Έχω, από τα παιδικά μου χρόνια, ακούσει πολλά από τους γονείς μου. Έχω, επίσης, διαβάσει αρκετά. Η 21η Απριλίου του 1967, αναμφισβήτητα, έχει «σημαδέψει» πολυποίκιλα τη νεότερη και τη σύγχρονη ελληνική πολιτική ιστορία.
Ψάχνοντας να βρω τι θα μπορούσα να γράψω για τη φετινή «μαύρη επέτειο», σκέφτηκα πόσο πολύτιμο αγαθό για τους ανθρώπους και τις κοινωνίες τους είναι η ελευθερία, γιατί η 21η Απριλίου, όπως, άλλωστε, κάθε δικτατορικό καθεστώς, είχε θέσει σε περιορισμό την ελευθερία των πολιτών και είχε καταπατήσει τα, προσωπικά και κοινωνικά, δικαιώματά τους. Είναι ανεκτίμητης αξίας, λοιπόν, όχι μόνον η σωματική ελευθερία, αλλά και η ελευθερία της σκέψης, της έκφρασης και του λόγου, αρκεί να σέβεται και να προασπίζει ο κάθε άνθρωπος και πολίτης – ανεξάρτητα από την οικονομική και την κοινωνική του θέση, την ιδεολογία και τα πιστεύω του – τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του συνανθρώπου και του συμπολίτη του μαζί με τα δικά του.
Η ελευθερία βοηθά, όπως όλοι ξέρουμε, και τους μεμονωμένους ανθρώπους και τα κοινωνικά σύνολα, που αυτοί ζουν και δραστηριοποιούνται, να προκόψουν υλικά και πνευματικά και ν’ αντιμετωπίζουν, με συνεργασία και ανιδιοτέλεια και δίχως δόλο, τα καθημερινά τους προβλήματα. Η ελευθερία μαζί με την ομόνοια, την ευνομία, την τήρηση των γραφτών και άγραφων νόμων και τον ανθρωπισμό, όπως είναι παγκοίνως γνωστό, είναι τα άτρωτα εφόδια με τα οποία πρέπει να είναι εξοπλισμένη κάθε κοινωνία για να υπερφαλαγγίζει τυχόν εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς.
Πολλά περισσότερα απ’ όσα μόλις διαβάσατε θα μπορούσε να γράψει ο οποιοσδήποτε από εμάς για την ελευθερία. Πολλά θα μπορούσε να πει και στα παιδιά και στους νέους για τους αγώνες αλλοτινών γενιών, από τα αρχαία χρόνια έως και τις μέρες μας, για τα αγαθά της ελευθερίας και σχετικά με όσους αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για εκείνη σε δύσκολους για την πατρίδα μας καιρούς.
Θα περιοριστούμε, όμως, μονάχα σε τούτα τα λόγια του Κύρου από την «Κύρου Ανάβαση» του Ξενοφώντα προς τους Έλληνες μισθοφόρους που τον ακολουθούσαν και νομίζω πως δεν υπάρχει απ’ αυτά καλύτερη προτροπή και συμβουλή προς τη νέα γενιά του καιρού μας για να σέβεται και να προασπίζει την πατροπαράδοτη ελευθερία: «Φροντίστε να ‘στε, λοιπόν, άξιοι της ελευθερίας την οποία έχετε αποκτήσει και εξαιτίας της σάς καλοτυχίζω. Γιατί καλά ας γνωρίζετε ότι την ελευθερία θα ξεδιάλεγα απ’ όλα τ’ αγαθά που έχω και από άλλα πολλαπλάσια» («Κύρου Ανάβαση», Βιβλίο 1, κεφάλαιο 7, παράγραφος 3, η μετάφραση είναι δική μου και αφιερώνεται με αγάπη και ευγνωμοσύνη στους γονείς μου, που με έχουν γαλουχήσει με δημοκρατικά και υπέρ της πανανθρώπινης ελευθερίας ιδεώδη)….
Και καταλήγοντας, ας ξαναθυμηθούμε ότι ποτέ δεν αρκεί ν’ απολαμβάνεις την ελευθερία και τα αγαθά της ως άτομο και ως μέλος μιας οργανωμένης κοινωνίας, αλλά έχεις χρέος και ν’ αγωνίζεσαι υπέρ αυτής κάθε στιγμή του βίου σου και ενάντια στα κάθε λογής παράσιτα που καραδοκούν να τη βιάσουν…
* O Γεώργιος Η. Ορφανός είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ.
φιλόλογος
