Είναι κάποιες τυχαίες αφορμές που φέρνουν στην πόλη μας ανθρώπους με χαρισματική φύση, που γίνονται με τον καιρό πηγές φωτός και πολύτιμες παρουσίες για τον τόπο μας. Από τις πιο σημαντικές η Ελένη Δάγκα.
Το όνομά της δεσπόζει σε θεατρικά και εν γένει σημαντικά πολιτιστικά δρώμενα. Και οι εντυπώσεις κάθε φορά οι καλύτερες γιατί η πολυτάλαντη συμπολίτισσά μας έχει μάθει να βάζει ψηλά τον πήχη. Και κάθε της δημιουργία ανταποκρίνεται απόλυτα στον χαρακτηρισμό μιας πόλης θεραπαινίδας των Γραμμάτων και Τεχνών.
Έχω παρακολουθήσει πολλές δραστηριότητές της και έχω απολαύσει από την ακένωτη πηγή έμπνευσης της για δημιουργία, τη μοναδική γεύση της υψηλής τέχνης. Κάτι σπάνιο για τα δεδομένα μας, που καθένας τα αξιολογεί συνήθως όχι με γνώσεις και παιδεία πολιτιστική, αλλά με βάση τη δημοφιλία ενός καλλιτέχνη. Η Ελένη Δάγκα απευθύνεται σε κοινό υψηλών απαιτήσεων και καταφέρνει να το κερδίζει, ενώ παράλληλα δίνει ερεθίσματα σε αμύητους φίλους της τέχνης να εμβαθύνουν περισσότερο.
Ποια είναι όμως η κ. Ελένη Δάγκα που αποφεύγει συστηματικά τα φώτα της δημοσιότητας;
Γεννήθηκε το 1975 στη Θεσσαλονίκη, και είναι πτυχιούχος του τμ. Θεάτρου του Α.Π.Θ. (Σχολή Καλών Τεχνών) με διπλή ειδίκευση: υποκριτική/ σκηνογραφία-ενδυματολογία, ενώ κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο στον τομέα Ιστορίας Θεάτρου και Κινηματογράφου (Παν. Κρήτης). Έχει παρακολουθήσει πολλαπλά σεμινάρια υποκριτικής, κινησιολογίας και χορού, αλλά και τη διδασκαλία μεγάλων θεωρητικών και σκηνοθετών του 20ου αιώνα: Strehler, Stein, Vassiliev, Banu, Kokkos κ.ά. (Παρίσι 1997-1998). Έχει διδάξει Υποκριτική, Σκηνοθεσία, Ορθοφωνία και Θεωρία Θεάτρου σε Ανωτέρες Σχολές Δραματικής Τέχνης (Ροντήρης και ΝΟΤΟΣ), Σκηνοθεσία, Ορθοφωνία και Θεατρική Παραγωγή σε ιδιωτικά και δημόσια Ι.Ε.Κ. και Κ.Ε.Κ., Θεατρική και Σκηνική Έκφραση σε σεμινάρια και εργαστήρια ενηλίκων και εφήβων σε Δήμους, Θεατρική Αγωγή στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το 2012-13 διετέλεσε καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πελοποννήσου (IFFP). Έχει σκηνοθετήσει μια σειρά παραστάσεων σε Αθήνα, Ρέθυμνο, Χανιά και Θεσσαλονίκη κι έχει εργαστεί ως σκηνογράφος – ενδυματολόγος σε άλλες τόσες. Έχει δώσει διαλέξεις για το θέατρο και τα παραστατικά δρώμενα (Θεσσαλονίκη και Αθήνα), συμμετείχε σε εκθέσεις σκηνογραφίας – ενδυματολογίας (Θεσσαλονίκη και Αθήνα), ενώ έχει συγγράψει και εγκυκλοπαιδικά λήμματα σχετικά με τις παραστατικές τέχνες, αλλά και άρθρα, κριτικές και παρουσιάσεις για το θέατρο σε έντυπο και διαδικτυακό Τύπο. Το 2014 δημιούργησε το The Garage, ένα χώρο για την προώθηση της θεατρικής τέχνης και παιδείας στο Ρέθυμνο, στον οποίο διδάσκει και σκηνοθετεί παραστάσεις που ταξιδεύουν στο νησί της Κρήτης αλλά και τη Θεσσαλονίκη.
