Το μπλακ άουτ της Σαντορίνης επισπεύδει τις διαδικασίες για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης, – μνημονιακή υποχρέωση -έργο που θα ενταχθεί στο ΕΣΠΑ με ΣΔΙΤ. Επίσης, άμεσα δρομολογείται η ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων. Το θέμα των ενεργειακών διασυνδέσεων των νησιών μας (Κρήτη, Κυκλάδες, Ρόδος, Βόρειο Αιγαίο) ήταν πάγιο αίτημα των τοπικών κοινωνιών από τον προηγούμενο αιώνα. Μιλούσαμε τότε για λύσεις δημόσιου χαρακτήρα από τη κραταιά, δημόσια, ενιαία ΔΕΗ που θα συνέβαλλαν στην ευστάθεια και την επάρκεια του συστήματος. Επίσης όλοι είχαμε στο μυαλό μας τότε τη μονοσήμαντη ροη ενέργειας από το σύστημα της ηπειρωτικής χώρας προς τα νησιά μας.. Είθισται στην Ελλάδα αιτήματα των τοπικών κοινωνιών να ικανοποιούνται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση και να επιλύονται δυστυχώς με τις λύσεις που υπήρχαν όταν αρχικά προτάθηκαν χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα νέα τεχνολογικά η άλλα δεδομένα κλπ που πιθανά διαφοροποιούν τη τελική λύση. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και στη περίπτωση των διασυνδέσεων.
Τα δεδομένα έχουν δραματικά αλλάξει. Η ΔΕΗ δεν είναι ούτε κραταιά, ούτε ενιαία, ούτε, σε λίγο, κρατική. Η ροη ενέργειας θα είναι διπλής ροής, το καλώδιο συνδυάζεται με λύσεις ΒΑΠΕ από πολυεθνικές και μεγαλοεργολάβους, που καταγγέλλονται έντονα από τις τοπικές κοινωνίες, η ανάπτυξη των ΑΠΕ γίνεται ανεξέλεγκτα χωρίς κανόνες και αρχές και αμφισβητείται ακόμα και ο δημόσιος χαρακτήρας του καλωδίου με χρήση ΣΔΙΤ. Επιπλέον οι πόροι από ΕΣΠΑ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αλλού πχ στην Κρήτη για τον ΒΟΑΚ ενώ έχουν αλλάξει σημαντικά τα τεχνολογικά δεδομένα. Επιλέγονται, μάλιστα, από την ΕΕ τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας, πολιτικές μείωσης της ρύπανσης, τα κτίρια μηδενικής ενέργειας πρώτα στο δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, προωθούνται πρακτικές κατανεμημένης (διεσπαρμένης) παραγωγής ενέργειας, ενσωματώνονται στα δίκτυα έξυπνοι μετρητές, προωθείται η συμμετοχή του καταναλωτή με διαφοροποίηση της πολιτικής κοστολόγησης της ενέργειας στον τελικό καταναλωτή, αλλά και στον παραγωγό ενέργειας. Τελευταίο, άλλα όχι λιγότερο σημαντικό, έχουμε την ανάπτυξη των έξυπνων δικτύων η / και των μικροδικτύων που μπορούν να διπλασιάσουν, τουλάχιστον, τη διείσδυση των ΑΠΕ, στο σύστημα.
Έτσι, τα τελευταία χρόνια ακούγονται με μεγαλύτερη συχνότητα έντονες αντιρρήσεις στις διασυνδέσεις των νήσων. Έτσι θεωρώ και προτείνω ως εναλλακτική πρόταση στις ενεργειακές διασυνδέσεις των νησιών, στα σχέδια Μανιάτη και πολυεθνικών, τα:
•Υιοθέτηση κατά προτεραιότητα, στα μη διασυνδεμένα νησιά, πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας που θα υπερβαίνουν κατά πολύ τα όρια του κορεσμένου «εξοικονομώ».
•Άμεση υιοθέτηση στα μη διασυνδεμένα νησιά των πολιτικών της ΕΕ για κτίρια μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας για όλα τα νέα κτίρια, καθώς και στα υπάρχοντα δημόσια κτήρια.
•Απαγόρευση κατά προτεραιότητα, στα μη διασυνδεμένα νησιά, των ΒΑΠΕ και ουσιαστική ενίσχυση των ΑΠΕ μικρής και μεσαίας κλίμακας με ενίσχυση των συνεταιριστικών, δημοτικών προσπαθειών, με αυστηρή εφαρμογή και αυστηροποίηση της περιβαλλοντολογικής νομοθεσίας.
•Αξιοποίηση κατά προτεραιότητα, στα μη διασυνδεμένα νησιά, των νέων τεχνολογιών (έξυπνοι μετρητές, μικροδικτυα, έξυπνα δίκτυα, σύστημα αποθήκευσης, υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης κλπ) έτσι ώστε να διπλασιαστεί τουλάχιστον η διείσδυση των ΑΠΕ στο σύστημα.
Στα πλαίσια ενός ριζικά διαφορετικού, ριζοσπαστικού σχεδίου για τις ΑΠΕ, είναι επιβεβλημένη όχι μόνο η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού, πράγμα δυστυχώς καθόλου αυτονόητο σήμερα, αλλά και η εμπλοκή των ίδιων των τοπικών κοινωνιών οι οποίες θα πρέπει να αντιληφθούν τις ΑΠΕ ως δική τους υπόθεση. Είναι επιβεβλημένη, λοιπόν, μια νέα οπτική, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα τεχνολογικά δεδομένα και τις πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με την αναγκαιότητα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων των μη διασυνδεδεμένων νησιών με το ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας και όχι υπεραπλουστευτικά ερωτήματα και απαντήσεις.
*Ο Μανόλης Ντουντουνάκης είναι Μ.Δ.Ε. Ηλεκτρολόγος
Μηχανικός Ε.Μ.Π.(Εργαστηριακό Διδακτικό
Προσωπικό Πολυτεχνείου Κρήτης)-Υποψήφιος Διδάκτορας
