Της ΕΛΠΙΔΑΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ
Το κλασσικό μοντέλο του ήλιου και της θάλασσας δεν είναι πλέον αρκετό για τον τουρίστα, ο οποίος όπως δείχνουν πρόσφατες έρευνες, στρέφεται σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού αναζητώντας προορισμούς που θα κάνουν τις διακοπές του ιδανικές και βιωματικές. Ο σύγχρονος επισκέπτης επιλέγει τόπους που θα του προσδώσουν μια διαφορετική εμπειρία που θα βασίζεται στην ιστορία, τον πολιτισμό, την ταυτότητα ενός τόπου, την οποία επιθυμεί να γνωρίσει όντας και ο ίδιος μέλος της τοπικής κοινωνίας. Ποδηλατικός τουρισμός, περιπατητικός τουρισμός, γαστρονομικός είναι οι νέες τάσεις που μπορούν, εφόσον υπάρχει θέληση και συνεργασία, να αξιοποιηθούν από τους τοπικούς φορείς και τους επιχειρηματίες για να προσελκύσουν επιπλέον επισκέπτες.
Το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης, την καθιστούν αδιαμφισβήτητα ως ένα ιδανικό προορισμό που θα μπορούσε να επενδύσει σε αυτές τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού και να προσελκύσει επισκέπτες ανά τον κόσμο, οι οποίοι μάλιστα δεν σχεδιάζουν απαραίτητα τις διακοπές τους τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά ακόμα και το φθινόπωρο και το χειμώνα, εφόσον βέβαια βρουν τον προορισμό εκείνο που θα τους επιφέρει τη διαφορετική και μοναδική βιωματική εμπειρία.
Τα παραπάνω επισημάνθηκαν, μεταξύ άλλων, χθες στη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσε ο Δήμος Ρεθύμνου και ο Σύλλογος Ξενοδόχων με τίτλο «1st Open Tourism».
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν από εξειδικευμένους εισηγητές εναλλακτικές μορφές τουρισμού, οι οποίες μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την τοπική οικονομία, συμβάλλοντας στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, αλλά και προτάσεις που συμβάλλουν στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και κυρίως στον εμπλουτισμό του με νέα στοιχεία, προκειμένου να προσελκύσουν περισσότερους επισκέπτες.
Ειδικότερα, η κυρία Γιωργία Ζούνη που διδάσκει στο μεταπτυχιακό ΜΒΑ του Πανεπιστημίου Πειραιώς και είναι και συνιδρύτρια του Οpen Tourism, υποστήριξε ότι οι προοπτικές ανάπτυξης του εναλλακτικού τουρισμού για την Κρήτη είναι τεράστιες. Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι αυτές οι μορφές έρχονται να εμπλουτίσουν, να συμπληρώσουν και να αναβαθμίσουν τον μαζικό τουρισμό: «Οι προοπτικές για τον εναλλακτικό τουρισμό είναι πάρα πολλές και η σύγχρονη τάση αυτή τη στιγμή είναι για εμπειρικό τουρισμό, δηλαδή βιωματικό και δημιουργικό. Πώς θα συνδυάσουμε τοπική κουλτούρα, πολιτισμό, παράδοση και φύση σε ένα ενιαίο πακέτο, ώστε να εμπλουτίσουμε το πακέτο του ήλιου και της θάλασσας που είναι το παραδοσιακό προϊόν που παρέχει η Κρήτη και γενικότερα η Ελλάδα.
Η συνεργασία είναι το α και το ω για να πετύχει οποιαδήποτε προσπάθεια. Το να φτιάξει ένα πανεπιστήμιο ένα πλάνο, ένας Δήμος για εναλλακτικό τουρισμό να μαζευτούν μεμονωμένα κάποιοι φορείς ή επαγγελματίες για να το κάνουν αυτό δεν φτάνει. Οι παίχτες πρέπει να συνεργαστούν και όλοι μαζί να δουν τα οφέλη τα ανταποδοτικά από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Έτσι η συνεργασία και η συνέργεια είναι ο βασικός πυλώνας για να αναπτυχθεί η ειδική αυτή μορφή τουρισμού. Πρώτα πρέπει όλοι να πούμε ότι θέλουμε να το κάνουμε και μετά να αναλάβουν ειδικοί σε συνεργασία με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια που είναι πάντα στη διάθεσή τους και εμείς σαν Πανεπιστήμιο Πειραιώς έχουμε κάνει πολλά πλάνα δράσεων για διάφορα είδη τουρισμού σε τοπικές κοινωνίες, να θέσει το πλαίσιο και έτσι να μπούνε όλοι οι τοπικοί φορείς, δήμος, ενώσεις γιατί η τοπική κοινωνία είναι αυτή που θα το υλοποιήσει και θέλει δέσμευση από αυτούς».