Και πρόσφατα ο χώρος αυτός μας πρόσφερε υψηλές καλλιτεχνικές απολαύσεις μόνος ή σε συνεργασία με τους υπέροχους «Αλμα Libre».
Στόχος πάντα η ποιότητα
Από καιρό θέλαμε να έχουμε μια συζήτηση με την εξαιρετική καλλιτέχνιδα για να τη γνωρίσουμε καλύτερα και στους αναγνώστες μας.
Και μόλις μας δόθηκε η ευκαιρία αντικρίσαμε και την άλλη όψη της Ελένης Δάγκα. Αυτή που παρουσιάζει μια σύγχρονη δυναμική γυναίκα που σε πείσμα των προκαταλήψεων ρισκάρει ανεπιφύλακτα υπηρετώντας τους στόχους της, μένει σταθερή στα ιδανικά της και υπηρετεί το αληθινό και ωραίο αδιαφορώντας για εφήμερες δόξες, που άφθονες θα μπορούσε να της προσφέρει η ιδιαίτερα ευλογημένη από την Τέχνη φύση της. Η Ελένη παραμένει αφοσιωμένη στα ιδανικά της και επιμένει να προβάλει πάντα την ουσία των πραγμάτων με το δικό της μοναδικό τρόπο.
- Από τη Θεσσαλονίκη στο Ρέθυμνο λοιπόν. Με ποια αφορμή;
« Η αλήθεια είναι πως η αφορμή ήταν τυχαία και προσωπική. Υπήρξα κι εγώ, πριν 18 χρόνια, «ερωτική μετανάστρια» όπως και πολλοί άλλοι. Εγκατέλειψα τα μεγάλα σχέδια για τη μεγαλούπολη, το διδακτορικό, τη διδασκαλία σε δραματική σχολή και πολλές προτάσεις για παραστάσεις και αποφάσισα να δώσω μια ευκαιρία στον εαυτό μου να δοκιμαστεί σε μία πολύ μικρότερη – από ό,τι είχα συνηθίσει – πόλη της περιφέρειας. Την εγκατέλειψα βέβαια στη συνέχεια για το μεγάλο βήμα προς την Αθήνα, όμως επέστρεψα 5 χρόνια αργότερα, με γεμάτες «βαλίτσες», σίγουρη πως αυτός ήταν ο τόπος που ήθελα να μείνω και να δημιουργήσω. Έτσι γεννήθηκε το The Garage».
- Η παρουσία σου εδώ έβαλε σε «επαγγελματικά» πλαίσια την ενασχόληση με το θέατρο, όπως φαίνεται από την συνολική δουλειά σου. Εννοώ ότι ο αυτοσχεδιασμός παραχώρησε τη θέση του στην τεχνική που δίνει ένα πιο ώριμο αποτέλεσμα. Κάτι πιο «πειθαρχημένο». Πως κατάφερες να επιβληθείς;
«Δε χρειάστηκε, ευτυχώς, να επιβληθώ. Δε σκέφτηκα ούτε στιγμή να κάνω εκπτώσεις στη δουλειά μου ή να αλλάξω τον τρόπο προσέγγισης της τέχνης μου. Απλώς φρόντισα να δείξω, να εξηγήσω, να προσφερθώ να διδάξω και να επιμείνω στο δικό μου τρόπο. Και υπήρξα τυχερή, γιατί βρέθηκαν από την αρχή πολλοί που με εμπιστεύτηκαν. Τα υπόλοιπα ήρθαν μόνα τους με σκληρή δουλειά».
- Πως αξιολογείς το θεατρικό μας γίγνεσθαι;
«Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστη η πολιτιστική παραγωγή της πόλης. Οφείλεται στην παράδοση του τόπου, στο Πανεπιστήμιο που δεσπόζει, στη διάθεση των ανθρώπων; Δεν ξέρω. Σίγουρα πάντως «συμβαίνουν» πολλά! Προφανώς όχι όλα με την ίδια δυναμική – το σημαντικό, όμως, είναι ότι συμβαίνουν, και αυτό καλλιεργεί με τον τρόπο του και τη διαθεσιμότητα του θεατρικού κοινού, ενίοτε και τη θεατρική παιδεία».
