Εξελίξεις Αγοράς Ηλεκτρισμού

Από 24-25 Σεπτεμβρίου, σε συνεδριακό κέντρο της πόλης Cavtat (κοντά στο Ντουμπρόβνικ) της Κροατίας, πραγματοποιήθηκε το 8ο ετήσιο Συνέδριο Απελευθερωμένης Αγοράς Ηλεκτρισμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη διεθνώς γνωστό ως DEMSEE. Η επιτυχία του συνεδρίου φέτος ξεπέρασε σημαντικά εκείνες προηγουμένων ετών.

 

Οι εξελίξεις στην Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι συνεχείς, αλλά παρατηρούνται δυο ταχύτητες στην Ευρώπη. Τα βήματα για μια ενοποιημένη αγορά είναι ταχύτερα στη βόρεια, στην κεντρική και δυτική Ευρώπη, ενώ υπάρχει μια χρονική καθυστέρηση στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Το DEMSEE βοηθά στη διάχυση των εξελίξεων, τεχνικών πληροφοριών, τεχνογνωσίας, αποτελεσμάτων εφαρμοσμένης έρευνας, και δικτύωσης όσων ασχολούνται με τα Συστήματα Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΣΗΕ).

 

Η Ευρώπη προετοιμάζεται τώρα να συνεχίσει την ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Διασυνδεδεμένου Δικτύου με σύγχρονες προδιαγραφές. Για τα προσεχή δέκα χρόνια θα χρειαστεί να προστεθούν περισσότερα από 52.000 χιλιόμετρα Γραμμών Μεταφοράς (ΓΜ) Ηλεκτρικής Ενέργειας στο ήδη υπάρχον Ευρωπαϊκό Δίκτυο με προϋπολογισμό κόστους 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

 

Επιπροσθέτως, μέχρι το 2050 θα πρέπει να έχει λειτουργήσει το υπό μελέτη σήμερα Ευρωπαϊκό Υπερδίκτυο συνεχούς ρεύματος, η κατασκευή του οποίου θα απαιτήσει κολοσσιαίες επενδύσεις.

 

Οι σύγχρονες Κοινωνίες είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ηλεκτρική ενέργεια. Είναι σωστό να ειπωθεί πως τα ΣΗΕ είναι σήμερα ταυτόχρονα Στόχος και Προϋπόθεση Ανάπτυξης για κάθε χώρα αλλά και για την Ευρώπη συνολικά.

 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να στηρίξει την ανάπτυξη των απαιτούμενων μεγάλων υποδομών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και των αγωγών αερίου. Τα αντίστοιχα έργα τα αναγνωρίζει ως Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI: Projects of Common Interest). Ήδη από φέτος ξεκίνησαν τα Ομόλογα Έργου (Project Bonds) για δίκτυα σύνδεσης αιολικών πάρκων στη Γερμανία και στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα οποία αποτελούν πιλοτική εφαρμογή των PCI. Γίνεται τώρα προσπάθεια πλήρους αξιοποίησης του αιολικού δυναμικού με πρωτοπόρες την Δανία, Πορτογαλία, Ισπανία, και Γερμανία. Η Πορτογαλία, παρά τις γνωστές οικονομικές δυσκολίες της, πρωτοπορεί και στην ανάπτυξη των Έξυπνων Δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Ήδη το ηλεκτρικό δίκτυο της πόλης Evora λειτουργεί ως έξυπνο δίκτυο.

 

Τα ομόλογα έργου προβλέπεται να έχουν Ευρωπαϊκή εγγύηση και επιπροσθέτως προβλέπεται ένα κονδύλι ενίσχυσης συνολικά 5,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, από το οποίο, λ.χ., θα χρηματοδοτούνται μελέτες σκοπιμότητας των έργων, κλπ. Ήδη η Κύπρος και η Ελλάδα διεκδικούν επιτυχώς την κοινοτική οικονομική υποστήριξη για τη μελέτη του γνωστού υποθαλάσσιου αγωγού αερίου.

 

Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει το σημερινό θετικό πολιτικό και οικονομικό κλίμα για τον εκσυγχρονισμό των Ευρωπαϊκών δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας, και να εκσυγχρονίσει το Ελληνικό ΣΗΕ. Για τη θερμική παραγωγή στη χώρα μας προέχει η επιλογή των Μονάδων Συνδυασμένου Κύκλου (αλλά και Συμπαραγωγής – όπου αυτό είναι σκόπιμο) με φυσικό αέριο που έχουν υψηλούς βαθμούς απόδοσης. Τα αυτόνομα ΣΗΕ των μεγάλων Ελληνικών Νησιών, όπως για παράδειγμα το ΣΗΕ της Κρήτης, μπορούν να διασυνδεθούν με το ηπειρωτικό Δίκτυο και να συμβάλλουν σημαντικά στην πιο οικονομική λειτουργία του Συστήματος. Η πρόσφατη υπογραφή του Μνημονίου, από Ελλάδα-Κύπρο-Ισραήλ, για την κατασκευή του Euro-Asia Inter-connector 2000 MW για την υποθαλάσσια διασύνδεση Ισραήλ με Κύπρο, Κρήτη και με το διασυνδεδεμένο Ελληνικό δίκτυο είναι ένα βήμα στην σωστή κατεύθυνση.

 

 Η χώρα μας μπορεί, με έναν ορθολογικό ενεργειακό σχεδιασμό -ο οποίος θα αποβλέπει στην πλήρη κάλυψη των μελλοντικών αναγκών αλλά και στην τεχνολογική αριστεία, αξιοποιώντας τα καθοριστικά συγκριτικά της πλεονεκτήματα (με τα ΣΗΕ των μεγάλων νησιών, κλπ.) αλλά και το υψηλής στάθμης στελεχιακό δυναμικό της, να επιδιώξει την αξιοποίηση των σχετικών κοινοτικών πόρων για τις απαραίτητες μεγάλες υποδομές για την Ευρώπη του εικοστού-πρώτου Αιώνα.

 

Τέλος, η εξαγγελθείσα από το Υπουργείο Εξωτερικών Ενεργειακή Διπλωματία διανοίγει την προοπτική για να συνδράμει ουσιαστικά στην αποτελεσματική διεκδίκηση μιας μεγάλης οικονομικής ενίσχυσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την κατασκευή των απαιτούμενων μεγάλων υποδομών στην ενέργεια στη χώρα μας.