Σε εμπαιγμό από πλευράς κυβέρνησης εξελίσσεται πλέον η υπόθεση των πολυσυζητημένων υδροπλάνων για όλες τις περιοχές της χώρας, τα οποία παρά τις κατά καιρούς ανακοινώσεις για δρομολόγησής τους ως μια νέα μορφή τουριστικής ανάπτυξης για την χώρα, εν τούτοις ο σχεδιασμός παραμένει στα χαρτιά, αφού σε εκκρεμότητα βρίσκεται η ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου, που θα αφορά το νομικό πλαίσιο για την λειτουργία τους.
Έχουν περάσει έξι ολόκληρα χρόνια από τότε που ξεκίνησαν οι σχεδιασμοί για τη δρομολόγησή τους και μέχρι σήμερα ο προγραμματισμός παραμένει στον αέρα.
Η διαβούλευση του νομοσχεδίου έχει ολοκληρωθεί από τον Σεπτέμβριο του 2016, ενώ σύμφωνα με διαβεβαιώσεις κυβερνητικών στελεχών η Βουλή θα ψήφιζε το καινούργιο νομικό πλαίσιο μέσα στον Φεβρουάριο του 2017.
Τον Ιούλιο του 2017 ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης, είχε αναφέρει, σε συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ), ότι εντός των προσεχών ημερών κατατίθεται στη Βουλή το σχέδιο νόμο για τα υδατοδρόμια. Όπως είχε πει, «διευθετήθηκαν και οι τελευταίες εκκρεμότητες».
Οι συγκεκριμένες εκκρεμότητες σχετίζονταν με την εναρμόνιση του νομοσχεδίου για τα υδατοδρόμια με τις διατάξεις του νόμου για την αναδιάρθρωση της ΥΠΑ, αλλά και την έγκριση του νομικού πλαισίου από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση Μεταφορών και Κινητικότητας της ΕΕ.
Το βέβαιο είναι ότι ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς, αφού ακόμα και τα τρία αδειοδοτημένα υδατοδρόμια δεν μπορούν να αναπτυχθούν εφόσον δεν υπάρχει δίκτυο για να πραγματοποιηθούν δρομολόγια γεγονός που αποθαρρύνει και τους υποψήφιους επενδυτές. Η κατάσταση βρίσκεται σε τέλμα.
Εν τω μεταξύ σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό του Διαδημοτικού Λιμενικού Ταμείου σύμφωνα με την πρόεδρό του Ρένα Κουτσαλεδάκη, βρίσκεται σε καλό σημείο με την έννοια ότι οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις που αποτελούν το μεγάλο αγκάθι λόγω της γραφειοκρατίας για πολλές περιοχές, έχουν εγκριθεί, ενώ η άδεια λειτουργίας εκκρεμεί, αφού σύμφωνα με την κα Κουτσαλεδάκη, αυτή θα χορηγηθεί μετά τις απαιτούμενες παρεμβάσεις και υποδομές που απαιτούνται να γίνουν στο χώρο, τις οποίες το Λ.Τ. έχει εντάξει στο διαγωνισμό για την λειτουργία του υδατοδρομίου. Στη διακήρυξη που έχει ετοιμάσει προβλέπει ότι τις υποδομές αυτές θα τις αναλάβει ο ανάδοχος.
Ειδικότερα, η εταιρεία που θα προκύψει από τον διαγωνισμό θα είναι υποχρεωμένη να προμηθευτεί και να εγκαταστήσει τον απαιτούμενο για τη λειτουργία του υδατοδρομίου και την ασφαλή προσθαλάσσωση των υδροπλάνων εξοπλισμό (ο προϋπολογισμός των απαραίτητων υποδομών ανέρχεται περίπου σε 60.000 ευρώ), ενώ το Λιμενικό Ταμείο θα λαμβάνει ένα μηνιαίο μίσθωμα για τη χρήση της άδειας από την εταιρεία και ένα ποσοστό επί των κερδών από εισιτήρια.
