Οσονούπω απελευθερώνονται οι πλειστηριασμοί. Ένα μέτρο επιβεβλημένο σε συνθήκες σταθεροποιημένης οικονομίας. Είναι, όμως, τέτοια αυτή τη στιγμή η ελληνική οικονομία προκειμένου να επενεργήσει θετικά το μέτρο αυτό για το κοινό καλό;
Η Ελλάδα πάγωσε τους πλειστηριασμούς σε μια περίοδο που η ύφεση, αλλά και η απώλεια εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, είχαν παγώσει με τη σειρά τους την αγορά των ακινήτων σε βαθμό τέτοιο, ώστε η απελευθέρωση των πλειστηριασμών θα είχε περισσότερα δυσμενή αποτελέσματα απ’ ό,τι ευεργετικά. Το να βγει το σπίτι του άλλου στο σφυρί για 10.000 ευρώ δεν θα βοηθούσε ούτε τις υποκεφαλαιοποιημένες τράπεζες ν’ αυξήσουν ουσιωδώς τη ρευστότητά τους, ούτε την αγορά ακινήτων να τεθεί ξανά σε λειτουργία, ισορροπώντας σ’ ένα κατώτερο επίπεδο αξιών. Κάτι που χρειαζόμαστε, πάντως, για να μάθουμε πόσο πραγματικά αξίζει το σπίτι μας μετά την κρίση.
Πέρασε, όμως, η κρίση; Πέρασε στο τέλος του 2014 σε σημείο τέτοιο που να μην δικαιολογούσε πλέον τη συνέχιση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών. Πλην όμως ξανάρθε δριμύτερη το 2015, με αποτέλεσμα τα κόκκινα δάνεια να αυξηθούν εξ αιτίας της κρίσης ρευστότητας που χτύπησε την ελληνική οικονομία και οι τράπεζες να χρειαστεί να επανακεφαλαιοποιηθούν. Η νέα ανακεφαλαιοποίηση έγινε σε συνθήκες ανελέητης σφαγής των μετόχων. Δεν πιάστηκε ούτε ένας αιχμάλωτος. Μια ολοκληρωτική καταστροφή! Πρώτη φορά οι δανειστές μας από ελεύσεώς τους στη χώρα αδιαφόρησαν σε τέτοιο βαθμό για τις συνθήκες διάσωσης της ελληνικής οικονομίας. Μιλάμε για ολοκαύτωμα… Το δεύτερο ολοκαύτωμα έρχεται με τους πλειστηριασμούς που επισπεύδονται όχι για να επανέλθει η αγορά σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας (είναι αστείο να μιλάμε για κανονικότητα με capital controls), αλλά για να αποκτήσουν οι τράπεζες στοιχειώδη ρευστότητα για να βγούμε από τα capital controls, ώστε να αποφύγουμε μια νέα ύφεση, η οποία θα κοκκινίσει και τα εναπομείναντα εξυπηρετούμενα δάνεια.
Στο πλαίσιο αυτό, θα βλέπουμε σπίτια να εκπλειστηριάζονται για λίγες δεκάδες χιλιάδες ευρώ, που θα μας θυμίζουν κατοχή του 41-44, όταν ο μαυραγορίτης σου έπαιρνε το σπίτι για έναν τενεκέ λάδι. Αυτό συνέβη ήδη με τις τράπεζες, τις οποίες ξεπουλήσαμε αντί πινακίου φακής. Διαφορετικά θα τις χάναμε. Αυτό θα συμβεί και τώρα με τα σπίτια του κόσμου. Και θα σου λέει ο άλλος, εγώ να το πάρω το σπίτι, αλλά τι να το κάνω που δεν θα μπορώ να το πουλήσω μετά; Οπότε και τα δέκα χιλιάρικα που σου δίνω, χάρη σου κάνω.
Ούτε κι ο μαυραγορίτης μπορούσε να πουλήσει το σπίτι σου στην κατοχή. Ούτε τότε λειτουργούσε η αγορά. Με όρους αγοράς, σου ‘κανε πράγματι χάρη που σου ‘δινε έναν τενεκέ λάδι. Πλην όμως, όταν επικρατούν τέτοιες συνθήκες στην αγορά, δεν την αφήνεις να λειτουργήσει. Τη σταματάς μέχρι να δημιουργηθούν οι συνθήκες εκείνες που θα της επιτρέψουν να τεθεί ξανά σε ομαλή λειτουργία, προς όφελος πάντα του κοινού καλού.
