Η βία κατά των γυναικών είναι ένα χρόνιο κοινωνικό φαινόμενο. Βία που μπορεί να ασκείται από τον πατέρα, τον αδελφό ή τον σύζυγο μιας γυναίκας. Και συναντάται σε όλες τις διαστρωματώσεις μιας κοινωνίας ανεξάρτητα από μόρφωση και οικονομικό υπόβαθρο. Σε κάποιες περιπτώσεις βέβαια παρατηρείται πιο έντονο στις φτωχές κοινωνικές τάξεις ή σε περιοχές όπου ακόμα επικρατεί η άποψη πως η γυναίκα είναι υποδεέστερη και η νοοτροπία τη θέλει να υφίσταται την κακοποίηση, όχι μόνο σωματική, αλλά και ψυχική και σεξουαλική, αδιαμαρτύρητα. Η σιωπή και η ατιμωρησία του εκάστοτε δράστη είναι αυτή που επιτείνει και διαιωνίζει το πρόβλημα.
Τα τελευταία χρόνια βέβαια όλο και συχνότερα οι γυναίκες θύματα καταγγέλλουν τα περιστατικά κακοποίησης είτε στις αρμόδιες αρχές απευθείας, είτε απευθυνόμενες σε σχετικά κέντρα συμβουλευτικής και υποστήριξης με τη βοήθεια των οποίων καταλήγουν στις εισαγγελικές αρχές.
Το φαινόμενο υφίσταται και στο Ρέθυμνο. Σημαντικό στήριγμα βρίσκουν οι γυναίκες πλέον στο Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Ρεθύμνης, όπου τον περασμένο χρόνο, σύμφωνα με τα στοιχεία, κατέφυγαν ζητώντας βοήθεια περισσότερες από 60 γυναίκες.
Χθες, 25 Νοεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, πραγματοποιήθηκαν ενημερωτικές εκδηλώσεις από τον Δήμο και την Αντιπεριφέρεια.
-Το πρωί έξω από το Δημαρχείο είχε στηθεί περίπτερο ενημέρωσης με εθελόντριες του Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης του δήμου που παρείχαν πληροφορίες στους πολίτες και διένειμαν σχετικά φυλλάδια.
Το απόγευμα στην αίθουσα συνεδριάσεων Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνης έλαβε χώρα ενημερωτική ημερίδα με κεντρικό σύνθημα «να σπάσει ο κύκλος της σιωπής», έτσι ώστε οι γυναίκες να μην φοβούνται να καταγγέλλουν τα περιστατικά βίας.
Στα πλαίσια της συγκεκριμένης ημερίδας απηύθυνε χαιρετισμό η Αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ. Μαρία Λιονή, ενώ αναπτύχτηκε το θέμα με τίτλο «Το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών σε ευνομούμενες πολιτείες: Ένα αφανές έγκλημα στις 50 αποχρώσεις του μαύρου» από την κ. Όλγα Θεμελή, επίκουρη καθηγήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιου Κρήτης και το θέμα με τίτλο «Το νομικό πλαίσιο της βίας και η νομική συμβουλευτική στα θέματα βίας» από την κ. Λίτσα Χατζηβασίλη, συνταξιούχο νομικό και μέλος Δικτύου Παρέμβασης Γυναικών Κρήτης.
Ενημερωτική καμπάνια από το Κέντρο Συμβουλευτικής
Σε επικοινωνία των τα «Ρ.Ν.» με την κοινωνική λειτουργό του Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Ρεθύμνης η Ε. Αεράκη, αναφορικά με το θέμα και τη χθεσινή δράση ενημέρωσης είπε: «Η παγκόσμια ημέρα κατά της βίας προς τις γυναίκες είναι το σημείο αναφοράς για τη σημερινή εκστρατεία ενημέρωσης. Σήμερα ολοκληρώνεται και κορυφώνεται ο κύκλος που ξεκίνησε το τελευταίο εξάμηνο, με αρκετές δράσεις στην πόλη του Ρεθύμνου, οι οποίες είχαν απτό αποτέλεσμα με αρκετές γυναίκες να σπάνε τη σιωπή και να κάνουν το βήμα να μιλήσουν χωρίς να φοβηθούν τα ταμπού που έχει το συγκεκριμένο θέμα. Η ευρύτερη καμπάνια περιλάμβανε ενημερωτικά αυτοκόλλητα στα λεωφορεία του ΚΤΕΛ, ποδηλατοδρομία με ποδήλατα του δήμου και ενημερωτικό σποτ. Παράλληλα, όλες οι παραπάνω δράσεις και η προσφορά του κέντρου στην τοπική κοινωνία θα ήταν κάτι ανέφικτο αν δεν υπήρχε η αρωγή και η υποστήριξη του Δήμου, που είναι ενεργά στο πλευρό μας όλον αυτόν τον καιρό».
