Στις 6 Μάρτη, στο Χρωμοναστήρι, στο φιλόξενο σπίτι των Παττακών, γίνεται το δεύτερο μεγάλο αντάμωμα για να τιμηθεί η μνήμη της κυρά-Βαγγελιώς Παττακού, σαράντα μέρες μετά την «αναχώρησή» της από τη ζωή.
Δεύτερος «αποχαιρετισμός» της Αρχόντισσας του Βρύσινα, μετά την πάνδημη κηδεία της στο Χρωμοναστήρι, όπως ορίζεται από τους θρησκευτικούς κανόνες και τις παραδόσεις της Κρήτης.
Σαράντα μέρες συμπληρώνονται από την «απελευθέρωση» της ψυχής της κυρά Βαγγελιώς Παττακού από το φθαρτό σώμα και το «φτερούγισμά» της πέρα από τις κορφές του Βρύσινα, πάνω από τους μυροβόλους κάμπους του Ρεθέμνου, τα ευλογημένα χωριά της Κρήτης, στο ατέλειωτο ταξίδι στην αιωνιότητα…
Η κυρά Βαγγελιώ, μετά τον θάνατο του άντρα της Νίκου Παττακού, πάνω σε στέρεα θεμέλια που της άφησε, έχτισε μία δυνατή Ρεθεμνιώτικη οικογένεια.
Κάλυψε άξια το κενό που άφησε στη ζωή της ο άντρας της και μέσα από δύσκολες συνθήκες, πέτρινα χρόνια, ανάθρεψε, σπούδασε και μεγάλωσε τέσσερις άντρες καταξιωμένους σήμερα κοινωνικά και επαγγελματικά.
Τον Μανώλη Παττακό, δάσκαλο της παράδοσης, δημιουργό και οδηγητή του Λαογραφικού Ομίλου «Κουρήτες» – «Κιβωτό» του λαϊκού κρητικού πολιτισμού.
Τους επιτυχημένους επιχειρηματίες Γιάννη και Αντώνη Παττακό, τον πρωτοχορευτή και στερνοπαίδι της, τον Γιώργη Παττακό.
Στο κάντρο της οικογένειας, σε περίοπτη θέση, είχε τις άξιες νύφες της, τη Μαρίνα, γυναίκα του Παττακομανώλη, από τις ιδρύτριες και πρωτοχορεύτρια των «Κουρητών», τα εγγόνια της!
Η κυρά Βαγγελιώ, όχι μόνο υπέδειξε αλλά και οδήγησε στο δρόμο του χρέους και της τιμής τα παιδιά της. Στάθηκε βράχος δίπλα τους σε δύσκολες στιγμές.
Τα ενέπνευσε, έγινε πρότυπο για τις νύφες της, ορμήνεψε με σοφία τα εγγόνια της.
Γέννημα δυνατό της ρεθεμνιώτικης γης, χαρακτηριστική μάνα της Κρήτης!
Οι πόρτες του σπιτιού της ήταν πάντα ανοιχτές για το ξώμαχο, το πονεμένο, το διψασμένο, το νηστικό, για όποιον πέρναγε το κατώφλι της, για τους χαροκόπους, τους γλεντιστάδες…
Ήταν η ψυχή στα συμπόσια, στις επετειακές εκδηλώσεις που οργάνωνε ο Παττακομανώλης στην αυλή του σπιτιού τους, στο Χρωμοναστήρι.
Ζύμωνε, μαγείρευε παραδοσιακές νοστιμιές της Κρήτης, φρόντιζε και κερνούσε τους καλεσμένους χωρίς διάκριση, είχε ένα καλό από καρδιάς λόγο για τον καθένα. Έμπαινε στο χορό και παρά την κούραση από την προετοιμασία γλεντούσε με την ψυχή της!
Η λουλουδιασμένη από τους κρίνους, τους βασιλικούς, τις βιόλες αυλή της, με τη μεγάλη κρεβατίνα να τη σκεπάζει, θεωρείται ο χώρος που έχουν γίνει τα εντυπωσιακότερα παραδοσιακά γλέντια της τελευταίας εικοσαετίας, στην ευρύτερη περιοχή του Ρεθέμνους.
