Τα προβλήματα του περιφερειακού τύπου, η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός «σχεδίου σωτηρίας» του και γενικότερα η ανάγκη αναμόρφωσης της εικόνας του ελληνικού τύπου, αναπόσπαστο κομμάτι του οποίου αποτελούν οι ημερήσιες εφημερίδες της περιφέρειας, βρέθηκαν στο επίκεντρο της ημερίδας που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Ημερήσιων Περιφερειακών Εφημερίδων (Σ.Η.Π.Ε.) το περασμένο Σάββατο στα Ιωάννινα.
Ο γ.γ. Μέσων Ενημέρωσης, Ι. Παναγιωτόπουλος, που παραβρέθηκε και μίλησε στην ημερίδα, στην οποία προήδρευσε ο εκδότης των Ρεθεμνιώτικων Νέων, Μ. Χαλκιαδάκης, δέχθηκε την κριτική των μελών του Συνδέσμου για την αποδόμηση του πλαισίου λειτουργίας του περιφερειακού τύπου. Από την πλευρά του, τόνισε ότι η Γενική Γραμματεία θα συμβάλει στη σύσταση Ταμείου (επιχειρηματικού κεφαλαίου) για τη χρηματοδότηση σχεδίου σωτηρίας του περιφερειακού τύπου. Ο κ. Παναγιωτόπουλος στην ομιλία του καλλιέργησε προσδοκίες, αμβλύνοντας κατά τι την επιφυλακτικότητα των εκδοτών, παραθέτοντας σειρά ενεργειών που προτίθεται να κάνει η Γ.Γ. Αυτές είναι οι εξής:
– Η έναρξη των διαδικασιών για τη σύνταξη νέου νόμου που να αφορά στον τύπο στην σύγχρονη εποχή.
– Η σύσταση Ταμείου – επιχειρηματικού κεφαλαίου (venture capital), ώστε να μπορούν να χρηματοδοτηθούν οι δράσεις για τη σωτηρία του περιφερειακού τύπου.
– Η ενεργός διαμεσολάβηση της Γ.Γ. στη διοίκηση των ΕΛΤΑ, ώστε να δημιουργηθεί Υπηρεσία των Ταχυδρομείων, που να ικανοποιεί τις ανάγκες διακίνησης του περιφερειακού τύπου.
– Η δημιουργία media park σε τέσσερις γωνίες της Ελλάδας με αντικείμενο τη διαρκή και δια βίου εκπαίδευση των ανθρώπων του τύπου όλων των κατηγοριών και των ειδικοτήτων αλλά και την ενημέρωση των εκδοτών για τις εξελίξεις στη βιομηχανία της επικοινωνίας.
– Η ενεργός διαμεσολάβηση της Γ.Γ. προς τη διοίκηση του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, ώστε να συζητηθεί η επιχειρηματική συνεργασία του με τις επιχειρήσεις περιφερειακού τύπου στην κατεύθυνση της αποκατάστασης της πνευματικών δικαιωμάτων και της αξίας της δημοσιογραφικής δουλειάς και έτσι εντέλει της αγοράς στη μαζική επικοινωνία και την ενημέρωση.
Ο γενικός γραμματέας ζήτησε επίσης από τα συνδικαλιστικά όργανα του τύπου της περιφέρειας να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την ενοποίηση όλων των συνδικαλιστικών φορέων.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών διατυπώθηκαν χρήσιμες σκέψεις, προτάσεις αλλά και κριτικές παρατηρήσεις. «Η συνείδηση της κρισιμότητας της κατάστασης, ο υψηλού επιπέδου προβληματισμός και η συναδελφική ατμόσφαιρα ήταν τα χαρακτηριστικά των διήμερων εργασιών του ΣΗΠΕ στα Γιάννενα, τόσο κατά την ημερίδα όσο και κατά την τακτική γενική συνέλευση των μελών, που ακολούθησε την επόμενη ημέρα» επισημαίνει ο ΣΗΠΕ σε ανακοίνωση του.
Στην πρόσκληση του ΣΗΠΕ ανταποκρίθηκε και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Εβδομαδιαίων Εφημερίδων, Λάζαρος Μελετιάδης, καθώς και εκδότες εφημερίδων, μελών άλλων Ενώσεων ημερήσιας και εβδομαδιαίας περιοδικότητας αλλά και στελέχη του περιφερειακού τύπου που συνέβαλαν με τον προβληματισμό τους στην όλη συζήτηση.
