Η υιοθέτηση εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης όπως το ποδήλατο και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η εξοικονόμηση ενέργειας και σειρά δράσεων που εντάσσονται στον σχεδιασμό βιώσιμης κινητικότητας και ανάπτυξης περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα «Civitas Destinations», στο οποίο συμμετέχει ο Δήμος Ρεθύμνου.
Το «Civitas Destinations» χρηματοδοτείται από την Ε.Ε., στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας 2020 και αποσκοπεί στην ανάδειξη των πόλεων ως αειφόρων τουριστικών προορισμών. Στα επόμενα χρόνια μέσω του προγράμματος θα εφαρμοστεί ένα σύνολο πρωτοπόρων λύσεων κινητικότητας, που συνδυάζουν καινοτόμες τεχνολογίες, ρυθμιστικές αλλαγές και μέτρα με μεγάλη δυνατότητα αναπαραγωγής, σε έξι νησιωτικές – τουριστικές περιοχές στην Ευρώπη με 1,2 εκατομμύρια κατοίκους και 6 εκατομμύρια επισκέπτες: Φουνσάλ (Μαδέιρα, Πορτογαλία), Λας Πάλμας (Κανάρια, Ισπανία), Λεμεσός (Κύπρος), Βαλέτα (Μάλτα), Έλμπα (Ιταλία) και Ρέθυμνο (Ελλάδα).
Το Ρέθυμνο είναι η πρώτη ελληνική πόλη που έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα της πρωτοβουλίας «Civitas». Στο πλαίσιο του «Civitas Destinations», ο Δήμος Ρεθύμνης και το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, θα υλοποιήσουν στοχευμένες στρατηγικές και καινοτόμες λύσεις βιώσιμης κινητικότητας, που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα των μεταφορών και στην επίτευξη των στόχων του Σχεδίου Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια και το Κλίμα, ενισχύουν την εικόνα της πόλης ως τουριστικό προορισμό, βελτιώνουν την ασφάλεια και την προσβασιμότητα τόσο για τους κατοίκους, όσο και για τους επισκέπτες, ενώ επιφέρουν θετική και μετρήσιμη συμβολή στην τοπική επιχειρηματικότητα και στην οικονομική ανάπτυξη.
Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε χθες εκδήλωση με θέμα «Βιώσιμη κινητικότητα και Τουριστική Ανάπτυξη», η οποία διοργανώθηκε στο πλαίσιο του Διεθνούς Έτους των Ηνωμένων Εθνών για την Αειφόρο Τουριστική Ανάπτυξη και της Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας «Civitas Destinations», παρουσία σαράντα συνέδρων από τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Στόχος της εκδήλωσης ήταν η ανταλλαγή ιδεών και εμπειριών και η ανάδειξη των προοπτικών για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων βιώσιμης κινητικότητας σε τουριστικούς προορισμούς, για την αειφόρο ανάπτυξη του τουρισμού με σεβασμό στο περιβάλλον και στους πολίτες. Καθώς επίσης και η δυνατότητα να δημιουργήσουμε μέσα από τις αυξανόμενες προκλήσεις μια πραγματική ευκαιρία για ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη στις τουριστικές περιοχές και στις τοπικές κοινωνίες.
Ο Claudio Vantero, συντονιστής έργου «Civitas Destinations» ανέφερε:
«Η πρωτοβουλία «Civitas Destinations» ουσιαστικά συνδέει τον τομέα τουρισμού-μεταφορών. Στόχος του έργου είναι να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία στον τουρισμό, αξιοποιώντας εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης. Υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι να αλλάξεις αυτή τη συνήθεια. Ο ένας είναι μέσα από τις τεχνολογίες, την αλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς, με τον σχεδιασμό τον αστικό, εκστρατείες ενημέρωσης και προώθησης. Όλες αυτές οι δράσεις είναι σημαντικές, ώστε να εξυπηρετήσουμε τον τομέα του τουρισμού και να φέρουμε περισσότερο τουρισμό στις πόλεις μας».
