Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου 2016

Στις 30 Νοεμβρίου, η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας  (ΕΣΕΕ) παρουσίασε την Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου για το 2016. Η Έκθεση περιλαμβάνει σημαντικά δεδομένα και ευρήματα σε ό,τι αφορά στην κατάσταση του ελληνικού εμπορίου, τις προβλέψεις των Ελλήνων εμπόρων για το μέλλον των επιχειρήσεών τους, αλλά και συνιστά σημαντικό εργαλείο στην επιστημονική τεκμηρίωση των θέσεων της ΕΣΕΕ.

 

Το ελληνικό εμπόριο εξακολουθεί να δέχεται δυσανάλογες πιέσεις σε σχέση με όσα έχει προσφέρει στην εγχώρια οικονομία καθ’ όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Στον κλάδο του εμπορίου η απασχόληση αυξήθηκε κατά 5,3% φέτος, μετά από συνεχή συρρίκνωση την περίοδο 2009-2014. Εντούτοις, παραμένει κάτω από τις 700.000 για τέταρτη συνεχή χρονιά, δηλαδή βρίσκεται κατά προσέγγιση στα επίπεδα του 1997. Παρόλα αυτά ο κλάδος παραμένει ο σημαντικότερος εργοδότης της χώρας, με μερίδιο 18,1% στη συνολική απασχόληση και 20,8% στη μη αγροτική απασχόληση.

 

Ακολουθούν οι βασικές διαπιστώσεις της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου για το 2016:

 

 

• Η ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα μειώνεται για 7η συνεχόμενη χρονιά, επιφέροντας μεταξύ άλλων επιπτώσεις στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο.

 

• Η συμμετοχή του εμπορίου στην οικονομική δραστηριότητα, παρά τις πιέσεις που δέχεται ο κλάδος από το 2010, διατηρείται σε υψηλό επίπεδο (11%).

 

• Ο Γενικός Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο λιανικό εμπόριο μειώθηκε σωρευτικά κατά 28,3% το διάστημα 2010-2015, αλλά ο ρυθμός υποχώρησης επιβραδύνεται τα τελευταία δύο χρόνια (2014-2015).

 

• Η υποκατηγορία του λιανικού που πλήγηκε λιγότερο ήταν τα μεγάλα καταστήματα τροφίμων (πτώση -19,3%), ενώ τα σχετικά μικρότερα καταστημάτων τροφίμων – ποτών – καπνού σημείωσαν πολύ ισχυρότερη πτώση (-31,4%).

 

 

• Το 2016 η απασχόληση στην ελληνική οικονομία αυξήθηκε για 2η συνεχή χρονιά μετά από μια περίοδο συνεχούς συρρίκνωσης (2008-2013) αλλά και σταθεροποίησης (2014). Ωστόσο παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, καθώς ο αριθμός των εργαζομένων είναι κατά τι μικρότερος του αντίστοιχου του 1993.

 

• Η απασχόληση στο εμπόριο μειώθηκε κατά 1,1% φέτος μετά την ενίσχυση κατά 5,3% το 2015, σημειώνοντας απώλειες της τάξης των 7.000 θέσεων εργασίας.

 

• Οι μειώσεις προέκυψαν μόνο στο χονδρικό εμπόριο και στα αυτοκίνητα, αντίθετα στο λιανικό εμπόριο παρατηρείται οριακή αύξηση.

 

• Σχεδόν 1 στους 4 νέους κάτω των 25 ετών που εργάζεται στον μη αγροτικό τομέα απασχολείται στο εμπόριο – το ποσοστό αυτό αυξάνεται από το 2008 έως σήμερα.

 

• Οι πολύ μικρές (micro) επιχειρήσεις, τόσο πριν από την ύφεση όσο και σήμερα, αποτελούν διέξοδο απασχόλησης για τις ευάλωτες ομάδες (τους νέους έως 29 ετών και όσους βρίσκονται κοντά σε ηλικία συνταξιοδότησης).

 

 

• Το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών επιχειρήσεων του λιανικού (66%) και του χονδρικού εμπορίου (73%) επιχειρούν πάνω από 10 έτη. Ειδικότερα στο λιανικό εμπόριο, το 20% των επιχειρήσεων ξεκίνησαν τη λειτουργία τους τα χρόνια της κρίσης (2010-2016), στοιχείο που δείχνει ότι το λιανεμπόριο αποτελεί ακόμα και σήμερα κλάδο με ισχυρή δυναμική.

 

• Στο λιανικό εμπόριο η γεωγραφική προέλευση των προϊόντων είναι η εγχώρια αγορά (62,1%).