- Έχουμε ταλέντα που θα μπορούσαν να σταθούν σε μια κεντρική σκηνή;
«Αν και δε χρησιμοποιώ ποτέ τη λέξη «ταλέντο» – για μένα η διαθεσιμότητα, η σκληρή δουλειά και η επιμονή είναι που μετράνε – θα απαντήσω πως ναι. Ναι υπάρχουν και είμαι πολύ περήφανη που έχω διδάξει μερικά από αυτά, τα οποία έχουν ήδη ανοίξει τα φτερά τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και Ρέθυμνο και Ηράκλειο».
Η δημιουργία του χώρου «The Garage»,οι καλλιτεχνικές συνεργασίες
- Πως δημιουργήθηκε το «The Garage»; Και ποιος είναι ο βασικός προορισμός του; Επιδίωκες πάντα αυτό που φαίνεται σήμερα ένα «πολύκεντρο τέχνης» σπάνιο στο είδος του για μια μικρή πόλη ή προέκυψε από το πάθος που σε διακρίνει και το μεταδίδεις στην ομάδα, όπως είμαι σε θέση να ξέρω.
«Το The Garage πρωτοδημιουργήθηκε ως χώρος θεατρικής παιδείας. Ο χαρακτηρισμός που το ακολούθησε από την αρχή δίπλα στο όνομά του ήταν: ένας χώρος που δημιουργήθηκε στην πόλη του Ρεθύμνου το Νοέμβρη του 2014 με στόχο την προώθηση της θεατρικής παιδείας στην Κρήτη και τη δημιουργική αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Αυτό σήμαινε (και σημαίνει) πως το ειδικό βάρος ήταν η εκπαίδευση πάνω στο θέατρο. Στη συνέχεια ακολούθησαν πολλές θεατρικές παραγωγές, για τις οποίες είμαι πολύ περήφανη, ενώ σύντομα έγινε και χώρος φιλοξενίας παραστάσεων άλλων θιάσων ντόπιων ή Αθηναϊκών».
- Η Ελένη Δάγκα είναι ικανοποιημένη από την ανταπόκριση του κόσμου;
«Θα έλεγα πως ναι. Αν εξαιρέσει κανείς τη δύσκολη περίοδο που περνάμε αυτήν την εποχή, γενικότερα οι Ρεθυμνιώτες ανταποκρίνονται με θέρμη στο κάλεσμά μας. Για αυτό και οι παραστάσεις μας συνήθως διαρκούν μία ολόκληρη σαιζόν».
- Μίλησέ μας για τους βασικούς συνεργάτες σου
«Κάθε παράσταση απαιτεί τους δικούς της συνεργάτες, εντούτοις είναι σύνηθες να συνεργαζόμαστε περισσότερο με ηθοποιούς και καλλιτέχνες, με τους οποίους έχουμε κοινούς κώδικες και στόχους. Το ίδιο ισχύει και για τους-τις διδάσκοντες-ουσες στο studio. Θα αναφέρω όμως ονομαστικά τη συνεργασία μου με τον Αντώνη Παλιεράκη, την Κωνσταντίνα Γιασεμίδου, τη Μαρία Κώτη, τους AlmaLibre, τον Φώτη Δούσο, τον Βαγγέλη Λιοδάκη, τον Βασίλη Ξενικάκη, καλλιτέχνες και σχήματα που είμαστε πολύ τυχεροί που βρίσκονται στο Ρέθυμνο, αλλά και την Κοραλία Παλιεράκι, τη Βασιλική Μάρκου, τον Μάνο Ναζλή, τους Sciouro5 και πολλούς-ες άλλους και άλλες που δε θα έφτανε η σελίδα να τους απαριθμήσω.
Θα ξεχωρίσω τέλος τον Γιώργο Ξενικάκη, τον συνεργάτη μου στο The Garage (μαζί με τον οποίο ιδρύσαμε και την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία πολιτισμού The Garage) που χωρίς αυτόν δε θα λειτουργούσε τίποτα».