Σχεδόν όλα τα παριστάμενα μέλη πήραν το λόγο κατά τη διάρκεια των εργασιών της τακτικής Γ.Σ., στην οποία προήδρευσε ο πρ. πρόεδρος του Συνδέσμου, εκδότης της Γνώμης Αλεξανδρούπολης, Γ. Λασκαράκης.
Η συνέλευση ενέκρινε την απολογισμό δράσης του Δ.Σ., που παρουσίασε ο πρόεδρος του ΣΗΠΕ, Β. Αθανασίου, καθώς και την έκθεση της Εξελεγκτικής Επιτροπής.
Ενέκρινε τέλος σχέδιο απόφασης, σύμφωνα με το οποίο εξουσιοδοτείται το συμβούλιο:
1. Να συνεχίσει να πιέζει, να δρα και να προτείνει, ώστε να αρχίσουν οι διαδικασίες εκπόνησης ενός πλαισίου σωτηρίας του περιφερειακού τύπου, περιβεβλημένο τον τύπο νόμου-πλαισίου.
2. Να εντείνει τις προσπάθειες για τη σύγκλιση των συνδικαλιστικών οργανώσεων.
3. Να διερευνήσει τις προϋποθέσεις και να κινήσει τις διαδικασίες, ώστε να συγκροτηθεί Υπηρεσία στατιστικών μετρήσεων για τον τύπο που να καλύπτει ολόκληρη την Επικράτεια ως προϋπόθεση για τον εξορθολογισμό της διανομής διαφημιστικών καταχωρήσεων με την ανάδειξη των δεδομένων και των δυνατοτήτων του περιφερειακού τύπου.
4. Να δράσει στην κατεύθυνση της ταχείας επίλυσης ζητημάτων, όπως η καθιέρωση ενός τιμολογίου για τη δημοσίευση προκηρύξεων και καταχωρήσεων του Δημοσίου, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ με την αλλαγή του τρόπου επιμέτρησης έτσι ώστε να γίνεται δυνατή η εξόφληση με την παραγγελία δημοσίευσης.
5. Να συνεχίσει τη διερεύνηση -και υπό το κράτος των δεδομένων του διήμερου προβληματισμού και των υποσχέσεων του Γ.Γ. Μ.Ε., Ι. Παναγιωτόπουλου- για τη συγκρότηση υπηρεσίας διανομής ειδήσεων σε κάθε μορφή και τύπο, ώστε να αποκατασταθεί η αξία της επικοινωνιακής παραγωγής και η οικεία αγορά της.
6. Να παρακρατούνται τα έσοδα από τις δημοσιεύσεις των λαχείων, όταν υπάρχει πρόβλημα εξυπηρέτησης των δραματικά μειωμένων αλλά στοιχειωδών οικονομικών του Συνδέσμου, λόγω μείωσης του τεκμαρτού εσόδου από το αγγελιόσημο.
Ο αντιπρόεδρος του ΣΗΠΕ και εκδότης των «Ρεθεμνιώτικων Νέων», Μανώλης Χαλκιαδάκης, στην ομιλία του αναφέρθηκε στην κατάσταση που επικρατεί στον περιφερειακό τύπο και στην ανάγκη αλλαγής των προτύπων του: «Ο Σύνδεσμος των Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων της χώρας, ο οποίος εκπροσωπεί μερικές από τις ιστορικότερες εφημερίδες της ελληνικής περιφέρειας -έχει από καιρό κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την κατάσταση που επικρατεί στον περιφερειακό τύπο και την ανάγκη αλλαγής των προτύπων του- δυστυχώς, όμως, σε ώτα μη ακουόντων.
Έχει προ πολλού -και πιστεύουμε, ορθά- επισημάνει την αναγκαιότητα ουσιαστικής αναμόρφωσης της δημόσιας εικόνας του περιφερειακού τύπου -εικόνας που συχνά τον αδικεί, γιατί δεν αντανακλά την πραγματική ουσία του και το περιεχόμενο της δουλειάς και του ρόλου του. Μιας εικόνας που δεν συμπεριλαμβάνει ουσιαστικές μεταβολές που συντελούνται εντός του- οι οποίες είναι πολλές και, ως ένα βαθμό ανεξάρτητες από την παρούσα κρίση, άλλο πως αυτή τις όξυνε μέχρι του σημείου δεκάδες συνάδελφοί μας να βρίσκονται σήμερα σε πραγματικά τραγικό αδιέξοδο. Ανάμεσά τους και πολλοί που έχουν ήδη υποχρεωθεί να αναστείλουν την έκδοσή τους.
