Θετική συμβολή στην ενίσχυση των φορολογικών εσόδων από ΦΠΑ είχε η μεγάλη αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών μετά την επιβολή των κεφαλαιακών περιορισμών. Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) με τίτλο «Οι ηλεκτρονικές πληρωμές μετά τους κεφαλαιακούς περιορισμούς: Μέτρα ενίσχυσης και φορολογικά έσοδα» που παρουσιάστηκε χτες η διείσδυση των ηλεκτρονικών πληρωμών συνέβαλε τουλάχιστον στο 50% της ετήσιας αύξησης των εσόδων από ΦΠΑ που καταγράφηκε το 2017
Παρά την αύξηση όμως της χρήσης καρτών λόγω των capital controls και κυρίως εξαιτίας της υποχρεωτικής χρήσης POS η Ελλάδα παραμένει χαμηλά σε επίπεδο ΕΕ ως προς τη χρήση καρτών. Μάλιστα η μελέτη εκτιμά ότι τα δυνητικά έσοδα από τον ΦΠΑ θα ήταν κατά 3,3 δισ. ευρώ υψηλότερα κάθε χρόνο αν πιάναμε τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο για τη χρήση καρτών και άλλων ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών.
Το ποσό αυτό ισοδυναμεί «με έναν ΕΝΦΙΑ και βάλε», όπως ανέφεραν στελέχη του ΙΟΒΕ, καθώς τα έσοδα που εισπράττει το κράτος από τον παραπάνω φόρο ακινήτων κάθε χρόνο είναι περίπου 2,7 δισ. ευρώ. Βεβαίως η εκτίμηση του ιδρύματος είναι ότι οι παρεμβάσεις εκσυγχρονισμού πρέπει να συνοδεύονται από τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την απλούστευση του φορολογικού συστήματος.
Μάλιστα σύμφωνα με τη μελέτη αν το επίπεδο της χρήσης καρτών στην Ελλάδα φτάσει αυτό της Πορτογαλίας θα κερδίζαμε 8,5 δισ. ευρώ τον χρόνο. Σημειώνεται ότι μετά την επιβολή περιορισμών στην ανάληψη μετρητών το 2015 παρατηρήθηκε μια εντυπωσιακή εξάπλωση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών, από τις ταχύτερες που έχουν σημειωθεί διεθνώς. Ωστόσο, παρά την εξάπλωση αυτή, η Ελλάδα παραμένει στην έβδομη χαμηλότερη θέση στην ΕΕ σε ό,τι αφορά την αξία συναλλαγών με κάρτα ως ποσοστό της ιδιωτικής κατανάλωσης (Ελλάδα το 2017: 20,1% – μ.ο. ΕΕ-28 το 2016: 34,9%).
Αναλυτικότερα, για την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων από ΦΠΑ, σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΟΒΕ, κάθε 1% αύξηση της χρήσης καρτών σε αξία ή αριθμό συναλλαγών οδήγησε κατά μ.ο. την περίοδο 2015-2017 σε αύξηση των εσόδων ΦΠΑ κατά 0,14 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) και 0,11 π.μ. αντίστοιχα. Εναλλακτικά, κάθε 1 ποσοστιαία μονάδα αύξηση του μεριδίου χρήσης καρτών προς ιδιωτική κατανάλωση οδηγεί σε 1,4% αύξηση των εσόδων ΦΠΑ. Με δεδομένο ότι το επίπεδο χρήσης καρτών στην Ελλάδα παραμένει χαμηλό σε σχέση με διεθνείς πρακτικές, υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερο δημοσιονομικό όφελος από συνέχιση της εξάπλωσης της χρήσης των ηλεκτρονικών πληρωμών. Με βάση διεθνείς πρακτικές για το μερίδιο χρήσης καρτών προς ιδιωτική κατανάλωση, τα ετήσια έσοδα ΦΠΑ θα ήταν υψηλότερα κατά 21% (€3,3 δισ.) αν η Ελλάδα έφθανε το μέσο επίπεδο χρήσης καρτών της ΕΕ.
Αναλυτικά σελ. 8