Τα νησιά των Αζορών, εννέα νησάκια στην καρδιά του Ατλαντικού, που δημιουργήθηκαν μετά την έκρηξη υποθαλάσσιου ηφαιστείου, όταν η λάβα ανέβηκε και πάγωσε στην επιφάνεια της θάλασσας, δεν είναι ένας δημοφιλής προορισμός. Το πιο πιθανό ήταν να μην είχε φτάσει κανένας μας ως εκεί αν δεν μας δινόταν η ευκαιρία μέσα από το πρόγραμμα Erasmus+. Και πραγματικά το ταξίδι αυτό ήταν μια ανεπανάληπτη εμπειρία. Δεν ήταν μόνο η μαγευτική ομορφιά του τόπου αλλά και η ζεστή φιλοξενία των ανθρώπων του, που συνέβαλαν ώστε να αποκομίσουμε τις καλύτερες εντυπώσεις.
Η τρίτη συνάντηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος S(t)imulating European Identity (EUSId), του οποίου το Πειραματικό Λύκειο είναι συντονιστής, πραγματοποιήθηκε από 1 έως 5 Απριλίου 2019 στην Πόντα Ντελγκάντα, πρωτεύουσα του νησιού Σάο Μιγκέλ. Το Σάο Μιγκέλ είναι ένα από τα 9 νησιά των Αζορών που ανήκουν στην Πορτογαλία.
Το πρόγραμμα εντάσσεται στη δράση Κey Action 2 των εκπαιδευτικών προγραμμάτων «Erasmus +», τα οποία τελούν υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι μαθητές από την Ελλάδα και τις χώρες εταίρους, Λετονία, Φινλανδία, Ρουμανία, Πορτογαλία, συνεδρίασαν ως μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν) και συζήτησαν για την πολιτική όσον αφορά την «Γαλάζια Ανάπτυξη» στις χώρες μέλη.
Η Γαλάζια Ανάπτυξη αφορά την εκμετάλλευση των θαλασσών – ωκεανών για παρασκευή φαγητού (υδατοκαλλιέργειες), ενέργειας (θαλάσσιες ανεμογεννήτριες, εκμετάλλευση ρευμάτων παλίρροιας), την εκμετάλλευση κοιτασμάτων του βυθού, τον παράκτιο τουρισμό, τη θαλάσσια βιοτεχνολογία, πάντα λαμβάνοντας υπ’ όψιν την προστασία του περιβάλλοντος και του πλανήτη.
Με την προσομοίωση, που αποτελεί καινοτόμο εκπαιδευτικό εργαλείο, οι μαθητές-επίτροποι κατανόησαν τον τρόπο λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελείται από 28 μέλη (ένα από κάθε χώρα μέλος)- έναν πρόεδρο και 27 επιτρόπους (συμπεριλαμβανομένου των αντιπροέδρων) που προτείνονται από τις κυβερνήσεις των κρατών – μελών και διορίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι επίτροποι δεν εκπροσωπούν τις απόψεις της χώρας προέλευσής τους αλλά το κοινό συμφέρον της Ε.Ε. και κάθε μέλος της Επιτροπής είναι αρμόδιο για έναν συγκεκριμένο τομέα, όπως η ενέργεια, η οικονομία ή το εμπόριο. Οι επίτροποι συνεδριάζουν για να συζητήσουν, να τροποποιήσουν και να θεσπίσουν νομοθετικές πράξεις, να συντάξουν και να ψηφίσουν τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. και να συντονίσουν πολιτικές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι το «εκτελεστικό όργανο» της Ε.Ε. και, ανάμεσα στα άλλα, εξασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη εφαρμόζουν ορθά τη νομοθεσία της Ε.Ε.
Οι μαθητές, μέσω της όλης διαδικασίας προσομοίωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνειδητοποίησαν την ανάγκη της γνώσης σχετικά με τη λειτουργία των οργάνων της Ε.Ε. και τους δόθηκε κίνητρο για να γίνουν πιο ενεργοί Ευρωπαίοι πολίτες (σε 1-2 χρόνια θα ψηφίζουν), να είναι ενημερωμένοι, να διαμορφώνουν άποψη, την οποία θα εκφράζουν, και να συμμετέχουν ενεργά στις κοινωνικές διεργασίες.