- Πως αντιμετώπισες τον covid και τους αποκλεισμούς του; Σε βοήθησε στις εμπνεύσεις και να βάλεις νέους στόχους;
«Την πανδημία και τον εγκλεισμό τα αντιμετώπισα με ψυχραιμία. Η αγωνία του «μετά» πιστεύω πως θα μπορούσε να τρελάνει οποιονδήποτε. Κράτησα την επαφή με τους μαθητές μου διαδικτυακά, και βρήκα ευκαιρία να ασχοληθώ με άλλα πράγματα εκτός θεάτρου (διάβασμα, ταινίες, μαγείρεμα), κάτι που με βοήθησε να επαναπροσδιορίσω τις ανάγκες και τις επιθυμίες μου ως άνθρωπος, αλλά και ως επαγγελματίας του θεάτρου».
- Για ποιο από όλα σου τα επιτεύγματα ένοιωσες περισσότερο περήφανη;
«Σίγουρα το μεγαλύτερο «επίτευγμά» μου είναι οι μαθητές μου! Αυτοί με κάνουν περήφανοι με την πορεία τους ως καλλιτέχνες και ως άνθρωποι.
Οι μαθήτριες και οι μαθητές μου είναι όλη μου «η περιουσία».
Μπαίνω στον πειρασμό όμως εδώ, να γράψω πως με χαροποιεί ιδιαίτερα και αυτό που ο Μπρεχτ αποκαλούσε «εκπαίδευση του κοινού». Οι θεατές του The Garage, έρχονται πάντα στην ώρα τους, ενημερώνουν πάντα για την ακύρωση της κράτησης, τα τηλέφωνά τους είναι κλειστά κατά τη διάρκεια της παράστασης και ο σεβασμός απέναντι στους καλλιτέχνες και το χώρο είναι υποδειγματικός – κάτι που δε συμβαίνει ούτε στην Αθήνα των 100 και πλέον θεάτρων. Και τους ευχαριστώ θερμά για αυτό!».
- Σου έλειψε ποτέ η κεντρική σκηνή που θα μπορούσες επίσης να μεγαλουργήσεις;
«Πάντα μας λείπει η μεγάλη σκηνή, οι δυνατότητες που ανοίγονται σε αυτήν σε επίπεδο παραγωγής και συνεργατών. Στη ζωή μας όμως κάνουμε επιλογές και συνήθως επιλέγουμε αυτό που ικανοποιεί περισσότερο το «μέσα» μας. Για μένα αυτό είναι το Ρέθυμνο και οι άνθρωποί του».
- Πως θα όριζες την έννοια του «ήθους» στο θέατρο πέρα από το «meetoo» Ποιος από τους άγραφους νόμους θεωρείς ότι παραβιάζεται;
«Το «ήθος» για μένα – παντού και πάντα, και όχι μόνο στο θέατρο – ορίζεται από το μέγεθος του σεβασμού που δείχνουμε για τον άλλο. Σεβασμού της προσπάθειας των καλλιτεχνών, σεβασμού της δημιουργίας, σεβασμού της εργασίας, της προσωπικής έκθεσης, αλλά και της προσωπικότητας. Για μένα είναι ανεπίτρεπτη η άσχημη ή δεσποτική, αν θέλετε, συμπεριφορά απέναντι στους συντελεστές μια παράστασης, όπως ανεπίτρεπτη είναι και η εκμετάλλευσή τους, καθώς και η μη χρηματική ανταμοιβή τους (κάτι που συμβαίνει τόσο στα μεγάλα αστικά κέντρα, όσο και στην περιφέρεια). Ας μην ξεχνάμε πως το θέατρο εκτός από τέχνη και διέξοδος, είναι και επάγγελμα. Αυτό που λέω συχνά στους ηθοποιούς μου (επαγγελματίες και ερασιτέχνες) είναι πως όσο κι αν μοιράζονται μαζί μου το όραμά μου (κι όσο κι αν νιώθουν καλά για αυτό), στην ουσία παραμένει το δικό μου όραμα και οφείλω ως επαγγελματίας και ως άνθρωπος να εκτιμώ την κάθε τους προσπάθεια, να τους συμπεριφέρομαι με σεβασμό στις πρόβες και φυσικά να τους ανταμείβω οικονομικά. Αυτό για μένα είναι αδιαπραγμάτευτο».