Παρά την κρίση ωστόσο, η ελληνική περιφέρεια εξακολουθεί να διαθέτει ορισμένες από τις καλύτερες εφημερίδες που εκδίδονται στη χώρα. Που έχουν στο δυναμικό τους σημαντικούς εκδότες, αξιόλογους δημοσιογράφους, και δεκάδες συνεργάτες, οι οποίοι μεταφέρουν τον παλμό της ελληνικής περιφέρειας. Και αυτό το κάνουν μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες πλέον».
Ο εκδότης των Ρεθεμνιώτικων Νέων συμπλήρωσε: «Είμαστε εδώ για να διατυπώσουμε με καθαρότητα τις σκέψεις μας, να ανταλλάξουμε θέσεις και απόψεις και να δούμε αν και σε ποια σημεία φαίνεται να διαμορφώνεται κοινός τόπος για τη συγκρότηση καλύτερων συνθηκών στον ημερήσιο τύπο της ελληνικής περιφέρειας. Αυτό που πραγματικά επιθυμούμε, οι συνάδελφοί μου και εγώ στο διοικητικό συμβούλιο του συνδέσμου, αυτό που πιστεύουμε πως χρειαζόμαστε είναι έναν ποιοτικό, έγκυρο, αξιόπιστο, παρεμβατικό, υπεύθυνο, υγιή περιφερειακό τύπο. Με ρόλο στα δημόσια πράγματα, με σοβαρότητα και αναγνώριση της προσφοράς του από την πολιτεία και τους αναγνώστες του, με ενεργή παρουσία και συμβολή στα κοινά του κάθε τόπου.
Έναν περιφερειακό τύπο που δεν θα στηρίζεται στις σχέσεις του με το κράτος και δεν θα ζει από τις ανακοινώσεις και τις διακηρύξεις του ήδη καταρρέοντος δημοσίου τομέα. Έναν τύπο που θα επιτελεί όσο καλύτερα γίνεται τη δημόσια λειτουργία του που δεν είναι άλλη από την ενημέρωση με υπευθυνότητα και υψηλό επαγγελματισμό του κοινού της ελληνικής περιφέρειας.
Ο ΣΗΠΕ πιστεύει στην αναγκαιότητα υγιών εφημερίδων. Και τέτοιες δεν μπορούν πλέον να υπάρξουν με λογικές «λίστας», οι οποίες συντηρούν και αναπαράγουν μοντέλα μιας άλλης, περασμένης εποχής. Δεν μπορούν να υπάρξουν αν δεν υπερβούμε τη θεώρηση της περιφέρειας ως υποβαθμισμένης περιοχής που χρήζει «ειδικής πρόνοιας». Άλλωστε, η ελληνική περιφέρεια δεν είναι μια και μοναδική, ούτε έχει παντού τα ίδια χαρακτηριστικά, και τις ίδιες ανάγκες».
Καταλήγοντας, ο κ. Χαλκιαδάκης τόνισε ότι είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός νέου νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα αναγνωρίζει ουσιαστικό ρόλο στον περιφερειακό τύπο: «Η πολιτεία από καιρό έχει αφαιρέσει μια προς μία τις ελάχιστες πρόνοιες που υπήρχαν για τον περιφερειακό τύπο -ακόμη και εκείνες που δεν προκαλούσαν ελάχιστη δαπάνη στα δημόσια ταμεία. Τις έχει αφαιρέσει όλες -θεωρώντας τις αίφνης ως «προνόμια»- και δεν τις έχει αντικαταστήσει με απολύτως τίποτα!
Έχει αφαιρέσει σημαντικούς πόρους από τον τύπο της ελληνικής περιφέρειας -και το πρόβλημα αυτό το αντιμετωπίζουν σήμερα σε μεγαλύτερο βαθμό οι ημερήσιες εφημερίδες, ακριβώς λόγω της συχνότητας έκδοσής τους.
Και δεν τους έχει αντικαταστήσει με απολύτως τίποτα -ούτε μια ενημέρωση, ούτε ένα σχέδιο, βάσει του οποίου θα μπορούσαν να αναπληρωθούν οι πόροι που χάνονταν.
Ούτε εκείνο το περιβόητο 30% της διαφήμισης προς τον περιφερειακό τύπο δεν κατάφερε να διασφαλίσει, καθώς οι επιτροπές που συγκροτήθηκαν μηδέποτε ή ελάχιστα λειτούργησαν.
Η πολιτεία για χρόνια αντιμετώπιζε -και δυστυχώς συνεχίζει να αντιμετωπίζει και μέχρι σήμερα- τον περιφερειακό τύπο ως «φτωχό συγγενή»- ανάμεσα σε πληθώρα μέσων ενημέρωσης, τα οποία άλλα δεν πληρούσαν προϋποθέσεις, άλλα ήταν λαθρόβια, και αλλά ουσιαστικά ανύπαρκτα.