Ο ανάδοχος ουσιαστικά θα είναι ο επίσημος φορέας που θα λειτουργεί το υδατοδρόμιο. Η άδεια λειτουργίας που θα είναι στο όνομα του Διαδημοτικού Λιμενικού Ταμείου θα δοθεί αμέσως μετά την εγκατάσταση του απαιτούμενου εξοπλισμού. Σημειώνεται ότι ως χώρος χρήσης του υδατοδρομίου έχει προσδιοριστεί το νότιο άκρο του κρηπιδώματος του εμπορικού λιμένα.
Σε σχετικές δηλώσεις της στα «Ρ.Ν.» η Ρένα Κουτσαλεδάκη, ανέφερε:
«Εμείς σαν Λιμενικό Ταμείο είμαστε έτοιμοι και περιμένουμε την ψήφιση του νομοσχέδιου για τα υδροπλάνα, το οποίο σύμφωνα με τις τελευταίες κυβερνητικές ανακοινώσεις θα γινόταν στα μέσα του Αυγούστου. Το νομοσχέδιο αυτό θα βελτιώνει και θα δίνει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τον χρόνο διαχείρισης των υδατοδρομίων από τις εταιρίες. Όμως επειδή υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση από πλευράς κυβέρνησης αν δούμε και μακροημερεύει η κατάσταση αυτή, εμείς θα προκηρύξουμε το διαγωνισμό. Η χρονοτριβή είναι πολύ τεράστια. Από το Ηράκλειο όπου είχε πρόσφατα επισκεφτεί ο υπουργός Υποδομών είχε ανακοινώσει ότι θα ανοίξει αυτό το πακέτο με τα υδροπλάνα σε όλα τα λιμάνια και μάλιστα είχε αναφέρει ως παράδειγμα το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο και τα Χανιά. Μιλάμε όμως για μια καθυστέρηση πολλών ετών που έχει να κάνει με την ανάπτυξη δικτύου υδροπλάνων. Δηλαδή οποιαδήποτε εταιρεία κι αν προκύψει από διαγωνισμό, εάν δεν αναπτυχθεί το δίκτυο δεν θα είναι κερδοφόρα η δραστηριότητα για τον ανάδοχο. Εμείς, σαν Λιμενικό Ταμείο έχουμε πάρει όλες τις περιβαλλοντικές μελέτες και δεν έχουμε τέτοια εκκρεμότητα. Η περιβαλλοντική άδεια θέλει να υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη για όλο το λιμάνι. Εμείς έχουμε αυτή την άδεια και μελέτη, τα έχουμε όλα αυτά υπογεγραμμένα από το Υπουργείο. Τώρα περιμένουμε να βγούμε σε ένα διαγωνισμό, να υπάρξει ανάδοχος, να γίνει το τεχνικά πια κομμάτι, ο εξοπλισμός για να πάρουμε από το Υπουργείο την τελική επικύρωση. Αυτό θα γίνει αφού έρθει ο ανάδοχος και μας τα βάλει. Στον Ελλαδικό χώρο είναι 2-3 εταιρείες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να έρθουν στο Ρέθυμνο. Αυτοί θα έχουν υπεργολάβους, εταιρείες που έχουν υδροπλάνα. Εμείς τώρα περιμένουμε -είμαστε ένας εν δυνάμει σταθμός- που περιμένουμε το νομοσχέδιο αυτό για να σταντάρει κάποια πράγματα και να μπορούμε να βγούμε στο διαγωνισμό. Δεν σημαίνει όμως ότι δεν μπορούμε να βγούμε κι έτσι όπως είμαστε, διότι εμείς την άδεια την έχουμε στο όνομά του Λιμενικού Ταμείου ενός δημόσιου φορέας και όχι στο όνομα μιας ιδιωτικής εταιρείας. Περιμένουμε λοιπόν να βγούμε στο διαγωνισμό ώστε να υπάρχουν ανάδοχοι που θα μπουν στη διαχείριση όπου συνήθως από ότι προβλέπεται ο χρόνος διαχείρισης είναι από 5 χρόνια και πάνω. Δηλαδή ο ένας από τους όρους του διαγωνισμού θα είναι το χρονικό διάστημα διαχείρισης που θα έχει ο ανάδοχος. Σε αυτό ακριβώς θα σταθεί το νομοσχέδιο και θα το σταντάρει και να δοθούν διευκρινήσεις έτσι ώστε να ανοίξει ο δρόμος για να αδειοδοτηθούν αυτοί που τώρα περιμένουν. Είπαν ότι έως μέσα του Αυγούστου θα δοθούν διευκρινήσεις μέσω του Υπουργείου. Δεν έχει γίνει αυτό επομένως από Σεπτέμβριο ξεκινάμε τη διαδικασία, δεν θα περιμένουμε άλλο. Απλώς τόσο καιρό περιμέναμε με την λογική ότι όσο περισσότερες διευκρινήσεις πάρουμε από το υπουργείο τόσο πιο άρτιος θα είναι ο διαγωνισμός».