Σε ερώτηση των «Ρ.Ν.» για τη συχνότητα των περιστατικών στο Ρέθυμνο η κ. Αεράκη δήλωσε: «Τα περιστατικά στο Ρέθυμνο έχουν μια σχετικά αυξητική τάση, ενώ εμείς παρακινούμε συνεχώς τις γυναίκες να έρχονται και να μιλούν σε εμάς, να ανοίγονται και να μην διστάζουν. Σαν αποτέλεσμα, τα περιστατικά μπορεί δυστυχώς να έχουν αυξηθεί, την ίδια όμως στιγμή οι γυναίκες που τολμούν έχουν πολλαπλασιαστεί. Συγκεκριμένα οι γυναίκες που έκαναν το βήμα το 2014 και ήρθαν σε εμάς ήταν 66 ενώ, το 2015 τα κρούσματα έχουν αυξητική τάση λόγω και της σώρευσης των προβλημάτων στην καθημερινότητα των πολιτών με την ευρύτερη οικονομική κατάσταση που επικρατεί να επιδεινώνει το περιβάλλον στο συγκεκριμένο θέμα».
Όλγα Θεμελή: «Πρέπει να σπάσει ο κύκλος της σιωπής»
Η ομιλήτρια στην ημερίδα της αντιπεριφέρειας, επίκουρη καθηγήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, κ. Όλγα Θεμελή, δήλωσε στα «Ρ.Ν.» για το θέμα τα εξής: «Ζούμε σε μια βίαιη εποχή, όπου η βία ασκείται από όλους εναντίον όλων μας, με διαφορετικούς τρόπους και τεχνικές, ενώ αυτή η βία δεν μεταφράζεται μόνο σε σωματικά ίχνη, αλλά παράλληλα σε μια ιδιαίτερη ένταση σε ένα καταναγκασμό, θυμό, απόγνωση και σε πίεση που ασκείται στους παραλήπτες. Αυτή η βία δεν μπορεί να αξιολογείται έξω από το κοινωνικό της πλαίσιο καθώς ζούμε σε μια κοινωνία με πολύπλευρες μορφές βίας, με εξαιρετικά πιο πολυσύνθετα συστατικά αναφορικά με τη μορφή που έχει σε σχέση με το παρελθόν.
Παράλληλα η βία με τη μορφή του εγκλήματος έχει δυο μορφές και δυο διαστάσεις, είναι εκείνη που φαίνεται και αποτυπώνεται σε μια στατική, είναι λοιπόν η εμφανής εγκληματικότητα ενώ την ίδια στιγμή η αφανής εγκληματικότητα συνιστά το κρυμμένο παγόβουνο έχοντας τη μερίδα του λέοντος. Σαν αποτέλεσμα αυτή είναι η μορφή βίας την οποία μελετούμε σήμερα και για την οποία είμαστε εδώ, η βία κατά των γυναικών που είναι μια υπόγεια μορφή βίας, είναι ο σκοτεινός αριθμός, αυτή η μορφή βίας λοιπόν είναι το υπόλοιπο παγόβουνο. Ξέρουμε πολύ λίγα γι’ αυτή τη βία, για το προφίλ της γυναίκας, για το προφίλ του δράστη και για τους τρόπους αντιμετώπισης, σίγουρα η γνώση μας έχει προχωρήσει. Παρόλα αυτά, όταν μιλάμε για σκοτεινά εγκλήματα, όπως για παράδειγμα τα εγκλήματα της ενδοοικογενειακής βίας και όχι μόνο, είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί. Φαίνεται από τις στατιστικές, οι οποίες είναι αναξιόπιστες, στο συγκεκριμένο θέμα, ακριβώς επειδή ο αριθμός είναι σκοτεινός γιατί ελάχιστες γυναίκες θα καταγγείλουν τον βιασμό τους, ότι υπάρχει μια αυξητική τάση. Η βία επειδή είναι πολυδιάστατο φαινόμενο μας επιβάλει μια πολυπαραγοντική προσέγγιση και αιτιολόγηση. Την ίδια στιγμή, ενδεχομένως, η έντονη πίεση λόγω των ιδιαίτερων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών του σήμερα μπορεί να είναι ένα αίτιο, αλλά δεν αρκεί μόνο αυτό. Η μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην πολιτισμική διάσταση της βίας και το πως αυτή ασκείται μέσα στα διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια, επειδή λοιπόν ζούμε σε μια κοινωνία αρκετά βίαιη λόγω των συνθηκών αλλά και αρκετά συντηρητική, η έμφυλη διάσταση έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία και εδώ πρέπει να δούμε το φύλο και τον κοινωνικό του ρόλο».