Η Ελένη Μανώλη, χημικός μηχανικός – συνεργάτης αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλου που παραβρέθηκε στη χθεσινή εκδήλωση, σημείωσε τη σημασία συμμετοχής του Δήμου στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Είναι ο πρώτος δήμος που συμμετέχει στο έργο και είναι σημαντικό επίσης ότι η έμφαση, την οποία δίνει ο Δήμος και όλοι οι δήμοι της χώρας -σιγά- σιγά όλο και περισσότεροι- στα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας, διότι τα συγκεκριμένα σχέδια αφορούν την καθημερινή ζωή των πολιτών. Είναι κάτι που αντιμετωπίζουμε όλοι στην καθημερινή μας ζωή, συνδέονται άμεσα με την οικονομική ανάπτυξη των πόλεων, με τη ζωή μέσα σε αυτές, αλλά και με τη ζωή έξω απ’ αυτές με τις προοπτικές τις οποίες έχουν. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσω επίσης ότι ο πολιτικός θεσμός του εθνικού επιπέδου δεν επαρκεί, πρέπει και αυτός να υλοποιείται σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, περιφερειακής διοίκησης, μαζί με τους πολίτες και παρόμοιες πρωτοβουλίες βοηθούν σε αυτήν την κατεύθυνση».
Μιλώντας για τον ρόλο του υπουργείου Περιβάλλοντος η κυρία Μανώλη αναφέρθηκε στην «ευρωπαϊκή εβδομάδα κινητικότητας» αλλά και στους πόρους που διατίθενται για την εκπόνηση σχεδίων βιώσιμης κινητικότητας, τα οποία μπορούν να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ.
Ειδικότερα, μεταξύ άλλων είπε: «Το υπουργείο έχει καταθέσει περίπου 9,5 εκ. ευρώ για την εκπόνηση σχεδίων βιώσιμης αστικής κινητικότητας στους δήμους της χώρας. Υπάρχουν και πολλοί δήμοι που το κάνουν και οι ίδιοι πρωτοποριακά και με δική τους πρωτοβουλία. Ταυτόχρονα, αυτό που προσπαθούμε οι υπηρεσίες του υπουργείου είναι ότι στηρίζουμε πολύ ενεργά την ευρωπαϊκή εβδομάδα κινητικότητας και προσπαθούμε να προωθήσουμε πάρα πολύ τη συμμετοχή των δήμων σε αυτήν. Και αυτό διότι είναι ένα εργαλείο, με το οποίο οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν, να συμμετέχουν περισσότερο για νέες λύσεις που αφορούν την αστική κινητικότητα, να δουν καινούρια μοντέλα ενδεχομένως, νέες παρεμβάσεις, πώς αυτά επηρεάζουν την καθημερινή τους ζωή, να συνεργαστούν με τους τοπικούς φορείς, να ανοίξει ο διάλογος για το πώς τέτοιες λύσεις μπορούν να εφαρμοστούν. Σε όρους χρηματοδότησης, υπάρχουν διαθέσιμοι ευρωπαϊκοί πόροι και στο κομμάτι της υλοποίησης υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι μέσω του ΕΣΠΑ».