Γλέντια, που οργάνωσε ο Παττακομανώλης και πήραν πνοή και χρώμα από την Αρχόντισσα του Βρύσινα!
Η κυρά Βαγγελιώ τίμησε τα παιδιά της και την τίμησαν. Παρέμεινε η κεφαλή της οικογένειας!
Ο Παττακομανώλης, σε σπουδαίες επετειακές πολιτιστικές εκδηλώσεις που οργάνωνε με τους «Κουρήτες» πάντα είχε δίπλα του, σε τιμητική θέση, τη μάνα του.
Οι νύφες, με σεβασμό, χαμηλώνουν το βλέμμα μπροστά στην κυρά Βαγγελιώ, τα εγγόνια ένιωθαν θαλπωρή στην αγκαλιά της τρυφερόκαρδης γιαγιάς. Οι χωριανοί, οι Ρεθεμνιώτες εκτιμούσαν βαθιά την κυρά Βαγγελιώ κι εκείνη ανταπέδιδε με το χαρακτηριστικό χαμόγελό της που έκφραζε την ευγένεια της ψυχής της.
Η Αρχόντισσα του Βρύσινα τίμησε τον τόπο της και τιμήθηκε. Φάνηκε και τη μέρα της κηδείας της στο Χρωμοναστήρι, όταν μέγα πλήθος, από κάθε περιοχή της Κρήτης, της απέδωσε το «ύστατο χαιρετισμό»!
Ο Παττακομανώλης και τα αδέλφια του, κατά την ταφή της μάνας τους, τήρησαν τις θρησκευτικές και πολιτιστικές παραδόσεις της Κρήτης. Το ίδιο, ασφαλώς, θα πράξουν και στα «σαράντα» της, στις 6 Μάρτη….
Με την κυρά Βαγγελιώ γινήκαμε συντέκνοι όταν βάφτισα στο Χρωμοναστήρι, στο εκκλησάκι του Άι Αστράτηγου, το πρωτότοκο γιο του Παττακομανώλη, τον Νικολή. Οι οικογένειές μας συνδέθηκαν άρρηκτα με σεβασμό η μία προς την άλλη.
Γεύτηκα γλυκόπιοτο κρασί στο σπίτι της και χίλια δυο καλούδια της Κρήτης φτιαγμένα από τα χέρια της.
Εντυπωσιάστηκα από τη σεμνότητά της, διδάχτηκα από τη σοφία της, απόλαυσα τη γλυκύτητα του σπάνιου χαμόγελού της, τη θαυμάσα για τη νοικοκυροσύνη και τη ζωντάνια, για το θησαυρό που υπήρχε στην ψυχή της.
Στο πρόσωπο αυτής της άξιας Ρεθεμνιώτισσας είδα και προσκύνησα το αληθινό πρόσωπο της μάνας Κρήτης!
Έμαθα ότι τα τέλη της ήταν «χριστιανικά, γαλήνια, ειρηνικά, ανεπαίσχυντα», όπως ακριβώς ορίζουν πανάρχαιες γραφές και εύχεται ο καθένας για τον εαυτό του!
Με την ίδια σεμνότητα όπως έζησε, αθόρυβα, με το ύστατο γλυκύτατο χαμόγελο, χωρίς οδύνες, κράτησε την εικόνα της όμορφης οικογένειας που δημιούργησε και φτερούγισε από την αγκαλιά των αγαπημένων της σε «τόπους χλοερούς», όπου οι γραφές ορίζουν ότι δεν υπάρχουν «πόνοι και στεναγμοί, αλλά ζωή αιώνια»!
Συντέκνισσα Βαγγελιώ, θα ‘θελα να σε αποχαιρετήσω αλλά δε θα το κάμω…
Λένε, πως οι ψυχές δεν χάνονται, ότι ζουν αιώνια σε άγνωστους, χαμένους στο πυκνό μυστήριο, τόπους και ότι κάποτε ανταμώνουν…
Δεν το ξέρω! Μέχρι τώρα κανένας δεν μου το απόδειξε! Δεν θα προλάβω ποτέ να το μάθω, αφού το κουβάρι της ζωής και για μένα άρχισε να τυλίγεται με μεγαλύτερη ταχύτητα!
Για την ώρα: Καλή αντάμωση. Συντέκνισσα…