Μόλις τρία αδειδοτημένα υδατοδρόμια σε όλη τη χώρα
Εν τω μεταξύ με μόλις τρία πλήρως αδειοδοτημένα υδατοδρόμια επιθυμεί η χώρα να ανοίξει την αγορά των υδροπλάνων, η οποία προς το παρόν παίρνει παράταση. Η γραφειοκρατία και η κρατική καθυστέρηση στη θεσμοθέτηση πλαισίου, σε συνδυασμό με τον άγνωστο χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης των αδειοδοτήσεων, αποθαρρύνουν σημαντικά τους πιθανούς επενδυτές, οι οποίοι βλέπουν ως σημαντική ευκαιρία τα ελληνικά υδατοδρόμια, με την προϋπόθεση βέβαια αυτά να λειτουργήσουν. Σήμερα είναι αδειοδοτημένα μόλις τρία υδατοδρόμια, στην Πάτρα, στην Κέρκυρα και στους Παξούς, ενώ σε διαδικασία αδειοδότησης (έχουν υποβληθεί οι σχετικοί φάκελοι) βρίσκονται ακόμη 25. Στόχος είναι το δίκτυο της χώρας να φιλοξενήσει περίπου 60 υδατοδρόμια συνολικά. Όπως εξηγούν, μάλιστα, στελέχη που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον χώρο, «όσα περισσότερα υδατοδρόμια δημιουργηθούν τόσο εκτενέστερο θα είναι το δίκτυο των πτήσεων των υδροπλάνων, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος».
Ένα από τα κυριότερα εμπόδια κατά τη διαδικασία έκδοσης της άδειας είναι οι περιβαλλοντικές μελέτες. Και αυτό γιατί μεγάλο μέρος των εμπλεκόμενων φορέων δεν έχουν προηγούμενη εμπειρία σε ζητήματα υδατοδρομίων, ενώ ταυτόχρονα οι προβλέψεις του νομοθέτη είναι λίγο περίπλοκες, όπως εξηγούν ειδικοί. Συγκεκριμένα, εφόσον ένας λιμένας δεν διαθέτει εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), θα πρέπει να γίνει ΜΠΕ για το σύνολο του λιμένος, και όχι μόνο για το κομμάτι όπου αναπτύσσεται το υδατοδρόμιο. Σημειώνεται ότι τα υδροπλάνα, εκτός από τόνωση της τουριστικής επιβατικής κίνησης, πρόκειται να εξυπηρετήσουν και άλλες ανάγκες, όπως αεροδιακομιδής ασθενών, έρευνας και διάσωσης, μεταφοράς φαρμάκων.
Στο μεταξύ, ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός για το μητροπολιτικό υδατοδρόμιο στο λιμάνι της Ελευσίνας που δρομολογούν από κοινού η διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Ελευσίνας (ΟΛΕ) και η Hellenic Seaplanes. Στόχος είναι η δημιουργία κεντρικής βάσης του δικτύου στην Αττική, δεδομένης της εύκολης πρόσβασης μέσω της Αττικής Οδού και του προαστιακού, η οποία θα αποτελεί το σημείο εκκίνησης για δεκάδες προορισμούς. Το υδατοδρόμιο Ελευσίνας θα είναι πλήρως εξοπλισμένο, με άνετους χώρους υποδοχής, γραφείων και ιατρικής μονάδας με ασθενοφόρο για την άμεση διακομιδή ασθενών στα νοσοκομεία της Αττικής. Παράλληλα, ο προγραμματισμός προβλέπει ότι θα φιλοξενεί και εμπορικές χρήσεις – καταστήματα, εστιατόρια και πολυχώρους για πολιτιστικές εκδηλώσεις.