Καινοτόμες δράσεις για οικολογική μετακίνηση
Ο Θεοχάρης Τσούτσος, καθηγητής Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνείου Κρήτης, αναφερόμενος στις δράσεις που θα γίνουν στο Ρέθυμνο μέσω του προγράμματος, μίλησε για το ερωτηματολόγιο που μοιράζεται στους πολίτες σε σχέση με την επιλογή μέσων μετακίνησής τους στην πόλη, μέσα από το ποιο θέλουν να καταγράψουν την υφιστάμενη κατάσταση και δυο χρόνια μετά θα το επαναλάβουν προκειμένου να διαπιστώσουν τις αλλαγές που συντελέστηκαν. Ο ίδιος μίλησε για μια σειρά δράσεων, που αφορούν στους εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης, όπως τα ηλεκτρικά ποδήλατα και ένα ηλεκτρικό μίνι μπας, καθώς και σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών Ι.Χ., τα οποία σχεδιάζουν να κάνουν στην πόλη του Ρεθύμνου σε συνδυασμό και με άλλες δράσεις. Σε σχετικές δηλώσεις του τονισε: «Το έργο «Civitas Destinations» είναι ένα έργο καινοτομικό για την Ευρώπη, το οποίο αφορά έξι τουριστικές περιοχές, αλλά όχι απλώς από ακαδημαϊκής πλευράς, αλλά και από το τμήμα των εφαρμογών. Για παράδειγμα, θα φτιάξουμε μια έξυπνη πλατφόρμα που θα συνδέει τα διάφορα μέσα μεταφοράς. Στην πόλη, θα δημιουργήσουμε τουλάχιστον τρεις σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Επίσης, ήδη υπάρχει πρόνοια στον σχεδιασμό σε συνεργασία με τον Δήμο Ρεθύμνης, για να μπουν σημεία φόρτισης και για ηλεκτρικά οχήματα. Μια άλλη δραστηριότητα αφορά στη ρύθμιση της κυκλοφορίας μέσα στην παλιά πόλη, όσον αφορά τον εφοδιασμό των καταστημάτων. Παράλληλα, σχεδιάζουμε δραστηριότητες που αφορούν σε ανθρώπους με κινητικά προβλήματα. Θέλουμε όχι απλώς να κάνουμε μια μελέτη, αλλά να δημιουργήσουμε τουλάχιστον μία μόνιμη εγκατάσταση προκειμένου να εξυπηρετούνται οι άνθρωποι, τουλάχιστον στον χώρο της παραλίας. Επίσης, θέλουμε να επεκτείνουμε το δίκτυο συλλογής των ηλεκτρικών χρησιμοποιημένων ελαίων, των οικιακών αλλά και των καταστημάτων. Δεν είναι δυνατόν τα χρησιμοποιημένα λάδια να φεύγουν ανεπεξέργαστα από την Κρήτη, τη στιγμή που θα μπορούσε να γίνει επιτόπου στο νησί, να μετατραπούν σε βιο-ντίζελ και μετά να έχουμε μια μικρής μορφής αυτοκατανάλωση τουλάχιστον στα οχήματα του Δήμου ή για κάποιους άλλους κοινωνικούς σκοπούς. Η δραστηριότητα αυτή επίσης περιλαμβάνει την αγορά αμιγώς ηλιακών οχημάτων. Θέλουμε να αγοράσουμε ένα ηλεκτρικό λεωφορείο, που να πληροί όμως όλες τις νόμιμες συνθήκες, τις ασφαλείς συνθήκες για την κυκλοφορία του. Δε θέλουμε να είναι πιλοτικό, με την έννοια να κυκλοφορεί εκτός εξυπηρέτησης του κοινού και επίσης θα αναπτυχθεί σε σημαντικό βαθμό, κάτι που έχει προβλεφθεί, ένα μεγάλο δίκτυο χρήσης, ενοικίασης ποδηλάτων».
Ο κ. Τσούτσος απαντώντας σχετικά με τη νοοτροπία των πολιτών αλλά και την υιοθέτηση ενός ουσιαστικά νέου τρόπου ζωής, όπου το ποδήλατο και η δημόσια συγκοινωνία θα υπερτερούν του αυτοκίνητου, εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι η κοινωνία θα αγκαλιάσει την οικολογική μετακίνηση τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Είναι δύσκολο μεν αυτές οι δράσεις να υιοθετηθούν, υπάρχουν όμως δύο σημεία, τα οποία με κάνουν αισιόδοξο. Το ένα αφορά τη συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας τα χρόνια της κρίσης. Αναπτύξαμε ευαισθησίες, που δεν τις είχαμε στο παρελθόν και υπήρχε κάποια κοινωνική υποστήριξη σε ορισμένους τομείς που ήταν θαυμαστοί. Αν δώσουμε προσοχή, θα μπορέσουμε να το κάνουμε. Το άλλο αφορά τη νέα γενιά. Οι φοιτητές μου είναι ενθουσιασμένοι με αυτήν την ιδέα, ήδη σε αυτούς τους χώρους ή μέσα σε αυτό το κτίριο, στο οποίο βρισκόμαστε τώρα, είτε έξω υπάρχουν πάνω από δέκα εθελοντές σπουδαστές, οι οποίοι μόνοι τους προσφέρθηκαν και έδειξαν ενδιαφέρον για το θέμα και ήρθαν να βοηθήσουν σε όλη αυτήν την προσπάθεια. Άρα, αυτή η γενιά έχει ενσωματώσει στις συνήθειές της την αλλαγή αυτή και επιθυμεί να γίνει».
