Ο Λαογραφικός Μουσικοχορευτικός Σύλλογος «Αρκάδι», υπό την προεδρία του Κωνσταντίνου Ηλιάκη, σε συνεργασία με το Λύκειο των Ελληνίδων Ρεθύμνης, υπό την προεδρία της Φέφης Βαλαρή και την σκηνοθεσία της Μαρίας Σακκαδάκη – Σακαράκη, διοργάνωσαν για ακόμα μία φορά την Τρίτη 21 Αυγούστου στην παλιά πόλη Ρεθύμνου, το δρώμενο της Αναβίωσης του Παραδοσιακού Κρητικού Γάμου.
Η προσπάθεια αυτή είχε στόχο να προβληθούν και να αναδειχτούν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου μας, η παράδοση και ο πολιτισμός μας.
Ήταν μια αυθεντική αναβίωση του Κρητικού γάμου αφιερωμένη στις αείμνηστες Σοφία Ηλιάκη και Ιωάννα Βαλαρή, πρωτεργάτριες της αναβίωσής του από το 1993.
Πολιτιστικοί σύλλογοι από τους οικισμούς του Δήμου Ρεθύμνου, φορείς και προσωπικότητες της λαϊκής Κρητικής παράδοσης, πλήθος μουσικών καλλιτεχνών και φυσικά τα Γεωργαλίδικα άλογα του συλλόγου «Άγιος Γεώργιος» πέτυχαν μια εντυπωσιακή εκδήλωση που διαδραματίστηκε σε όλη την παλιά πόλη με επίκεντρο την πλατεία Μικρασιατών.
Ιστορικό – Διαδρομές
Όλα ξεκίνησαν στις 18:30 όταν οι συνεπαρσιές είχαν για αφετηρία τα 3 σημεία – εισόδους της παλιάς πόλης του ιστορικού κέντρου Ρεθύμνου.
Πρώτα ξεκίνησε η συνεπαρσιά της παρέας του γαμπρού από την Πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων για την Πλ. Μικρασιατών (σπίτι γαμπρού) όπου ετοιμαζόταν ο γαμπρός από φίλους και συγγενείς του. Προπορευόταν ο καβαλάρης μαντατοφόρος Τάκης Ροδινός με Γεωργαλίδικα άλογα και ακολουθούσαν το μπαϊράκι (σημαία με το γαμοκούλουρο), οι ιερείς και πλήθος κόσμου. Συνόδευαν με τα τραγούδια τους η Παραδοσιακή Ρεθεμνιώτικη παρέα με τους Παπυράκη Μανώλη, Γοργοράπτη Νίκο, Μακεδάκη Γιώργο, Ακτουδιανάκη Αντώνη, Τριπολιτάκη Μαρίνο, Μαθιουδάκη Παναγιώτη, Ψαρουδάκη Γιώργη, Κατσαντώνη Μανώλη, Κλαψινό Κωστή και άλλους, υπό τους ήχους των Τριχάκη Άγγελο, Τσικαλάκη Μιχάλη στη λύρα και Ηλιάκη Στέλιο και Σπυρλιδάκη Μανώλη στο λαούτο. Συνόδευαν επίσης ο Σύλλογος Μελαμπιανών Ρεθύμνου που συμμετείχε μαζί με τη Μελαμπιανή παρέα με το διοικητικό συμβούλιο και την πρόεδρο Γερμανάκη Μαρία και λυράρηδες τους Τσουρδαλάκη Κωστή, Βουλγαράκη Μπάμπη, Βεργαδή Γιάννη, Τρουλλινό Ιωάννη, στο λαούτο Τρουλλινό Νικόλα και Κυριακάκη Κωστή και στο τραγούδι τους Γερμανάκη Αντώνη, Βεργαδή Δημήτρη, Βεργαδή Γιώργη, Βεργαδή Μιχάλη και Μιχάλα Σταμάτη. Ακόμη δύο μουσικοί που συνόδευαν την παρέα του γαμπρού ήταν ο Μπουνταλάκης Μανώλης στη λύρα και ο Μαμαλάκης Βαγγέλης στο λαούτο.
