Την δραματική κατάσταση που βιώνουν το τελευταίο εξάμηνο οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες εξαιτίας της παρατεταμένης ύφεσης, της αυξημένης φορολογίας αλλά και τον περιορισμό των κεφαλαιακών ελέγχων αναδεικνύει η έρευνα του Ινστιτούτου της ΓΣΕΒΕΕ σύμφωνα με την οποία, μέσα στο επόμενο εξάμηνο περίπου το 30% αντιμετωπίζει άμεσο κίνδυνο κλεισίματος, ενώ εκτιμάται ότι το επόμενο εξάμηνο ο αριθμός των επιχειρήσεων θα μειωθεί κατά 63.000 και θα αφορά κυρίως τις πολύ μικρές επιχειρήσεις.
Οι ενδείξεις ανάσχεσης της υφεσιακής πορείας που παρουσιάστηκαν το β’ εξάμηνο του 2014 φαίνεται να αναστράφηκαν σημαντικά κατά τη διάρκεια του α’ εξαμήνου του 2015.
Σύμφωνα με το σενάριο βάσης του ΙΜΕ-ΓΣΒΕΕ, τα πιθανά λουκέτα επιχειρήσεων που βρίσκονται στο «κόκκινο» συνεπάγονται κίνδυνο απώλειας 138.000 θέσεων συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί), εκ των οποίων 55.000 μισθωτής απασχόλησης. Το προηγούμενο εξάμηνο οι απώλειες θέσεων συνολικής απασχόλησης στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις ανήλθαν στις 25.000, εκ των οποίων οι 15.000 ήταν μισθωτής απασχόλησης. Η οριακή αποκλιμάκωση της ανεργίας που σημειώθηκε τους προηγούμενους μήνες (ΕΛΣΤΑΤ, 25%, Μάιος 2015 μηνιαία στοιχεία) δεν φαίνεται να συνεχίζεται στο δεύτερο εξάμηνο του 2015, σύμφωνα με την έρευνα του ΙΜΕ-ΓΣΒΕΕ, καθώς πάνω από το 20% των επιχειρήσεων θεωρεί πιθανό ότι θα απολύσει προσωπικό το επόμενο εξάμηνο. Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο στις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από πέντε άτομα (40,2%).
Το 43% των επιχειρήσεων αντιμετωπίζει δυσκολία στην έγκαιρη καταβολή μισθών, ενώ μία στις τέσσερις επιχειρήσεις έχει μειώσει τις αποδοχές των υπαλλήλων της μέσα στο πρώτο εξάμηνο. Παραμένει, αν και μειούμενο (39% έναντι 43%), το καθεστώς εφαρμογής ευέλικτων μορφών απασχόλησης, με το 41,1% των επιχειρήσεων μάλιστα να δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να μειώσει μισθούς ή ώρες εργασίας στο τρέχον εξάμηνο.
Ιδιαίτερα οδυνηρές, σύμφωνα με την έρευνα, ήταν οι επιπτώσεις για τις μικρές επιχειρήσεις από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, εννέα στις δέκα επιχειρήσεις σημείωσαν κάθετη πτώση στον κύκλο εργασιών, τρεις στις δέκα σημείωσαν μείωση πάνω από 70%, ενώ η μεσοσταθμική μείωση κύκλου εργασιών ήταν 48%. Άμεση συνέπεια ήταν η συρρίκνωση της κατανάλωσης κατά 50% ή κατά 3,8 δισ. ευρώ κατά το διάστημα αυτό. Με μια μετριοπαθή εκτίμηση, υπολογίζεται ότι από αυτή τη μείωση το ελληνικό Δημόσιο έχασε 570 εκατ. ευρώ από έμμεσους φόρους. Η έρευνα επισημαίνει ότι οι μικρές επιχειρήσεις ήταν απροετοίμαστες να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις από την επιβολή των capital controls και το κλείσιμο των τραπεζών. Όπως αναφέρεται, μόνο μία στις δύο επιχειρήσεις χρησιμοποιεί e-banking για τις συναλλαγές της με πελάτες και προμηθευτές ενώ επτά στις δέκα δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες συσκευές για να πραγματοποιούν συναλλαγές με πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες κάρτες.
Σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις – οφειλές των επιχειρήσεων, σύμφωνα με την έρευνα της ΓΣΒΕΕ, το μεγαλύτερο μέρος αφορά υποχρεώσεις προς το Δημόσιο (ασφαλιστικά ταμεία, εφορία, ΔΕΚΟ), με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις ΔΕΚΟ να αυξάνονται από 25,5% σε 29,1%. Στο πεδίο των φορολογικών υποχρεώσεων, παρά τις ευεργετικές ρυθμίσεις των 100 δόσεων για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές που αξιοποίησαν οι επιχειρήσεις μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2015 (τρεις στις δέκα δηλώνουν ότι έχουν κάνει αίτηση υπαγωγής έναντι 11% για την προηγούμενη ρύθμιση), παραμένει η εκπεφρασμένη αδυναμία τους να εκπληρώσουν τις υψηλές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις στο επόμενο εξάμηνο, με το 37,9% να δηλώνει αδυναμία πληρωμής.
Μεγάλο μέρος των καθυστερημένων οφειλών των επιχειρήσεων αφορά τις ασφαλιστικές οφειλές προς το κύριο ασφαλιστικό ταμείο των επαγγελματιών, τον ΟΑΕΕ (35,6%).
Ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες έχει το 16,3% των μικρών επιχειρήσεων. Η συντριπτική πλειονότητα των ερωτηθέντων (71,7&) θεωρεί ότι η χώρα πρέπει να παραμείνει στο ευρώ. Αρκετά επιφυλακτικός και διχασμένος εμφανίζεται ο επιχειρηματικός κόσμος από τις πολιτικές διεργασίες και τη νέα εκλογική μάχη, ο νικητής της οποίας θα κληθεί να διαχειριστεί το τρίτο μνημόνιο. Σχετικά με την πολιτική τους εκπροσώπηση, πάνω από μία στις δύο (56,5%) επιχειρήσεις θεωρεί ότι δεν εκφράζει τα συμφέροντά τους κανένας υφιστάμενος πολιτικός σχηματισμός.