Μικρό χωριό ο Πλατανές του Δήμου Αγίου Βασιλείου. Συνοικισμός θα έπρεπε να γράψουμε για ν’ ακριβολογούμε. Κι όμως σεμνύνεται για τους ανθρώπους του. Όλοι ξεχωριστοί, άξιοι και πολυτάλαντοι. Είναι σημαντικό και πρέπει ιδιαίτερα να τονιστεί, ότι από το μικρό και φτωχό σε υλικά αγαθά Πλατανέ έχει αναδειχθεί ένα αξιολογότατο ανθρώπινο δυναμικό ειδικευμένο σε διάφορες επιστήμες, ιδιαίτερα στην ιατρική διάφορων ειδικοτήτων σε αναλογία πληθυσμού τέτοια, που δύσκολα θα τη συναντήσει κανείς σε άλλο μέρος της ελληνικής επικράτειας.
Ξεχώριζαν πάντα κι οι κοπελιές του. Μια όμως άφησε όνομα για την ομορφιά και την αξιοσύνη της.
Η Ευθαλία Σπυρλιδάκη μια καλλονή της εποχής της.
Ήταν μια κοπέλα που ξεχείλιζε από αγάπη για τη ζωή. Ίσως να την ενέπνεε και η παραμυθένια φύση στην οποία μεγάλωνε. Σεβόταν τις παραδόσεις αλλά χωρίς να το θέλει έβλεπε και λειτουργούσε πέρα από την εποχή της.
Ξεχώριζε αλλά χωρίς να προκαλεί το φθόνο. Ήταν τόσο αξιαγάπητη. Από μικρή την ενδιέφερε η καλή διάθεση των άλλων. Ποτέ δεν νοιαζόταν για τον εαυτό της. Σαν να είχε γεννηθεί για να δίνει στους άλλους χαρά. Η φύση εκτός από ομορφιά την είχε προικίσει και με ταλέντα. Πλάσμα ευλογημένο έδειχνε από την πιο τρυφερή ηλικία.
Περιζήτητη ήταν στα γλέντια. Γιατί όταν άρχιζε να τραγουδά ήταν σαν να κελάρυζαν δεκάδες ρυάκια Αηδονόλαλη αναδείκνυε με τη φωνή της τα εμπνευσμένα δωρήματα της λαϊκής μας παράδοσης. Κι όταν χόρευε έλεγες πως δεν πατάει στη γη. Αν και μικρή ήξερε πάντα να δίνει τις πιο σωστές απαντήσεις και τις περισσότερες φορές με τον ίδιο γοητευτικό τρόπο που καθιέρωσε η τοπική μας παράδοση. Με μαντινάδες.
Κάποτε σ’ ένα γλέντι ο λυράρης γοητευμένος από την σπάνια ομορφιά της τόλμησε να εκφράσει το θαυμασμό του με μια μαντινάδα. Κι εκεί είναι που φάνηκε η εξαιρετική ευφυΐα της Ευθαλίας. Απάντησε με τον ίδιο τρόπο, αλλά χωρίς να προσβάλει έβαζε στη θέση του τον τολμηρό λυράρη.
Από το δημοτικό σχολείο επίσης έδειχνε το ταλέντο της στην υποκριτική. Κι αν οι δάσκαλοι οργάνωναν με ξεχωριστό κέφι εκδηλώσεις ήταν γιατί εύρισκαν εξαιρετικό υλικό για να πετύχουν το στόχο τους. Και μόνο η Ευθαλία μπορούσε να σηκώσει ολόκληρη παράσταση. Είχε και το χάρισμα της αποστήθισης. Έτσι κάποτε κράτησε επάξια το ρόλο της Αρετούσας στον Ερωτόκριτο, στο πλαίσιο παράστασης με το αθάνατο έργο του Βιτσέντζου Κορνάρου αφήνοντας εποχή. Ακόμα οι παλιότεροι θυμούνται την παράσταση αυτή.
Κι ήρθε η ώρα να παντρευτεί. Τυχερός στάθηκε ο Διογένης Πελαντάκης από την Κρύα Βρύση.
Δημιούργησαν μια όμορφη οικογένεια που ευλογήθηκε με την απόκτηση δυο χαριτωμένων παιδιών. Εγκαταστάθηκαν στο Ρέθυμνο όπου ο Διογένης άνοιξε το γνωστό καθαριστήριο απέναντι από τον Κήπο.
Σύντομα έγινε το ζευγάρι από τα πλέον αξιαγάπητα της πόλης.
Πρόσχαρη πάντα η Ευθαλία κέρδιζε τον κόσμο με τον πλούτο των συναισθημάτων της.
Το σπίτι της ήταν πάντα ανοικτό στον κόσμο. Μπορεί να ήταν όλη μέρα στο πόδι, όπως κάθε νοικοκυρά της εποχής της. Αν τύχαινε όμως παρέα η Ευθαλία ποτέ δεν ντρόπιαζε τον άνδρα της.
Κι είχαν να λένε για τη φιλόξενη διάθεση του ζευγαριού.
Άριστη σύζυγος και υποδειγματική μάνα καμάρωνε για τα παιδιά της. Και φρόντιζε να τα γαλουχεί με τα νάματα της παράδοσης.