Η κυρία Ζούνη αναφέρθηκε στην παγκόσμια τάση του τουρισμού, υποστηρίζοντας ότι ένας στους δυο επισκέπτες επιλέγει τις εναλλακτικές μορφές του. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση η ίδια ξεκαθάρισε ότι το κόστος για τους επιχειρηματίες είναι ελάχιστο ως μηδαμινό, επισημαίνοντας ότι αυτό που χρειάζεται είναι να υπάρχει θέληση της τοπικής κοινωνίας και συνεργασία με τις τοπικές αρχές. Υποστήριξε δε ότι οι επισκέπτες που επιλέγουν εναλλακτικές μορφές τουρισμού, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, ξοδεύουν περισσότερα χρήματα, ενώ η διαμονή τους ξεπερνά τη μια εβδομάδα.
Ειδικότερα, είπε: «Ο σύγχρονος τουρίστας εν γένει ζητά αυθεντικές τοπικές εμπειρίες που προσφέρει ο κάθε προορισμός, άρα είναι ανοιχτός σε οτιδήποτε αυθεντικό. Η Κρήτη έχει πολύ δυνατή γαστρονομία, πολύ δυνατή φύση και περιβάλλον, άρα ιδανικές μορφές ποδηλατικός και περιπατητικός, καθώς και γαστρονομικός όλα αυτά στοχευμένα σε πολιτιστικές διαδρομές σε μονοπάτια, σε εμπειρίες οι οποίες θα έχουν νόημα για τον σύγχρονο τουρίστα.
Ο εναλλακτικός τουρισμός δεν είναι πια εναλλακτικός, είναι κεντρικός. Υπάρχουν δύο τάσεις για τον σύγχρονο τουρίστα ή θα πάει με ασφάλεια μαζικά ή να κινείται εναλλακτικά παγκοσμίως. 2 δισ. είναι οι τουρίστες που ταξιδεύουν παγκοσμίως, ένας στους δύο θέλει γνήσιες βιωματικές, εναλλακτικές εμπειρίες.
Μπορεί ο βασικός προβληματισμός για κάθε επιχειρηματία να είναι το οικονομικό. Αυτό όμως που λέμε εμείς είναι ότι ο εναλλακτικός τουρισμός δεν υποκαθιστά τη βασική μορφή που παραδοσιακά προσφέρει η Κρήτη και όλη η Ελλάδα: το ήλιος, θάλασσα, πολιτισμό απλώς εμπλουτίζει. Δεν χρειάζονται υποδομές δεν χρειάζεται κάτι πρόσθετο από τους επιχειρηματίες. Αυτό είναι δουλειά των ειδικών, όπως οι ποδηλατόδρομοι και τα μονοπάτια τα περιπατητικά και τα ανταποδοτικά οφέλη να είναι για όλους τα ίδια. Άρα το κόστος για τους επιχειρηματίες αφορά την προβολή και την ενημέρωση.
Η αλήθεια είναι ότι οι τουρίστες αυτοί του εναλλακτικού τουρισμού ξοδεύουν περισσότερο και μένουν περισσότερο. Η μέση δαπάνη είναι 3.000 ευρώ και η διαμονή τους ξεπερνά τη μία εβδομάδα.
Παραδοσιακά η Κρήτη δουλεύει τον τουρισμό πάρα πολλά χρόνια και είναι πρωτοπόρα ως προς τις τουριστικές παροχές άρα είναι στην αιχμή να αξιοποιήσει και τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, ωστόσο η προσπάθεια αυτή θα πρέπει να γίνει στοχευμένα. Χρειάζεται συνεννόηση και συνεργασία, αλλά και θέληση από την ίδια την τοπική κοινωνία».
Η απουσία υποδομών και η έλλειψη θεσμικού πλαισίου «φρενάρει» τον ποδηλατικό τουρισμό
Η Κρήτη μπορεί να αποτελέσει ένα ιδανικό προορισμό για την ανάπτυξη του ποδηλατικού τουρισμού τους φθινοπωρινούς μήνες, αλλά και στη διάρκεια του χειμώνα, μιας και αυτός είναι ήπιος σε σχέση με άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς. Διαθέτει στοιχεία πολιτισμικά και λαογραφικά, τα οποία μπορούν να συνδυαστούν με τη διαδρομή του ποδηλάτη σε ένα καταπράσινο τοπίο. Όμως από τη μια η απουσία των κατάλληλων υποδομών και από την άλλη η έλλειψη θεσμικού πλαισίου και η τεχνογνωσία, είναι παράγοντες που εμποδίζουν σήμερα την εξέλιξή του. Αν και υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον από επισκέπτες, εν τούτοις οι προδιαγραφές δεν είναι στις περισσότερες περιπτώσεις αυτές που πρέπει για να παρέχουν ασφάλεια στον ποδηλάτη.
