Του ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΜΑΜΑΛΑΚΗ*
Τα κατ’ ιδίαν αποδεικτικά μέσα, ιδιαίτερα στην ποινική δίκη, επιβάλλεται να πλαισιώνονται απολύτως από τη συνταγματική αρχή του σεβασμού και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου, εν προκειμένω του κατηγορούμενου.
Οι ιστορικές καταβολές αυτής της γενικής αρχής του Συντάγματος ανάγονται στο δίκαιο της γαλλικής επανάστασης, που εισήγαγε και το σύστημα της λεγόμενης «ηθικής απόδειξης».
Ο λόγος γίνεται σχετικά με τον αποκαλούμενο «θεσμό των προστατευόμενων μαρτύρων», όπου μεταξύ των άλλων δίνεται η δυνατότητα σε κατηγορούμενους να μετατραπούν και σε μάρτυρες, για να ελαφρύνουν τη θέση τους ή και για να αθωωθούν ακόμη, να «κελαηδήσουν» και να «δώσουν» άλλα πρόσωπα ή και επιπλέον στοιχεία. Όμως ποια αξιοπιστία μπορούν να έχουν τέτοιες μαρτυρίες; Όταν δηλαδή μπαίνει για κάποιον το κίνητρο να σώσει το κεφάλι του, ποιος εγγυάται πως όσα θα πει είναι αληθινά;
Θα μου πείτε, υπάρχουν κάθε φορά και συνδυάζονται αποδεικτικά μέσα περισσότερα του ενός. Η απάντηση εδώ είναι όχι, η συνταγματική αρχή του σεβασμού και προστασίας της αξίας του ανθρώπου επιτάσσει απαρεγκλίτως την ακεραιότητα και αξιοπιστία ενός εκάστου από τα χρησιμοποιούμενα αποδεικτικά μέσα ξεχωριστά και αυτοτελώς. Προβάλλει λοιπόν ανάγλυφα η αντισυνταγματικότητα αυτού του «θεσμού».
*Ο Παρασκευάς Μαμαλάκης είναι συγγραφέας