Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε

Του ΑΝΤΩΝΗ ΜΥΤΙΛΗΝΑΚΗ

Τέτοιες μέρες, στις 26 Απριλίου 1944, έλαβε χώρα στην Κρήτη ένα ιστορικό γεγονός, το οποίο χαρακτηρίστηκε από πολλούς σαν το πιο τολμηρό, ριψοκίνδυνο και ασύλληπτο σε φαντασία εγχείρημα, σε όλη τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο τελικά συγκλόνισε το παγκόσμιο στερέωμα και επέφερε πλήγμα τεράστιας στρατηγικής σημασίας στους Γερμανούς.

Εμπνευστής του σχεδίου και αρχηγός της αποστολής ήταν ο γενναίος Άγγλος Ταγματάρχης Πάτρικ Λη Φέρμορ (1916-2011), ο οποίος σε όλη τη περίοδο της κατοχής ήταν στο νησί οργανώνοντας την κατασκοπεία των συμμάχων και τα διάφορα σαμποτάζ. Γνώριζε άριστα τα ελληνικά και ήταν πολύ αγαπητός στον Κρητικό πληθυσμό. Υπαρχηγός ήταν ο Άγγλος Λοχαγός Στάνλεϋ Μος και μέλη της αποστολής 11 θαρραλέοι Κρητικοί αντάρτες (Τυράκης, Πατεράκης, Σαβιολάκης, Αθανασάκης, Τζατζάς, Ακουμιανάκης, Ζωιδάκης, Χναράκης, Κόμης, Παπαλεωνίδας και Ζωγραφιστός).

Το σχέδιο αρχικώς προέβλεπε την απαγωγή του μισητού Γερμανού Διοικητού του Φρουρίου Κρήτης Στρατηγού Μίλλερ, με σκοπό να μεταφερθεί στην Αίγυπτο και να δικαστεί για τα εγκλήματα που διέπραξε εις βάρος του Κρητικού λαού. Αρχές του 1944 όμως ο Μίλλερ αντικαταστάθηκε και ο Λη Φέρμορ αποφάσισε να απαγάγει τον αντικαταστάτη του Κράιπε. Η απαγωγή έγινε τις βραδινές ώρες, κατά την επιστροφή του Στρατηγού από το γραφείο του στις Αρχάνες, προς τη βίλα Αριάδνη έξω από τη Κνωσό, όπου διέμενε και συγκεκριμένα σε μία απότομη στροφή κοντά στο χωριό Σκαλάνι. Ο Λη Φέρμορ και ο Μος ντυμένοι Γερμανοί Δεκανείς Στρατονόμοι, πετάχτηκαν στη μέση του δρόμου αναβοσβήνοντας τους φακούς τους, για να κάνουν δήθεν έλεγχο στη πολυτελή κούρσα του Κράιπε. Το όχημα με επιβάτες τον Στρατηγό και τον οδηγό του σταμάτησε, ο Λη Φέρμορ πλησίασε στην πλευρά του συνοδηγού και ζήτησε (σε άψογα Γερμανικά) από το Στρατηγό να κάνει έλεγχο. Ο Κράιπε κατέβασε το τζάμι και βρίζοντας ζήτησε από τους Στρατονόμους να απομακρυνθούν για να συνεχίσει τον δρόμο του.

Εκείνη τη στιγμή εκτυλίχθηκε το δυσκολότερο μέρος του εγχειρήματος. Με κινηματογραφική ταχύτητα ο Φέρμορ στοχεύει με πιστόλι στο στήθος τον Στρατηγό, ανοίγει τη πόρτα τον τραβάει έξω και τον ακινητοποιεί, ενώ ο Μος κτυπά με ένα γκλοπς τον οδηγό και τον βγάζει έξω από το αυτοκίνητο. Ταυτόχρονα επεμβαίνουν και οι Κρητικοί που ήταν καμουφλαρισμένοι σε κοντινή απόσταση και σε ελάχιστο χρόνο ο Στρατηγός βρέθηκε στο πίσω κάθισμα με χειροπέδες, φιμωμένος και με ένα Κρητικό μαχαίρι ο Σαβιολάκης τον ακουμπά στο λαιμό. Στο πίσω κάθισμα επίσης δεξιά και αριστερά ήταν οπλισμένοι σαν αστακοί ο Τυράκης με τον Πατεράκη. Ο Λη Φέρμορ κάθεται στη θέση του συνοδηγού φορώντας το πηλίκιο του Στρατηγού και ο Μος ήταν οδηγός.

Στη συνέχεια το όχημα με τους επιβάτες του ξεκινά μια τρελή και ριψοκίνδυνη πορεία από το σημείο απαγωγής προς Ηράκλειο και μετά προς Ρέθυμνο. Το θέαμα είναι μοναδικό. Το πολυτελές όχημα του Στρατηγού με όλα τα διακριτικά επάνω του (σημαίες, αστέρια κλπ.) και τον Λη Φέρμορ να παριστάνει τον Κράιπε, διέρχεται διαδοχικά 22 Γερμανικά μπλόκα χωρίς κανένα έλεγχο. Το σκοτάδι της νύκτας βοηθά στην απόκρυψη του Στρατηγού. Κοντά στο χωριό Γενή Γκαβέ (σημερινή Δροσιά) κατέρχονται από το αυτοκίνητο ο Στρατηγός με 2 από τους 3 αντάρτες και με επικεφαλής τον Μος ξεκινούν πεζή προς τα Ανώγεια. Ο Λη Φέρμορ με ένα αντάρτη οδηγούν το όχημα βορείως σε μια παραλία κοντά στις Σίσσες, όπου και το εγκατέλειψαν. Απώτερος σκοπός της ενέργειας αυτής ήταν να εξαπατήσουν τους Γερμανούς ότι δήθεν ο Κράιπε φυγαδεύθηκε δια θαλάσσης με υποβρύχιο.

Η Ομάδα όλη συγκεντρώθηκε τελικά στα Ανώγεια και από εκεί με πολλές δυσκολίες και αντιξοότητες διέσχισε τον Ψηλορείτη και κατευθύνθηκε προς την επαρχεία Αμαρίου με τελικό προορισμό τη παραλία του Αγ. Παύλου στα Σαχτούρια. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της ομάδος στο Αμάρι, διαπιστώθηκε μετά από σχετικές πληροφορίες, ότι στη παραλία των Σαχτουρίων κατευθύνονται Γερμανικές Δυνάμεις.

Το Σχέδιο άλλαξε αναγκαστικά και το νέο δρομολόγιο προέβλεπε: Γερακάρι – Πατσός – Φωτεινού – Βιλανδρέδο – Κρυονερίτης – Παραλία Ροδακίνου. Από το Γερακάρι ανέλαβε να οδηγήσει την ομάδα ο Σύνδεσμος της Αντίστασης Γιώργος Χαροκόπος από την Πατσό, ο οποίος και τη φιλοξένησε στο μητάτο της οικογενείας του την 6 και 7 Μαΐου. Η διορατικότητά του και η άψογη οργάνωση της κίνησης, είχε σαν αποτέλεσμα το δρομολόγιο αυτό να μη το μάθουν ποτέ οι Γερμανοί.

Τελικά τη νύχτα της 14ης Μαΐου η ομάδα όλη, μαζί με το Στρατηγό επιβιβάστηκαν σε ένα μότορ – λονς (πλοίο επιφανείας) από τη παραλία Ροδακίνου και μεταφέρθηκαν στη Μάρσα Ματρούχ της Αιγύπτου.