Του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΞΥΠΟΛΥΤΑ*
Β’
Ως σήμερα άναυδη η ανθρωπότητα μπροστά στο μεγαλείο της Σπάρτης, όσα κι’ αν σκαρφίζονται, ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες, μάλιστα καθηγητάδες που κατέχουν σχετική έδρα σε ξένα Πανεπιστήμια. Τα βιβλία τους τυπώνονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με τίτλους που για μεγαλεία δηλώνουν αλλά για τρωτά, γεμάτοι χολή και μίσος, αναζητούν. Ματαιοπονούν και αυτογελοιοποιούνται με δήθεν «αγράμματους στρατιώτες», ηλιθιότητες για τη γυναικεία εφηβική στρατιωτική εκπαίδευση, της φαντασίας «ομοφυλοφιλίες» και παρόμοια τερπνά και θλιβερά.
ΣΠΑΡΤΗ. Μια κουκίδα ακόμα και στον χάρτη της Λακωνίας, γνωστή παγκοσμίως από τότε και έκτοτε, ποτέ τόσο λίγοι δεν κατάκτησαν και προσέφεραν τόσα πολλά σε τόσους τομείς μολονότι όντως βαρύνονται με τον λυσσαλέο αγώνα να εμποδιστεί η ενοποίηση της Ελλάδας και το «πλην Λακεδαιμονίων» στο αφιέρωμα του Μ. Αλεξάνδρου εκ Ασίας. Η μορφή του Λυκούργου αποθανατίστηκε σε νόμισμα της εποχής του, εκπέμπει και εμπνέει μετά από χιλιετίες και μέσα από φθαρμένο σίδηρο. Διδάχτηκε τη νομοθεσία στην Κρήτη απ’ όπου και μετέφερε πληθώρα σημαντικά στοιχεία.
Η πόλη-στρατόπεδο, ο λαός-στρατιώτες, γυναίκες, παιδιά από 7 ετών έως υπερήλικες. Τα περί Καιάδα από τότε έως σήμερα δεν απεδείχθησαν ποτέ. Κληρονομική η βασιλεία αλλά με δύο βασιλείς που αλλάζουν διαρκώς ώστε να μην υπάρξει σφετερισμός ή προσεταιρισμός απόλυτης εξουσίας, πολεμούν στην πρώτη γραμμή, κάποτε ταυτοχρόνως, ενώ στην ειρήνη και στην πολιτική ζωή τα καθήκοντα τους είναι αυστηρά περιορισμένα και όχι απεριόριστα -απολύτως ή σχεδόν- όπως στις άλλες γνωστές βασιλείες. Ο Λεωνίδας θυσιάστηκε και πολλοί επιπροσθέτως. Των Περσών την κοπάνησαν στη μάχη ακόμη κι όταν ο Αλέξανδρος τους πήρε τα ανάκτορα και τις οικογένειες. 28 γέροντες άνω των 60 ετών, το κυβερνητικό συμβούλιο. ΕΚΛΕΓΟΝΤΑΙ από τους πολίτες, λογοδοτούν, απαγορεύεται να παραιτηθούν. Ανώτατη εξουσία η Απέλλα, η συνέλευση όλων των ανδρών άνω των 30 ετών. Πάμπολλα τα στοιχεία της Αθηναϊκής Δημοκρατίας επομένως, καίτοι υφίσταται Βασιλεία και κάποιοι θεσμοί συγκαλούνται με πρόσκληση των Βασιλέων. Ουδεμία σχέση με ολιγαρχία. Ανώτατο όργανο οι 5 Έφοροι επίσης εκλεγμένοι μέσα από την Απέλλα. Δικάζουν, επιτηρούν, ελέγχουν, και καθορίζουν ολόκληρη την διοίκηση της πολιτείας.
Ποιός πολιτισμός επί της γης είχε αυτές τις δικλείδες και θεσμούς με εναλλαγή στις θητείες, εκλεγμένους άρχοντες (εκ του άρχω – η αρχή), ισότιμα δικαιώματα εκλογής για όλους, περιορισμούς στο χρόνο άσκησης καθηκόντων τους; Παντού ένας Βασιλιάς – Φαραώ κ.λπ. της κακιάς ώρας συνηθέστατα, ελέω θεού, χωρίς όργανα, ουδείς εξέλεγε, κάποτε ασθενείς, παιδιά, ή γερούντια παραλυμένα, οι ίδιοι δικάζουν, αρχηγεύουν, νομοθετούν, διοικούν. Η Αγία Γραφή περιγράφει λεπτομερώς έναν Βαβυλώνιο Βασιλιά που νόμιζε πως ήταν ζώο και βοσκούσε δεμένος στα τέσσερα επί χρόνια. Αυτός κυβερνούσε κραταιότατο πολιτισμό και Αυτοκρατορία μόλις το 500 προ Χριστού! Στη Σπάρτη διπλοί βασιλείς, έφοροι, γέροντες, Απέλα. Συγκρίνουμε άθελα ή εξαναγκαστικά…
Η ιδιωτική ζωή ανήκει και υποτάσσεται απολύτως στο κράτος. Ο αποθησαυρισμός και απαγορεύεται και πρακτικά αδύνατος, όμως αναγκαστική η κατοχή μικρής ιδιωτικής περιουσίας και μικρού εισοδήματος ή παραγωγής προϊόντος. Η απώλεια αυτών, επίσης απαγορεύεται. Πλήρης ισότητα δικαιωμάτων και περιουσίας σε κλήρους γης. Κοινή αγωγή παίδων, συσσίτια καθημερινά, στρατιωτική ζωή από 7 έως 60 ετών. Μουσική-χορός-τραγούδια-εμβατήρια-ορίζουν βήματα κατ’ απομίμηση της πολεμικής κίνησης. Περιγράφει ο Πλούταρχος. Εκεί ο ποιητής Αλκμάν, ο Κρητικός Θαλήτας, ο Λέσβιος Τέρπανδρος, εκεί με άσυλο ο φυγάς- προδότης Αθηναίος Αλκιβιάδης. Ένας παιάνας του κουτσού ποιητή Τυρταίου γράφει πριν 2.700 χρόνια. Ίσως για το 2018 μετά Χριστόν:
«Ωραίο και ανδρείο να πέσεις στην πρώτη γραμμή πολεμώντας για τη χώρα σου. Να εγκαταλείπεις την πόλη και την όμορφη γη σου για να πας ζητιάνος στα ξένα, είναι συμφορά. Κι ύστερα να πλανιέσαι με τη μάνα και τον γέρο πατέρα, μικρά παιδιά και τη νέα γυναίκα σου. Όποιος περιπλανάται στους δρόμους από την ανάγκη κυνηγημένος και τη μυσαρή φτώχεια, είναι μισητός ακόμα και από εκείνους που εκλιπαρεί. Επειδή συνεπώς για τον άνθρωπο δίχως οίκο (με την ευρύτερη έννοια της πατρίδας) δεν υπάρχει εκτίμηση, σεβασμός, προσοχή, έλεος, πρέπει να πολεμάμε θαρραλέα για τη γη και τα παιδιά μας και να πεθαίνουμε προσφέροντας αφειδώλευτα τη ζωή μας».
Να εκλάβουμε ότι οι στίχοι θυμίζουν, ειδοποιούν, διδάσκουν κάτι στις μέρες μας;
* O Νικόλαος Ξυπολυτάς είναι χειρουργός, πρώην διοικητής ΓΝΡ, υπεύθυνος τομέα υγείας Ν.Δ-ΝΟΔΕ Ρεθύμνου