Την ελληνική αποστολή στις Αζόρες αποτελούσαν πέντε μαθητές – δύο της Α’ Τάξης: Καπελώνη Σοφία, Κυνηγού Ευαγγελία και τρεις της Β’ τάξης: Αποστολάκης Γεώργιος, Μαμαγκάκης Νικόλαος, Τσουντάνη Βασιλική, -και τέσσερις εκπαιδευτικοί- Ειρήνη Βογιατζή, Λουλούδης Ηλίας, Μαμαλάκη Αδαμαντία, Παπαδάκης Εμμανουήλ.
Για τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η ελληνική αποστολή είχε προετοιμασθεί όλη τη διάρκεια της χρονιάς μέσα από τον Όμιλο Δημιουργικότητας και Αριστείας Students4Europe. Σε αυτόν τον Όμιλο οι μαθητές εξασκούνται στην ρητορική τέχνη, μαθαίνουν να επιχειρηματολογούν και να εκφράζουν τη γνώμη τους δημόσια και καλλιεργούν δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας και συμμετοχής.
Και τώρα λίγα λόγια για το ταξίδι μας. Στις 30/3/19, μετά από ένα πολύωρο αεροπορικό ταξίδι φτάσαμε στη Λισαβόνα, πρωτεύουσα της Πορτογαλίας, όπου και διανυκτερεύσαμε. Την επόμενη μέρα, επισκεφτήκαμε το λιμάνι της Λισαβόνας, στην άκρη της πόλης, που ονομάζεται Μπελέμ (Βηθλεέμ) και είναι προστατευμένο από την Unesco ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Εκεί θαυμάσαμε το τεράστιο Μνημείο των Εξερευνήσεων, που έχει στηθεί στο σημείο από όπου σάλπαραν κάποτε οι μεγάλοι Ευρωπαίοι θαλασσοπόροι για να ανακαλύψουν τον κόσμο. Ανεβήκαμε στην κορφή του (ταράτσα) και αγναντέψαμε τον Ατλαντικό και την υπέροχη θέα του λιμανιού, του θεόρατου Μοναστηριού των Ιερωνυμιτών με τους κήπους του και της πόλης. Έπειτα πήραμε το τραμ για να καταλήξουμε στην άλλη άκρη της πόλης, στο ενυδρείο της Λισαβόνας, που είναι από τα μεγαλύτερα και καλύτερα στον κόσμο.
Το απόγευμα κατευθυνθήκαμε προς το αεροδρόμιο όπου επιβιβαστήκαμε στην πτήση για Πόντα Ντελγκάντα. Στο αεροδρόμιο μας υποδέχτηκαν με θέρμη οι γονείς με τα παιδιά τους που θα φιλοξενούσαν τους πέντε μαθητές και οι καθηγήτριες που ήταν υπεύθυνες για το Erasmus+.
Τη Δευτέρα το πρωί (1/4/2019) ξεκίνησε επίσημα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Οι καθηγητές μας υποδέχτηκαν στο σχολείο, και μας ξενάγησαν στους χώρους του. Στο σχολείο φοιτούν 2.000 μαθητές και τα κτίριά του είναι σύγχρονα, πεντακάθαρα.
Στο χώρο της βιβλιοθήκης δουλέψαμε όλες τις μέρες και εκπονήθηκε το πρόγραμμα. Υπήρχαν επίσης εργαστήρια, εστιατόριο, όπου γευματίζαμε κάθε μέρα, οργανωμένες αίθουσες διδασκαλίας, περιποιημένοι εξωτερικοί χώροι με καταπληκτικούς κήπους. Πραγματικά ένα ευχάριστο περιβάλλον για όλους. Η εξωτερική εικόνα του σχολείου αλλά και τα προγράμματα σπουδών του, όπως συζητήσαμε με τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς τους, αποδεικνύουν ότι η παιδεία έχει προτεραιότητα στην Πορτογαλία.
Εκείνη τη μέρα γνωριστήκαμε με μαθητές και καθηγητές με ένα πρωτότυπο παιχνίδι γνωριμίας, έπειτα οι μαθητές πέρασαν από διάφορες «δοκιμασίες» (μεταξύ αυτών και να τραγουδήσουν), φάγαμε στην καντίνα του σχολείου και το μεσημέρι όλες οι ομάδες (από τις 4 χώρες) παρουσίασαν τις εργασίες τους για την «Γαλάζια Ανάπτυξη».