Ειδικότερα, ο κ. Οδυσσέας Σαββόπουλος – εμπειρογνώμονας ποδηλατικού τουρισμού της Ε.Ε., κατά τη διάρκεια της χθεσινής εκδήλωσης ανέφερε: «Έχουμε δει ότι σε σχέση με άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία οι υποδομές, η τεχνογνωσία και ο επαγγελματισμός στην Ελλάδα χωλαίνουν. Όμως, περνώντας τα χρόνια και ο Έλληνας συνειδητοποιεί ότι υπάρχουν αυξητικές τάσεις στον ποδηλατικό τουρισμό.
Υπάρχουν προβλήματα, όπως η έλλειψη ενός συγκεκριμένου πλαισίου νόμου, θέματα που προωθούμε μέσα από αυτές τις εκδηλώσεις και με υπομνήματα στα υπουργεία. Θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει μία πιστοποίηση του επαγγέλματος στα πρότυπα της Ε.Ε. Δυστυχώς, η έλλειψη του νομικού πλαισίου, κανονιστικών λειτουργιών, δίνει τη δυνατότητα στον καθένα να βάλει 10 ποδήλατα και να πει πως κάνει ποδηλατικό τουρισμό.
Όμως από τη στιγμή που έχουμε ανθρώπους που τους βγάζουμε στον δρόμο με οχήματα και δεν θα ήθελε κανείς να διακινδυνεύσει η σωματική τους ακεραιότητα, γιατί να βγάλεις τα μάτια σου;
Εμείς σαν Έλληνες επαγγελματίες θα πρέπει να κάνουμε ένα δίκτυο, θα πρέπει να εκπαιδεύσουμε ξεναγούς.
Σημαντικό ρόλο παίζει και το κλίμα στην Κρήτη, που μπορεί να φέρει πληρότητες σε μήνες που δεν έχει πολύ τουρισμό, όπως ο Μάρτιος, ο Απρίλιος, ο Μάιος και το φθινόπωρο.
Έχουμε τα στοιχεία και πρέπει να συντονιστούμε και ο καθένας να βγάλει τον καλύτερο εαυτό του για να δημιουργήσουμε γέφυρες και συνέργειες.
Ο ποδηλατικός τουρισμός έχει να κάνει κυρίως με τη φύση, το περιβάλλον, λαογραφικά μουσεία, παραδοσιακούς οικισμούς, μοναστήρια κ.λπ.
Διαδρομές υπάρχουν. Αν ευαισθητοποιήσουμε και τους ποδηλάτες, που πλέον με τα smart phones, όταν κάνουν μία διαδρομή, μπορούν να την ανεβάσουν σε μία πλατφόρμα, τότε μπορεί να μας δώσει αναγνωρισιμότητα».
Προσπάθειες ανάδειξης των μονοπατιών για την ανάπτυξη πεζοπορικού τουρισμού
Σημαντικές είναι και οι προοπτικές ανάπτυξης του πεζοπορικού τουρισμού, αρκεί να αναδεχθούν και να επισκευαστούν τα χιλιάδες μονοπάτια που υπάρχουν στις πόλεις και τους οικισμούς. Για το θέμα αυτό μίλησε ο κ. Σωτήρης Δήμος – συνιδρυτής της ΚΟΙΝΣΕΠ «Μονοπάτια της Ελλάδας», ο οποίος σημείωσε πως απαιτείται η συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την ανακατασκευή τους, ώστε αυτά να είναι επισκέψιμα και ασφαλή για τους επισκέπτες και ταυτόχρονα να γίνει μια καλή προσπάθεια για την προβολή και προώθησή τους ως τουριστικό προϊόν.
Ειδικότερα, ανέφερε: «Προσπαθούμε να αναδείξουμε μονοπάτια πεζοπορικού τουρισμού. Χρειάζεται συνεργασία της Τ.Α. και της τοπικής κοινωνίας και των επιχειρήσεων, γιατί ένα δίκτυο μονοπατιών ανήκει σε όλους.
Η Κρήτη έχει προοπτικές ανάπτυξης. Υπάρχει αρκετός κόσμος, ο οποίος επιλέγει στις διακοπές του να έρθει να περπατήσει. Και το σημαντικότερο για εμάς ως χώρα είναι ότι η καλύτερη εποχή για περπάτημα είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη, κυρίως λόγω του γλυκού καιρού. Επομένως, με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να πετύχουμε την επιμήκυνση του τουρισμού.
Εκείνο που χρειάζεται είναι να προβάλουμε τα μονοπάτια που έχουμε. Το πεζοπορικό κοινό δεν γνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει μονοπάτια και πρέπει να κάνουμε οργανωμένη δουλειά και να τα διαφημίσουμε σωστά».