Η Πολιτεία -πλην ελαχίστων ίσως εξαιρέσεων υπουργών- μηδέποτε αντιμετώπισε με ουσιαστικό ενδιαφέρον τις πράγματι αξιόλογες προσπάθειες που υπήρχαν και υπάρχουν σήμερα στην ελληνική περιφέρεια και στον ημερήσιο τύπο της. Και δεν αντιμετώπισε -επίσης πλην ελαχίστων εξαιρέσεων υπουργών- τον περιφερειακό τύπο στο σύνολο του- με τη στοιχειώδη ευθύνη και σοβαρότητα που του όφειλε.
Σήμερα επιβάλλεται να επανεξετασθεί συνολικά το υφιστάμενο καθεστώς. Δεν υπάρχει δυτική δημοκρατία -καμιά χώρα του δυτικού κόσμου- που να μην δείχνει ελάχιστη έστω πρόνοια για τον τύπο της, τον οποίο αναγνωρίζει ως βασικό συστατικό για τη δημοκρατία της. Ακόμη και οι πιο φιλελεύθερες.
Κατά την άποψή μας χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ, εργαλεία για την ανάπτυξη των εφημερίδων, -το σταμάτημα της ελεύθερης πτώσης που βρίσκεται ο περιφερειακός τύπος- για την αναγκαία μετάβαση στη νέα εποχή των πολλών μέσων και των ακόμη πολύ περισσότερων προκλήσεων.
Χρειαζόμαστε εργαλεία προκείμενου η συχνά αδιαφανής -αλλά σημαντική παρουσία των περιφερειακών εφημερίδων στους τόπους έκδοσής τους- να καταστεί διαφανής προς όλους: Και για να γίνει αυτό χρειαζόμαστε μετρήσεις -οι οποίες σήμερα έχουν σταματήσει, αν και δεν θα έπρεπε. Χρειαζόμαστε δίκτυα διανομής αξιόπιστα, που θα μπορούν να εξασφαλίζουν καθημερινά τη διακίνηση των εντύπων μας σε ολόκληρη τη χώρα.
Χρειαζόμαστε ενίσχυση στην κατεύθυνση της γνώσης για τους δημοσιογράφους και τα στελέχη των επιχειρήσεων τύπου -την ανάγκη για τη διαρκή επιμόρφωσή τους. Για το σκοπό αυτό το Ινστιτούτο Τύπου, θεσμός του συνδέσμου μας, επιβάλλεται να στηριχθεί και να αποτελέσει πυλώνα της νέας πολιτικής.
Χρειαζόμαστε τέλος -προτείνουμε να δημιουργηθεί ένα κεφάλαιο- με το οποίο θα χρηματοδοτηθούν όλες οι αναγκαίες παρεμβάσεις για την μετάβαση στη νέα εποχή.
Χρειαζόμαστε μια νέα ματιά -μια νέα θέαση στο χώρο του περιφερειακού τύπου- που δεν θα οδηγεί όπως γίνεται σήμερα άναρχα στις νέες συνθήκες -αφήνοντάς τα όλα να επιλύονται από τους νόμους της αγοράς, καταστρέφοντας αδιάκοπα και άσκοπα ανθρώπους και προσπάθειες ετών, επιχειρήσεις και Μέσα.
Σύμφωνα με την έρευνα που έγινε το 2007 -από τότε έχει να διεξαχθεί άλλη επίσημη έρευνα για την ελληνική περιφέρεια και τα μέσα της!- οι εφημερίδες της περιφέρειας διαβάζονται από 650.000 καθημερινούς αναγνώστες, αριθμός πολλαπλάσιος άλλωστε των εφημερίδων του ελληνικού κέντρου, ενώ η αναγνωσιμότητα των εφημερίδων μας σε βάθος τριμήνου -σύμφωνα επίσης με την ίδια έρευνα- αγγίζει τα δύο εκατομμύρια 150 χιλιάδες πολίτες.
Χρειαζόμαστε εν κατακλείδι ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο που να αναγνωρίζει ουσιαστικό ενεργό ρόλο στον περιφερειακό τύπο, καθιστώντας τον ισότιμο, αξιόπιστο και ενεργό συνομιλητή στο τραπέζι του διαλόγου για τη διαμόρφωση της εικόνας του ελληνικού τύπου -αναπόσπαστο κομμάτι του οποίου αποτελούν οι ημερήσιες εφημερίδες της ελληνικής περιφέρειας».