 

• Έξι στους 10 επιχειρηματίες λιανικής έλαβαν την επιχειρηματική απόφαση να διατηρήσουν αμετάβλητο το επίπεδο τιμών των προϊόντων τους κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016.

 

• Το 52,9% των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου δεν έχει καθόλου οφειλές.

 

• Το 24% των επιχειρήσεων του χονδρικού εμπορίου και το 29% των επιχειρήσεων του λιανικού έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία, ενώ τα ποσοστά τους όσον αφορά τις ληξιπρόθεσμες οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία είναι 21% και 30% αντίστοιχα.

 

• Το ποσοστό αυτών που οφείλουν σε προμηθευτές είναι 17%, γεγονός που συνηγορεί στο ότι το εμπόριο δεν δημιουργεί χρέη στην αλυσίδα αξίας.

 

• Δύο στις 10 επιχειρήσεις λιανικής δεν εμφανίζουν ληξιπρόθεσμες οφειλές παρά το γεγονός ότι ο κύκλος εργασιών τους έχει μείνει στάσιμος μεταξύ του β’ εξαμήνου του 2015 και του α’ εξαμήνου του 2016.

 

• Η φορολόγηση αποτελεί το μείζον ζήτημα για τις εμπορικές επιχειρήσεις.

 

Σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΣΕΕ για το επόμενο διάστημα, η ΕΣΕΕ θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αξιοποίηση των προοπτικών του τομέα του διαμετακομιστικού εμπορίου, στη βελτίωση των ήδη υπαρχόντων και στην ανάπτυξη νέων εργαλείων χρηματοδότησης, στην προώθηση του ηλεκτρονικού εμπορίου και στην υπογραφή μιας νέας συμφωνίας για την απασχόληση που θα διέπεται από την αρχή της «επιδότησης της απασχόλησης αντί της ανεργίας». Ταυτόχρονα, μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα οι προτάσεις της ΕΣΕΕ δηλαδή τη θεσμοθέτηση και λειτουργία ενός ειδικού «ακατάσχετου» λογαριασμού, την αναστολή των περιορισμών για τη ρύθμιση των 100 δόσεων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία, και ιδιαίτερα το «πάγωμα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών στον ΟΑΕΕ και την μετατροπή της οφειλής σε χρόνο (με ισοδύναμη μείωση του καλυπτόμενου από εισφορές ασφαλιστικού χρόνου).

 

Συνοψίζοντας, μπορούμε βάσιμα να υποστηρίξουμε ότι ο τομέας του Ελληνικού μικρομεσαίου εμπορίου  εξακολουθεί να είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, μία από τις σημαντικότερες διεξόδους απασχόλησης εντός κρίσης και αναλογικά, ένας οικονομικός χώρος συνέπειας σε ό,τι αφορά χρέη και οφειλές προς Δημόσιο και προμηθευτές. Τα νέα μέτρα ωστόσο, που προωθούνται από την κυβέρνηση, με κυριότερες όλων τις φοροεπιβαρύνσεις και ιδίως την αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης, αναμένεται να δημιουργήσουν ακόμη μια πληγή στην αγορά, καθώς θα λειτουργήσουν ως αιτίες μείωσης της κατανάλωσης και του τζίρου.

 

Κάτι λοιπόν θα πρέπει να γίνει για να αναστραφεί η καθοδική πορεία. Επ’ αυτού, πιστεύουμε ότι η Κυβέρνηση θα πρέπει να υιοθετήσει άμεσα αντισταθμιστικά μέτρα που θα λειτουργήσουν ως τονωτική ένεση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του εμπορίου στην κρίσιμη αυτή καμπή. Οφείλει επειγόντως να επαναφέρει την ελληνική κοινωνία στην κανονικότητα. Οφείλει να συνθέσει την πορεία για ένα σύγχρονο και άξιο κράτος, – πάροχο δημόσιων υπηρεσιών ποιότητας στον πολίτη και όχι κράτος – τιμωρό στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Οφείλει να δημιουργήσει κλίμα ασφάλειας στο εξωτερικό και πολιτικής σταθερότητας στο εσωτερικό. Οφείλει να διασφαλίσει ότι οι θυσίες μας οκτώ ετών και ο κόπος πολλών γενεών Ελλήνων, δεν θα πάνε χαμένες. Αυτές είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των πολιτικών στους πολίτες, οι οποίες και πρέπει να ικανοποιηθούν.

 

*O Μανώλης Γ. Ψαρουδάκης, είναι μέλος του Δ.Σ. της ΕΣΕΕ, α’ αντιπρόεδρος Επιμελητηρίου Ρεθύμνης