Για να λειτουργήσει κανονικά μια αγορά, θα πρέπει να λειτουργεί το πιστωτικό σύστημα. Αυτά πάνε μαζί. Απελευθερώνεις μια αγορά και παύεις να την προστατεύεις, γιατί θέλεις να την ξαναβάλεις μπρος. Στην αρχή, κάποια σπίτια μπορεί πράγματι να βγούνε στο σφυρί με χαμηλές τιμές. Σιγά-σιγά, όμως, όταν αρχίσει να επαναλειτουργεί η αγορά, θα ισορροπήσει πιο πάνω. Γι’ αυτό θα πρέπει οι τράπεζες να μπορούν να επαναχρηματοδοτήσουν την αγορά, ώστε οι αξίες της γης να διατηρηθούν σε κάποια επίπεδα, προς όφελος και των ιδίων.
Τώρα, όμως, οι τράπεζες αποσκοπούν στο να βρουν ρευστότητα από το ξεπούλημα, με κύριο στόχο να ξεπληρώσουν τον ακριβό ELA για να επιτρέψουν με αυτό τον τρόπο -όπως φημολογείται- την άρση των capital controls. Αδυνατούν έτσι να συμβάλλουν στην κανονική επαναλειτουργία της αγοράς, η οποία θα εξελιχθεί σε συνθήκες πρωτοφανούς αγριότητας.
Πρώτη φορά αδιαφορούν σε τέτοιο βαθμό οι δανειστές για τους όρους διάσωσης της χώρας. Γιατί αυτό; Το έχω ξαναγράψει. Για τους εταίρους μας, το κρίσιμο πρόγραμμα διάσωσης ήταν το δεύτερο. Εκεί κάνανε μια υποχώρηση, την οποία δεν μπόρεσε το πολιτικό μας σύστημα να εκτιμήσει στη σωστή της διάσταση. Ούτε ο αποπροσανατολισμένος από τους αντιμνημονιακούς λαοπλάνους ψηφοφόρος. Οι εκπρόσωποι του παγκόσμιου καπιταλισμού δέχτηκαν να κουρέψουν το χρέος μιας αναπτυγμένης χώρας! Πρόκειται για ιεροσυλία, την οποία ωστόσο διέπραξαν, δίνοντάς μας μια δεύτερη ευκαιρία. Αυτή, όμως, ήταν και η τελευταία στα μάτια τους.
Αυτή τη φορά, η διάσωση γίνεται με όρους χασάπικου. Στην πραγματικότητα, τιμωρείται ένας ολόκληρος λαός για τις επιλογές του. Κανείς δεν θα μας το πει αυτό ανοικτά, όμως περί αυτού πρόκειται. Η δε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μαστιγώνεται, ταπεινώνεται και χρησιμοποιείται ως εργαλείο τιμωρίας μας από τους δανειστές μας για την αποφυγή ενός κινδύνου, τον οποίο, ως χριστιανοί προτεστάντες που κακώς ξεχάσαμε ότι είναι οι σημαντικότεροι εξ αυτών, αποκαλούν «ηθικό». Τιμωρούμαστε από τον ίδιο τον Σύριζα, τον οποίο πιστέψαμε ότι θα μας έσωζε, εις τρόπον ώστε η τιμωρία μας να είναι ακόμη μεγαλύτερη.
Μου έρχεται τώρα στο νου το πάγιο επιχείρημα των αντιμνημονιστών κατά των μνημονιακών κυβερνήσεων που διατείνονταν -και ορθώς- ότι τα μνημόνια έσωσαν τη χώρα. Μα είναι δυνατόν, λέγανε, να σωθεί η χώρα χωρίς να σωθεί ο λαός της; Τι σόι διάσωση είν’ αυτή;
Τώρα βλέπετε, συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ και κύριε Λαφαζάνη, τι θα πει να σώζεται μια χώρα χωρίς να λογαριάζονται πράγματι οι θυσίες στις οποίες υποβάλλεται γι’ αυτό ο λαός της. Διότι, αυτό που μας ζητείται με το τρίτο μνημόνιο αυτή τη στιγμή, δεν μας ζητήθηκε ποτέ πριν, ούτε με το πρώτο, ούτε με το δεύτερο.
Κι αν καταφέρουμε να σωθούμε τώρα, καλώς. Οι εταίροι μας θα πανηγυρίσουν μαζί μας. Αν δεν καταφέρουμε, πάλι καλώς θα ‘ναι γι’ αυτούς ως φαίνεται. Εμείς, και στις δυο περιπτώσεις, θα μάθουμε με τον σκληρό τρόπο, με τον οποίο συνηθίζουμε να μαθαίνουμε ως Έλληνες.
Καὶ οὐ πολλῷ χρόνῳ ὕστερον μετέμελε τοῖς Ἀθηναίοις…
Αυτή τη φορά δεν αντιληφθήκαμε τη στιγμή που έπρεπε, πόσο εύκολα το κακό που βιώναμε μπορούσε να μετατραπεί σε τραγωδία.
* Ο Παναγιώτης Γκλαβίνης, είναι αναπληρωτής καθηγητής της Νομικής του Α.Π.Θ.