Δεύτερη ακολούθησε η συνεπαρσιά της παρέας της νύφης με φίλους και συγγενείς από την Πλ. Ηρώων Πολυτεχνείου (Σοχώρα) και μαντατοφόρο τον Αποκορωνιωτάκη Ανδρέα πάνω σε άλογο, για την Πλ. Μικρασιατών (σπίτι νύφης), όπου κοπέλες ετοίμαζαν την νύφη με τραγούδια – μαντινάδες με τον Μιχάλη Παυλάκη στη λύρα και Μαρκάκη Νεκτάριο στο λαούτο. Ακολούθησαν και άλλα Γεωργαλίδικα άλογα, κοπέλες από το Λύκειο Ελληνίδων με τα προικιά της νύφης και οι μουσικοί καλλιτέχνες Λαγουδάκης Νίκος στη λύρα-τραγούδι, Γεωργαλής Γιάννης και Παπαδογιάννης Νίκος στο λαούτο και Χριστοφοράκης Γιάννης στο μπάσο. Μαζί τους ήταν οι ριζίτες του Ομίλου Βρακοφόρων Κρήτης με τους Κατικά Αντώνη, Κυριακάκη Γιώργη, Γαβαλά Νικο, Μποτώνη Μποτωνάκη και άλλους, που τους συνόδευαν μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Αργυρούπολης.
Τρίτη συνεπαρσιά ήταν των κουμπάρων με την παρέα τους που ξεκίνησε από την Πλ. Αγνώστου Στρατιώτη για το σπίτι του γαμπρού με μαντατοφόρο τον Κοντογιάννη Κωστή σε άλογο με συνοδεία και άλλων Γεωργαλίδικων αλόγων. Η μουσική του λυράρη Γκαλονάκη Βαγγέλη, των Γκαλονάκη Γιώργο, Κατσαβίδη Ηλία στο λαούτο και Νεονάκη Μανώλη στην ασκομπαντούρα προσκαλούσε τους κουμπάρους σε χορό. Συνόδευαν οι ριζίτες από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κούμων και της Ελεύθερνας τραγουδώντας, με τον πολιτιστικό σύλλογο από το Άνω Βαλσαμόνερο να ακολουθεί.
Μετά την ετοιμασία της νύφης, ήρθε ο γαμπρός καβάλα στο άλογο με την παρέα του και τους κουμπάρους να την πάρει και να την συνοδεύσει στην εκκλησία. Οι συγγενείς της νύφης την παρέδωσαν μετά από έναν ιδιαίτερο «διάλογο» με μαντινάδες και ξεκίνησαν με τα άλογά τους για την Μητρόπολη μαζί με τους μουσικούς καλλιτέχνες και τους μαντιναδολόγους.
Εκεί τελέστηκε το μυστήριο, όπου μετά το τέλος του, η νύφη μαζί με συγγενείς και φίλες χόρεψαν έναν αγκαλιαστό σιγανό πεντοζάλη με τα παινέματα της νύφης να λέγονται από την Αμαλία Ανδρουλιδάκη κατά τη διάρκεια του χορού.
Οι νεόνυμφοι επέστρεψαν στο σπίτι του γαμπρού, που τους υποδέχθηκαν οι γονείς του, με την πεθερά να δίνει στη νύφη το παραδοσιακό μελοκάρυδο και τη νύφη να σπάει το ρόγδι, αφού πάτησε πρώτα το υνί.
Ήρθε η ώρα να ξεκινήσει το γλέντι. Οι καλεσμένοι κάθισαν να απολαύσουν το παραδοσιακό νόστιμο γαμοπίλαφο με το βραστό από εκλεκτά κρέατα των κτηνοτρόφων του νομού που πρόσφεραν ξενοδοχεία μέσω του Συλλόγου Ξενοδόχων Ρεθύμνης. Το μαγείρεμα έγινε εκείνη την στιγμή από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αγ. Κωνσταντίνου με τον δεξιοτέχνη πρωτομάγειρα Γαβαλά Δημήτρη, τον αδελφό του Σήφη και άλλους. Το άψογο σερβίρισμα ήταν από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καλονυκτίου, και από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Πρινέ.
Μετά το γεύμα ξεκίνησε ο χορός της νύφης, με την πεθερά του γαμπρού να βάζει την παραδοσιακή κρουσάτη πετσέτα στον ώμο κάθε άνδρα που έμπαινε πρώτος για χορό. Στη συνέχεια έγινε ο χορός των κουμπάρων και τέλος ο χορός του γαμπρού και των καλεσμένων.
Η αφήγηση από την Έλια Αεράκη συνέβαλλε στο να αντιληφθούν οι καλεσμένοι – θεατές την εξέλιξη του δρώμενου και τους μετέφερε ακόμη περισσότερο σε εκείνη την εποχή.