ֳ• Αποδίδει θεωρείς η θεατρική παιδεία και στη διαμόρφωση χαρακτήρων ή αποτελεί απλά μια διέξοδο, μια ευκαιρία έκφρασης, όπως θεωρούν μερικοί;
«Προφανώς και η θεατρική παιδεία, όπως και κάθε επαφή με την Τέχνη, καλλιεργεί το πνεύμα και διαμορφώνει χαρακτήρες. Ας μην ξεγελιόμαστε όμως – αυτό δε σημαίνει πως γινόμαστε defacto «καλύτεροι» άνθρωποι. Απλώς μας δίνεται η δυνατότητα να ανακαλύψουμε νέους δρόμους στη ζωή μας, δρόμους που ίσως να βοηθήσουν στην πορεία που θα διαγράψουμε ως μέλη της κοινωνίας. Εντούτοις, ακόμη κι αν θεωρήσουμε το θέατρο και την επαφή με αυτό, απλώς μια ευκαιρία έκφρασης και μια διέξοδο από την καθημερινότητα, και πάλι το όφελος είναι τεράστιο – πόσες ευκαιρίες, άλλωστε, έχουμε στις ζωές μας να βρούμε χώρους και τρόπους έκφρασης;».
Δυο τελευταίες παραστάσεις
Έχετε μια ακόμα ευκαιρία να δείτε την πρόσφατη μεγάλη επιτυχία της ομάδας του The Garage «Ο άνδρας που αγαπούσε τη γυναίκα μου». Οι δυο τελευταίες παραστάσεις θα δοθούν αυτό το Σαββατοκύριακο 18 και 19 Δεκεμβρίου στις 9 το βράδυ.
Το έργο είναι ακατάλληλο κάτω των 16 ετών.
Πρόκειται για μια νουβέλα που διασκευάστηκε και ανέβηκε για πρώτη φορά πανελλαδικά στο θεατρικό σανίδι. Μια ιστορία για το πως η υποψία μπορεί να σε μεταμορφώσει σε έναν ξένο.
Οι συντελεστές είναι καθένας ξεχωριστός στον τομέα του. Να τους υπενθυμίσουμε.
Η σκηνοθεσία είναι της Ελένης Δάγκα. Το θαυμάσιο κείμενο του Κώστα Κατσουλάρη, ερμηνεύει μοναδικά ο Αντώνης Παλιεράκης. Η Θεατρική Διασκευή είναι της Ελένης Δάγκα και η επιμέλεια σκηνικών του Γιώργου Ξενικάκη. Σύμβουλος η Μαριάννα Τζιράκη. Η μουσική είναι του Πρόδρομου Καραδελόγλου και οι φωτογραφίες της Μιχαέλα Τζιράκη. Video: Γιάννης Ανδρίτσιος, Γραμματειακή υποστήριξη: Κατερίνα Σαλτερή.
Το «Garage» είναι ο χώρος που ευνοεί πραγματικά μια ατμοσφαιρική παράσταση.
Όσο για τα μέτρα ασφαλείας δεν θα πρέπει να ανησυχήσετε γιατί το The Garage ορίζει τη χωρητικότητα του θεάτρου για τη συγκεκριμένη παράσταση στους 20 θεατές.
Για την είσοδο του κοινού στην εκδήλωση απαιτείται η επίδειξη έγκυρου πιστοποιητικού εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης ή αρνητικού αποτελέσματος rapid test 48 ωρών. Η είσοδος γίνεται με τη χρήση της μάσκας και με την τήρηση των αποστάσεων, τόσο κατά την προσέλευση όσο και κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων.
Είμαστε βέβαιοι ότι θα δείτε μια αξιοθαύμαστη παράσταση με τον Αντώνη Παλιεράκη σε ρεσιτάλ ερμηνείας Μην το χάσετε.