Σε ερώτηση των «Ρ.Ν.» για το προφίλ θυμάτων και θυτών απάντησε: «Το προφίλ θύματος και θύτη έχουν μια τεράστια κοινωνική ποικιλομορφία. Αφορά γυναίκες διαφορετικών κοινωνικών τάξεων, εκπαιδευτικού επιπέδου, την ίδια στιγμή το ίδιο ισχύει και για τους δράστες, καθώς οι κακοποιητικοί σύζυγοι ανήκουν σε οποιοδήποτε κοινωνικό στρώμα και το έχουμε δει αυτό πάρα πολλές φορές. Την ίδια στιγμή εξαιρετικά σημαντικό είναι το θέμα της λεγόμενης συνομωσίας της σιωπής, η οποία υπάρχει στα πλαίσια μιας οικογενείας, αλλά διαχέεται και στην υπόλοιπη κοινωνία, όπου σαν αποτέλεσμα η γυναίκα ουσιαστικά μαθαίνει να ζει σε μια κατάσταση, παγιδεύεται σε μια διαδικασία μαθημένης αβοηθησίας. Από εκεί και πέρα ακόμα και η κοινωνία όταν ξέρει, αποσιωπά. Το συγκεκριμένο ζήτημα είναι πολύ σημαντικό και άπτεται άμεσα της εκπαίδευσης, η οποία θα πρέπει να αρχίσει από πολύ νωρίς έτσι ώστε οι μαθητές, οι μικροί πολίτες της κοινωνίας να μάθουν σωστούς τρόπους συμπεριφοράς στις μεταξύ τους σχέσεις αλλά κυρίως προς το αντίθετο φύλο».
Λ. Χατζηβασίλη: «Η βία είναι η επιβολή εξουσίας και δύναμης από τους δράστες»
Η ομιλήτρια στη εκδήλωση της Αντιπεριφέρειας, μέλος του Δικτύου Παρέμβασης Γυναικών Κρήτης και συνταξιούχος νομικός, κυρία Λίτσα Χατζηβασίλη, δήλωσε στα «Ρ.Ν.» αναφορικά με το θέμα: «Το πρόβλημα της κακοποίησης των γυναικών είναι διαχρονικό και πάντοτε είναι μείζον, η ανάδειξη του προήρθε μέσω αγώνων, διότι δεν πρόκειται για ένα τοπικό φαινόμενο, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο ενώ οι διαπιστώσεις των αιτιών που δημιουργούν χάσμα ανάμεσα στις γυναίκες και μια σοβαρή κατάσταση υποτίμησης της προσωπικότητας των γυναικών είναι η βία. Είναι ένα φαινόμενο τραγικά επίκαιρο πάντα, καθώς ακόμα και σήμερα βλέπουμε την επιβολή δύναμης εξουσίας που υπέβαλε τη γυναίκα σε διακρίσεις εις βάρος της, ακριβώς λόγω του φύλου της.
Παράλληλα, είναι σημαντικό ότι αναδείχθηκε το συγκεκριμένο πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς υπογράφηκαν από κράτη μέλη και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αλλά και του ΟΗΕ συμβάσεις για την κατάργηση και τον περιορισμό των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών. Ταυτόχρονα, η βία με όλες τις μορφές της, από τη λεκτική έως τη σωματική κακοποίηση, τη σεξουαλική παρενόχληση, το τράφικινγκ, την ενδοοικογενειακή βία, αποτελούν εξαιρετικά σημαντικά ζητήματα της εποχής. Την ίδια στιγμή, η κρυφή βία υπάρχει, είναι κρυφή, είναι η επιβολή των ισχυρών πάνω στον αδύναμο, είναι η επιβολή σε αυτόν που θεωρείται κατώτερος, γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο αυτό είναι μια διάκριση σε βάρος των γυναικών. Διαχρονικός μας στόχος είναι να σπάει ο κύκλος της σιωπής και να καταγγέλλονται τα περιστατικά, ειδικότερα ενδοοικογενειακής βίας, διότι μόνο μέσω της καταγγελίας μπορεί να αναδειχθεί το συγκεκριμένο πρόβλημα. Οι υπόλοιπες μορφές βίας είναι μέσω της επιβολής εξουσίας, από τα αρχαία χρόνια τα παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά, σε πολέμους ο βιασμός ήταν συνήθης πρακτική στα γυναικόπαιδα, αυτό ήταν η επιτομή της επιβολής εξουσίας και δύναμης, εξόντωσης της προσωπικότητας, δεν ήταν σεξουαλικό αδίκημα και την επέβαλαν σε αυτούς που οι ίδιοι δράστες θεωρούσαν κατώτερα όντα».