Από την πλευρά του ο Γιώργος Μαρινάκης, δήμαρχος Ρεθύμνου είπε: «Προσπαθούμε όχι μόνο στο Ρέθυμνο, αλλά είναι ένα συνολικό ζήτημα της Ευρώπης, να λύσει θέματα που αφορούν στη νέα ενεργειακή πολιτική και την κλιματική αλλαγή για τη μείωση των ρύπων και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Όλα αυτά είναι φαινόμενα που δε μπορούν να μας αφήσουν αδιάφορους και η Ε.Ε. χρηματοδοτεί γενναία τέτοια προγράμματα. Γιατί η Ευρώπη δεν είναι μόνο η Ευρώπη των μνημονίων και των δανειστών, είναι και η Ευρώπη της καινοτομίας, της προσαρμογής στις νέες απαιτήσεις, στις έντονες αυτές στιγμές που ζούμε για την κλιματική αλλαγή που την βιώνουμε πλέον με ακραία καιρικά φαινόμενα, ακόμα και εδώ στην Κρήτη που μέχρι τώρα νομίζαμε ότι είμαστε ο κλιματολογικός παράδεισος. Όλα αυτά λοιπόν τα θέματα, εξαιρετικοί επιστήμονες από πολλά κέντρα της Ευρώπης και της Ελλάδος, σε συνεργασία με τις έξι πόλεις που είμαστε συμμέτοχοι σε αυτό το πρόγραμμα μαζί με το Πολυτεχνείο Κρήτης, αλλά και με τη συνδρομή για εμάς τουλάχιστον τον Δήμο Ρεθύμνου του Μετσόβειου Πολυτεχνείου, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις. Όλες αυτές οι συναντήσεις, έχουν το καλό της διάχυσης της πληροφορίας όλων προς όλους. Αυτό ακριβώς κάνουμε και εμείς εδώ. Ό,τι πόρισμα και ό,τι εργασία προκύψει και ό,τι εργαλεία αυτό θα το κάνουμε κοινό κτήμα όλων. Προφανώς, προηγούνται εκείνοι που το παράγουν, αλλά θεωρώ ότι θα ωφεληθούν όλοι».
Ο περιφερειάρχης Κρήτης που παραβρέθηκε στην χθεσινή εκδήλωση συνεχάρη τον Δήμο Ρεθύμνου και σε σχετικές δηλώσεις του ο Σταύρος Αρναουτάκης ανέφερε: «Είναι πολύ σημαντικό πρόγραμμα και αξίζουν συγχαρητήρια στον Δήμο Ρεθύμνου γιατί αποδεικνύει ότι μπορεί και συνεργάζεται, μπορεί και βλέπει τις καλές πρακτικές σε επίπεδο Ευρώπης. Άρα, ένας τουριστικός Δήμος όπως είναι το Ρέθυμνο και η ευρύτερη περιοχή, μπορεί να πάρει πολλά θετικά από περιοχές της Ευρώπης, πώς έχουν δει την κινητικότητα, πώς υπάρχει μια ανάπτυξη ειδικά την τουριστική περίοδο και πώς μπορούμε να συνδέσουμε την κινητικότητα με τον τουρισμό. Θεωρώ ότι μέσα από αυτόν τον σχεδιασμό μόνο οφέλη μπορούν να έχουν ως τοπική κοινωνία, και συγχαρητήρια στον δήμαρχο και στον Δήμο Ρεθύμνου γι’ αυτήν την πρωτοβουλία».