Την Τρίτη 2/4, αφού παρακολουθήσαμε μία άκρως ενδιαφέρουσα διάλεξη στο Πανεπιστήμιο της Πόντα Ντελγκάντα με θέμα «Γαλάζια Οικονομία και Γαλάζια Ανάπτυξη» από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου κ. Fernando Rosa Rodrigues Lopes.
Συνεχίσαμε ημερήσια εκδρομή με το λεωφορείο που περιελάμβανε: μάζεμα σκουπιδιών σε μια κοντινή κλασική μαύρη (λόγω ηφαιστείου) παραλία, γεύμα σε παραδοσιακή ταβέρνα, επίσκεψη στον καταπληκτικό Βοτανικό Κήπο Terra Nostra στην περιοχή Furnas. Στη μέση του κήπου δέσποζε ένα αρχοντικό με μια θερμή – ιαματική πηγή (λίμνη) μπροστά του. Η βόλτα στον κήπο με την οργιώδη βλάστηση, τα πανύψηλα δέντρα, τα υπέροχα λουλούδια και τα περίεργα, ομιλιτικότατα πτηνά που θα μπορούσαν να είναι ένα είδος πάπιας-νάνου, ήταν όνειρο.
Την Τετάρτη οι μαθητές έκαναν μια έρευνα αγοράς με συνεντεύξεις, παράθεσαν ένα διεθνές κέρασμα (coffee-brake) και έκαναν μια πρόβα για την προσομοίωση της Κομισιόν.
Η πρόβα έγινε υπό τις οδηγίες της κ. Δέσποινας Παπαδάκη, μέλους του Ινστιτούτου Έρευνας και Κατάρτισης Ευρωπαϊκών Θεμάτων – I.R.T.E.A., το οποίο ως εξωτερικός συνεργάτης είχε αναλάβει την υλοποίηση της διαδικασίας προσομοίωσης των διοικητικών οργάνων της Ε.Ε. Έπειτα, κατεβήκαμε με τα πόδια στο λιμάνι και πήραμε το καραβάκι για να δούμε φάλαινες.
Την Πέμπτη έγινε η προσομοίωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η κα Παπαδάκη κήρυξε την έναρξη των εργασιών, επιβεβαίωσε την απαρτία και στη συνέχεια οι μαθητές υποδυόμενοι, με τυχαία κατανομή, τον ρόλο ενός επίτροπου κράτους – μέλους ανέλαβαν την υποχρέωση να διαπραγματευτούν, να λάβουν αποφάσεις και να διατυπώσουν συγκεκριμένες προτάσεις, που αφορούν σε ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν και στόχους που πρέπει να επιτευχθούν σχετικά με το θέμα της «Μπλε Ανάπτυξης». Συνειδητοποίησαν, έτσι, τον τρόπο λειτουργίας των θεσμών, τις δυνατότητες των χωρών για την τροποποίηση των σημαντικών αποφάσεων αλλά και τις θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις των αποφάσεων αυτών στην καθημερινή ζωή των πολιτών.
Την τελευταία μέρα (5/4/19) μαθητές και εκπαιδευτικοί εργάστηκαν σε ομάδες για την αξιολόγηση του προγράμματος, στην οποία αποτυπώθηκε η εποικοδομητική εμπειρία της συνάντησης.
Το αποτέλεσμα παρουσιάστηκε το απόγευμα στο σχολείο όπου παρατέθηκε και το αποχαιρετιστήριο δείπνο.
Οι γονείς των μαθητών έφεραν παραδοσιακά φαγητά και γλυκά και εμείς… απλά έπρεπε να δοκιμάσουμε από όλα.
Και κάπως έτσι, φτάσαμε στο τέλος της εκδρομής μας, Σάββατο ξημερώματα, στο αεροδρόμιο της Πόντα Ντελγκάντα, να αποχαιρετιζόμαστε με όλους (Πορτογάλους και Ρουμάνους, Λετονούς κλπ.), κάποιοι μαθητές να κλαίνε και οι περισσότεροι να αισθανόμαστε ότι θα ξαναβρεθούμε.
Είτε στην Κρήτη (τον ερχόμενο Φλεβάρη) είτε στις Αζόρες…
Η επόμενη συνάντηση θα γίνει τον ερχόμενο Οκτώβρη στη Ρουμανία, όπου θα γίνει προσομοίωση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