Εκεί στη δεκαετία του 70, από τις πιο δύσκολες εποχές αρρώστησε ο Διογένης. Τότε η Ευθαλία στάθηκε στο πλευρό του με αξιοθαύμαστη ψυχική δύναμη. Σηκωνόταν νύχτα σχεδόν για να ετοιμάσει τα παιδιά και να φροντίσει τον άνδρα της. Μετά κατευθείαν στο καθαριστήριο για να βγάλει σε πέρας τις παραγγελίες και να μην έχει κανένα παράπονο ο πελάτης. Όλα στην ώρα τους με ποιότητα εργασίας και απόλυτη συνέπεια. Εκείνη δεν έπαιρνε ανάσα. Το αποτέλεσμα όμως την αποζημίωνε. Έτσι ήταν άλλωστε μαθημένη. Να ζει για την ευτυχία των άλλων.
Πέρασε και η περιπέτεια της υγείας του ανδρός της. Στάθηκε στα πόδια του με περισσότερη δύναμη για να παλέψει με τη σκληρή μοίρα της εποχής. Το Ρέθυμνο στερημένο από κάθε προοπτική ανάπτυξης στέναζε στη μιζέρια. Κατά δεκάδες μετανάστευαν οι νέοι αναζητώντας μια καλύτερη τύχη στις μεγαλουπόλεις. Ο Διογένης και η Ευθαλία έμεναν ακλόνητοι στο μετερίζι της βιοπάλης χωρίς να δυσανασχετούν. Ένιωθαν χρέος να μείνουν και να φυλάσσουν Θερμοπύλες.
Κι ήρθε η εποχή που η εξαιρετική εκείνη μορφή του τόπου η Ελένη Παπαδογιάννη προσπαθούσε να δημιουργήσει προϋποθέσεις δουλειάς για χειροτέχνες, καθώς χαμογελούσε ο τουρισμός πολλά υποσχόμενος για το μέλλον του τόπου.
Η Ευθαλία δεν άργησε να δείξει και το ταλέντο της στις δημιουργίες της παραδοσιακής χειροτεχνίας.
Η Παπαδογιάννη δεν έπαυσε να της δίνει θάρρος και να την παροτρύνει για τη συνέχεια. Και η Ευθαλία επί σειρά ετών σε κάθε παγκρήτια έκθεση χειροτεχνίας την δικαίωνε παρουσιάζοντας έργα τέχνης.
Περιζήτητα τα χειροτεχνήματά της έφθασαν μέχρι και την Αμερική τιμώντας τη λαϊκή μας παράδοση.
Στο μεταξύ ο Μάρκος της άρχισε να δείχνει το ταλέντο του στην υποκριτική. Με χαρά της τον ενθάρρυνε να κάνει θεατρικές σπουδές. Και τον απολάμβανε στη συνέχεια να προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στο θεατρικό μας γίγνεσθαι πλουτίζοντας όλες τις θεατρικές ομάδες με την πληθωρική καλλιτεχνική παρουσία του.
Ο χρόνος που άρχισε να βαραίνει στους ώμους της Ευθαλίας, ο κόπος μιας ζωής, οι ταλαιπωρίες και το άγχος της καθημερινότητας δεν άργησαν να της δημιουργήσουν προβλήματα υγείας. Με στωικότητα τα υπέμενε. Και παρά τις δυσκολίες που της πρόσθετε κάθε πρόβλημα υγείας που αντιμετώπιζε δεν άφηνε το τηλέφωνο μέχρι να βεβαιωθεί ότι παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα ήταν καλά. Είχαν υγεία, ενδιαφέροντα, ποιότητα ζωής. Είχαν τα αγόρια της δημιουργήσει καλά στεριωμένες οικογένειες. Είχαν την γενική αποδοχή, την εκτίμηση και αγάπη του κόσμου. Τι άλλο να ζητήσει μια μάνα;
Η ζωή της γινόταν όλο και πιο δύσκολη. Εκείνη όμως ποτέ δεν υπέστειλε τη σημαία της πίστης που διατηρούσε ακλόνητη μέσα της.
Έγιναν πυκνότερες οι επισκέψεις του παπα-Γιάννη. Γιατί γυναίκα με βαθειά χριστιανική αντίληψη η Ευθαλία δεν ήθελα να συναντήσει το Δικαιοκρίτη χωρίς να έχει προετοιμαστεί πνευματικά.
Κι έτσι τη βρήκε ο θάνατος που συχνά τον προκαλούσε η Ευθαλία με τη γνωστή μαντινάδα
Μέσα στου χάρου τις πληγές
βότανα δε χωρούνε,
ούτε γιατροί γιατρεύουνε
ούτε άγιοι βοηθούνε.
Σκοτείνιασε η γειτονιά που φώτιζε τόσα χρόνια η Ευθαλία με την ευλογημένη χαρισματική της παρουσία. Κι ήταν ν’ απορείς κοιτώντας την να γαληνεύει στο φέρετρο πως έλαμπε το πρόσωπό της. Είχε την όψη εκείνου που κλείνει την επίγεια πορεία του με φως και γαλήνη. Με καθαρή καρδιά και ήρεμη συνείδηση.
Στη γειτονιά των Αγγέλων πια η Ευθαλία θα απαγγέλει τον Ερωτόκριτο χωρίς να ξεχνά ούτε ένα στίχο. Και θα ευλογεί παιδιά κι εγγόνια που όσο ζούσε την γέμιζαν αγάπη, στοργή και σεβασμό. Αξίες που είχε κερδίσει με τον αγώνα της να είναι πάντα εκεί που την καλούσε το χρέος.
Κατευόδιο πανώρια της τέχνης και της παράδοσης. Η μνήμη θα σε συντροφεύει πάντα. Όπου ανθίζει το καλό και το ωραίο. Όπου τιμάται η συνέπεια και η αστείρευτη προσφορά. Αξίες στις οποίες χάραξε και συ Ευθαλία Πελαντάκη τα δικά σου αρχικά.
