια».
Ο γιατρός κ. Γιώργης Αγγελιδάκης επανειλημμένως έχει αναφέρει ότι ο Παντελής Πρεβελάκης δεν ήταν σνομπ, αλλά ήθελε να αφοσιωθεί στο πνευματικό του έργο. Γι’ αυτό ήταν τόσο επιλεκτικός στις επαφές του.
Μάρτιο του 1986 ο Πρεβελάκης άρχισε να ταλαιπωρείται περισσότερο από προβλήματα υγείας. Μάταια ο αδελφός του Λευτέρης και ο φίλος του Γιώργος Αγγελιδάκης τον παρακαλούσαν να επιτρέψει να μείνουν κοντά του για να τον βοηθήσουν να συνέλθει.
Το πρωί της 15ης Μαρτίου 1986 όταν ανήσυχοι από τη σιωπή του τον αναζήτησαν οι δικοί του άνθρωποι τον βρήκαν νεκρό στο κρεβάτι του. Έμοιαζε σαν να κοιμόταν.
Πλάι στο κομοδίνο του υπήρχε ένα ρολόι με μια σημείωση: «Να δοθεί στο Γιώργη». Δεν χρειαζόταν διευκρίνιση. Όλοι ήξεραν σε ποιον άφηνε αυτό το δώρο ο μεγάλος συγγραφέας. Ακόμα και σήμερα ο κ. Αγγελιδάκης το φορά και αναφέρεται με συγκίνηση στη δωρεά αυτή του επιστήθιου φίλου του.